پیشنهاد‌های علی باقری (٣٩,٦٨٦)

مکمل گردانیدن ؛ کامل کردن. تمام کردن : نعمت و ثروت و دستگاه او باری عز اسمه تمام و مکمل گرداناد. ( تاریخ قم ص 4 ) . بر سبیل رسم و عادت در شیوه نظم و ...

مکلل کردن ؛ آراستن به جواهر. مزین کردن به زر و گوهر : افسر خویش مکلل کند اکنون گلشن کمر خویش مرصع کند اکنون کهسار. مختاری غزنوی.

مکلف کردن کسی را بر کاری ؛ بر او نهادن آن کار. ( یادداشت به خطمرحوم دهخدا ) . انجام دادن کاری را بر عهده کسی گذاشتن.

مکلف شدن ؛ به سن بلوغ و تکلیف رسیدن. ( ناظم الاطباء ) .

بر او نهادن آن کار. ( یادداشت به خطمرحوم دهخدا ) . انجام دادن کاری را بر عهده کسی گذاشتن.

بالا داری کردن: [ به زبان عامیانه ] طرفداری کردن. جانبداری کردن ( ( حالا تو هم لنگه کفش کهنه ی او شدی و ازش بالاداری می کنی؟ نمیگم مترس نگیره. میگم ...

یمین غیر مکفر ؛ سوگندی که آن را با کفاره هم نشکنند. سوگند شدید. سوگند لازم : به خاک پای تو گفتم یمین غیر مکفر از آن زمان که بدانستم از یسار یمین را. ...

مکفی گردیدن ( گشتن ) ؛کفایت شدن. به انجام رسیدن. انجام یافتن : اگر برحسب هوا در کاری مثال دهد. . . آن مهم نیز مکفی گردد و تدارک آن در حیز تعذر نماند. ...

مکفی گردیدن ( گشتن ) ؛کفایت شدن. به انجام رسیدن. انجام یافتن : اگر برحسب هوا در کاری مثال دهد. . . آن مهم نیز مکفی گردد و تدارک آن در حیز تعذر نماند. ...

عدد مکعب ؛ حاصل ضرب جذر در مجذور. ( ناظم الاطباء ) .

مکشوف تن ؛ عریان. لخت. برهنه بدن : هول واقعه چنان سر و دست و پای را بی خبر گردانیده بود که مکشوف تن در آن سرما می رفتیم. ( نفثةالمصدور چ یزدگردی ص 92 ...

مکشوف القلب ؛ گشاده دل. ( ناظم الاطباء )

مکشوف العورة ؛برهنه ای که عورت آن نمایان باشد. ( ناظم الاطباء ) .

- ربع مکشوف ؛ ربع مسکون. کره زمین : پس این را ربع مکشوف خوانند بدین سبب ، و ربع مسکون خوانند بدان که حیوانات را بر وی مسکن است. ( چهارمقاله ص 8 ) .

مکشوف داشتن ؛ آشکار ساختن. ظاهر کردن : باید که پیش خلق ، معایب صاحب خود مستوردارد و محاسن مکشوف تا متخلق بود به اخلاق ربانی. ( مصباح الهدایه چ همایی ...

مکسور شدن ؛ شکسته شدن. شکست یافتن : چو گردد رایت رای تو مرفوع شودخیل عدو مکسور و مجرور. ابوالفرج رونی. اگر. . . روزگار غدرپیشه غش عیار خویش بنماید ...

مکسورالقلب ؛ دل شکسته. شکسته دل : طایر اقبال تو مکسورالقلب مقصوص الجناح ازاوج مطامح همت در نشیب نایافت مراد گردید. ( مرزبان نامه چ قزوینی ص 180 ) .

فلان طیب المکسر ؛ فلان ستوده است در وقت آزمایش. ( ناظم الاطباء ) ( از منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ) .

مکسر الشجرة ؛ بیخ درخت جایی که شاخه های آن شکسته شود. ( از اقرب الموارد ) .

رجل صلب المکسر ؛ مرد پایدار در شدت. ( از ذیل اقرب الموارد ) .

عود صلب المکسر ؛ چوب نیکو و سخت. ( منتهی الارب ) . چوبی که نیکویی آن را از شکستن معلوم کنند. ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ) .

مکروه شمردن ؛ استهجان. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) . ناپسند داشتن.

بی مکروه ؛ دور از رنج و آفت. عاری از بلا و مصیبت : بخت بی تقصیر و محنت ، روز بی مکروه و غم دهر بی تلبیس و تنبل ، چرخ بی نیرنگ و رنگ. منوچهری.

مکروه داشتن ؛ ناپسند داشتن و نفرت داشتن. ( ناظم الاطباء ) . قبیح دانستن. ناخوش داشتن. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) : طایفه ای آن را مکروه داشته اند ...

مکرمةالمشرقین ؛ گرامی داشته شرق و غرب. عزیز مشرق و مغرب : زندگانی خدر معظم و ستر مکرم مجلس معلی خداوند ولیةالنعم ، ملکه کبری. . . منعمة الخافقین ، مک ...

اخلاق مکرمه ؛ خوی پسندیده. سیرت مرضیه : جملگی اشراف ملوک و اصناف آفرینش را شاگردی دبیرستان اخلاق مکرمه خدایگانی نصره اﷲ تعالی باید کرد. ( منشآت خاقان ...

مکرمت کردن ؛ جوانمردی کردن. نیکی کردن : همه عدل ورز و همه مکرمت کن همه مال بخش و همه محمدت خر. ناصرخسرو. محمدت خر، که روز اقبال است مکرمت کن ، که ر ...

مکرم گردیدن ؛ گرامی داشته شدن. عزیز شدن : باز عزیز و مکرم گردد. ( چهارمقاله چ معین ص 93 ) .

مکرم بی زوال ؛ بخشنده ای که جاویدان است. کنایه از خدای تعالی است : نعمت بزرگتر آنکه منعم بر کمال ومکرم بی زوال او را عمی به ارزانی داشته است چون خداو ...

مکرم شدن ؛ عزت یافتن. عزیز شدن. بزرگی یافتن : به ز آدمی است و آدمی نام لیک آدم از او شده مکرم. خاقانی.

مکرم کردن ؛ گرامی داشتن. عزیز داشتن : چویزدانت مکرم کرد و مخصوص چنان زی در میان خلق عالم. سعدی.

مکر باختن ؛ نیرنگ کردن. حیله اندیشیدن. نیرنگ بکار بردن : تا به جان آسوده باشی هیچکس را دل مسوز تا ز بند آزاد باشی با کسی مکری مساز.

مکرر در مکرر ؛ در مقام تأکید گفته می شود. بارها و بارها. به کرات و مرات. || ( ص ) به اصطلاح به معنی غیر مرغوب. ( غیاث ) . در اصطلاح به معنی غیر مرغ ...

مکرر گشتن ( گردیدن ) ؛ مکرر شدن : همه عمر چونین توان گفت مدحت که هرگزمعانی نگردد مکرر. به شعر لفظ مکرر نگرددم لیکن ردیف بود و از آن شد مکرر آتش و آب ...

مکرر گشتن ( گردیدن ) ؛ مکرر شدن : همه عمر چونین توان گفت مدحت که هرگزمعانی نگردد مکرر. به شعر لفظ مکرر نگرددم لیکن ردیف بود و از آن شد مکرر آتش و آب ...

مکرر گفتن ؛ دوباره گفتن و باز گفتن. ( ناظم الاطباء ) . || ( ق ) دوباره. بارها. به کرات. به دفعات : فتح تو گویم اکنون هر ساعتی مکرر مدح تو گویم اکنون ...

مکرر کردن ؛ دوباره کردن و باربار کردن. ( ناظم الاطباء ) . دوباره یا چندباره کردن. تکرار کردن : و لیک از آتش و آب است دیده و دل من چو در ثنای تو کردم ...

مکرر گردانیدن ؛ مکرر کردن : آن صواب است که ذکر منشعبات هر یک مکرر گردانیم. ( المعجم چ دانشگاه ص 61 ) . آن ده ذکر است هر یکی را هفت بار مکرر گرداند. ( ...

گل مکرر ؛ گلقند. ( ناظم الاطباء ) .

مکرر شدن ؛ تکرر. ( المصادر زوزنی ) . تکرار شدن. اعاده شدن. دوباره یا چندباره رخ دادن : به شعر لفظ مکرر نگرددم لیکن ردیف بود و از آن شد مکرر آتش و آب. ...

مکر ورزیدن ؛ خدعه کردن. حیلت ساختن. ( از یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) .

مکر خفی ؛ رسیدن نعمت از سوی حق تعالی و ظهور کرامات با وجود مخالفت وسوء ادب از جانب بنده. ( فهرست اصطلاحات و نوادر لغات ترجمه رساله قشیریه چ فروزانفر ...

فراخ المکر ؛ ثمر درخت مکر. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) .

مکر ساختن ؛ حیله کردن. نیرنگ کردن : وی رفت و این قوم که این مکر ساخته بودند نیز برفتند. ( تاریخ بیهقی ) . هلاک او و لشکر او در جنگ بود به مکر که ساخت ...

مکر کردن ؛ نیرنگ ساختن. حیله کردن : کرده مکر و حیله آن قوم خبیث گر ز ما باور نداری این حدیث. مولوی. چون کنی با بی حسد مکر و حسد زان حسد دل را سیاهی ...

- مکر بر آب زدن و مکر تازه برآب زدن ؛ کنایه از فریب دادن است. ( از آنندراج ) : این گریه های اهل هوس سوز عشق نیست مکری پی فریب تو بر آب می زند. محسن ...

مکر پزیدن ؛ به کنایت حیله آراستن. ترتیب دادن حیله بنحو کامل. ( فرهنگ نوادر کلیات شمس چ فروزانفر ) : مکر مرا چون بدید مکر دگر او پزید آمد و گوشم گزید ...

مکر بر آب راندن ؛ مکر بر آب زدن. ( آنندراج ) . رجوع به ترکیب بعد شود.

مکر بر آب راندن ؛ مکر بر آب زدن. ( آنندراج ) . رجوع به ترکیب بعد شود. - مکر بر آب زدن و مکر تازه برآب زدن ؛ کنایه از فریب دادن است. ( از آنندراج ) ...

مکدر شدن ؛ آشفته و پریشان شدن. آزرده گشتن و محزون شدن. ( ناظم الاطباء ) .