پیشنهادهای عباس کریمی دخت (٢٧٢)
مسینون ، احتمالا از لغت مسینیون به معنی شنگرف وشنجرف است
دنگ ، dang ، دنگ وفنگ ، دم ودستگاه ، درگویش شهربابکی به کسی که به خاطر اشتباه خودش ونصیحت نپذیرفتن از دیگران ، کاری انجام داده و خسران وزیانی بر وی و ...
بنه beneh , بگذار ، زمین گذار ، رها کن بنه ، boneh , ساقه زیر زمینی ، در گیاهی مانند سیر بنه beneh , گیاهی درختی که در ارتفاعات کوهستانی می روید ، پس ...
پچل pechal به معنی کثیف بودن است که برای چیز کثیف بکار میرود، در گویش شهربابکی پچل پچول با هم بکار می رود وگاهی که کلمه ی پچل در مورد شخصی بکار می رو ...
پرک park ، با این تلفظ در گویش شهربابکی به معنی نصف چیزی است ، که به آن پرکه هم می گویند ، برای مثال ؛ پرک نون یعنی نصف نون ونصف پرکی نون یعنی یک چها ...
اشتلم osh to lom در گویش شهربابکی یعنی اعتراض و داد وبیداد شخص بدلیل نپذیرفن چیزی هست
فله felleh از مخلوط کردن شیر آغوز یا به قول شهربابکی ها شیر جک jak با مقداری شیر معمولی وگرم کردن آن فله تهیه می شود ، فله غلیظ تراز شیر ورقیق تر از ...
مشکات meshcaat چراغی که خدا خود را بدان مثل زند، آن چراغ به مثال چراغ بادی است که شعله نداشته باشد، پس نوری دارد که از چراغ خارج نمی شود چون بواسطه ش ...
بخش کردن کلمات ، سیلاب بندی کلمات
برملا bar mela هویدا ، علنی ، آشکار ، نمایان ، ضرب المثل شهربابکی که میگه ؛ سر کل زیر کلای ه ، چش کور رو ور ملای ه ، یعنی سر کچل رو میشه زیر کلاه پنه ...
یابو yaaboo در گویش شهربابکی به معنی حیوان زبان نفهم است ، به اسب شاه گفتن یابو ، کنایه از این است که وقتی کسی از سخن درست می رنجه ، میگن توهینی که ن ...
مجری ، mojri ، اجرا کننده مجری mejri ، صندوقچه ، گنجه
مصاحب ، mosaheb ، همنشین ودوست ورفیق در داستان های کهن شهر بابکی به معنی مردی بوده که همنشین زن دیگری شود
تبر زین tebar zin , تبر زینت داده شده ، تبر کوچکی و زیبایی که درویشان در دست می گرفتند ، روی تبر نقوش وکلماتی کنده کاری شده بود وکار تبر انجام نمی دا ...
پیله کردن ، pileh kardan , در گویش شهر بابکی به معنی ، سماجت کردن ، برای جلب موافقت ورضایت کسی ، پیچیدن به پر وپای کسی برای به راه آوردن وی
تن لش tane lash در گویش شهربابکی به مرد بی کار وبی عار گفته می شود
پاسوز ، paasooz , اسیر وگرفتار، پایبند در زندگی با کسی شدن ، گاهی به اجبار گاهی به ایثار ، در گویش شهر بابکی در مورد زن وشوهر بویژه در مورد زن بکار م ...
سیدکو ، sidecoo , در گویش شهر بابکی به کرم لوله ای وسنجاق مانند سفید رنگ گفته میشود که از نماتد ها بوده انگل روده بزرگ بویژه در کودکان است ، وتخم ریز ...
حراف haraf , آنکه در گفتن کم نیاورد ، حریف در محاوره زبانی
پلیسه ، رشته های نازک، کوتاه ومواجی از فلز که با ماشین کاری ضایع گردد و پلیسه به گاه کار به چشم اوفتد ، که پیشگیری به عینک مخصوص است ، ودر اوردن با چ ...
شتر گلوه ، shotor geloo, در گویش شهربابکی به آن اشتر گلو oshtor geloo می گویند ، جایی است که، آب قنات که به سطح زمین رسیده ، ولی به اجبار بایستی از ...
ازگ azg در گویش شهربابکی به تیغه باریک چوب یا تراشه چوب گفته می شو د ، ازگ غیر از ترکه است وغیر از خار است
شکستنی shcasteni خرد شونده ، در گویش شهربابکی اشکستنی می گویند
کارتونک caar too nak در گویش شهربابکی به عنکبوت هایی که تار می تنند گفته می شود ، کلمه از سه قسمت درست شده، "کار" که اشاره از کار قالیبافی دارد ( در ...
جزع ، jeza e ، ناله و زاری که بدلیل تمام شدن صبر وشکیبایی در شرایط سخت باشد باشد ، فغان کردن ، فریاد کسی که از شرایط ذله شده باشد ، در گویش شهر بابکی ...
سوا seva , در گویش شهر بابکی به سه معنی است ، سوا به معنی جدا ، که فعل آن سوا کردن است ، سوا به معنی فردا ، پسوا به معنی پس فرداست ، سوا به معنی غیر ...
مکان mecan فضا ، جا ، مکای که می شناسیم دارای ویژگی هایی به شرح ذیل است ؛ 1 مکان محصول خلق شدن ماده است و وجودش وابسته به وجود ماده است ، 2 مکان هم ...
چلونگر chloongar چلنگر، آهنگر ظریف کار ، تفاوت در این است که آهنگر کوره وسندان وپتک بزرگ داردودر آن وسایل بزرگ نظیر؛تیزبیل وکلنگ وتیشه و قلم گاز بزرگ ...
دول dool در گویش شهربابکی به دلو که با آن آب از چا می کشند گفته می شود ، دول هنچنین بکار مقنی قنات برای لای روبی می آید
کل col ، تمام، همه ، در گویش شهربابکی ، لخته خشک خون ، دستم خراشیده شده ، کل بسته، یعنی خراش خورده و لخته خون خشک شده کل cal ، کچل ، در گویش شهربابک ...
شنگsheng در گویش شهر بابکی به معنی خیار چمبر است ، شنگ بالنگ میگن ، که منظور خیار چمبر وخیار سبز است ، در این گویش خیار نام کلی است که شامل خیار شنگ ...
جوریدن ، jooridan جستجوی با دقت برای یافتن چیزی ، دنبال گشتن با دقت زیاد ، در مورد یافتن مرغ که تو باغچه پاکور پاکور می کنه داره باغچه رو برا پیدا کر ...
آخوره ، aakhoreh , در گویش شهر بابکی به مکانی مستطیل شکل که در آن علف وخوراک دام وچهار پا بریزند تا بخورد به ان آخره aakhereh هم می گویند
شلیته ، sheliteh, زن هتاک و بد زبان را گویند، معمولا این کلمه را همرا شطاح بکار میرود ، زن شطاح شلیطه ، صرب المثلی قدیمی در شهر شهربابک هست در این با ...
کشکول cash cool , ظرفی مشابه کاسه ی لاکپشت، که وارونه وار ان را با زنجیر باریک که بدا متصل کرده بودند، درویشان بر سر دوش می اویختند وتبر زین در دست م ...
پق pagg در گویش شهربابکی به معنی پهن شده چیزی است که در اثر کوفتن یا برخورد یا هر عاملی ایجاد شده است ، خزانه های ژنی مان ز مرز ، خارج بود ، دماغ پق ...
نرس ners ، پرستار نرس naras ، نوعی ازبازی پاسور حکم نام دارد ونوعی از حکم ، نرس نام دارد ، که با کمتر آوردن برنده شوند ، ورق دو ، برترین ورق در این ...
کلته colteh در گویش شهربابکی به معنی مقنعه است ، که به آن کلیته هم میگویند، قدیم هاشون میگفتن خدا کنه کلا سرو باشه ، کلته سرو بسیاره
خر موشه khare moosheh در گویش شهربابکی خری که هم احمق وهم مکار است و کنایه از انسانی است که چنین ویژگی هایی داره، مثلا میگن خر موشه به مرگ خودش وضرر ...
مشتی mash ti در گویش شهربابکی در گذشته به اول اسم مردی اضافه می شد که زیارت امام رضا در مشهد رفته بود ، چون لباس نو هم خریده بود ومی پوشید ، لغت مشت ...
شولی شلغم ، غیر از شوربا است ، شولی شلغم با آب آرد وعدس وماش و شلغم خورد شده وشوید خشک وکمی زرد چوبه وادویه درست می شود ، اما شوربا با آب وبرنج و سبز ...
یسیر yesir در گویش شهربابکی به بچه ای می گویند که مادرش را از دست داده ، بچه ی از مادر یتیم شده
در گویش شهر بابکی مصاحب همراه با کلمه مشتری به کار می رود ، به شکل ؛ مصاب مشتری
لمار le maar در گویش شهربابکی به معنی جفت است که بعد از تولد مثلا گوساله از بدن گاو خارج می شود ، اگر گاو لمار خود رابخورد شیرش بد بو می شود
شیر جک shir jak شیر گاو تازه زا را در گویش شهربابکی شیر جک می گویند ، در مناطق دیگر ایران، شیر آغوز هم نامیده می شود، این شیر چرب تر وغلیظ تر از شیر ...
ترو troo در گویش شهربابکی به معنی تر وتازه است اصل لغت" تر" است که واو تصغیر به آن اضافه شده ، معمولا برای نوزاد بکار می رود ، میگن بچه هنوز ترو یه ...
پاکور paakoor , پا جور ، در گویش شهربابکی به حرکات پای مرغ هنگام جوریدن خاک باغچه برای یافتن کرم ویا غذای دیگر، گفته می شود ، وبیشتر به شکل، پاکور پا ...
اسماعیلی esmaeili هم نام خانوادگی است وهم به شیعه ای گفته می شود که جزو شیعه ی اسماعیلیه است ، رجوع شود به لغت ، اسماعیلیه
تلنگ teleng , در گویش شهربابکی ، ضربه حاصل از رها شدن انگشت اشاره که در انگشت شست قفل شده ، به صدای حاصل از حرکات انگشتان در هنگام رقص وشادی را تلنگ ...
پالون paaloon , در گویش شهر بابکی به پالان ، پالون گفته می شود ، که همان جل خر است ، بیا قسمت کنیم مال پدر را ، کلند وتیشه و پالون خر را