[ویکی فقه] تاریخ مشروطه ایران، از منابع مستند تاریخ مشروطیت (خصوصاً در تبریز)، تألیف سید احمد کسروی می باشد.
کسروی در ۱۳۰۲ ش که هجده سال از وقایع مشروطه می گذشت، بر آن شد تا رخدادهای آذربایجان را از بَدو جنبش مشروطه به رشته تحریر درآورد؛ یادداشت هایی نیز تهیه کرد که ابتدا در سوریه در «مهنامة العرفان» تحت عنوان «آذربایجان فی ثمانیه عشر عاماً» به چاپ رسید، و از ۱۳۱۳ ش به صورت سلسله مقالاتی در مجله پیمان منتشر شد. از آن جا که رخدادهای آذربایجان از سایر مناطق قابل تفکیک نبود، حوادث و وقایع دیگر کانون های جنبش مشروطه خواهی چون تهران و گیلان نیز افزوده شد و بدین ترتیب تاریخ مشروطه ایران در سه بخش به چاپ رسید. وقایع پس از انقلاب مشروطه تا پایان قیام شیخ محمد خیابانی نیز در چهار بخش با عنوان «تاریخ هیجده ساله آذربایجان» منتشر شد. قصد کسروی از تدوین کتاب کسروی مدعی است که در این کتاب قصد تاریخ نگاری ندارد و قصد خویش را از نگاشتن تاریخ مشروطه، ضبط وقایع و حوادث مشروطه برای آیندگان، ارج گذاری مبارزان گمنام مشروطه و یادآوری ایام تلخ گذشته ذکر می کند. منابع مورد استفاده در تدوین کتاب وی در نگارش تاریخ مشروطه ایران از «تاریخ بیداری ایرانیان» و «کتاب آبی» بهره جسته است. نویسنده تاریخ مشروطه ایران که در زمان انقلاب مشروطه شانزده سال داشته، از نزدیک شاهد وقایع و حوادث تبریز، دومین کانون انقلاب مشروطه، بوده است. وی با سران مشروطه آذربایجان آشنایی داشته و کوشیده است تا دیده ها و شنیده های خود را به رشته تحریر درآورد و کمتر به حدس و گمان تکیه کند. به عنوان مثال می توان به ماجرای محاصره تبریز اشاره کرد که مؤلف مشاهدات خود را در جریان محاصره تبریز بیان کرده است. وی با استعانت از مشاهدات خود و بقیه عوامل و رهبران نهضت، از یادداشت های دست اول خصوصی، گزارش ها، اعلامیه ها و تلگراف های رسمی داخلی و خارجی و روزنامه ها و کتاب ها در مطالب خود بهره برده است که البته بیش تر در پاورقی ها به آن ها اشاره کرده است. محاسن و معایب کتاب از امتیازات تاریخ مشروطه ایران عکس های فراوان آن است که با توجه به امکانات آن روزگار، از کارهای ارزنده و کم نظیر به شمار می رود. با این همه، این کتاب از کاستی ها و سستی ها خالی نیست؛ گه گاه گرایش های جانبدارانه کسروی در ذکر وقایع انقلاب و نقش افراد در آن، به چشم می خورد. او بیش تر به نقش مردم گمنام کوچه و بازار و مجاهدان پرداخته و از کسانی چون «تقی زاده» و همفکران وی که در تصمیم گیری های عمده مشارکت داشتند نام نبرده یا چندان به خوشی از آنان یاد نکرده است. نقطه ثقل تمرکز مولف در تدوین اثر دقت ها و ریز بینی های کسروی را بیش تر در بخش تبریز و آذربایجان می توان دید، ولی در شرح وقایع انقلاب در تهران و دیگر شهرها اطلاعات وی چندان دقیق و موشکافانه به نظر نمی رسد؛ او در این موارد بیش تر از کتاب «تاریخ بیداری ایرانیان» بهره برده است و علت این امر به گفته خود کسروی نداشتن اطلاعات کافی از اوضاع و چگونگی انقلاب در آن بلاد است. کسروی در ذکر وقایع تبریز و حوادث مشروطیت در آن شهر، شیفتگی فراوان نشان می دهد و در موارد متعدد به ستایش انجمن تبریز و رشادت ها و فداکاری های مجاهدان آن شهر، چه آذربایجانی و چه قفقازی، می پردازد. نتیجه پرهیز از به کار بردن لغات عربی همچنین کسروی در این کتاب برای پرهیز از به کار بردن کلمات عربی از واژه های برساخته که غالباً در هیچ فرهنگ و لغتنامه ای نیامده، استفاده بسیار کرده است. در نتیجه این اصرار کسروی به ساخت لغات تازه، نثر کتاب صورتی ساختگی پیدا کرده است که کمتر کسی را خوش می آید. نظرات مختلف در مورد کتاب کسروی بسیاری از مورخان و رجال دوره مشروطیت کتاب کسروی را مثبت ارزیابی نکرده اند. «تقی زاده» کتاب را از حیث ثبت تاریخ روز و ماه و سال وقایع سودمند می داند، ولی معتقد است که بسیاری از مندرجات آن خلاف حقیقت و پر از اشتباه است و حتی مطالب مرتبط با خودش را بی اساس می داند. «مهدی ملک زاده»، مؤلف «تاریخ انقلاب مشروطیت ایران»، نیز بر این اعتقاد است که کسروی در ذکر بسیاری از حوادث و موقعیت اشخاص در انقلاب خطا کرده و ظلم بزرگی در حق خادمان مشروطیت روا داشته است. تحلیل های ارائه شده توسط مولف اثر کسروی در تاریخ هیجده ساله آذربایجان با محور قراردادن وقایع آذربایجان سیر تاریخی هجده ساله مشروطه را دنبال کرده است و با همان شیوه نگارش، علاوه بر روایت مستندات تاریخی پس از فتح تهران، در جای جای کتاب خود به داوری رجال مشروطیت نیز پرداخته و نظریات خود را به صراحت ابراز داشته است. اولین چاپ تاریخ مشروطه ایران تاریخ مشروطه ایران نخستین بار در ۱۳۱۹ ش در تهران منتشر شد و پس از آن مکرر به چاپ رسیده است. وعده هائی که تحقق نیافتند با این که کسروی در ابتدای کتاب تاریخ مشروطه وعده می دهد که اسامی پدیدآورندگان و چگونگی چاپ کتاب را در آخرین بخش خواهد آورد، هیچ فهرستی در پایان کتاب دیده نمی شود. فهرست منابع (۱) حسن تقی زاده، خطابه سید حسن تقی زاده مشتمل بر شمه ای از تاریخ اوائل انقلاب و مشروطیت ایران، تهران ۱۳۳۸ش. (۲) احمد کسروی، تاریخ مشروطه ایران، تهران ۱۳۶۳ ش. (۳) احمد کسروی، تاریخ هیجده ساله آذربایجان، تهران ۱۳۵۵ ش. (۴) احمد کسروی، در پیرامون تاریخ، چاپ عزیز علی زاده، تهران ۱۳۷۷ ش. (۵) مهدی ملک زاده، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، تهران ۱۳۷۱ ش.
کسروی در ۱۳۰۲ ش که هجده سال از وقایع مشروطه می گذشت، بر آن شد تا رخدادهای آذربایجان را از بَدو جنبش مشروطه به رشته تحریر درآورد؛ یادداشت هایی نیز تهیه کرد که ابتدا در سوریه در «مهنامة العرفان» تحت عنوان «آذربایجان فی ثمانیه عشر عاماً» به چاپ رسید، و از ۱۳۱۳ ش به صورت سلسله مقالاتی در مجله پیمان منتشر شد. از آن جا که رخدادهای آذربایجان از سایر مناطق قابل تفکیک نبود، حوادث و وقایع دیگر کانون های جنبش مشروطه خواهی چون تهران و گیلان نیز افزوده شد و بدین ترتیب تاریخ مشروطه ایران در سه بخش به چاپ رسید. وقایع پس از انقلاب مشروطه تا پایان قیام شیخ محمد خیابانی نیز در چهار بخش با عنوان «تاریخ هیجده ساله آذربایجان» منتشر شد. قصد کسروی از تدوین کتاب کسروی مدعی است که در این کتاب قصد تاریخ نگاری ندارد و قصد خویش را از نگاشتن تاریخ مشروطه، ضبط وقایع و حوادث مشروطه برای آیندگان، ارج گذاری مبارزان گمنام مشروطه و یادآوری ایام تلخ گذشته ذکر می کند. منابع مورد استفاده در تدوین کتاب وی در نگارش تاریخ مشروطه ایران از «تاریخ بیداری ایرانیان» و «کتاب آبی» بهره جسته است. نویسنده تاریخ مشروطه ایران که در زمان انقلاب مشروطه شانزده سال داشته، از نزدیک شاهد وقایع و حوادث تبریز، دومین کانون انقلاب مشروطه، بوده است. وی با سران مشروطه آذربایجان آشنایی داشته و کوشیده است تا دیده ها و شنیده های خود را به رشته تحریر درآورد و کمتر به حدس و گمان تکیه کند. به عنوان مثال می توان به ماجرای محاصره تبریز اشاره کرد که مؤلف مشاهدات خود را در جریان محاصره تبریز بیان کرده است. وی با استعانت از مشاهدات خود و بقیه عوامل و رهبران نهضت، از یادداشت های دست اول خصوصی، گزارش ها، اعلامیه ها و تلگراف های رسمی داخلی و خارجی و روزنامه ها و کتاب ها در مطالب خود بهره برده است که البته بیش تر در پاورقی ها به آن ها اشاره کرده است. محاسن و معایب کتاب از امتیازات تاریخ مشروطه ایران عکس های فراوان آن است که با توجه به امکانات آن روزگار، از کارهای ارزنده و کم نظیر به شمار می رود. با این همه، این کتاب از کاستی ها و سستی ها خالی نیست؛ گه گاه گرایش های جانبدارانه کسروی در ذکر وقایع انقلاب و نقش افراد در آن، به چشم می خورد. او بیش تر به نقش مردم گمنام کوچه و بازار و مجاهدان پرداخته و از کسانی چون «تقی زاده» و همفکران وی که در تصمیم گیری های عمده مشارکت داشتند نام نبرده یا چندان به خوشی از آنان یاد نکرده است. نقطه ثقل تمرکز مولف در تدوین اثر دقت ها و ریز بینی های کسروی را بیش تر در بخش تبریز و آذربایجان می توان دید، ولی در شرح وقایع انقلاب در تهران و دیگر شهرها اطلاعات وی چندان دقیق و موشکافانه به نظر نمی رسد؛ او در این موارد بیش تر از کتاب «تاریخ بیداری ایرانیان» بهره برده است و علت این امر به گفته خود کسروی نداشتن اطلاعات کافی از اوضاع و چگونگی انقلاب در آن بلاد است. کسروی در ذکر وقایع تبریز و حوادث مشروطیت در آن شهر، شیفتگی فراوان نشان می دهد و در موارد متعدد به ستایش انجمن تبریز و رشادت ها و فداکاری های مجاهدان آن شهر، چه آذربایجانی و چه قفقازی، می پردازد. نتیجه پرهیز از به کار بردن لغات عربی همچنین کسروی در این کتاب برای پرهیز از به کار بردن کلمات عربی از واژه های برساخته که غالباً در هیچ فرهنگ و لغتنامه ای نیامده، استفاده بسیار کرده است. در نتیجه این اصرار کسروی به ساخت لغات تازه، نثر کتاب صورتی ساختگی پیدا کرده است که کمتر کسی را خوش می آید. نظرات مختلف در مورد کتاب کسروی بسیاری از مورخان و رجال دوره مشروطیت کتاب کسروی را مثبت ارزیابی نکرده اند. «تقی زاده» کتاب را از حیث ثبت تاریخ روز و ماه و سال وقایع سودمند می داند، ولی معتقد است که بسیاری از مندرجات آن خلاف حقیقت و پر از اشتباه است و حتی مطالب مرتبط با خودش را بی اساس می داند. «مهدی ملک زاده»، مؤلف «تاریخ انقلاب مشروطیت ایران»، نیز بر این اعتقاد است که کسروی در ذکر بسیاری از حوادث و موقعیت اشخاص در انقلاب خطا کرده و ظلم بزرگی در حق خادمان مشروطیت روا داشته است. تحلیل های ارائه شده توسط مولف اثر کسروی در تاریخ هیجده ساله آذربایجان با محور قراردادن وقایع آذربایجان سیر تاریخی هجده ساله مشروطه را دنبال کرده است و با همان شیوه نگارش، علاوه بر روایت مستندات تاریخی پس از فتح تهران، در جای جای کتاب خود به داوری رجال مشروطیت نیز پرداخته و نظریات خود را به صراحت ابراز داشته است. اولین چاپ تاریخ مشروطه ایران تاریخ مشروطه ایران نخستین بار در ۱۳۱۹ ش در تهران منتشر شد و پس از آن مکرر به چاپ رسیده است. وعده هائی که تحقق نیافتند با این که کسروی در ابتدای کتاب تاریخ مشروطه وعده می دهد که اسامی پدیدآورندگان و چگونگی چاپ کتاب را در آخرین بخش خواهد آورد، هیچ فهرستی در پایان کتاب دیده نمی شود. فهرست منابع (۱) حسن تقی زاده، خطابه سید حسن تقی زاده مشتمل بر شمه ای از تاریخ اوائل انقلاب و مشروطیت ایران، تهران ۱۳۳۸ش. (۲) احمد کسروی، تاریخ مشروطه ایران، تهران ۱۳۶۳ ش. (۳) احمد کسروی، تاریخ هیجده ساله آذربایجان، تهران ۱۳۵۵ ش. (۴) احمد کسروی، در پیرامون تاریخ، چاپ عزیز علی زاده، تهران ۱۳۷۷ ش. (۵) مهدی ملک زاده، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، تهران ۱۳۷۱ ش.
[ویکی نور] تاریخ مشروطه ایران کتابی است نوشته احمد کسروی به سال خورشیدی. این نوشته برجسته ترین سند نوشته شده در باره رویداد مشروطه و چند و چون آن می باشد.
یکی از انگیزه های نگارش کتاب مذکور را از زبان خود نویسنده بشنویم:
«سی سال گذشت و یکی از آنان که در جنبش پا در میان داشته بود و یا خود می توانست آگاهی هایی گرد آورد به نوشتن آن برنخاست، و من دیدم داستان ها از میان می رود و در آینده کسی گرد آوردن آنها نخواهد توانست. یک جنبشی که در زمان ما رخ داده، اگر ما داستان آن را ننویسیم دیگران چگونه خواهند نوشت؟!...»
بررسی رازهای ناکامی جنبش شناساندن قهرمانان راستین و پیش گیری از واژگونه نمایی تاریخ پیش گیری از چسباندن این جنبش به بیگانگان یاد آوری کوشش کسانی که در آینده کنار گذارده شدند.
پیش گیری از نوشته شدن تاریخ میهن به دست بیگانه و سرانجام درد فراموشی ایرانیان
یکی از انگیزه های نگارش کتاب مذکور را از زبان خود نویسنده بشنویم:
«سی سال گذشت و یکی از آنان که در جنبش پا در میان داشته بود و یا خود می توانست آگاهی هایی گرد آورد به نوشتن آن برنخاست، و من دیدم داستان ها از میان می رود و در آینده کسی گرد آوردن آنها نخواهد توانست. یک جنبشی که در زمان ما رخ داده، اگر ما داستان آن را ننویسیم دیگران چگونه خواهند نوشت؟!...»
بررسی رازهای ناکامی جنبش شناساندن قهرمانان راستین و پیش گیری از واژگونه نمایی تاریخ پیش گیری از چسباندن این جنبش به بیگانگان یاد آوری کوشش کسانی که در آینده کنار گذارده شدند.
پیش گیری از نوشته شدن تاریخ میهن به دست بیگانه و سرانجام درد فراموشی ایرانیان
wikinoor: تاریخ_مشروطه_ایران
[ویکی فقه] تاریخ مشروطه ایران (کتاب). تاریخ مشروطه ایران، از منابع مستند تاریخ مشروطیت (خصوصاً در تبریز)، تألیف سید احمد کسروی می باشد.
کسروی در ۱۳۰۲ ش که هجده سال از وقایع مشروطه می گذشت، بر آن شد تا رخدادهای آذربایجان را از بَدو جنبش مشروطه به رشته تحریر درآورد؛ یادداشت هایی نیز تهیه کرد که ابتدا در سوریه در «مهنامة العرفان» تحت عنوان «آذربایجان فی ثمانیه عشر عاماً» به چاپ رسید، و از ۱۳۱۳ ش به صورت سلسله مقالاتی در مجله پیمان منتشر شد.
از آن جا که رخدادهای آذربایجان از سایر مناطق قابل تفکیک نبود، حوادث و وقایع دیگر کانون های جنبش مشروطه خواهی چون تهران و گیلان نیز افزوده شد و بدین ترتیب تاریخ مشروطه ایران در سه بخش به چاپ رسید.
وقایع پس از انقلاب مشروطه تا پایان قیام شیخ محمد خیابانی نیز در چهار بخش با عنوان «تاریخ هیجده ساله آذربایجان» منتشر شد.
قصد کسروی از تدوین کتاب
کسروی مدعی است که در این کتاب قصد تاریخ نگاری ندارد و قصد خویش را از نگاشتن تاریخ مشروطه، ضبط وقایع و حوادث مشروطه برای آیندگان، ارج گذاری مبارزان گمنام مشروطه و یادآوری ایام تلخ گذشته ذکر می کند.
منابع مورد استفاده در تدوین کتاب
وی در نگارش تاریخ مشروطه ایران از «تاریخ بیداری ایرانیان» و «کتاب آبی» بهره جسته است.
نویسنده تاریخ مشروطه ایران که در زمان انقلاب مشروطه شانزده سال داشته، از نزدیک شاهد وقایع و حوادث تبریز، دومین کانون انقلاب مشروطه، بوده است.
وی با سران مشروطه آذربایجان آشنایی داشته و کوشیده است تا دیده ها و شنیده های خود را به رشته تحریر درآورد و کمتر به حدس و گمان تکیه کند. به عنوان مثال می توان به ماجرای محاصره تبریز اشاره کرد که مؤلف مشاهدات خود را در جریان محاصره تبریز بیان کرده است.
وی با استعانت از مشاهدات خود و بقیه عوامل و رهبران نهضت، از یادداشت های دست اول خصوصی، گزارش ها، اعلامیه ها و تلگراف های رسمی داخلی و خارجی و روزنامه ها و کتاب ها در مطالب خود بهره برده است که البته بیش تر در پاورقی ها به آن ها اشاره کرده است.
محاسن و معایب کتاب
...
کسروی در ۱۳۰۲ ش که هجده سال از وقایع مشروطه می گذشت، بر آن شد تا رخدادهای آذربایجان را از بَدو جنبش مشروطه به رشته تحریر درآورد؛ یادداشت هایی نیز تهیه کرد که ابتدا در سوریه در «مهنامة العرفان» تحت عنوان «آذربایجان فی ثمانیه عشر عاماً» به چاپ رسید، و از ۱۳۱۳ ش به صورت سلسله مقالاتی در مجله پیمان منتشر شد.
از آن جا که رخدادهای آذربایجان از سایر مناطق قابل تفکیک نبود، حوادث و وقایع دیگر کانون های جنبش مشروطه خواهی چون تهران و گیلان نیز افزوده شد و بدین ترتیب تاریخ مشروطه ایران در سه بخش به چاپ رسید.
وقایع پس از انقلاب مشروطه تا پایان قیام شیخ محمد خیابانی نیز در چهار بخش با عنوان «تاریخ هیجده ساله آذربایجان» منتشر شد.
قصد کسروی از تدوین کتاب
کسروی مدعی است که در این کتاب قصد تاریخ نگاری ندارد و قصد خویش را از نگاشتن تاریخ مشروطه، ضبط وقایع و حوادث مشروطه برای آیندگان، ارج گذاری مبارزان گمنام مشروطه و یادآوری ایام تلخ گذشته ذکر می کند.
منابع مورد استفاده در تدوین کتاب
وی در نگارش تاریخ مشروطه ایران از «تاریخ بیداری ایرانیان» و «کتاب آبی» بهره جسته است.
نویسنده تاریخ مشروطه ایران که در زمان انقلاب مشروطه شانزده سال داشته، از نزدیک شاهد وقایع و حوادث تبریز، دومین کانون انقلاب مشروطه، بوده است.
وی با سران مشروطه آذربایجان آشنایی داشته و کوشیده است تا دیده ها و شنیده های خود را به رشته تحریر درآورد و کمتر به حدس و گمان تکیه کند. به عنوان مثال می توان به ماجرای محاصره تبریز اشاره کرد که مؤلف مشاهدات خود را در جریان محاصره تبریز بیان کرده است.
وی با استعانت از مشاهدات خود و بقیه عوامل و رهبران نهضت، از یادداشت های دست اول خصوصی، گزارش ها، اعلامیه ها و تلگراف های رسمی داخلی و خارجی و روزنامه ها و کتاب ها در مطالب خود بهره برده است که البته بیش تر در پاورقی ها به آن ها اشاره کرده است.
محاسن و معایب کتاب
...
wikifeqh: تاریخ_مشروطه_ایران_(کتاب)
