پیشنهاد‌های علی باقری (٣٨,٢٧٠)

رباب و چنگ ، چنگ و رباب ؛ ساز و چنگ. عود و چنگ : نبود چنگ و رباب و نبید و عود که بود گل وجود من آغشته گلاب و نبید. حافظ. در کنج دماغم مَطَلب جای نص ...

نَفَس ربا ؛ رباینده نفَس. جاذب نفَس : حروف و کلمات در سلامت چنان مخرج آشنا و نفس ربا باید که دیر خواندن لکنت به زود خواندن طلاقت مبدل گردد. ( ظهوری ا ...

چوزه ربا ؛ رباینده و بدربرنده چوزه ( چوزه ، مرغ و پرنده ای است ) . ( یادداشت مرحوم دهخدا ) .

سامان ربا ؛ رباینده سامان. ( ناظم الاطباء ) .

رب ریوند ؛ رب الریواس. رب ریواج. رجوع به این دو ترکیب شود.

رب سیب ؛ دل را قوت دهد و طبیعت را قبض کند و قی و غثیان را ساکن گرداند. برای طرز تهیه آن رجوع به رب انار ترش شود. ( از تحفه حکیم مؤمن ) . ضریر انطاکی ...

- رب شاه توت ؛ اورام حلق و خناق را سودمند بود. برای تهیه آن شاه توت را بجوشانند تا نصفی بماند آنگاه آن را صاف کنند و بهمان اندازه نبات مصری یا قند سف ...

رب القَرَظ ؛اقاقیا و آن عصاره خرنوب شجرالسنط است. ( یادداشت مرحوم دهخدا ) .

رب انار ترش ؛ فشرده و جوشانده اناری که شیرین نباشد. طبیعت را قبض کند و صفرا را فرونشاند و جگر را قوت دهد. برای بدست آوردن آن انار ترش را صاف کرده بجو ...

رب انار شیرین ؛ فشرده و جوشانده دانه های انار که شیرین باشد. سرفه را نفع دهد و نفث الدم را سودمند آید و شکم را نرم گرداند. برای طرز تهیه آن رجوع به ت ...

رب السفرجل ؛ به افشره. قی و اسهال و حالت تهوع را برطرف کند و برای تقویت معده و رفع عطش سودمند است. برای تهیه آن به را روی آتش میگذارند و چندان بجوشان ...

رب السوس ؛ اثرآن بیشتر بر سرفه و سینه درد و سردرد است. ( از تذکره ضریر انطاکی ) . رب شیرین بیان. ( یادداشت مرحوم دهخدا ) . عصاره سوسن است. ( از اختیا ...

رب العنب ؛ رب انگور. در دیلم دوشاب ترش نامند. ( از تحفه حکیم مؤمن ) . و رجوع به دبس در تذکره ضریر انطاکی و همین لغت نامه شود.

- رب الخشخاش ؛ برای دفع سرفه و تقویت سینه سودمند است. ( از تذکره ضریر انطاکی )

رب الرمّان ؛ انار فشره. تبها و عطش فرونشاند و معده را تقویت کند و سرفه و ترشی معده را برطرف سازد. ( از تذکره ضریر انطاکی ) . و رجوع به رب انار ترش و ...

رب الریباس ؛ رب ریواس. رب ریوند. ضریر انطاکی گوید: مفرح است و برای خفقان و ضعف معده و کبد و طحال سودمند است و آن از لطیف ترین رب ها و از حیث اثر از ق ...

رب آلاس ؛ رب مورْد افشره. قی و اسهال و حالت تهوع را قطع میکند. برای تهیه آن دانه های مورْد را می پزند تا بجوشد و صاف شود و چندان روی آتش بماند تا سفت ...

رب آلو ؛ تبهای تیز را دفع دهد و دفع عطش کند و طبیعت را نرم گرداند. برای بدست آوردن ابتدا آلو را صاف کرده بجوشانند تا ربعی بماند یا آب آلو را بجوشانند ...

رب الحصرم ؛ غوره افشره. غوره افشرج. ( از مفردات ابن بیطار ) . ضریر انطاکی گوید: برای عطش و تبهای گرم و رانش شکم سودمند است. ( از تذکره ضریر انطاکی ) .

اقسام رب ها: ربها که در طب بکار است ، رب گلابی ، رب انار، رب سیب ، رب غوره ، رب ریواس ( ریوند ) ، رب توت ، رب گوز، رب شاهتوت ، رب بسر، رب آلوسیاه ، و ...

یارب یارب ِ شب زنده داران ؛ خداخدا گفتن قائم اللیلان : به یارب یارب ِ شب زنده داران به امّید دل امّیدواران. نظامی.

یارب ِ فریادخوان ؛دعای مظلوم : داور جانی پس این فریاد جان چون نشنوی یا رب آخر یارب ِ فریادخوان چون نشنوی. خاقانی.

یارب کردن ؛ خدا را خواندن. بدرگاه ایزدی تضرع و زاری کردن : نیستم یارا که یارا گویم و یارب کنم کآسمان ترسم بدرّد یا رب ویارای من. خاقانی.

یارب گفتن ؛ خدا را طلبیدن. ای خدایا، خدایا بر زبان آوردن : گبر گوید هست عالم نیست رب یاربی گوید که نَبْوَد مستحب. مولوی.

به یارب آمدن ؛ به دعا برخاستن. زاری ودعا آغاز کردن. به ناله و گریه در حال دعا پرداختن : هر شب ز دست هجرش چندان به یارب آیم کز دست یارب من یارب به یار ...

یارب ِ سحری ؛ خواندن خدای در سحرگاهان. دعای سحرگاهی. با دعا و زاری به خدا پناه بردن به هنگام سحرگاه : چو آه سینه ایشان ز یارب سحری تن صحیح مرا کرد رن ...

شاة رئیس ؛ اصیب رأسها من غنم ؛ گوسفندی که سرش آسیب دیده است. ( از متن اللغة ) ( از منتهی الارب ) .

یا رب ؛ کلمه ندا، یعنی ای پروردگار من. ( ناظم الاطباء ) . حرف ندای عربی است با تشدید رب که درفارسی مخفف آید و بصورت صوت ندا و تعجب و تحسر بکاررود : ی ...

رئیس ضرابخانه ؛ امین الضرب.

رئیس کمیساریا ؛ کلانتر. ( لغات فرهنگستان ) .

رئیس مباشرت ؛ کارپرداز. ( لغات فرهنگستان ) .

رئیس پرسنل ؛ کارگزین. ( لغات فرهنگستان ) .

رئیس سرویس بیمارستان ؛ سرپزشک. ( لغات فرهنگستان ) .

رئیس بلدیه ؛ شهردار. ( لغات فرهنگستان ) .

رئیسان شهر ؛ اوتادالبلاد. ( منتهی الارب ) .

رئیس الرؤساء ؛ رئیس رئیسان. سرور سروران. بزرگ بزرگان. سرور و بزرگتررئیسان. عنوانی بوده است بمناسبت منصب و مقامی ، و یالقبی بوده است بزرگ مقامی را : ...

شیخ الرئیس ؛ لقب ابوعلی سینا. رجوع به شیخ شود.

بدرؤیت ؛ بدشکل و بدترکیب. ( ناظم الاطباء ) .

خوش رؤیت ؛ خوش شکل. ( ناظم الاطباء ) .

رؤیای صادقه ؛ یعنی خوابهایی که درست و مطابق با واقع است و بالجمله آنچه انسان در خواب بیند اگر مطابق با واقع باشد رؤیای صادقه گویند. کاشانی گوید: نف ...

رأس المخروط ؛ رأس مخروط. نقطه مقابل قاعده مخروط را رأس المخروط گویند. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ص 616 و 477 ) . رجوع به همین ترکیب و نیز سر مخروط ...

رأس و قاعده ؛سر و بن. باصطلاح هندسه ، میان دو مرکز سر و بن. ( از التفهیم مقدمه ص قسز ) . و رجوع به التفهیم ص 26 شود.

رأس و قاعده ظل ؛ �سر مایه تا به بنش �. ( از التفهیم مقدمه ص قسز ) . و رجوع به التفهیم ص 313 شود.

رأس آیة ؛ آخر آیه. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) . از آن است : توفاه علی رأس ستین ، اَی آخره ؛ او را میراند بر سر شصت سال ، یعنی در آخر آن. ( من ...

رأس السنة ؛ سر سال. نخستین روز آن. ( از اقرب الموارد ) .

رأس الشهر ؛ سر ماه. نخستین روز آن. ( از اقرب الموارد ) .

رأس خرمن ؛ سر خرمن. هنگام خرمن کردن. گاه خرمن. || اصل و اساس : حب دنیا هست رأس هر خطا از خطا کی میشود ایمان عطا. شیخ بهائی.

رأس المال ؛ اصل مال. ( منتهی الارب ) . اصل مال و سرمایه. ( ناظم الاطباء ) . رجوع به ماده رأس المال شود.

رأس کلان ؛ اسب اصیل و نجیب. ( ناظم الاطباء ) .

بیت رأس ؛ موضعی است درشام که می را بسوی وی نسبت دهند. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) .