پیشنهادهای علی باقری (٣٨,٧٦٧)
بمیر و بدم:طفلی را به شاگردی آهنگری بردند. استاد تمرین را نخست عمل دمیدن به وی محول کرد. طفل به سهولت و آسانی کار استخفاف می کرد. لیکن پس از زمانی کو ...
پاشنه دهن را کشیدن:دشنام و سقط فراوان گفتن.
پا در کفش کسی کردن:در کار کسی دخالت کردن، از کسی بد گفتن / لجاجت و اصرار ورزیدن در کاری
بچه سر پیری زنگوله پای تابوت است: در پیری از بچه آوردن پرهیز کردن سزاوارتر است چون بچه در خردسالی بی سرپرست می ماند.
به نعل و میخ زدن :مقصود و حرف خود را به کنایه در طی سخنان گوناگون جای دادن.
باید گذاشت در کوزه آبش را خورد ( بگذار در کوزه آبش را بخور ) این حواله بی محل است. این وعده وفا نخواهد داشت. نظیر: حواله روی یخ است، حواله سر خرمن ا ...
با شمشیر چوبین جنگ نتوان کرد:برای پیشرفت در هر کاری اسباب آن کار باید مهیا باشد.
به اشتهای مردم نمی توان نان خورد:هر کس باید خودش حساب کار خویش کند و گفته های دیگران را در کار خود مداخلت ندهد.
به پوستین کسی افتادن ( در پوستین خلق افتادن ) :از کسی بدگویی و غیبت کردن سعدی در گلستان می گوید: گفت ای جان پدر تو نیز اگر بخفتی به که در پوستین مردم ...
بکشید و خوشگلم کنید:مزاحی است در بین زنان و به زنی می گویند که با سختی و کوشش فراوان و سخت به پیرایش و آرایش خود مشغول است.
بول و قولش یکیست:به نویدهای او دل نتوان بست.
بز بسته ملانصرالدین است :گویند ملا را دو بز بود یکی از آن دو بگریخت ملا هر چند کوشید گرفتن آن نتوانست. برگشت و بز بسته را به زدن گرفت. سبب پرسیدند گف ...
بیضه در کلاه شکستن:رسوا کردن، عیب کسی را فاش کردن، حیله ای را آشکار کردن حافظ می گوید: بازی چرخ بشکندش بیضه در کلاه زیرا که عرض شعبده با اهل راز کرد
به زمین سخت نشاشیده است ( به زمین سفت نشاشیده است ) :هنوز روزهای تنگی ندیده است. هنوز مقاومت زورآوران را در برابر خود مشاهده نکرده است.
به کاهل کار فرما پند بشنو:چون از تنبلان و تن آسانان انجام کاری بخواهند بر بیهودگی و زیان های آن کار بهانه های بسیار می آورند.
پاشنه های کسی را کشیدن:کسی را به کاری ترغیب و تهییج کردن
پشه لگدش زده است:مریض نیست و از نازک طبعی و ناز خیال می کند سلامت نیست.
توبه قحبه:بازگشتی بی ثبات نظیر: توبه قمارباز در بی پولی است، توبه گرگ مرگ است.
پالانش کج است:عفیف و درست نیست، دینی یا مذهبی باطل دارد.
تو کی مردی ما تابوت حاضر نکردیم:مزاحی است در جواب آن کس که از دوستان یا بستگان شکایتی می کند.
تا نهال تر است باید راست کرد:تربیت در کودکی و خردی سودمند است.
تخم مرغش زرده ندارد:مرد دغلکار و اهل تزویر است.
به گدای سامره ماند:بسیار سمج است.
پیمانه پر شدن:صبر و شکیبایی به پایان رسیدن، اجل سر رسیدن
پول است نه جان است که آسان بتوان داد:برای مسخره کردن به کسی می گویند که پرداختن و ادای مال بخل بورزد و خساست به خرج دهد.
پشت چشم نازک کردن:کبر و ناز کردن
پنبه در گوش نهادن:خود را به کری زدن ظهیر می گوید: به مجلسی که ز جودت مرا سوال کنند نهاد باید ناچار پنبه در گوشم
پشت بندش آس است:تکیه گاه قوی دارد.
پایش بر پوست خربزه است: در مقام و جایگاه خویش محکم و پای برجا نیست.
تو را به گور من نمی گذارند: اگر من ترک واجبی انجام دهم یا کار حرامی بکنم بر تو حرجی نیست.
تنش می خارد:عاقبت کار او شکنجه و عقوبت است.
توی دعوا حلوا پخش نمی کنند:ناچار درون یا میان دعوا و ستیزه سخنان درشت از دو طرف گفته می شود.
تب تند زود عرقش می آید:دوستی و عشق های سوزان غالبا به زودی به سردی و دشمنی تبدیل می شود.
جهنم هم به این گرمی نیست: تصور شما با اغراق و گزاف است.
تازه می پرسد لیلی مرد بود یا زن:این سوال را ابلهی پس از شنیدن تمام قصه لیلی و مجنون پرسیده است.
در زبان ترکی برای سر سلامتی دادن و دلداری دادن از این جمله ها ی دعایی استفاده کرده و می گویند : " سنوْن باشون ساغ اوْلسون !" یا " باشون ساغ اوْلسون ! ...
در زبان ترکی برای سر سلامتی دادن یک جمله ی دعایی استفاده کرده و می گویند : " سنوْن باشون ساغ اوْلسون !" یا " باشون ساغ اوْلسون !" شهریار در حیدر بابا ...
در زبان ترکی برای سر سلامتی دادن یک جمله ی دعایی استفاده کرده و می گویند : " سنوْن باشون ساغ اوْلسون !" یا " باشون ساغ اوْلسون !" شهریار در حیدر بابا ...
رو سفید شدن یک اصطلاح در زبان ترکی هست که یک جمله ی دعایی هست که معمولا به شکل " اؤزون آغ اولسون " یا سَنون اؤزون آغ اولسون " استفاده می شود که معنی ...
جهنم را جلوی چشم کسی آوردن:کنایه از کسی را به شدت زجر دادن. معادل ترکی این ضرب المثل می شود : آنادان امْدئگیم سوْت بوْرنوْمنان گَلدئ یعنی شیری که ا ...
جو فروش گندم نما :آنکه ظاهر گفتار و عمل نیکو دارد و نهان و باطن زشت و تباهی دارد. سعدی می گوید: به بازار گندم فروشان درآی که این جو فروش است و گندم ...
جنگ زرگری راه انداختن:جدال، نزاع و دعوای صوری و دروغین که دو نفر برای فریب دادن دیگری با هم می کنند. در جایی دیگر هم می گویند: جنگ زرگری میانجی نخوا ...
جفتش را بیار مفتش ببر :در زبان زنان و بیشتر در ستودن کودکان خردسال خود به کار می رود و به معنی بی نظیر و بی همتا بودن است. معادل ترکی آن می شود : ت ...
حمام بی عرق نمی شود:در این کار دادن رشوه ضروری است.
خدا از دهنت بشنود: ای کاش چنان شود که تو می گویی. در زبان ترکی هم گفته می شود:" الله آغْزوْنّان ائشیتْ سئن" احتمال دارد این ضرب المثل ترجمه ی تحت ال ...
خورشید را به یوز گرفتن:با شکار یا سرگرمی زمان را گذراندن و روز را شب کردن فردوسی می گوید: بر این داستان بگذرانیم روز که خورشید گیرند گردان به یوز
خرس در کوه بوعلی سیناست:در جایی که همگان عامی و یا ابله هستند، نیم خوانا یا نیم دانایی مغتنم و محترم است.
خواب بی تعبیر است:آرزو و امیدی بی حاصل است. معزی می گوید: پیام دادم کاقبال بی پرستش او بود به نزد خردمند خواب بی تعبیر جواب داد که اشعار بی ستایش ا ...
جمعه و آدینه یکیست:جمعه و آدینه دو نام عامیانه است که هر دو به یک معنی است. نظیر: چه علی خواجه چه خواجه علی در زبان ترکی نظیر این ضرب المثل می شود : ...
یک ضرب المثل ترکی می گوید : اؤکوز بِئله یئرده یاتماز آلتِنا سو چئخایا ( دولت…. ) گاو نر جایی نمی خوابد که آب به زیرش برود. شعر : مرد دور اندیش هرگ ...