پیشنهاد‌های مهدی خانی فراشبندی (٦٩)

طبیعت سورنجان در سوم گرم و در دوم خشک 2️⃣🔹مسهل اقسام بلغم از اعضای دور بدن به نسبت سر منظور است. در واقع مسهل اقسام بلغم در اقصی نقاط بدن است و باز ...

به فتح دال و الف و را ی و کسر صاد مهملتین و سکون یا ی مثناةتحتانیه و کسر نون و یا معرب دارچینی فارسی است و دار به فارسی به معنی درخت و چوب است و به ی ...

افعال و خواص آن : مسهل بلغم و سودا و صفرا و اخلاط سوخته و منقی دماغ و شدیدالغوص به عمق بدن و مقوی آن و جالی جلـد . *اعضاء الراس و الصدر و الغذاء و غ ...

مخزن الادویه : به ضم بای موحده و نون مشدده در اصل اسم خمر غلیظ است به لغت یمن که مشهور و معروف به" قهوه" بوده است. و بالفعل اطلاق می نمایند بر ثمری خ ...

عقیلی خراسانی مخزن الادویه : "مقطّع " یعنی جدا کننده و آن دوایی را نامند که به سبب قوتّ حرارت و لطافت و نفوذ خود نفوذ نماید مابین خلط لزج و سـطح عضو ...

سنبل الطیب 1️⃣. طبیعت آن به قول عقیلی خراسانی در آخر دوم گرم و خشک است. 2️⃣. بازکننده و مفتح انسداد مغز، معده و کبد است. 2️⃣. تقویت کننده مغز، فم ...

به فتح سین و کسر میم و سکون یای مثناه تحتانیه و نون به فارسی چربی و فربهی را نیز نامند. ماهیت آن : چربی است که بر روی پرده سکم و ظاهر گوشت و روده و ...

به فتح سین و سکون میم و نون، به فارسی روغن و به هنـدی کهـی به کسر کاف عجمی و به خفای ها و یـا نامنـد و تـازه آن را بـه عربی زبد به ضم زای معجمه و سکو ...

به فتح همزه و سکون ثای مثلثه و فتح لام و قاف اسم عربی فنجشک ( به فارسی پنج انگشت ) است و ذوخمسه الاوراق و ذوخمسه اجنحه نیز نامند و به یونانی اغنیس یع ...

سنامکی : افعال و خواص آن : مسهل بلغم و سودا و صفرا و اخلاط سوخته و منقی دماغ و شدیدالغوص به عمق بدن و مقوی آن و جالی جلـد . *اعضاء الراس و الصدر و ا ...

اسطوخودوس ( برگرفته از مخزن الادویه ) . اسطوخودوس گرم و خشک در درجه اول و دوم نیز گفته اند. . اسطوخودوس مصفی روح، جاروب، پاک کننده و منقی مغز است. ...

شعر به فتح شین و سکون عین و رای مهملتین به فارسی موی و به ترکی قبل و به هندی بال نامند جمع آن اشعار و شعور و شعار آمده . ماهیت آن : متولد از ابخـره ...

طبیعت آن : در آخر سیم گرم و خشک . افعال و خواص آن: جالی و محرق و منعظ و مقرح جلد و مفتح و مسهل اخلاط لزجه و صاف کننده آواز و دافع بلغـم مفاصـل و اوج ...

1. قُمَل را شپش می گویند و صیبان چیزی است سفید و آویزان و چسبیده به مو که آن را بیضة شپش گویند. 2 . ماده شپش فضول ردّی است که طبیعتِ بدن، آن را به ظ ...

صعتر به فتح صاد و سکون عین و فتح تا ی مثناة فوقانیـه و را ی مهملـه و سعتر ه ب سین مهمله به جای صاد نیز آمده ولیکن اطبـا بیشـتر بـ ه صاد مینویسند تا ...

غذای مطلق * آنست که تأثیر آن در بدن به ماده فقط باشـد نه به کیفیت و صورت. بدین قسم کـه چـون وارد بـدن گـردد و تأثیر در آن نماید به توسط کیفیتی که لاز ...

دوای مطلق آنست که تأثیر آن در بـدن بـه کیفیـت فقـط باشد و ماده آن قابلیت غذاییت و جزو بـدن شـدن نداشـته باشـد، بدین قسم که چـون وارد بـدن گـردد و حـ ...

غذای دوایی آنست که تأثیر آن در بدن به ماده و کیفیـت هر دو باشد به همان نحو با غلبه ماده که بعد از تأثیر و تـأثر از آن خلطی حاصل گردد که جزو بدن توانـ ...

دوای غذا یی آنست که تأثیر آن در بدن به کیفیت و مـاده هر دو باشد با غلبه کیفیت و بدن را متغیر سازد به تغییر مـا یی و ثانیاً بدن در آن تصرف نماید و از ...

ذوالخاصیه آنست که تأثیر آن در بدن به کیفیتی و امـری ورای کیفیات و امور ظـاهره حسیه و وهمیـه باشـد بلکـه بـه مناسبتی و امری بسیار لطیف دقیق خفی مانن ...

اجّاص ( آلو سیاه و زرد ) طبیعت: سیاه به کمال رسیده صادق الحلاوت آن سرد در اول و تر در دویم و مز یعنی زرد میخوش آن سرد در وسط دویم و تر در آخر آن و آ ...

مقدار شربت اجّاص تا نیم رطل یعنی ۴۵ مثقال بدل آن تمر هندی است. صمغ آن را که صمغ فارسی نامند گرم تر از صمغ عربی و یبوستش کمتر از آن و سرفه را نافع و ...

غذای ذوالخاصیه آنست که تأثیر آن بـه مـاده و صـورت هر دو باشد اما ماده غالب بـه نحـو مـذکور از فعـل و انفعـال و تأثیر و تأثر مانند روغن گوسفند و گاو ...

دوای ذوالخاصیه آنست که تأثیر آن به کیفیت و صـورت هر دو باشد، مانند فادزهر حیوانی و جدوار و حب الغـار کـه بـا وجود تریاقیت و دفع سمیت و اذیت سم احداث ...

سم مطلق آنست که تأثیر آن در بدن مخالف و ضد تأثیر فادزهر باشد و به زودی بلامهلت حرارت غریزی و ارواح و قـوا را فاسد و فانی سازد و فرصت فعل و انفعال ند ...

دوای سمی آنست که تأثیر آن به کیفیت و صورت نوعیـه هر دو باشد و بعد از تأثیر و تأثر با حصول اثـر سـمیت احـداث کیفیتی غالب بر کیفیت اصلی بدن نماید مانن ...

غذای سمی آنست که تأثیر آن به مـاده و صـورت هـر دو باشد و بعد از فعل و انفعال با حصول تغذیه بـه دسـتور مسـطور احداث سمیت نماید و امثال این در خارج کم ...

غذای دوای سمی : آنست که تأثیر آن به مـاده و کیفیـت و صورت هر سه باشد و بعد تـأثیر و تـأثر بـا حصـول غـذا ییت و کیفیتی غالب احداث سمیت نماید مانند لحو ...

دوای مسهل ذوالخاصیه آنست که تأثیر آن به کیفیـت و صورت هر دو باشد و با آن نیز قوت مسهله بود در کمال قوت و شدت تأثیر و برای کسر قوت محتاج به اصلاح و ت ...

دوای مسهل * آنست که تأثیر آن به آن مشابه نباشـد بلکـه در هر فعل از آن اندک ضعیفتر باشد و محتاج به اصلاح بسیار نباشد، مانند سناء مکی و تربد و هلیلجات ...

دوای ملین : آنست که تأثیر آن از آن هم ضعیفتر باشـد و همچنان متشبث به اخلاط و رطوبات موجوده حاضره در معـده و امعا و حوالی آنها گشته دفع گرداند و با آ ...

یعنی سفیدی مو. مدام که خون بدن چربو غلیظ و تیز و لزج است، موی سیاه می باشد و هر گاه به مائیت می گراید، سپیدی مو روی می نماید، پس اگر سبب مائیت خون ضع ...

حمول یا شیاف حمول بیخ اسفند یا حرمل با روغن ایرسا مفتح افواه عروق و خون بواسیر است.

به ضم حا و سکون را ی مهملتین و فتح میم و سکون لام و به فتح و کسر حا نیز آمده لغت سریانی است و به فارسی اسپند نامند . ماهیت آن : نوعی از سداب کوهی اس ...

به کسر صـاد و سـکون بـا و را ی مهملـه و بـ ه فـتح اول و کسـر ی دوم نیز آمده و آن را صبارا نیـز نامنـد لغـت عربـی اسـت و بـ ه سریانی علوی و ب ه یونانی ...

عصاره سنای مکی است که از آن قرصها سازند به جهت رفع اورام بغایت نافع است.

برنجاسف به کسر با و را ی مهمله و سکون نون و فتح جیم نیوانی ارطیه ماسیا و به عربی سو لای و به فارسی بومادران و به شیرازی برتراسک نامند . ماهیت آن : ...

◄برسیاوشان به فتح با و کسر را و سین مهملتین و فتح ییا مثناة تحتاینه و الف و فتح واو و شین معجمه و الف و نون لغت یونانی است به معنی دواءالصدر و به عر ...

اکال یعنی خورنده عضو و آن دوایی را نامند که به سبب افراط قوت تحلیل و جلا نفوذی که دارد تفریق اجزاء جوهر عضو نماید. مانند زنجار

جالی یعنی پاک کننده و آن دوایی را نامند که از شان آن تحریک رطوبات لزجه جاآمده و دفع آنها باشد از سطح عضو و فوهات مسامات مانند انزروت و ماءالعسل و هر ...

یعنی سترنده موی و آن دوایی را نامند که بیخ موی راست گرداند و آن را دفع سازد و یا آنکه سست کند که به آسانی کنده شود، مانند زرنیخ و نوره و سفیداب و خاک ...

◄لسان الثور به فتح ثا ی مثلثه و سکون واو و یرا مهمله لغت عربی است. به فارسی گاوزبان و به یونانی فو و به لاطینی بکلورم و به لغتی دیگر یرااجم و به هند ...

شاهسفرم به فتح شین و الف و فتح ها و کسر هـا نیـز آمـده و سـکون سـین مهمله و فتح فا و رای مهمله و میم معرب شاهسپرم فار سـی اسـت به معنی سلطان الریاحی ...

نارجیل معرب نارگیل : جناب عقیلی خراسانی در مخزن الادویه باب درمان لاغری فرموده : نارگیل را در شیر بپزید و با مغز بادام پوست کنده و نشاسته و شکر شیرین ...

◄نیلوفر به کسر نون و سکون یای مثناة تحتانیه و ضم لام و سـکون واو و فتح فا یرا و مهمله از نیلوپهل هندی است زیرا که نیـل بـ ه زبـان هندی ه ب معنی آب و ...

◄هریسه به فتح ها و کسر را و سکون یای مثناة تحتانیه و فتح سین مهملـه و ها . ماهیت آن : از اغذیه مشهوره اسـت مصـنوع از لحـوم و حبـوب درهم پخته و بهتر ...

◄وج به فتح واو و جیم و آن را عودالوج و به یونانی اقورون و به فارسی "اگیر ترکی" و به هندی بچه نامند . ماهیت آن: نباتی است که در قوت قریب بـ ه ایرسـا ...

◄مرزنجوش یا مرزنگوش به فتح میم و سکون را و فتح زای معجمه و سکون نون و ضم جیم و سکون واو و شین معجمه معرب مرزنگوش فارسی اسـت و بـه عربی سرمق و عنقر ب ...

◄ابهل به فتح همزه و سکون بای موحده و ضم ها و سکون لام و به کسر اول و ثالث نیز آمده قسمی از سرو کوهی است که آن را عرعار و عرعر و به یونانی براثی وار ...

◄ابوقانس به فتح الف و ضم باء و سکون واو و فتح قاف و الف و کسر نون و سین مهمله لغت یونانی است و ابوقاوس و اوقاس نیز گویند و معروف به اسم غاسول رومی ا ...