پیشنهاد‌های علی باقری (٣٩,٦٨٦)

- مفارقات قدسی ؛ عقول مجرده. ( فرهنگ علوم عقلی تألیف سجادی ) .

عرض مفارق ؛ ( اصطلاح منطق ) در اصطلاح منطقیان ، عرض غیرلازم. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ) . و رجوع به عرض شود.

مفارقات سفلیه ؛ نفوس مدبره انسانی. ( فرهنگ علوم عقلی تألیف سجادی ) .

موت مفاجات ؛ مرگ ناگهانی. مرگ مفاجات. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) . - امثال : حکم حاکم مرگ مفاجات . ( امثال و حکم ج 2 ص 699 ) .

به مفاجات ؛ ناگهان. به ناگاه. بغتةً : به بعضی متنزهات خویش رفته وکنیزکی از جمله سراری بود با خویشتن برده و در حالت مباشرت او به مفاجات فروشد. ( ترجمه ...

به مفاجات ؛ ناگهان. به ناگاه. بغتةً : به بعضی متنزهات خویش رفته وکنیزکی از جمله سراری بود با خویشتن برده و در حالت مباشرت او به مفاجات فروشد. ( ترجمه ...

مرگ مفاجا ؛ مرگ ناگهانی : تا ابد بادت بقا کاعدات را بسته مرگ مفاجا دیده ام. خاقانی. مرا مشتی یهودی فعل خصمند چو عیسی ترسم از مرگ مفاجا. خاقانی.

- بمفاجا ؛ به ناگهان. غفلةً. بغتةً : یکی روز بامدادی خبر افتاد که دوش فلان قصاب بمرد بمفاجا. ( چهار مقاله ص 128 ) .

مفاتیح الکلم ؛ گفتارها که غوامض معانی گشاید. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) .

مغیلان زار ؛ آنجا که مغیلان بسیار روید.

مغیلان زار ؛ آنجا که مغیلان بسیار روید. - || مغیلان گاه. ( ناظم الاطباء ) . رجوع به ترکیب بعد شود.

مغیلان گاه ؛ به معنی مغیلان باستان است که کنایه از دنیا باشد. ( برهان ) ( از آنندراج ) . دنیا و روزگار. مغیلان زار. ( ناظم الاطباء ) .

مغیلان باستان ؛ کنایه از دنیا و روزگار است. ( برهان ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ) : چند نالم که گلبن انصاف زین مغیلان باستان برخاست. خاقانی.

مغیر گردیدن ؛ مغیر شدن : همی تا بر قضای نیک و بر بد نگردد حکم یزدانی مغیر. . . عنصری ( دیوان چ قریب ص 78 ) . رجوع به ترکیب مغیر شدن شود.

مغیر شدن ؛ دگرگون شدن. تغییر یافتن. از حالی به حال دیگر درآمدن : خورشید تواند که کند یاقوت از سنگ کز دست طبایع نشود نیز مغیر. ناصرخسرو ( دیوان چ مین ...

مغیب اعتدال ؛ عبارت است از نقطه مغرب. ( کشاف اصطلاحات الفنون ) .

هر چیزی در طبیعت که در حال رشد است نقطه اوجی دارد که بعد از اینکه به آن نقطه اوج خود رسید شروع به فرود آمدن و افت می کند. یک انسانی را در نظر بگیرید ...

رِشتمغز، ریشمغز؛ مغز رشته ای، مغز رشته رشته، ریشه ی مغز چراکه رشته های عصبیِ مغز از گذرگاه درون مهره ای پایین آمده و هر یک از آنها از سوراخ های میان ...

مغز حرام ؛ نخاع. ( بحر الجواهر ) . حرام مغز. حرامه مغز. نُخط. پشت مغز. مغز ستون فقرات انسان و گاو و گوسفند و شتر و جز آنها. ( یادداشت به خط مرحوم دهخ ...

مغز تیره ؛ رشته سفیدی است که در وسط استخوانهای تیره پشت قرار گرفته و آن را مغز حرام می گویند. نخاع. ( فرهنگستان ) . و رجوع به ترکیب بعد شود.

مغزپشت ؛ حرام مغز. ( ناظم الاطباء ) . و رجوع به ترکیب های مغز تیره و مغز حرام شود.

مغز استخوان ؛ اسم فارسی مخ است. ( تحفه حکیم مؤمن ) ( فهرست مخزن الادویه ) . کنایه از مغز قلم است. ( انجمن آرا ) . مخ. ( منتهی الارب ) . نقی. ( دهار ...

مغز استخوان ( به فک اضافه ) ؛ قسمت داخل استخوان و آنچه که از استخوان حیوان خوردنی باشد. محتوای میان استخوانها : چو بریان شد از هم بکند و بخورد ز مغز ...

سرما تا مغز استخوان کسی کارکردن ؛ تا اندرون وی سرایت کردن. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) . سخت اثر کردن سرما. نفوذ کردن سرما تا اعماق وجود او.

مثل مغز حرام ؛ طعامی بی نمک. ( از امثال و حکم ج 3 ص 1489 ) . و رجوع به ترکیب مغز حرام شود.

مغز کسی خراب یا معیوب بودن ؛ دیوانه بودن. سفیه بودن. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) .

مغز کسی خشک بودن ؛ دیوانه بودن. ( از یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) .

مغز کسی پوک شدن ؛ سرش رفتن. ازسر و صدا یا از پرحرفی کسی متأذی شدن. ( از یادداشت به خط مرحوم دهخدا )

مغز کسی خراب یا معیوب بودن ؛ دیوانه بودن. سفیه بودن. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) .

مغز روشن کردن ؛ کنایه از صحیح الفکر گردانیدن دماغ را. ( آنندراج ) : چنان گوید این نامه نغز را که روشن کند خواندنش مغز را. نظامی ( از آنندراج ) .

مغز کسی پوک بودن ؛ سخت نادان بودن او. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) .

مغزپوشیده ؛ همان پوشیده مغز است از عالم بالابلند و بلندبالا. ( آنندراج ) . تهی مغز. تیره رای. نادان : تو ای مغزپوشیده سالخورد ز گستاخی خسروان بازگرد. ...

مغز تر کردن ؛ کنایه از حرف زدن و سخن کردن باشد. ( برهان ) ( ناظم الاطباء ) . سخن گفتن. ( غیاث ) ( فرهنگ رشیدی ) . مقابل مغز در سر کردن. ( آنندراج ) . ...

مغز در سر کردن ؛ کنایه از خاموش شدن و سکوت ورزیدن باشد. ( برهان ) ( آنندراج ) . خاموش شدن. ( فرهنگ رشیدی ) : به گفتار شه مغز را تر کنم به گفت کسان مغ ...

- مطلبی به مغز کسی فرونرفتن ؛ آن را نیاموختن. آن را نپذیرفتن. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) .

مغز بردن ؛ کنایه از بسیار گفتن و درد سر دادن باشد. ( برهان ) ( انجمن آرا ) . کنایه از بی دماغ کردن. ( آنندراج ) . در تداول امروز، سر بردن : مغزت نمی ...

مغز گنجشک خوردن ؛ کنایه از بس دراز گفتن. ( از امثال و حکم ج 4 ص 1719 ) .

غز کوچک . رجوع به مخچه شود

مغز کسی برآوردن ؛ مغز از جمجمه وی بیرون آوردن. مغز او را متلاشی کردن. پراکنده ساختن مغز وی. کنایه از کشتن و نابود کردن وی : چو دستت دهد مغز دشمن برآر ...

مغز کله ؛ مغز سر گوسفند و گوساله و غیره. مغز درون جمجمه گوسفند و غیره. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) .

مغز شیربرآوردن ؛ کنایه از کمال قوت و غلبه. ( آنندراج ) : به روز معرکه ایمن مشو ز خصم ضعیف که مغز شیر برآرد چو دل ز جان برداشت. سعدی.

مغز شتر خوردن ؛ مغز خر خوردن : هر کو به غذا مغز شتر خورده نباشد

مغز سر ؛ دماغ. ( منتهی الارب ) . اسم فارسی دماغ است. ( فهرست مخزن الادویه ) ( تحفه حکیم مؤمن ) : چو از وی کسی خواستی مر مرا بجوشیدی از کینه مغز سرا. ...

مغز دیده بر مژگان دویدن ؛ کنایه از گریه خونین کردن. ( آنندراج ) : بگو تا خود چه در خاطر خلیده ست چه مغز دیده بر مژگان دویده ست. طالب آملی ( از آنندر ...

مغز خر کسی را دادن ؛ مغز خر به خورد وی دادن. عقل او را زایل کردن : شما را مغز خر داده ست ایام از اینید این سر خر بسته در دام. عطار ( از امثال و حکم ...

مغز در سر نداشتن ؛ مرادف مغز خر خوردن. ( ازآنندراج ) . و رجوع به ترکیب مغز خر خوردن شود.

- مغز الکترونیک ؛ نام نامناسبی است که به ادوات و دستگاههای الکترونیک که قادرند مقداری از اعمال دقیق ، از قبیل محاسبه و حل مسائل ریاضی ، راندن و هدایت ...

مغز خر خوردن ؛ کنایه از عقل نداشتن و هرزه لاییدن و این از اهل زبان به تحقیق پیوسته. ( از آنندراج ) . بسیار ابله و کانا بودن. ( امثال و حکم ج 4 ص 1719 ...

مغروس گرداندن ؛ مغروس گردانیدن. کاشتن. نشاندن : پنج هزار نخل خرمای خستویی از ولایت حویزه نقل کرده در محوطات خمسه مذکوره مغروس گرداند. ( مکاتبات رشیدی ...

- مغرور گشتن ؛ متکبر شدن. خودپسند شدن. || به بیهودگی امیدوار شده. ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ) .