پیشنهاد‌های دکتر احمد. ع. معینی (٢,٧١٩)

بی هوش ناهوشیار بی حال از حال رفته چون هوش رمیده گشت هشیار دادند بر او درود بسیار ✏ �نظامی�

مبتلا دردمند بیمار گرفتار بگذار مرا تو در چنین درد من درد زده م ، تو باز پس گرد ✏ �نظامی�

زنگ زده زنگار بسته دید آن گل سرخ زرد گشته وآن آینه زنگ خورد گشته ✏ �نظامی�

غلام بنده برده با اینکه ازو سیاه رویم هم هندوک سیاه اویم ✏ �نظامی�

خانه منزل اقامتگاه مأوا پناهگاه آمد عجبش که آنچنان مرد مأوا گه خود خراب چون کرد ✏ �نظامی�

جویدن خائیدن خوردی که خورد گوزن یا شیر ایشان خایند و من شوم سیر ✏ �نظامی�

تلاش کرد کوشش نمود مجاهدت کرد از بس که سلیم باز کوشید آن جامه چنانکه بود پوشید ✏ �نظامی�

قمارباز گفتا که منم سلیم عامر سرکوب زمانهٔ مقامر ✏ �نظامی� صد هزاران چنین فسون و فریب کرده ام از مقامری به شکیب ✏ �نظامی�

گردباد می تاخت نجیب دشت بر دشت دیوانه چو دیوباد می گشت همه چون دیوباد خاک انداز بلکه چون دیوِ چَه سیاه و دراز ✏ �نظامی�

منتقدان نقادان ایراد گیران عیب جویان کز نقد کنان حال مجنون پیری سره بود خال مجنون ✏ �نظامی�

برده زر خرید بنده آن به که درم خریدهٔ تو سرمه نبرد ز دیدهٔ تو خوابِ نرگس، خُمار دیده او نازِ نسرین، درم خریدهٔ او ✏ �نظامی�

گردآلود غبارآلود خاک آلود بنواز مرا مزن که خاکم افروخته کن که گردناکم ✏ �نظامی� تو نیز ای به خاکی شده گَرد ناک بده وام و بیرون جَه از گرد و خاک ✏ ...

اسباب نوشتن نوشت افزار لوازم التحریر واسباب دبیری ای که باید بسپرد بدو چنانکه شاید ✏ �نظامی�

نمی آید برنمی آید جز آمدنی که نامد از دست هر شرط که باید آن همه هست ✏ �نظامی�

بنالد ناله کند ضجه زند بگرید گریه کند آن دل که رضای تو نجوید به گر به قضای بد بموید ✏ �نظامی�

زندانی محبوس دربند یعنی ز من حصار بسته نزدیک تو ای قفس شکسته ✏ �نظامی�

نام آوران مشاهیر سران قوم گفت ای شرف ِ بلند نامان بر پای ِ ددان کشیده دامان ✏ �نظامی�

نیکویی کننده احسان کننده احسان گر ای کار برآور بلندان نیکو کن ِ کار مستمندان ✏ �نظامی�

کار راه انداز مستجاب کننده ای کار برآور بلندان نیکو کن ِ کار مستمندان ✏ �نظامی�

به من یاری برسان یاریم کن کمکم کن یاریت رساد تا نهانی این نامه به یار من رسانی ✏ �نظامی�

مرثیه خواندن مرثیه ساختن مرثیه سرایی گه مرثیت پدر کند ساز وز سنگ سیه برآرد آواز ✏ �نظامی�

مورد اعتماد اعتماد کننده بر زهره نظر گماشت اول گفت ای به تو بخت را معوّل ✏ �نظامی�

سیاره مشتری برجیس به مهر او نگین داشت که اقبال جهان در آستین داشت ✏ �نظامی�

نیزه زن نیزه دار صاحب نیزه توقیع سماک ها مسلسل گه رامح بوده گاه اعزل ✏ �نظامی�

جمع خیمه و خرگاه یکی از منازل فلکی ذابح ز خطر دهان گرفته سعد اخبیه را عنان گرفته ✏ �نظامی�

شترمرغ یکی از منازل قمر در آسمان با صادر و وارد نعایم بلده دو سه دست کرده قایم ✏ �نظامی�

جدی سر خود چو بز بریده که افسانهٔ سربزی شنیده ✏ �نظامی�

یکی از صور فلکی عوا ز سماک هیچ شمشیر تازی سگ خویش رانده بر شیر ✏ �نظامی�

یکی از منازل فلکی میزان چو زبان مرد دانا بگشاده زبانه با زبانا ✏ �نظامی�

یکی از منازل فلکی انگیخته غفر چون کریمان سه قرصه به کاسهٔ یتیمان ✏ �نظامی�

زلزله ها سختی ها بلاها فجایع از شکل بروج و از منازل افتاده سپهر در زلازل ✏ �نظامی�

گروه چیزی مانند پنبه یا خمیر را گرد کردن و گلوله کردن گفتی ز کمان گروههٔ شاه یک مهره فتاد بر سر ماه ✏ �نظامی�

وحشی شبیه دیوان در سلسله داشتی سگی چند دیوانه فش و چو دیو دربند ✏ �نظامی�

تک و تنها تک روان در موکب آن جریده رانان می رفت چو با گله شبانان ✏ �نظامی�

تک روی تنها رفتن تک وتنها در موکب آن جریده رانان می رفت چو با گله شبانان ✏ �نظامی�

پیش قراول جلودار لشکر دیده بان گرگ از جهتِ یتاق داری رفته به یَزک به جان سپاری ✏ �نظامی�

پاسبانی حراست کشیک داری مراقبت گرگ از جهتِ یتاق داری رفته به یَزک به جان سپاری ✏ �نظامی�

کیسه کشی دلاکی خدمت نمودن آهو به مُغَمَزی دویدی پایش به کنار در کشیدی ✏ �نظامی�

تماشاچیان مردم پرسش گران دیده وران گفتند نظارگان چه رای است؟ کز هر دو رقم یکی بجای است؟ ✏ نظامی به خلوت گه خسرو ش تاختند ز نظارگان پرده پرداختند ...

جایگاه طرد شده مکان تنهایی سرای غربت دشت بی کسی روزی ز طریده گاهِ آن دشت بر خاک دیار یار بگذشت ✏ �نظامی�

کوهپایه دشتی مشرف به کوه دشتی آرمیده در پای کوه کان دشت ْبساطِ کوه ْبالین ریحانِ سراچهٔ سفالین ✏ �نظامی�

کنایه از: 1_درآمد اندک معاش ناچیز کار با دستمزد پایین خوش خور که گلِ جهان فروزی چون مار مباش خاکْ روزی ✏ �نظامی� 2_بدبختی مصیبت بیچارگی من او را ...

عزیز دل کنایه از عزیزترین فرد یا نورچشم گفت ای جگر و جگرخور من هم غل من و هم افسر من ✏ �نظامی�

غمخوار غصه خوار گفت ای جگر و جگرخور من هم غل من و هم افسر من ✏ �نظامی�

چون دید پدر که دردمند است در عالم عشق شهربند است ✏ �نظامی�

عصبانیت عاشقی بی قراری شیدایی به کابله را ز طفل پوشند تا خون بجوش را نخوشند ✏ نظامی

ننوشند نیاشامند به کابله را ز طفل پوشند تا خون بجوش را نخوشند ✏ �نظامی�

قنداق پیچک به کابله را ز طفل پوشند تا خون بجوش را نخوشند ✏ �نظامی�

فراموشیم نسیانم هر یاد که بود رفت بر باد جز فرمُشیَم نماند بر یاد ✏ �نظامی�

کرم زالو کنه بید حشره گه مشرف دیو خانه بودن گه دیوچهٔ زمانه بودن همه چون دیوباد خاک انداز بلکه چون دیوِ چَه سیاه و دراز ✏ �نظامی�