پیشنهاد‌های علی باقری (٣٨,٢٧٠)

زحمة ولادة ؛ بمعنی زحمت زاییدنست و آن دردی است که بیرون می آید با آن بچه. ( از ترجمه قاموس ) . زحمة الولاده ، زجمه آن است. زحمة، زجمه و زکمة بیک معنی ...

زحمت بی حاصل ؛ رنج بیهوده و بی ثمر. زحمت جانکاه. رنج فراوان و جان فرسا. || در فارسی بمعنی مرض مستعمل شده است. ( مؤید الفضلاء ) . بیماری تن. درد. آز ...

بی زحمت ؛ درتعارفات متداول میان عامه گویند: بی زحمت اینکار رابرای من انجام دهید؛ یعنی �اگر زحمتی نیست � یا �از این زحمت معذرت میخواهم �. رجوع به زحمت ...

زجاج رومی ؛ نوعی زجاج ( شیشه ) است. ( از دزی ج 1 ص 581 ) .

زجاج صوری ؛ نوعی زجاج ( شیشه ) است. ( از دزی ج 1 ص 581 ) .

زجاج مصری ؛ نوعی از آبگینه مصنوعی است. رجوع به الجماهر بیرونی ص 227 شود.

زجاج حیری ؛ نوعی زجاج ( شیشه ) است. ( از دزی ج 1 ص 581 ) .

بساط زجاج ؛ فرشی از شیشه : چنان به عربده قلب عدو بهم شکند که شیربچه گشایند بر بساط زجاج. نظیری.

زبون چیزی ( کسی ) بودن ؛ مجازاً، مقهوراو بودن. در برابر آن بغایت کوچک و ناچیز بودن : زبون بود چنگال او [ طغرل ] را کلنگ شکاری که نخجیر او بد پلنگ. ف ...

زبون کسی بودن ؛ مطیع او بودن. ( از مجموعه مترادفات ) . سرسپرده و رام او بودن. کوچکی او کردن. خود را در برابر آن چیز یا آن کس ناچیز و خرد گرفتن : بهر ...

زبون گرفتن کسی را ؛ او را ببازیچه گرفتن. با زبان خوش او را در دست خود داشتن و به اراده خود گرداندن. او را مقهور اراده خویش ساختن : ای مر ترا گرفته بت ...

زبر الجبل ؛ برآمدگی در طرف بالای کوه. حید. ( تاج العروس ) . و رجوع به حید شود.

زبرآب ؛ پرده که بر روی آب را کد است. ( ناظم الاطباء ) .

زاویه متر ؛ زاویه ای است حادث میان دو محور دیده هرگاه فاصله میان نقطه نظر، منظور با محل ناظر یک متر باشد. ( معجم علمی انگلیسی ، عربی ) .

زاویه وجهیّه ؛ آن است که نشان انحدار جبهه است. ( معجم علمی انگلیسی ، عربی ) .

زاویه وحشی ؛ زاویه حادث در گوشه چشم.

زاویه قوس عانه . رجوع به زاویه عانه شود.

زاویه کشاله ؛ خارهای خاصره یکی در خارج است موسوم بزاویه کشاله و دیگری در داخل است موسوم بزاویه کفل. ( کالبدشناسی هنری ص 172 ) . و رجوع به حرقفه و زاو ...

زاویه کفل ؛ خار خاصره ای که در داخل قرار دارد ( مقابل زاویه کشاله ) . این خار نسبت بخار طرف مقابل فوق العاده نزدیک است. ( کالبدشناسی هنری ص 173 ) . و ...

زاویه عانه ؛ زاویه میان دو استخوان عانه. ( معجم علمی انگلیسی ، عربی ) .

زاویه عجز ؛ زاویه میان عجر و فقرات قطنی سفلی. ( معجم علمی انگلیسی ، عربی ) .

زاویه عقد عانی . رجوع به زاویه عانه و زاویه قوس عانه شود.

زاویه قلبی ، کبدی ؛ زاویه ای است حادث از تقابل حد افقی اصمیه کبد با حد عمودی اصمیه ٔقلب در مسافت پنجم طرف راست واقع در میان اضلاع. ( ازمعجم طبی انگلی ...

زاویه سرین ؛ برآمدگی حرقفی در ساختمان زاویه سرین شرکت میکند. ( کالبدشناسی هنری تألیف نعمةاﷲ کیهانی ص 172 ) . و رجوع به حرقفه شود.

زاویه ضلعی ؛ زاویه واقع میان دو ضلع کاذب متقابل نزدیک سینه. ( معجم طبی انگلیسی ، عربی ) .

زاویه حد فاصل ؛ زاویه ای است واقع در میان یک خط عمودی و شعاع نوری که ازوسط جسمی لطیف عبور کند بر جسمی سخت تر از آن می تابدو منکسر شود. ( معجم طبی انگ ...

زاویه حمل ؛ آن است که از تقابل دو محور زند و ساعد و در نقطه فرد ساعد حادث شود. ( معجم انگلیسی ، عربی ) .

زاویه خنجری ؛ زاویه حادث در دو طرف شکافی که بوسیله خنجر ایجاد میشود. ( معجم علمی انگلیسی ، عربی ) .

زاویه بصری ؛ زاویه واقع میان دو خطی که از نقطه ابصار در شبکیه چشم بطرف جسم مرئی امتداد دارد. ( معجم علمی انگلیسی ، عربی ) .

زاویه تکسیر ؛ زاویه واقع میان دو سطح شکننده نور در یک منشور. ( معجم علمی انگلیسی ، عربی )

زاویه چهره ؛ بر طبق طریقه کامپر هنرمند هلندی در قرن 18 عبارت است از زاویه تلاقی دو خط که یکی از خار بینی و مجرای گوش خارجی میگذرد و دیگری از دندانهای ...

زاویه انعکاس ؛ زاویه ٔحادث از انعکاس نور. ( از دائرة المعارف بستانی ) . || زاویه حاصل از بالا رفتن و فرود آمدن جسمی در فضا. ( از دائرة المعارف بستانی ...

زاویه انفتاح ؛ آن است که میان دو خطی که از بوره عدسه بسوی دو طرف قطر آن ممتد است حادث میشود. ( معجم طبی انگلیسی ، عربی ) .

زاویه انکسار ؛ زاویه ای است حادث از تقاطع شعاع منکسر با خط عمودی واقع بر سطح کاسر. ( معجم علمی انگلیسی ، عربی ) .

زاویه آکرمیه ؛ زاویه حادث میان نوک استخوان بازو و ترقوه. ( معجم طبی انگلیسی ، عربی )

زاویه آلفا ؛ زاویه حادث از تقاطع خط بصری و خط محور بصر. ( معجم طبی انگلیسی ، عربی ) .

زاویه ارتفاع . رجوع به زاویه نظر و شود.

سر به زانوی بی کسی نهادن ؛ متفکر و اندوهگین نشستن. سر به زانوی غم نهادن ، بحالت غم و اندوه. سر زانو قدم ساختن.

سر زانو صفا و مروه است ، سر زانو کم از صفا و مروه نیست ؛ کنایه از اهمیت حال مراقبه و سیر در خلوت عارفان است : چو دل کعبه کردی ، سر هر دو زانو کم از م ...

سر زانو قدم دل کردن ؛ بحال مراقبت رفتن. از سر زانو قدم ساختن : چون سر زانو قدم دل کند در دو جهان دست حمایل کند. نظامی.

زانوی کفتار به گفتن کلوخ بستن ؛ مثل است که چون کفتار را ببینند کلوخ گویندو او از ترس از رفتن بازماند. ( آنندراج ) : ز موذیان به دغا باید انتقام کشید ...

زنخ بر سر زانو نهادن ؛ سر به زانوی تفکر نهادن. زانوی غم در بغل گرفتن : چون گردنت افراخته وآن عاجز مسکین بنهاده ز اندوه زنخ بر سر زانوش. ناصرخسرو.

سر به زانو آوردن ؛ بحال مراقبه فرورفتن. سر زانو قدم دل کردن. از سر زانو قدم ساختن : چون سر بسر دو زانو آرم قرب دو سر کمان ببینم. خاقانی.

دو زانو نشستن ؛ طوری نشستن که دو زانو بر زمین باشد و اسفل بدن هم روی ساق قرار گیرد. ( فرهنگ نظام ) . - || کنایه از مؤدب نشستن است و در ایران ادب م ...

در پس زانوی ریاضت [نشستن ] ؛ بحالت مراقبه مانند مرتاضان نشستن : ایشان چو ملخ در پس زانوی ریاضت مأمور میان بسته روان بر در و دشتیم. سعدی. و رجوع به ...

پس زانو نشستن ؛ چنباتمه نشستن.

دبستان سرزانو ؛ کنایه از آنکه حالت مراقبه و زانو رصد ساختن عرفا خود مدرس و آموزشگاه حقائق است : خود آنکس را که روزی شد دبستان سر زانو نه تا کعبش بود ...

به زانو نشاندن ؛ به زانو درآوردن : شب تیره بهرام را پیش خواند بر تخت شاهی به زانو نشاند. فردوسی. که کسری مرا و ترا پیش خواند بر تخت شاهی به زانو نش ...

به زانو نشستن ؛ دو زانو نشستن. کنایه از به ادب نشستن. بر زانو نشستن : نشاندند او را و در پیش زن به زانو نشستند آن انجمن. فردوسی. بلیناس دانا به زان ...

به زانوی عزت نشستن ؛ حالت عظمت و برتری بخود گرفتن : پس آنگه به زانوی عزت نشست زبان برگشاد و دهانها ببست. سعدی ( بوستان ) .