پیشنهاد‌های علی باقری (٣٩,٦٨٦)

شکست دامن ؛ چین و شکنج آن. ( از آنندراج ) .

شکست زلف ؛ چین و شکنج آن. ( آنندراج ) .

شکست شیشه ؛ شکستن آن. خرد شدن آن. - || کنایه از آوازی که از شکسته شدن شیشه بهم رسد و آنرا درنگ خوانند. ( آنندراج ) : به دست دل شکنی عاجزم که هر نفس ...

غم کسی شکردن ؛ تیمار داشتن وی : ما غم کس نخورده ایم مگر که دگر کس نمی خورد غم ما ما غم دیگران بسی خوردیم دیگری نیز بشکرد غم ما. خاقانی.

شکست آستین ؛ چین و شکنج آن. ( از آنندراج ) .

باز شکردن ؛ صید کردن. شکریدن : من بدیشان شکرم جاهل بی حرمت را که خران را حکما باز به شیران شکرند. ناصرخسرو.

دل کسی را شکردن ؛ دل او را شکار کردن. دل او را بشکستن. کنایه از کشتن وی : همان کن کجا از خرد درخورد دل اژدها را خرد بشکرد. فردوسی.

ملالت یافتن ؛به ستوه آمدن. دلتنگ و آزرده خاطر شدن. سیرآمدن : ازآن عشرت ملالت یافت آن ماه چو گل در خواب رفت آن سرو ناگاه. نظامی.

ملالت بار آوردن ؛ موجب دلتنگی و آزردگی خاطر شدن : یقین شناس که گر شرح اشتیاق دهم دراز گرددوآنگه ملالت آرد بار. جمال الدین اصفهانی ( دیوان چ وحید دست ...

ملال یافتن ؛ به ستوه آمدن. بیزار شدن. دلتنگ شدن. آزردگی خاطر یافتن. || رنج و اندوه و با لفظ چیدن و کشیدن وگرفتن مستعمل. ( آنندراج ) . غم و حزن و پژم ...

ملال گرفتن کسی را ؛ به ستوه آمدن وی. آزردگی یافتن او. مکدر شدن او : روا بود که زبس بار شکر نعمت شاه فغان کنم که ملالم گرفت زین اموال. غضایری. وآن چ ...

ملال دادن ؛ به ستوه آوردن. دلتنگ ساختن : من آن کسم که فغانم به چرخ زهره رسید ز جود آن ملکی کم ز مال داد ملال. غضایری.

ملال داشتن ؛ به ستوه بودن. آزرده بودن. ضجرت داشتن. بیزار بودن. مکدر بودن : من به دیدار تو مشتاقم و از غیر ملول گر ترا از من و از غیر ملالی دارد. سعد ...

ملال کشیدن ؛ به ستوه آمدن. آزرده شدن. مکدر شدن : می کشد مجنون من ز آمدشد مردم ملال پاسبانها از پلنگ و شیر می باید مرا. صائب ( از آنندراج ) .

ملال پیدا کردن ؛ ملال یافتن. رجوع به ترکیب ملال یافتن شود.

- ملال خاستن ؛ آزردگی پیدا شدن : ملک از بخشش بسیار اگر نیست ملول بنده را باری از این بیش شدن خاست ملال. جمال الدین عبدالرزاق ( دیوان چ وحید دستگردی ...

ملال آوردن ؛ موجب بیزاری شدن. آزردگی خاطر فراهم کردن. دلتنگ ساختن : سخن دراز کشیدیم و همچنان باقی است که ذکر دوست نیارد به هیچ گونه ملال. سعدی.

ملاقی شدن ؛ روبارو شدن و دوچار گشتن و پیوسته و متصل شدن. ( ناظم الاطباء ) .

اتفاق ملاقات افتادن ؛ یکدیگر را دیدن. دیدار کردن. برخوردکردن به یکدیگر : نظام الملک بر عقب او بیامد، فریقین را به ملاذگرد میان اخلاط و ارزروم اتفاق م ...

ترکته فی ملاعب الجن ؛ او را ترک کردم در جایی که دانسته نشود که کجاست. ( از اقرب الموارد ) .

ملاعب الریح ؛ نوردهای باد. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) . مدارج باد یعنی مدخلها و مخرجهای آن. ( از اقرب الموارد ) .

ملاطفت کردن ؛ نوازش کردن و مهربانی نمودن. ( ناظم الاطباء ) : لرزه بر اندامش اوفتاد وچندانکه ملاطفت کردند آرام نمی گرفت. ( گلستان ) . سرهنگان پادشاه ب ...

- ملازه افتاده ؛ کام فرودآمده. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) .

ملازه برداشتن ؛ الدغر. ( تاج المصادربیهقی ) . آن باشد که ماما، یا کس دیگر انگشت در کام کودک فروبرد و ملازه را فشار دهد تا بدرون رود. این کار را سابقا ...

قاعده ملازمه ؛ ( اصطلاح فقهی ) قاعده ای است مبتنی بر اینکه اگر عقل بدیهی حکم به حسن عملی کند آن عمل تکلیف قانونی افراد خواهد بود با این که نص قانون ن ...

ملازمه مطلقه ؛ اقتضای چیزی است چیز دیگر را، چیز اول را ملزوم و دوم را لازم خوانند مانند بودن روز برای طلوع خورشید؛ زیرا که طلوع خورشید مقتضی وجود روز ...

ملازمه عادیه ؛ عبارت از آنکه تصور خلاف لازم برای عقل ممکن باشد مانند فساد عالم با تقدیر تعدد خدایان به امکان اتفاق. ( از تعریفات جرجانی ) . عبارت از ...

ملازمه عقلیه ؛ عبارت از عدم امکان تصور ملزوم است بدون تصور لازم برای عقل. ( فرهنگ علوم عقلی تألیف سجادی ) . عبارت از آنکه تصور خلاف لازم برای عقل مم ...

ملازمه خارجیه ؛ اقتضای چیزی است چیزی دیگر را در خارج و نفس الامر یعنی هرگاه تصور ملزوم در خارج صورت گیرد تصور لازم نیز تحقق پیدا کند مانند دود و آتش ...

ملازمه ذهنیه ؛ اقتضای چیزی است چیز دیگر را در ذهن یعنی هرگاه تصور ملزوم در ذهن صورت گیرد تصور لازم نیز تحقق پیدا کند مانند بینایی برای نابینایی زیرا ...

ملازم سلطان ؛ ملازم درگاه : به ملازمان سلطان که رساند این دعا را که به شکر پادشاهی ز نظر مران گدا را. حافظ.

- ملازم درگاه ؛ نوکری که در هر هنگام و همه وقت در دربار پادشاهی حاضر باشد. ( ناظم الاطباء ) : مرسوم فلان را چندان که هست مضاعف کنید که ملازم درگاه اس ...

ملازم کردن ؛ همراه کردن : چون مجلس به آخر رسید و مستان عزم شبستان کردند سلطان از زبان خود کسی را ملازم قیصر کرد و جهت احتیاط را فرمود که با او رسوم چ ...

ملازم گردانیدن ؛ همراه ساختن : امیر سعید برلاس را ملازم امیرزاده رستم گردانیده. ( ظفرنامه یزدی چ امیر کبیر ج 2 ص 416 ) .

ملاز ستاره ای ؛ ملازی که در محل تلاقی استخوانهای قحفی و گیجگاهی و پشت سری است. ( فرهنگ فارسی معین ) .

ملاز قُدّامی ؛ ملاز بزرگ که نتیجه اتحاد و به هم آمدن دو قسمت استخوان پیشانی با دو استخوان قحفی و این یک سطح تقریباً به شکل لوزی است و در هنگام تولد ن ...

ملاز خلفی ؛ ملاز قمحدوی که از بهم آمدن درزهای میان دو استخوان قحفی به یکدیگر و استخوان خلفی ، به هم می رسد. و این ملاز بسیار کوچکتر از ملازقدامی است ...

ملاخور شدن ؛ ارزان شدن بهای چیزی. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) . ارزان فروخته شدن چیزی به سبب فراوانی آن.

اخبار ملاحم ؛ اخباری که از فتنه های آخرالزمان خبر می دهد. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) : از جمله اخبار ملاحم است که حضرت رسول ( ص ) اِخبار فرموده. . ...

علم الملاحة ؛ علمی است که از کیفیت ساختن کشتیها و چگونگی راندن آن در دریا بحث می کند. این علم متوقف است بر شناسایی سمت دریاها و شهرها و اقالیم و شناس ...

باملاحت ؛ نمکین. بانمک : شعر او چون طبع او هم بی تکلف هم بدیع طبع او چون شعر او هم باملاحت هم حسن. منوچهری. چون یوسف خوب روی و چون موسی نیکوخوی و چ ...

گِل ِ ملات ؛ آدم وارفته و بی بو و خاصیت را به گل ملات مانند کنند. ( فرهنگ لغات عامیانه جمال زاده ) .

- ملابس الظلمانیة ؛ مراد علائق جسمانی و مادیات است. ( فرهنگ علوم عقلی سجادی ) .

ملائکةالروحانیة ؛ مراد ارواح مجرده است. ( فرهنگ علوم عقلی سجادی ) .

ملائکة الطباع الارضیة ؛ مراد طبایع کلیه اند. ( فرهنگ علوم عقلی سجادی ) .

ملائکة موکله ؛ مراد عقول است. ( فرهنگ علوم عقلی سجادی ) .

مثل ملائکه ؛ پارسا و بی گناه. ( امثال و حکم ج 3 ص 1490 ) .

در ملأ عام ؛ در معبر. در کوی و کوچه. پیش همه. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) .

ملأ متشابه ؛ عبارت از جسمی است که یافت نشود در آن امور مختلفةالحقایق و بعضی گویندمراد جسم غیرمتناهی است. ( فرهنگ علوم عقلی سجادی ) . و رجوع به کشاف ...

ملأ اعلی ( اعلا ) ؛ گروه فرشتگان در عالم بالا. ( ناظم الاطباء ) . عالم بالا. ( فرهنگ علوم عقلی سجادی ) : مقربان ملأ اعلی می گفتند اینت عالی همت قوم ...