پیشنهاد‌های مماسن (٣٥)

داردون ( dardun ) بیشه زار = جنگل پر و متراکم که عبور و مرور و رفت و آمد در آن مشکل باشد

نشونی ، جابنه ، جوو و مکون ، جا

در لری آروم یا آرام به معنی تسکین داده شدن مثلا وقتی درد کاهش پیدا کند یا تسکین شود میگیم دردم آروم شد اما آرام یا یواش میشه همار که احتمالا با خمار ...

عقب = پشت ، واپس ، وَدیم ، وَپس

بعد = پس ، واپس ، وَپس

نها ، پیش ، دَم ری

نفهم در لری میشه دُند ( dond )

بی رحم = گبر ، دل گبر ، قلب

در لری ممسنی میشه دَکِسَن ، لرز و لرزه هم به کار میره ، دکسن فعل و لرز بیشتر به صورت اسم به کار می رود ولی امروزه به صورت فعل هم به کار می رود مثلا م ...

مَزِرَتی به معنی صرع و تشنج میباشد

در لری ممسنی میشه مَزِرَت و مزرتی که به ترتیب معنی صرع و صرعی می دهند

ببراس یک نام در لرستان است و احتمالا معنی آن مانند و شبیه ببر باشد یا ببرگونه یا در شجاعت مانند ببر البته مطمئن نیستم که معانی فوق درست باشه اما اگه ...

خود وابسته هم معنی استقلال میده

سر پی خو ( سر پای خود ایستادن ) هم به معنی استقلال و مستقل رو میده

در لری میشه آزادی و سر سی خو ( کسی که سر خود عمل کند )

علاوه بر الازه واژه تک هم به معنی خاص و منحصر به فرد به کار میره

اَلازَه در لری به معنی خاص میباشد

در لری ممسنی به یکی کردن و ادغام کردن دو یا چند ماده می گویند یَکون ( yakun ) که معنی آلیاژ هم می دهد، یکون در واقع به معنی یکی کردن چند چیز میباشد

در لری خمونی ( خودمانی ) به معنی خصوصی است یعنی مسائل و موضوعاتی که به خودمان مربوط است و به دیگران مربوط نیست

در لری ممسنی میشه رَه چَپَن که ره همان راه است و چپه به معنیه چپاندن و فشرده کردن است

در لری به معنی برش و همچنین طویله هم معنی می دهد و شاید چون در قدیم چهارپایان رو در شکاف های ( قاش ) کوه یا غارها نگهداری میکردن به قاشق معروف شده

اوشا به محل نگهداری چهارپایان اهلی میگن که با شاخ و برگ درختان و خار ساخته شده و سقف ندارد

در لری ممسنی جهان و گیتی گفته میشه

لری ممسنی مُر به معنی آب دماغ مَر به معنی طول عمر ، دوره و مدت زمان تولید تا انقضا هر بیماری یک مَری داره یعنی هر بیماری یک مدت زمانی ( دوره ، عمر ...

در لری ممسنی قلب به معنی بی رحم و بی احساس است مثلا میگیم فلانی آدم قلبی است یعنی بی رحم و سنگ دل است

در لری ممسنی میگیم غاچ

در لری علاوه بر حافظه و یاد و خاطر و حواس معنی توجه هم می دهد مثلا میگیم به درس ویر واکن یعنی به درس توجه کن یا حواست به درس باشه

در لری ممسنی به معنی فکر و خیال کردن معنی می دهد مثلا میگیم تو انگاشتی من دروغ میگم یعنی تو فکر کردی یا خیال کردی که من دروغ میگم

در لری ممسنی هم واژه گاس و هم گاسنم به کار می رود که به معنی کاشکی ، شاید ، کاش و ای کاش به کار می رود

در ممسنی میگیم چِناکه اما آغا سید و آخوند هم بهش میگیم اما چناکه نام رسمی آخوندک میشه

در لری ممسنی به اضافه می گوییم زیادی مثلا اگر یک اتوبوس ۴۰ نفر جا داشته باشد ۱۰ نفر اونا زیادی است یعنی اضافی است

لری ممسنی : وَرمِرَنادن

معادل لری شلیک میشه چکنیدن

دگم به معنی خودرای ، معادل ضرب المثل مرغ یک پا داره ، روی اعتقادات خود پافشاری کردن و زیر بار نرفتن

یعنی خودرای ، پافشاری کردن روی اعتقادات