پاسخ‌های دکتر محمد هنرپور (٧٣)

البته رنگهایی که یاران فرهیخته درج کرده اند کاملا صحیح است. میدانید که در عربی صیغه های فعلی و ضمایر مؤنث و مذکر جدا هستند. رنگها هم به تناسب مؤنث یا مذکر آورده میشوند. آنچه دوستان درج کرده اند مذکرند و مؤنث آنها میشود: خضراء - حمراء -   زرقاء - بیضاء  و... الخ.

اولین و مؤثرترین عاملی که می‌توانداز آسیب به یک زبان پیشگیری نماید و آن را ارتقا ببخشد خود گویشوران آن زبان هستند. کافی است سری به فضای مجازی بزنید تا ببینید با زبان ستمدیده فارسی چه کرده اند و چه میک ...

درود؛ می‌توان گفت یا نوشت :« اگر می‌توانید...» و یا : «اگر شدنی است...» و یا : «چنانچه از دستتان برمی‌آید...» و یا : «چنانچه در توانتان هست...» و مانند اینها. تصور می‌کنم بهتر از همه این گزاره باشد : «چنانچه شدنی است...» 

درود؛‌این ضرب المثل به این صورت است: «کار هر بُز نیست خرمن کوفتن....گاونر می‌خواهد و مرد کهن» مشابه این ضرب المثل هم چنین است: «به کارهای گران مرد کاردیده فرست» معنی آن هم تصور می‌کنم روشن است. یعنی برای هر کاری تخصص و تجربه  و توانایی لازم است.

درود بر شما؛ با اینکه با نظر شما بطور کلی مخالف نیستم، اما معتقدم به این غلظت هم نیست. بخواهیم یا نخواهیم؛ خوشمان بیاید یا نیاید؛ در جهان معاصر زبان علمی و بین المللی  انگلیسی است و ما لاجرم باید ...

درود؛ همانطور که احتمالا میدانید، گزاره صحیح در برخورد با افراد جدید، «خوشوقتم» است. کسی با دیدن فرد یا افراد جدید که خوشبخت نمی شود! خوشوقتم؛ یعنی وقت امروز یا اکنون من با دیدن شما خوب و خوش شد.

درود بر شما؛ اصل این اصطلاح چنین است: دل دادن و قلوه گرفتن. کنایه از گفتگو یا ارتباط بسیار نزدیک و صمیمی و لذت بخش.

درود؛ این دو سروده و نیز سروده‌ای دیگر از زبان سعدی همگی ساختگی است که به غلط در فضای مجازی منتشر شده است. اگر دقت کنید نوع واژه ها و سیاق جمله‌ها در این ابیات کاملا نشان می‌دهد که مربوط به زمان حال و دوره معاصر است نه قرون شش و هفت و هشت هجری.

درود؛ دهقان سالخورده چه خوش گفت با پسر کای نور چشم من به جز از کِشته نَدرَوی «حافظ»

درود؛ این شعر از علی موسوی گرمارودی شاعر معاصر کشورمان است که درمدح و منقبت علی (ع) و البته در سوک ضربت خوردن ایشان در محراب  سروده شده است؛ و این گونه آغاز می‌شود :  خجسته باد نام خداوند، نیکوترین آفریدگاران  که تو را آفرید....

درود؛ کتاب «ضرب المثل‌های بدآموز» (انتشارات کویر) شاید بتواند به شما کمک کند. کامیاب باشید.

اولین شرط انجام امر به معروف و نهی از منکر ، عالِم و عامل بودن  شخص نسبت به معروف و عالِم و تارِک بودنش  نسبت به منکر است.

درود بر شما؛ به نظرم واژه «پیوسته» ـ به معنی ملحق شده یا وصل شده ـ  معادل فارسی مناسبی برای واژه «لاحق» باشد. البته «پیوسته» به معنی دائم هم داریم که با  آن متفاوت است.

درود؛ این بیت و ابیات قبل و بعد آن در  وصف آفرینش عالم گفته شده است؛ یعنی : بر ده و دو ( منظور دوازده برج فلکی است) هفت (منظور هفت اختر یا هفت سیاره است) سروری و برتری یافت. یعنی دوازده برج فلکی ...

درود؛ ضرب المثل مشابه: «حساب به دینار، بخشش به خروار» مانند این حدیث نبوی(ص): «تَعاشَروُا کالإخوان و تَعاملوا کالأجانِب» یعنی: « با یکدیگر چون برادر معاشرت و رفت و آمد کنید ولی چون بیگانگان معامله و داد و ستد نمایید.»

درود؛ معنی بیت: هر روز با دنبال کردن بوی گلها به باغ می‌رفتم(باغ را پیدا می‌کردم) اما امروز بوی کسی به مشامم رسید که در باغ را گم کردم.(در چشم من در باغ گم شد به دلیل بوی خوش کسی که به من رسید و بوی گلها را تشخیص ندادم). پایدارباشید.

درود؛ می دانید که مولانا و حافظ از شعرا و عرفای بزرگ پارسی‌گو هستند؛ ولی عرفان مولانا عرفان وصل است و عرفان حافظ عرفان حرمان و هجران. در غزلیات حافظ همواره گله و شکایت از هجران و شوق دیدار معشوق موج م ...

درود؛ به معنای: سرمایه گذاری کردن، پول تهیه کردن و به طور کلی انجام امور مالی  است.

درود؛ تصور می کنم اعراب گذاری این جمله به صورت صحیح این گونه است: وظیفه روزی، به خطای مُنکَر نَبُرَد.

درود؛ یعنی چه بخواهید و چه نخواهید. چه مطلوب و مورد نظر شما باشد و چه نباشد. یعنی در اختیار شما یا من نیست.

درود؛ به گمان من خیال دانستن از همه بدتر است؛ یعنی توهم. چنین کسی  به دنبال دانستن نمی‌رود و  دانایی و آگاهی را نیز از کسی که داناتر است نمی‌پذیرد.

درود؛ تصور می‌کنم لازم است در جمله  معنی آن را دریافت برای مثال در این بیت : «از سر تعمیر دل بگذر که معماران عشق / روز اول رنگ این ویرانه ویران ریختند»  از سرِ....گذشتن : صرف نظر کردن؛ منصرف شدن

درود؛  این ضرب المثل را از دو وجه می‌توان تفسیر کرد. نخست:  سر و وضع و ظاهر کسی با  مکان و فضایی که قصد رفتن به آن را دارد مناسب و متناسب نباشد.   دوم : امکانات مالی و یا توانایی ج ...

درود؛  به نظر می‌رسد که از لحاظ گرامری و جمله بندی کمی باید جابجایی صورت بگیرد. اگر منظور شما به فارسی این باشد که : « این دنیا آن نیست که انتظار داشتم ولی چه کسی می‌دانست که من به آن تعلق ندارم؟ ...

تصور می‌کنم در انگلیسی در مورد مرد متشخص معمولا می‌گویند:  He is a gentelman در مورد بانوی متشخص هم می‌گویند: She is a lady     

درود؛ منظورتان چهار مصرع آخر است؟ چون کل شعری که درج کرده‌اید چهار بیت است. در ابتدای شعر؛ به طور خلاصه؛ می‌گوید: زندگی کارت را به جایی رسانده که ناچاری یارت را از دور تماشا کنی و او نداند و خودت را ب ...

درود؛ گزینه دوم صحیح است. مثلا ماده تاریخ مجلس شورای ملی پس از مشروطه، «عدل مظفر» بود که تا سالها بر سردر مجلس شورای ملی در بهارستان نقش شده بود.

درود؛ «متاع» به معنی «کالا» است. معنی بیت: به مکانی بروم که کالای وفاداری را کسی خریدار باشد و نام این جنس و کالای مرا (که وفاداری باشد) دست کم بر زبان آورند(خریدار داشته باشد). کامیاب باشید.

درود؛ برخی واژه‌ها و عبارت‌ها به صورت غلط مصطلح درآمده است. از نظر نگارشی «مدیریت عامل» نادرست است؛ زیرا مدیریت، مصدر و به معنای اداره کردن است. بنابراین مدیریت عامل یعنی اداره کردن عامل!  اگر بگ ...

درود؛ گرافی ریشه یونانی دارد و به معنی نوشتن و به اصطلاح امروز، ثبت کردن است. فتوگرافی : ثبت عکس؛  ژئوگرافی(جغرافی): نوشتن یا ثبت صفات و پدیده‌های زمین. چطور است از پیشوند یا پسوندی به معنای آراستن که فارسی هم هست استفاده کنید؛ مانند«تن‌آرا». کامیاب باشید.

درود؛ «گاه و بی‌گاه» یعنی وقت و بی‌وقت.«در »حرف اضافه است و این واژه را نباید «درگاه» خواند. بلکه جدای از واژه «گاه» به معنی وقت است. «خون بایدت خورد در   گاه و بی‌گاه»: باید وقت و بی‌وقت خون جگر بخوری.    تندرست باشید.

درود؛ در اینجا «جاه» به معنی «شرف و عزت» است. در واقع معنی مثبت دارد. امروزه برای ما «جاه طلبی» صفتی است که جنبه منفی دارد ولی در گذشته با توجه به معنی «جاه» که عرض کردم اینگونه نبوده است. پیروز باشید.

درود؛ سکندر یعنی اسکندر همان جنگجوی معروف. اما «ی» اینجا «ی» نکره است. پس معنی جمله می‌شود: در گلوی من اسکندری وجود تدارد. یا جرأت فریاد زدن ندارم. کامیاب باشید.

درود؛ منظور «حسین بن منصور حلّاج» از صوفیان و عرفای مشهور قرن سوم هجری قمری است. که به واسطه سخنانش از طرف برخی متعصبین تحمل نشد و به دار آویخته شد.

درود؛« صله ارحام» از اصطلاحات دینی و فقهی شیعه است به معنی «اتصال با خویشان». اصطلاحا برای دیدار با خویشاوندان به کار می‌رود. در مقابل آن «قطع رحِم» را داریم که به معنی  ترک اقوام و بریدن از خویشان  است که البته حرام است. پایدار باشید.

درود؛ ابروی یار را به هلال ماه نو تشبیه کرده است. معنی بیت: می‌گویند فردا شب عید فطر است(هلال ماه را می‌بینند)  ولی با دیدن هلال ابروی یار گمان کردم که امشب شب عید است. کامیاب باشید.

درود؛ اضافه می‌کنم: هوارد باسکرویل کشیش معلم امریکایی بود که در جواب کنسول امریکا برای رفتن به کنسولگری و بازگشت به امریکا گفت؛تنها تفاوت من واین مردم محل تولدمان است. سپس به ستار خان پیوست و فرماندهی سیصد نفر از مجاهدین مشروطه را عهده دار شد که همگی در این راه به شهادت رسیدند. لازم به ذکر است که آرامگاه باسکرویل در تبریز و در گورستان ارامنه است.

درود بر شما؛ تصور می‌کنم صرف نظر از معنی این عبارت مصادیق و کاربرد آن مهم‌تر باشد. آنچه در فروع دین ما تحت عنوان امر به معروف و نهی از منکر آورده شده و واجب است اساسا در برابر حاکمیت است نه بین آحاد م ...

درود؛ طول امل به معنی آرزوهای دور و دراز یا جاه طلبی بی حد و حصر است که در روایات معصومین بسیار از آن نهی شده و عاملی برای گمراهی قلمداد شده است. احادیث در این مورد کم نیست. پاینده باشید.

درود؛ همانند میهمان حبیب خداست که یعنی مهمان مورد محبت خداوند و دوست اوست؛ جمله سخی دوست خداست هم یعنی انسان بخشنده مورد محبت و دوست خداوند است.