پیشنهاد‌های علی باقری (٢٩,٤٦٦)

دست پیچ ؛ به معنی دست آویز. رجوع به این ترکیب در ردیف خود شود.

دست پاک بودن ؛ دزد نبودن. ( یادداشت مرحوم دهخدا ) .

دست پاچه کردن ؛ در شتاب و عجله و آشفتگی افکندن. رجوع به ترکیبات فوق در ردیفهای خود شود.

دست پاک ؛ مقابل دست کج و دزد. رجوع به این ترکیب در ردیف خود شود.

دست پاچه ؛ آشفته و در شتاب وعجله افتاده.

دست پاچه شدن ؛ دست و پا گم کردن.

دست به گریبان بودن با. مبتلی و دچار و گرفتار آن یا دفع آن بودن. ( یادداشت مرحوم دهخدا ) .

دست به یکی کردن با ؛ همدستی و اتحاد کردن با. دست یکی شدن با.

دست پاچلفتی ؛ دست و پا چلفتی. رجوع به دست و پا چلفتی در همین ترکیبات شود.

دست به یکی بودن ؛ متحد و همداستان بودن.

دست به یکی شدن ؛ همدست شدن. همدست شدن در کاری با کسی. ( یادداشت مرحوم دهخدا ) . دست یکی شدن. دست یکی داشتن.

دست به یکدیگر فرا کردن ؛ معانقة. ( دهار ) .

دست به یقه شدن ؛ در تداول ، گلاویز شدن. درآویختن. دست به گریبان شدن با. . . در منازعت. گرفتن هریک از دو طرف نزاع گریبان دیگری را. ( یادداشت مرحوم دهخ ...

دست بیع شدن ؛ توکل کردن و خود را واگذار کردن و رضا دادن. ( ناظم الاطباء ) .

دست به یقه ؛ دست به یخه ، که خصومت و نزاع و به یکدیگر زدن است. ( لغت محلی شوشتر، نسخه خطی ) .

دست بیرون کردن ؛ کنایه از جدال و قتال کردن. ( آنندراج ) : بیا تا بهم دست بیرون کنیم زره در خوی و تیغ در خون کنیم. امیرخسرو ( از آنندراج ) .

دست بیرون کردن ؛ کنایه از جدال و قتال کردن. ( آنندراج ) : بیا تا بهم دست بیرون کنیم زره در خوی و تیغ در خون کنیم. امیرخسرو ( از آنندراج ) . - || ک ...

دست بیعت ؛ به اصطلاح مشایخ ، دستی که به بیعت داده شود، و دست به بیعت دادن به معنی مرید شدن. ( آنندراج ) : مگر که پای به عهد قدیم برزده ایم هنوز می چل ...

دست به هم سودن ؛ دست بهم مالیدن : دست بهم سود شه تیزرای وز سر کین دید سوی پشت پای. نظامی.

دست به نیکی گشادن ؛ نیکی و خیر آغاز کردن. طَلق. گویند:طلق یده بخیر؛ یعنی دست به نیکی گشاد. ( از منتهی الارب ) .

دست به هم دادن ؛ بهم پیوستن. متفق شدن. همراهی کردن ، غالباً در ناملایمات استعمال کنند. ( یادداشت مرحوم دهخدا ) . اتحاد کردن. متحد شدن : زلف او فتنه و ...

دست به هم زدن ؛ دستک زدن. تصفیح. تصفیق.

دست به گردن یکدیگرکردن ؛ اعتناق. ( دهار ) .

دست به گریبان شدن ؛ جدال و زدوخورد تن به تن درپیوستن. ( یادداشت مرحوم دهخدا ) . دست و گریبان شدن. دست به یقه شدن.

دست به گردن بستن ؛ دربند کشیدن کسی را با بستن دستان او به گردنش استواری را : به لشکرگهش برد و بر خیمه دست چو دزدان خونی بگردن ببست. سعدی.

دست به گردن شدن ؛ تعانق. معانقه. ( یادداشت مرحوم دهخدا ) .

دست به گردن یکدیگر فراکردن ؛ اعتناق. معانقة. ( تاج المصادر بیهقی ) .

دست به کمر زدن ؛ حال آمری و فرماندهی و سروری به خود گرفتن.

دست به کیسه کردن ؛ کنایه از جوانمردی و بخشش است. ( لغت محلی شوشتر، نسخه خطی ) . - دست به گردن ؛ درحال معانقه.

دست به کیسه کردن ؛ کنایه از جوانمردی و بخشش است. ( لغت محلی شوشتر، نسخه خطی ) . - دست به گردن ؛ درحال معانقه. - || متصل بهم. وصل بهم :این دو اتاق ...

دست به کاری کردن ؛ دست به کاری زدن. رجوع به دست بکاری زدن ذیل دست زدن شود. - دست به کاسه ؛ کنایه از دزد. ( آنندراج ) .

دست به کاسه یافتن کسی را ؛ در حین ارتکاب دزدی او را دیدن : چگونه مهر تو پنهان کنم که شحنه عشق مرا به داغ تو دست به کاسه یافته است. مفید بلخی ( از آن ...

دست به کمر داشتن ؛ نخوت و غرور کردن. ( از آنندراج ) . دست بر کمر داشتن. دست بر کمر زدن : ز پیچ و تاب میانش چگونه سر پیچم دلم گرفته به دستی که بر کمر ...

دست به کار کردن ؛ دست زدن. آغازیدن : اگر به ذات خویش مقاومت نتواند کرد. . . به زرق و شعوذه دست بکارکند. ( کلیله و دمنه ) .

دست به کاری زدن ؛ دست زدن. رجوع به این ترکیب ذیل دست زدن شود

دست به کار شدن ؛مشغول شدن. شروع کردن به کار. آغاز به کار کردن. آغازیدن کار. به عمل آغاز کردن. ( یادداشت مرحوم دهخدا ) .

- دست به قبضه ؛ دست بشمشیر و شمشیر بدست و مستعد جنگ و آماده پیکار. ( ناظم الاطباء ) .

دست به کار بردن ؛ در کار درآمدن. به کار آغازیدن.

دست به شمشیر آوردن ؛ دست به شمشیر بردن. قصد کشیدن شمشیر کردن : مرا خود کشد تیر آن چشم مست چه حاجت که آری به شمشیر دست. سعدی.

دست به شمشیر زدن ؛ برگرفتن تیغ. گرفتن شمشیر: اخلاف ؛ دست به شمشیر زدن از بهر کشیدن. ( تاج المصادر بیهقی ) .

دست به عصا راه رفتن ؛ اصطلاحاً با احتیاط رفتار کردن. نهایت احتیاط کردن. نهایت در کارها محتاط بودن و از اصطکاک با منافع دیگران پرهیزیدن. ( یادداشت مرح ...

دست به شما باشد ؛ امید است که روزی بیوکانی و دامادی شما را نیز ببینیم. ( از امثال و حکم دهخدا ) .

دست به شمشیر ؛ شمشیر بدست. آماده زدن با شمشیر.

دست به شاخی یا بر شاخی زدن ؛ کنایه از معشوق و یار نو بهم رسانیدن و مراد و مطلب نوی اختیار کردن باشد. ( برهان ) ( آنندراج ) . دست به شاخی افگندن : کز ...

دست به شاخی افگندن ؛ دست بر شاخی زدن. کنایه از یار نو گرفتن و مراد نو خواستن. ( آنندراج ) . دست به شاخی زدن : در دامن تسلیم درآویز که چون تاک هردم نت ...

دست به سینه ایستادن ؛ دست بسته ایستادن. ( یادداشت مرحوم دهخدا ) . ایستادن با دو دست روی سینه به علامت ادب.

دست به سینه ادب نهادن ؛ قرار دادن دست روی سینه ، تعظیم و فرمانبرداری و بزرگ داشت کسی را.

دست به سینه ؛ وضع ایستادن ملوک و اعاظم که هردو دست را به سینه می گذاشته اند. ( لغت محلی شوشتر، نسخه خطی ) .

دست به سر و روی کسی کشیدن ؛ وی را نوازش کردن. و رجوع به دست کشیدن شود.

دست به سفره مشت به پیشانی ؛ در همان وقت که متمتع از نعمت منعمی است با او آشکارا عداوات می ورزد. دست در کاسه و مشت در پیشانی. ( امثال و حکم دهخدا ) .