پیشنهاد‌های علی باقری (٣٩,٦٨٦)

هوشنگ: دکتر کزازی در مورد واژه ی " هوشنگ" می نویسد : ( ( هوشنگ در اوستا، هئُوشَیْنگْه بوده است. معنای آن را" آنکه خانه ی نیکو دارد "انگاشته اند. دربن ...

پور: در پهلوی پوهر puhr بوده است . ( ( سیامک خجسته یکی پور داشت که نزد ِ نیا ، جای دستور داشت. ) ) ( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزا ...

نیا: در پهلوی نیاگ niyāg بوده است . ( ( سیامک خجسته یکی پور داشت که نزد ِ نیا ، جای دستور داشت. ) ) ( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کز ...

مژگان: دکتر کزازی در مورد واژه ی " مژگان" می نویسد : ( ( مژگان ریختی است پساوندی از مژه، مژه در پهلوی مژگ mijag بوده است . ) ) ( ( بد آن برترین نام ...

پالودن:در بیت زیر با مجاز سبب و مسبب ، در معنی فو ریختن و تراویدن بکار رفته است ؛ زیرا مایعی که می پالایند نرمْ نرمک ، از پالْوانه فرو می ریزد و بدر ...

کین: در پهلوی کن kēn بوده است . ( ( از آن بد کنش دیو روی زمین بپرداز و پردخته کن دل ز کین. ) ) ( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، ...

گرد بر آوردن:استعاره ای تمثیلی می تواند بود از به یکبارگی از میان بردن و هیچ نشان و اثری برجای ننهادن . ( ( سپه ساز و برکش به فرمان من برآور یکی گر ...

درود: دکتر کزازی در مورد واژه ی " درود" می نویسد : ( ( دروددر پهلوی دروت drōt بوده است به معنی تندرستی و بی گزندی. در پارسی چونان واژه ی خوش آمد به ه ...

گرد برخاستن: کنایه ی فعلی ایماست از بسیاری و انبوهی مردمان . ( ( برفتند با سوگواری و درد ز درگاه گرشاه برخاست گرد. ) ) ( نامه ی باستان ، جلد اول ...

داور: دکتر کزازی در مورد واژه ی " داور" می نویسد : ( ( داور در پهلوی در ریخت داتور dātwar بکار می رفته است . از نام های آفریدگار هست که ریخت کوتاه شد ...

هواگیر: گرفتار عشق ، صفت مرکب مشتق از ماده ی فعل امر به معنی مفعولی . ( ( از راه نظر مرغ دلم گشت هواگیر ای دیده نگه کن که به دام که درافتاد ) ) ( ...

خوابگه آخر: خوابگاه بازپسین ، به استعاره مقصود گور یا قبر دکتر خطیب رهبر در مورد " " می نویسد : ( ( ) ) ( ( هر که را خوابگه آخر مشتی خاک است گو چه ...

دُرْدْکَشان: باده نوش و میگسار ِکهنه کار. ( ( ترسم این قوم که بر دردکشان می خندند در سر کار خرابات کنند ایمان را ) ) ( غزلیات حافظ ، دکتر خطیب ره ...

ترسیدن : یقین داشتن دکتر خطیب رهبر در این مورد می نویسد : ( ( ترسم در بیت زیر به معنی یقین دارم به کار رفته است و این روش معروف است که برای مزید تاک ...

مژده گل: بشارت وصال گل ( ( رونق عهد شباب است دگر بستان را می رسد مژده گل بلبل خوش الحان را ) ) ( غزلیات حافظ ، دکتر خطیب رهبر ، چاپ دوازدهم 1372. ...

مرغ: در پهلوی مرو murw بوده است . و مرغ خرد یا مرغک مرویزک murwīzag . ( ( دد و مرغ و نخچیر گشته گروه برفتند ویله کنان سوی کوه. ) ) ( نامه ی باستا ...

نخچیر: در پهلوی در همین ریخت بوده است . ( ( دد و مرغ و نخچیر گشته گروه برفتند ویله کنان سوی کوه. ) ) ( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین ک ...

بادرنگ: دکتر کزازی در مورد واژه ی " بادرنگ" می نویسد : ( ( بادرنگ میوه ایی از گونه ی نارنج و لیمو و زرد رنگ. این میوه، در پارسی "بالنگ" نیز خوانده می ...

خونین: در پهلوی خونن xōnēn بوده است . ( ( همه جامه ها کرده پیروزه رنگ دو چشمْ ابرِ خونین ؛ دو رخْ بادْرَنگ. ) ) ( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر ج ...

کندن گوشت بازو :دست بر سر زدن و کندن گوشت بازو از رفتارها و نشانه های سوگ بوده است. یکی از آیین های سوگ ، نزد سکایان که دیرین شناسان بدان پی برده اند ...

دست بر سر زدن:دست بر سر زدن و کندن گوشت بازو از رفتارها و نشانه های سوگ بوده است. یکی از آیین های سوگ ، نزد سکایان که دیرین شناسان بدان پی برده اند ، ...

دژم: دکتر کزازی در مورد واژه ی " دژم" می نویسد : ( ( دژم به معنی تاریک و پریشان و آشفته است . ریشه و معنای بنیادین این واژه روشن و دانسته نیست . دُژ ...

سوگوار: دکتر کزازی در مورد واژه ی "سوگوار " می نویسد : ( ( سوگ در پهلوی ریختی از" سوز " و به همان معنی. ستاک واژه ، در اوستایی، سئوک saok و در سانسکر ...

ویله: دکتر کزازی در مورد واژه ی " ویله" می نویسد : ( ( ویله به معنی غریو و فریاد و شیون است و ریختی پساوندی از ویل می تواند بود که با" وای "هم معنی ا ...

کندن: در پهلوی کنتن kantan بوده است . ( ( فرود آمد از تخت ویله کنان زنان بر سر و گوشت ِ بازو کنان . ) ) ( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدی ...

بازو: در پهلوی بازا bāzā بوده است . ( ( فرود آمد از تخت ویله کنان زنان بر سر و گوشت ِ بازو کنان . ) ) ( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین ...

فرزند: در پهلوی فْرَزند frazand بوده است . ( ( چو آگه شد از مرگ ِ فرزندْ شاه ز تیمار، گیتی برو شد سیاه . ) ) ( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال ...

آبریز : ( Catchment area ) زمینی که آب باران کلیه اراضی اطراف به آن وارد گردد و آبهای جمع شده فقط به وسیلۀ یک رودخانه یا یک رشته جوی از آن خارج و به ...

جبر محیطی : ( Casual determinism ) توجیه کنندۀ خطاها بوده به طوری که تکلیف و مسئولیت را از انسان سلب می نماید.

کانیون : دره ژرفی که دیواره های آن دارای شیب تند بوده و معمولا رودخانه ای در کف آن جریان داشته باشد .

آبراهه : ( Canal / waterway ) الف - مجرایی که بطور مصنوعی برای حمل ونقل آبی کنده شده. ب – رشته های باریک آب یا جویباری که دو دریای مجاور را بهم بپیون ...

یخزائی: ( Calving ) تشکیل یک کوه یخ شناور از راه خرد شدن توده یخی که از زبانه یک یخچال واقع در دریا یا یک دیواره یخی جدا شده باشد .

اتوبان کمربندی: ( by pass freeway ) بزرگراه بین شهری کمربندی، اگر آزادراه شهرهای سرراه خود را دور بزند آزادراه کمربندی نمایده شده و دارای تمام مشخصات ...

پهناب: ( Broad ) سطح پهناوری از آب یک رودخانه واقع در دهانۀ آن ( منظور از دهانه محلی است که رودخانه به دریا می پیوندد )

مرز خط : ( Border ) یا نواری که در حد فاصل میان دو کشور یا دو سرزمین مختلف واقع شده باشد .

تابشسنج ( Bolometer ) : دستگاه برقی حساسی برای اندازه گیری تشعشعات حرارتی بکار رود. از این وسیله برای آشکار ساختن دمای سطح ستارگان و بررسی ناحیه زیر ...

بغاز :واژه صربستانی، به معنای منطقه ای آهکی که به مرور بوسیله تخلیه و جبجایی آبهای سطحی شسته و بصورت باریکه ای از آب، دو دریا را بهم متصل کرده باشد. ...

بریدگی: پرتگاه و یا صخره ای که دارای جبهه ای قائم باشد

خلاش:زمین اسفنجی، مرطوب و نرمی که عمدتاً مرکب از خزه تخریب شده یا در حال تخریب و سایر مواد نباتی می باشد آن غالباً در دریاچه ها یا مخازن راکد کم عمق ...

زیست بیوسفر: کره حیاتی:گاهی به آن قسمت از زمین که با اشکال مختلف حیات اشغال شده است اطلاق می شود، کره .

بربرها: در یونان باستان به مردمان خارج از تمدن یونان سپس به اقوام حمله ور به امپراطوری روم و در حال حاضر به مردمان ساکن شمال آفریقا که به زبان بربری ...

بستره: سطحی که لایه سنگهای رسوبی را از لایه دیگر جدا سازد

ساحل : زمین فاقد بریدگی و سراسر پست و پوشیده از ماسه

ژرفا سنجی - آسیاببی برای تعیین عمق دریاها و اقیانوسها که به کمک سرعت صورت در آب کار می کند.

حوضه: بگیر، 1 ) ناحیه ای که در آن طبقات در تمام جهات بطرف یک نقطه مرکزی شیب دارند 2 ) ناحیه ای که بوسیله یک رودخانه و شعبات آن مشروب شده است.

باتولیت: تودۀ گنبدی شکلی از تخته سنگهای دج مانند که بیشتر از نوع سنگ خارا هستند.

سطح مبنا ، سطح اساس، پایینترین سطحی که رودی می تواند بستر خود را فرسایش دهد مدت زمانی که بستر جهت رسیدن به سطح مبنا لازم دارد بستگی به میزان فرسایش د ...

اراضی موات شهری: ( Barren lands ) اراضی مشمول قانون زمین شهری که در محدودۀ قانونی و یا حریم استحفاظی شهرها و شهرکها واقع شده و فاقد هر گونه سابقه عمر ...

سد رودخانه ای: ساختمان بزرگی که از یک سمت رودخانه، به سمت دیگر نصب می شود به منظور ذخیره آب، معمولا جهت آبیاری. اگر نیروی ئیدروالکتریک نیز تولید شود ...

برخان :تپه شنی هلالی شکلی که شاخک های آن در امتداد جهت وزش باد قرار گرفته باشد. چگونگی پیداش این گونه تپه ها، وجود شنهای روان و تأثیر وزش باد بر پهلو ...