پیشنهادهای علی باقری (٢٩,٨٨٣)
نان خود بر خوان دیگران خوردن ؛ سعی و استعداد خود را در تکمیل ابتکار دیگران به کار بردن : به خوان کسان بر مخور نان خویش بخور نان خود بر سر خوان خویش. ...
نان و دندان ؛ نان بی نانخورش. ( امثال و حکم ) .
نان گندم شکم فولادی میخواهد؛ سفله چون آسایش و رفاهی بیند سرکش و نافرمان شود. ( امثال و حکم ) . نان گندم نخورده ایم دست مردم که دیده ایم. نان مارا م ...
نان میگوید و جان میدهد؛ کنایه از آن است که بسیار مفلس و ناداراست. ( آنندراج ) : تا به نقد جان بت طناز من جان می دهد عاشق بیچاره نان میگوید و جان میده ...
نان نامرد در شکم مرد نمی ماند؛ جوانمرد و گشاده دست دهش و بخشش تنگ چشمان و اندک بینان را چند برابر پاداش میدهد. ( امثال و حکم ) .
نانش ندارد اشکنه ، بادش درخت را می شکنه ؛ گدائی معجب است.
نان کافر را میخورند بالاش شمشیر میزنند؛ نمک بحرامی و ناسپاسی ناستوده است.
نانش پخته است ؛ اسباب معاش او را حاصل است. ( از آنندراج ) . آسایشی مطمئن و دائمی از جهت امر رزق او را فراهم است. ( از امثال و حکم ) : بس که صاحب دولت ...
نانش توی روغن است ؛ وسایل راحت و آسایش خاطرش فراهم است.
نانش به نانش نمی رسد ؛ سخت فقیر و تنک مایه است.
نان گفتن و جان دادن ؛ کنایه از تنگ یابی و تنگسالی است.
نیم نان ؛ قطعه نان. قوت لایموت. غذای مختصر : چو بشنید عابد بخندید و گفت چرا نیم نانی نخورد و نخفت. سعدی.
نان شیرین بودن ، یا شیرین بودن نان ؛ کنایه از نایافت بودن و بهم نرسیدن نان. ( برهان قاطع ) ( آنندراج ) . کنایه از نایاب بودن نان. ( انجمن آرا ) .
نان شیرین بودن ، یا شیرین بودن نان ؛ کنایه از نایافت بودن و بهم نرسیدن نان. ( برهان قاطع ) ( آنندراج ) . کنایه از نایاب بودن نان. ( انجمن آرا ) .
نان گربه به تیر زدن ؛ کنایه از مفلسی و ناداری. ( از آنندراج ) : در این زمانه که جرأت نشان افلاس است سیاهی است زند هرکه نان گربه به تیر. سراج الشعرا ...
نان را به اشتهای مردم خوردن ؛ با سلیقه دیگران زندگی کردن.
نان را به نرخ روز خوردن ؛ ابن الوقت و فرصت طلب بودن. در عقیده خود ثابت و پابرجا نبودن. به مقتضای روز تغییر عقیده دادن.
نان در جامه کردن ؛ آهار دادن جامه. ( ناظم الاطباء ) .
نان در خون افتادن . رجوع به نان به خون افتادن شود : گرد کلفت از دل فرهاد چون شیرین نشست در میان عشقبازان نان او در خون فتاد. صائب ( از آنندراج ) .
نان در انبان گذاشتن و نهادن ؛ سامان سفر کردن. مسافر شدن. ( آنندراج ) . کنایه از مسافرت کردن. ( برهان قاطع ) . سفر کردن. مسافرت نمودن. آماده سفر گشتن. ...
نان در انبان گذاشتن و نهادن ؛ سامان سفر کردن. مسافر شدن. ( آنندراج ) . کنایه از مسافرت کردن. ( برهان قاطع ) . سفر کردن. مسافرت نمودن. آماده سفر گشتن. ...
نان در انبان یافتن ؛ موجود یافتن اسباب معاش. ( آنندراج ) . رجوع به نان در انبان شود.
نان در تنور سرد بستن ؛ نان به دیوار بستن. نان به دیوار زدن. کار بیفایده کردن. ( از آنندراج ) : ز درد و داغ عشق ما که میگویند با زاهد ز خامی در تنور س ...
نان در انبان کسی گذاشتن یا نهادن ؛ او راتهیه اسباب سفر و تکلیف غربت کردن. ( آنندراج ) . از خانه بیرون کردن. ( امثال و حکم ) . عذرش را خواستن. رویش را ...
نان در انبان کسی گذاشتن یا نهادن ؛ او راتهیه اسباب سفر و تکلیف غربت کردن. ( آنندراج ) . از خانه بیرون کردن. ( امثال و حکم ) . عذرش را خواستن. رویش را ...
نان در آب زدن ؛ به سختی و امساک زیستن : خاک بادا بر سرش نام قناعت گر برد چون صدف هر کس که نان خشک را در آب زد. محمدقلی سلیم ( از آنندراج ) . رجوع ب ...
نان درآستین خوردن ؛ غایت خسّت و فرومایگی به کار بردن. ( آنندراج ) : صدف نبود که از گرداب در چشم تو می آید که دریا از بخیلی میخورد در آستین نان را. س ...
نان خود را خوردن و حرف مردم را زدن یا غیبت مردم را کردن ؛ بدون احتمال منفعتی از کسی بدگوئی کردن.
نان خود را خوردن و حرف مردم را زدن یا غیبت مردم را کردن ؛ بدون احتمال منفعتی از کسی بدگوئی کردن.
نان خود را بر سفره مردم خوردن . رجوع به ترکیب های ذیل نان خوردن شود.
نان خود را حلال کردن ؛ سودی را در برابر تحمل رنجی بر خود مباح کردن. ( امثال و حکم )
نان حادثه خام بودن ؛ کنایه از حادثه مغلوب است. ( برهان قاطع ) ( آنندراج ) . - || نامرد بودن را نیز گویند. ( برهان قاطع ) ( آنندراج ) . - || با یا ...
نان خود را آجر کردن ؛ باعث قطع روزی و نفع خود شدن. ممرّ معاش خود را مسدود کردن. به روزی و بخت خود پشت پا زدن.
نان به قرض هم دادن ؛ از کسی به امید تلافی حمایت کردن. جانب کسی را گرفتن به هوای آنکه در آینده تلافی خواهد کرد.
نان به نان نرسانیدن ؛ نهایت فقیر و تنک مایه و تنگدست بودن ، غذای دو وعده را آماده نداشتن.
نان به روغن افتادن ؛ حاصل شدن آرزو. ( مجموعه مترادفات ص 120 ) . برآمدن کار و مراد خوب نشستن نقش ومنتفع و کامیاب بر حسب دلخواه شدن. ( آنندراج ) : ننوش ...
نان به شیشه مالیدن ؛ نان بر پشت شیشه مالیدن. بخست و لئامت و امساک زیستن : گر نگذرد به خست دایم مدارعالم مالد به شیشه چرخ خورشید از چه نان را. خان آر ...
نان به دیوار زدن و نان بر دیوار بستن ؛ کنایه از کار بیفایده کردن. ( آنندراج ) : میروم صائب از این عالم افسرده برون نان خود چند چو خورشید به دیوار زنم ...
نان به دیوار زدن و نان بر دیوار بستن ؛ کنایه از کار بیفایده کردن. ( آنندراج ) : میروم صائب از این عالم افسرده برون نان خود چند چو خورشید به دیوار زنم ...
نان به خون تر شدن و نان به خون افتادن ؛ کنایه از محروم بودن و منفعت نیافتن از چیزی. ( آنندراج ) . به تلخی و سختی زیستن : از صفای دل نباشد حاصلی درویش ...
نان به آب تر کردن ؛ به خست و امساک زیستن.
نان به خون افتادن ؛ با سختی و خون دل امرار معاش کردن : هرکه دارد جوهری نانش به خون افتاده است روزی شمشیر آب ناشتائی بیش نیست. صائب ( از آنندراج ) .
نان بر شیشه مالیدن ؛ نان بر پشت شیشه مالیدن. بغایت خسیس و لئیم بودن.
نان بر دیوار بستن و نان به دیوار زدن ؛ کنایه از کار بی فایده کردن. ( فرهنگ نظام ) : شد ز پیوند تن افسرده دل یکسان به خاک وای بر خامی که نان خویش بر د ...
نان بر پشت شیشه مالیدن ؛ بی نهایت خسیس و لئیم بودن. ( ناظم الاطباء ) .
نان بر دیوار بستن و نان به دیوار زدن ؛ کنایه از کار بی فایده کردن. ( فرهنگ نظام ) : شد ز پیوند تن افسرده دل یکسان به خاک وای بر خامی که نان خویش بر د ...
نان از تنور سردْ بیرون آوردن ؛ کار نادر و عجیب و غریب کردن. ( ناظم الاطباء ) .
نان با ناخن خوردن ؛ نهایت خسیس و فرومایه بودن. ( آنندراج ) .
نان یخه ؛ نان یوخه. - نان یوخه ؛ نان تنک. ( ناظم الاطباء ) . نان نازک. نان تیری. رجوع به یوخه شود.
نان از تنور سرد پختن ؛ کار عجیب و غریب کردن.