پیشنهاد‌های علی باقری (٣٨,٤٥٤)

شراب گذشته ؛ باده بی مزه از کیف افتاده. ( ناظم الاطباء ) . شراب بی مزه از کیفیت افتاده. ( غیاث اللغات ) . شراب که از حالت اصلی خود گذشته. ( از آنندرا ...

شراب گور ؛ این رایج هندوستان است و گور در عرف این دیار قند را گویند. ( از آنندراج ) : باده انگور و آب خضر از یک چشمه است مرد دل در سینه اش هر کس شراب ...

شراب کدو ؛ ظاهراً شرابی که از کدو می ساخته اند، یا در کدو می کرده اند : گفتند که شراب کدو بسیاردادندش با نبیذ آن روز که بدان باغ مهمان بود. ( تاریخ ب ...

شراب کهربائی ؛ نوعی از شراب که رنگش به زردی زند. ( آنندراج ) : ارغوان گل میکند در باغ من از زعفران چهره لعلی از شراب کهربائی میکنم. سلیم.

شراب قندی ؛ مرادف شراب شکر. ( آنندراج ) .

- شراب قورق ؛ شرابی که بجهت منع سلاطین و حکام کمتر بهم رسد. ( آنندراج ) .

شراب عسل ؛ آن است که دو جزء از شراب عتیق قابض و یک جزء از عسل نیکو برگیرند و در ظروف گذارند تا برسد، و گفته اند که آن انگور فشرده آفتاب دیده و آنگه پ ...

شراب قابض ؛ شراب غلیظ دبش یا ترش. ( از بحرالجواهر ) .

شراب قدیم ؛ شراب که چهار سال بر اوگذشته است.

شراب طهور ؛ شراب پاک که در بهشت نصیب بهشتیان خواهد شد. ( غیاث اللغات ) : و سقاهم ربهم شراباً طهوراً. ( قرآن 21/76 ) . سخن در اطعمه بسحاق پاک کرد چو ...

شراب صبح ؛ عبارت از شراب که بدان صبوح می کنند. ( آنندراج ) : روان شو چون شراب صبح از رگهای مخموران گره تا چند در یک جای چون آب گهر باشی. صائب.

شراب عتیق ؛ شراب است میان شراب قدیم و متوسط. ( یادداشت مؤلف ) . شراب چهارساله است. ( فهرست مخزن الادویه ) .

شراب شیراز ؛ نوعی از شراب انگوری سرخ رنگ که بهتر از اقسام شرابهای ایران است. ( غیاث اللغات ) .

شراب شکر ؛ و این رایج هندوستان است. ( آنندراج ) .

شراب ریحانی ؛ شراب خالص خوشبوی. و گفته شده است که شراب رقیق سبزرنگ و خوشبوی است. ( تحفه حکیم مؤمن ) . خمر صاف خوشبوی معتدل القوام سرخ یا زرد است. ( ...

شراب سوسن ؛ می سوسن. ( فهرست مخزن الادویه ) .

شراب سه منی ؛ مرادف می سه منی و ظاهراً همان است که سه من می را بر آتش جوش دهند تا یک من بسوزد و باقی به کار دارند و آن را سیکی خوانند. ( آنندراج ) .

شراب خانه رسان ؛ شرابی که در خانه کشیده باشند و آن نسبت به بازاری بهتر باشد. ( آنندراج ) .

شراب در سر داشتن ؛ کنایه از مست بودن. اثر مستی شراب در سر کسی بودن : بونعیم شراب در سر داشت. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 317 ) .

شراب دوشابی ؛ نبیدالدبس است. ( فهرست مخزن الادویه ) .

شراب پشت دار ؛ شرابی که ادویه مقویه مستی در آن انداخته باشند، چون بیخ لفاح و جوز و مانند آن و این مقابل باده پشت است. ( آنندراج ) : از سیه مستی کند گ ...

شراب جبوشی ؛ شراب است که در جزیره جبوش از بلاد غرب از آب دریا ودوشاب سازند و آن حار و عفص می باشد. ( فهرست مخزن الادویه ) .

شراب حدیث ؛ شرابی که شش ماه بر آن نگذشته باشد و آن را عصیر نیز گویند. ( فهرست مخزن الادویه ) .

شراب بی کیف ؛ باده ضعیفی که مستی نیارد. ( ناظم الاطباء ) .

شراب پخته ؛ شراب رسیده که آن را شراب مقطر و شراب چکیده نیز گویند. ( آنندراج ) . می پخته. می فختج.

شراب آلوده ؛ شراب آلود؛ آلوده به شراب. آغشته به می و شراب : گفت حافظ دگرت خرقه شراب آلوده ست مگر از مذهب این طایفه بازآمده ای. حافظ.

شراب بودن ؛ شریر بودن. ( فرهنگ نظام ) .

در شراب آمدن ؛ به باده گساری آغاز کردن. به می گساری پرداختن : چو ساقی در شراب آمد به نوشانوش در مجلس به نافرزانگی گفتند کاول مرد فرزانه.

نرم شمشیر ؛ کنایه از شخص ملایم و باگذشت. مقابل لجوج و ستیزه جو و انتقام جو : به کین خواستن نرم شمشیر بود. نظامی.

قلم از شمشیر بُرنده تر است ؛ نیروی قلم از نیروی شمشیر بیشتر است.

شمشیر هندی ؛سیف مهند. مهند. هندوانی. هندی. ( یادداشت مؤلف ) : ز اسبان تازی به زرین ستام ز شمشیر هندی به زرین نیام. فردوسی.

شمشیر هواکرده ؛ شمشیر کشیده. شمشیر آخته. تیغ برکشیده. شمشیر برهنه در دست : هر بار همی آیی شمشیر هواکرده آن کن که ترا باید من بنده هواخواهم. امیرحسن ...

مرد شمشیر ؛ جنگاور و شمشیرزن. سرباز جنگی : هزار و چهل مرد شمشیر داشت که دیبا ز بالا زره زیر داشت. فردوسی.

شمشیر گوشتین ؛ کنایه از زبان باشد. ( انجمن آرا ) ( از مهذب الاسماء ) ( ناظم الاطباء ) ( از برهان ) .

شمشیر نهادن در کسانی یا گروهی ؛ کشتن آن کسان یا گروه. از دم شمشیر گذراندن آنان را : دلاور دلیران شمشیرزن نهادند شمشیر در مرد و زن. ملا عبداﷲ هاتفی ( ...

شمشیر گران ؛ شمشیر بزرگ. شمشیر بلند و سنگین : رای کرده ست که شمشیر زند چون پدران که شود سهل به شمشیر گران شغل گران. منوچهری.

شمشیرفروش ؛ سیاف. آنکه کار فروختن شمشیر دارد. تیغفروشنده. ( یادداشت مؤلف ) .

شمشیرگذار ؛ شمشیرزن. آشنا به فنون شمشیرزنی. کنایه از جنگاور و شجاع. ( یادداشت مؤلف ) .

شمشیر دورویه ؛ شمشیر دولبه. شمشیر که از دو سوی ببرد. شمشیر که هر دو لبه آن تیز و بران باشد : اینجا به رسول و نامه برناید کار شمشیر دورویه کار یک رویه ...

شمشیر صبح ؛ کنایه از خورشید است. ( یادداشت مؤلف ) : محتاج نیست طلعت زیبای تو به تاج شمشیر صبح را نبود حاجت فسان. ظهیر فاریابی.

شمشیرِ غازی ؛ شمشیر جنگ آور و در اینجا کنایه از قدرت بیان است : چو باشد نوبت شمشیربازی خطیبان را دهد شمشیر غازی. نظامی.

شمشیر در میان کردن ؛ شمشیر در نیام کردن. غلاف کردن شمشیر را : از نوک غمزه تا کی خونها کنی دمادم شهری بکشتی اکنون شمشیر در میان کن. میرخسرو دهلوی ( ا ...

شمشیر در نیام کردن ؛ شمشیر در غلاف کردن. ( یادداشت مؤلف ) . اشلات. ( المصادر زوزنی ) . اقراب. ( تاج المصادر بیهقی ) ( المصادر زوزنی ) . شیم. ( دهار ...

شمشیرِ داد ؛ کنایه از نیروی عدالت. قدرت دادگستری : هر آن گنج کآن جز به شمشیر داد فرازآید از پادشاهی مباد. فردوسی.

شمشیر در بغل خوابیدن ؛ با کمال احتیاط خوابیدن مثل ترکش بسته خوابیدن. ( آنندراج ) .

شمشیر در غلاف کردن ؛ درغلاف گذاشتن شمشیر. مقابل شمشیر کشیدن و شمشیر برآهیختن. - || کنایه از ترک مخاصمه و پیکار کردن. رجوع به ترکیب شمشیر درنیام کرد ...

شمشیرحمایل بستن ؛ شمشیر بر کمر بستن. شمشیر بر میان بستن : امیر ببوسید و کلاه برداشت و بر سر نهاد و لوا بداشت بر دست راستش و شمشیر حمایل بست. ( تاریخ ...

شمشیرحواله ( فرق ) کسی کردن ؛ شمشیر بر ( سر ) او زدن. ( فرهنگ فارسی معین ) . شمشیر را بجانب سر به حرکت درآوردن و آهنگ فرودآوردن به سر او کردن.

شمشیر خواباندن ؛ فرودآوردن شمشیر. با شمشیر زدن کسی یا حیوانی یا چیزی را : می زند چون گل دو عالم موج آغوش امید تا کجا شمشیر خواباند خم ابروی تو. صائب ...

شمشیر جوشن گداز ؛ شمشیری که زره را ببرد و بگدازد : نهنگان شمشیر جوشن گداز به گردن کشی کرده گردن فراز. نظامی ( از آنندراج ) .