ایران

[ویکی فقه] ایران هجدهمین کشور جهان از نظر وسعت است و مساحت آن یک میلیون و ۶۴۸ هزار و ۱۹۵ کیلومترمربع است. ایران در خاورمیانه و منطقه اوراسیا از موقعیتی استراتژیک و خاصی برخوردار است و همواره به عنوان پل ارتباطی شرق و غرب مورد توجه بوده است، چنانکه در روزگاران کهن بخش مهمی از جاده مبادلاتی و تاریخی ابریشم از ایران عبور می کرده است.
استان آذربایجان شرقیاستان آذربایجان غربیاستان اردبیلاستان اصفهاناستان ایلاماستان بوشهراستان تهراناستان چهارمحال و بختیاریاستان خراسان جنوبیاستان خراسان شمالیاستان خراسان رضویاستان خوزستاناستان زنجاناستان سمناناستان سیستان و بلوچستاناستان فارساستان قزویناستان قماستان کردستاناستان کرماناستان کرمانشاهاستان گلستاناستان گیلاناستان لرستاناستان مازندراناستان مرکزیاستان هرمزگاناستان همداناستان یزد
همسایه ها
ایران از شمال با کشورهای ترکمنستان، جمهوری آذربایجان، و ارمنستان و دریای مازندران، از جنوب با خلیج فارس، و دریای عمان، از غرب با کشورهای عراق و ترکیه و از شرق با پاکستان و افغانستان همسایه است. رده های این صفحه : ایران شناسی | جغرافیای اسلامی | جمهوری های اسلامی | کشورهای آسیا | کشورهای فارسی زبان

[ویکی شیعه] ایران با نام رسمی جمهوری اسلامی ایران و به پایتختی تهران، کشوری با پیشینه تاریخی کهن در جنوب غربی آسیا است. اکثریت جمعیت ایران شیعیان اثناعشری اند. ایران از قدیمی ترین مناطق شیعی است که از سده های نخستین اسلام، مهد تشیع بوده است. با تشکیل حکومت صفویان، اولین کشور مستقل شیعه امامیه در این سرزمین پدید آمد. وجود حرم امام رضا (ع) و امامزادگان فراوان، حوزه های علمیه شیعی در شهرهای مختلف، شهرهای مهم شیعه نشین و عالمان دینی و مراجع تقلید امامیه، از دلایل اهمیت ایران در جهان اسلام و همچنین در میان شیعیان جهان است.
ایران کشوری در جنوب غربی آسیا با ۱٬۶۴۸٬۱۹۵ کیلومتر مربع وسعت، و جمعیت ۷۷٬۱۸۹٬۶۶۹ نفری بر پایه سرشماری سال ۱۳۹۲ ش است. پایتخت، بزرگترین شهر و مرکز سیاسی و اداری ایران، تهران است.
ایران با ۱۵ کشور همسایه خود، مرزی حدود ۸۷۵۵ کیلومتر دارد:

[ویکی اهل البیت] ایران کشور پهناوری در جنوب غربی آسیا است که نزدیک 1648000 کیلومتر مربع پهناوری دارد. نام ایران یادآوری کوچ مردمانی با نام آریایی به این سرزمین است که پیش از آن ها نیز مردمانی با تمدنی باشکوه در آن می زیستند. ایران در کشورهای غربی به سرزمین پارس (Persia) نیز شناخته می شود که یادآور نامی است که یونانی ها به امپراتوری شکوهمند هخامنشیان (مردمانی از تبار پارس ) داده بودند. این کشور پس از انقلاب سال 1357 خورشیدی (1979 میلادی) به نام جمهوری اسلامی ایران خوانده می شود.
مرزهای ایران طی تاریخ دراز این کشور بارها تغییر یافته است. ایران در زمان امپراتوری پارس ها (هخامنشیان) از رود سند در پاکستان تا نیل در مصر و بخش هایی از لیبی در شمال آفریقا و همچنین بخش هایی از ترکیه و دیگر سرزمین های ساحل شرقی مدیترانه را در بر می گرفت. در دوره های پس از هخامنشیان نیز گاه بر پهناوری امپراتوری ایران افزوده می شد و گاه بخشی از آن بدست دیگران می افتاد. اکنون بسیاری از آن سرزمین ها خود کشوری شده اند و همسایگان کنونی ایران به شمار می آیند و عبارتند از: ترکمنستان، آذربایجان و ارمنستان در شمال؛ افغانستان و پاکستان در شرق؛ ترکیه و عراق در غرب.
ایران کنونی از جنوب به خلیج فارس و دریای عمان می رسد و جزیره های خارک، کیش، لاوان، هندورابی، ابوموسی، سیری، قشم، هرمز، لارک، هنگام، تنب کوچک، تنب بزرگ و چند جزیره ی کوچک دیگر از خاک آن به شمار می آیند.
زبان اصلی مردم ایران فارسی (پارسی) است، اما به زبان های ترکی، کردی، بلوچی، عربی و لری و لهجه های گوناگون نیز سخن گفته می شود.
دین باستانی ایرانیان زردشتی بوده است، اما ایرانیان پس از فتح ایران توسط اعراب مسلمان در مدت قرون اندکی بدون اعمال زور و فشار خارجی قابل توجهی از طرف فاتحان به اسلام گرویدند.
اکنون بیش تر مردم ایران مسلمان و و بیش از 90 درصد آنان پیرو مذهب شیعه دوازده امامی هستند. مسلمانان سنی مذهب بیش تر در استان های کردستان، گلستان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان ساکن هستند. اقلیت های مسیحی، یهودی و زردشتی نیز با آرامش کنار هم میهنان مسلمان خود زندگی می کنند و نمایندگانی در مجلس شورای اسلامی دارند. مشهد و قم دو شهر مذهبی اصلی هستند.
مشهد که مرکز استان خراسان رضوی است، بارگاه مقدس امام رضا علیه السلام، هشتمین پیشوای شیعیان را در خود جای داده است. بارگاه مقدس فاطمه معصومه سلام الله علیها، خواهر امام رضا علیه السلام، در شهر قم است. شهر قم مرکز پژوهش های دینی نیز هست و حوزه علمیه قم یکی از دیرین ترین مرکزهای دینی و آموزشی ایران است.
تهران پایتخت کشور ایران است که در دامنه ی جنوبی رشته کوه البرز و در 120 کیلومتری دریای خزر جای دارد. بیش تر مرکزهای اقتصادی، علمی و فرهنگی ایران در این شهر جای گرفته اند و شاهراه های اصلی کشور از این شهر به مرکز استان ها کشیده شده اند. در 320 کیلومتری جنوب تهران، به شهر اصفهان می رسیم که بناهای تاریخی زیبا و باشکوهش گردشگران زیادی را به آن سو می کشاند.

[ویکی حج] ایران: کشوری مسلمان نشین در خاورمیانه است. ایران کشوری است با مساحت 1648195 کیلومتر مربع که بخش بیشتر فلات ایران را در بر گرفته است. امروزه کشور ایران از شمال با جمهوری آذربایجان و ارمنستان و ترکمنستان، در شرق با افغانستان و پاکستان، و در غرب با ترکیه و عراق مرز زمینی دارد. مذهب رسمی آن تشیع و زبان رسمی اش فارسی است. مرزهای سیاسی ایران در طول تاریخ تغییرهای فراوان به خود دیده است. حکومت های ایران گاه تنها بخشی از فلات ایران را زیر سلطه داشتند و گاه مرزهای قدرتشان تا بیرون از فلات ایران کشیده می شد. مرزهای سیاسی امروزین ایران در سده نوزدهم م. و پس از جدا شدن برخی سرزمین ها از آن در شمال و شرق و غرب شکل گرفته است. ایران از بزرگ ترین کشورهای اسلامی است و مردم آن در طول تاریخ اسلام، بسیاری از جمعیت حج گزار را تشکیل داده اند و روابط سیاسی و اقتصادی و فرهنگی آنان با حرمین در تحولات مکه و مدینه تاثیر فراوان داشته است. اکنون هر سال بیش از صد هزار تن از این کشور برای حج به حرمین سفر می کنند. در این مقاله از موضوعات مختلفی در مورد ایران بحث شده است که ازجمله آنها این موضوعاتند: تاریخ و جغرافیای ایران (ایران باستان؛ ایران اسلامی)؛ روابط سیاسی ایران و حرمین و تاثیر آن بر حج گزاری ایرانیان (پیش از اسلام؛ از ورود اسلام تا حمله مغول؛ دوران ایلخانان؛ دوران فترت پس از ایلخانان؛ دوران صفویه؛ دوران افشاریه؛ دوران قاجار؛ دوران پهلوی؛ دوران انقلاب اسلامی)؛ راه های حج ایرانیان (راه عراق؛ راه احساء؛ راه شام؛ راه دریایی جنوب ایران؛ راه استانبول؛ راه دریایی از بیروت؛ راه هوایی)؛ حج گزاری ایرانیان؛ شیوه ها و آداب (سازما ن دهی حج درگذشته؛ سازما ن دهی حج در دوران معاصر؛ آداب و رسوم حج ایرانیان)؛ مشکلات مذهبی ایرانیان در حج؛ ایرانیان و آبادانی حرمین؛ نگاشته های ایرانیان درباره حج و حرمین؛ مجاورت ایرانیان در حرمین؛ تاریخ و جغرافیای ایران.
درباره ریشه و معنای واژه ایران، دیدگاه های گوناگون وجود دارد که بر پایه مشهور ترین آن ها، این واژه برگرفته از نام قوم آریایی و به معنای سرزمین آریاییان است. آریاییان که یکی از شاخه های مردم هند و اروپایی ساکن در ایران ویج بودند، در هزاره دوم پیش از میلاد، مهاجرت خود را به ایران آغاز کردند و در طول سده ها بر ساکنان بومی این سرزمین غلبه یافتند.پیش از ورود آریاییان، ایران تاریخی کهن را پشت سر نهاده، سکونتگاه اقوام گوناگون و تمدن هایی همچون عیلامی و کاسی در غرب این سرزمین بود.
در سده هفتم پیش از میلاد مسیح، یک شاخه از قوم آریایی با نام مادها نخستین حکومت آریایی را در شمال و شمال غرب ایران به پایتختی همدان (هگمتان) تشکیل دادند. حکومت مادها در دوران هووخشتره (633-585ق. م.) به اوج قدرت رسید و توانست پادشاهی آشور در شمال عراق امروزی را به سال 610ق. م از میان بردارد و بخش هایی از شمال بین النهرین و آسیای صغیر را تصرف کند.هم زمان با مادها، شاخه ای دیگر از آریایی ها با نام پارس ها در جنوب ایران، شوش، ساکن شدند و حکومتی مستقل تشکیل دادند.

ایران (ابهام زدایی).

ایران (اوستیا آلانیا).

ایران (روزنامه).

ایران (روزنامه دوران قاجار).

ایران (گروه موسیقی).

ایران (مجموعه مستند).

ایران (یوزپلنگ).

موقعیت. کشور ایران در آسیای غربی و در شمال خلیج فارس جای دارد. از شمال به ارمنستان، جمهوری آذربایجان، دریای خزر و ترکمنستان؛ از شرق به ترکمنستان، افغانستان، و پاکستان؛ از جنوب به دریای عمان، تنگۀ هرمز، و خلیج فارس؛ و از غرب به عراق و ترکیه محدود می شود. مساحت ایران ۱,۶۴۸,۵۵۴ کیلومتر مربع و شهر تهران پایتخت آن است.سیمای طبیعی. سرزمین ایران که بخش اصلی فلات مرتفع ایران را تشکیل می دهد. از نظر وسعت هفدهمین کشور جهان است و بعد از عربستان سعودی دومین کشور پهناور خاورمیانه به شمار می آید. طول مرزهای آن ۷,۸۲۰ کیلومتر است که ۴,۱۱۰ کیلومتر آن را مرز خشکی و ۴,۶۱۰ کیلومتر را مرز دریایی و رودخانه تشکیل می دهد. ۵۵ درصد از پهنۀ کشور را کوه های بلند فرا گرفته و ۴۵ درصد دیگر را دشت های وسیع، جلگه های پهناور، دریاچه های متعدد، و شوره زار تشکیل داده است. رشته کوه های البرز، با درازای ۹۵۰ کیلومتر و ارتفاع میانگین ۳,۵۰۰ متر، همراه با کوه های شمال خراسان، دیوارۀ شمالی فلات ایران را تشکیل می دهند و بلندترین نقطۀ کشور، با نام آتشفشان خاموش دماوند، با ارتفاع ۵,۶۷۱ متر، و نیز علم کوه، با ارتفاع ۴,۶۵۰ متر، در بخش مرکزی آن جای دارند. گرانکوه زاگرس با درازای ۱,۴۰۰ کیلومتر و ارتفاع متوسط ۳هزار متر و نیز کوه های بشاگرد سراسر نواحی غربی، جنوب غربی، و جنوبی کشور را فراگرفته و قلّه های دنا با ارتفاع ۴,۴۰۹ متر؛ زردکوه، با ارتفاع ۴,۲۲۵ متر؛ و اُشترانکوه، با ارتفاع ۴,۰۵۰ متر، مرتفع ترین نقاط آن محسوب می شوند. رشته کوه های شمالی را کوه های پراکنده و ناپیوستۀ شرقی، که تا نواحی جنوب شرقی کشور امتداد دارند، به دیوارۀ جنوبی فلات ایران پیوند می دهند و آتشفشان تفتان، با ارتفاع ۳,۹۴۱ متر، بلندترین قلۀ آن ها به شمار می آید. درونبوم کشور با رشته های مرکزی که درازای آن به ۱,۴۶۰ کیلومتر می رسد، به دو نیمۀ شمال شرقی و جنوب غربی تقسیم می شود. نیمۀ شمال شرقی را دشت های عظیمِ کویر لوت، با وسعت ۹۵,۸۰۰ کیلومتر مربع، و دشت کویر، با وسعت ۹۷,۹۴۵ کیلومتر مربع فراگرفته که با کوه های ناپیوسته ای چون کوه نای بند، با ارتفاع ۳,۰۰۹ متر، ازهم جدا شده اند. نیمۀ جنوب غربی را نیز جلگه ها و دشت های پراکندۀ کوچک و بزرگی تشکیل داده است که تا کوه پایه های زاگرس گسترده اند. رشته ارتفاعات سه گانۀ کشور در شمال غربی به هم می پیوندند و فلات مرتفع آذربایجان را تشکیل می دهند که آتشفشان های سهند، با ارتفاع ۳,۷۰۷ متر، و سبلان، با ارتفاع ۴,۸۱۱ متر، مرتفع ترین نقاط آن محسوب می شوند. دنبالۀ جنوب شرقی رشته کوه های مرکزی و ارتفاعات جنوبی در استان کرمان به هم می پیوندند و فلات مرتفع کرمان را پدید می آورند که ارتفاع آن در کوه هزار به ۴,۴۶۵ متر و در کوه لاله زار به ۴,۳۵۱ متر می رسد. رودخانه هایی که از کوه های البرز سرچشمه می گیرند کوتاه، پرشیب، و خروشان اند. رودهای شمالی به دریای خزر می ریزند و رودهای جنوبی به سوی نواحی پست دشت کویر روان می شوند. رودخانه های گرگان، هراز، چالوس، جاجرود، و کرج و بسیاری دیگر از این کوهستان سرچشمه می گیرند و بزرگ ترین و پرآب ترین رودخانه های ایران از کوه های زاگرس سرازیر می شوند و کارون، (۸۹۰ کیلومتر)؛ سفیدرود، (۷۶۵ کیلومتر)؛ کرخه، (۷۵۵ کیلومتر)؛ دز، زاینده رود، قمرود، و رود زهره در این گروه قرار دارند. علاوه بر رودهای مزبور رودخانه های ارس، هری رود، و هلمند (هیرمند) که از موقعیت مرزی ممتازی برخوردارند، از کشورهای ترکیه و افغانستان سرچشمه می گیرند. دریاچه های ارومیه، بختگان، فامور، پریشان، و هامون صابری و شوره زارها و باتلاق های متعددی که از گوشه و کنار این سرزمین دیده می شوند از دریای پهناور تتیس از روزگار بس دور به جای مانده اند. ایران به ۳۰ استان تقسیم می شود و تهران، اصفهان، تبریز، مشهد، شیراز، اهواز، همدان، رشت، اراک، یزد، کرمان، کرمانشاه، سنندج، ارومیه، ساری و زاهدان از مهم ترین شهرهای آن به شمار می روند. ایران در خلیج فارس و تنگۀ هرمز دارای جزایری است که قشم، کیش، هرمز، ابوموسی، تنب بزرگ و کوچک، هنگام، لارک، لاوان و خارک و چند جزیره و جزیرک دیگر از آن جمله اند. دامنه های شمالی البرز به جلگه های ساحلی بسیار حاصل خیز و زیبای دریای خزر منتهی می شود و جلگۀ پهناور و زرخیز خوزستان در دامنه های جنوب غربی کوه های زاگرس جای دارد. به جز بخش های شمالی البرز و جلگه های ساحلی دریای خزر و نیز آذربایجان و نواحی شمال و شمال غربی زاگرس، دیگر نواحی ایران جزء خشک ترین و کم بارش ترین نواحی جهان است. همین امر ایرانیان را از دیرگاه به اندیشۀ حفر قنات و ایجاد چاه های متعدد و استفاده از آب های زیرزمینی و کشاورزی دیم واداشته است که طول بعضی از رشته قنات ها گاه به ۵۰ کیلومتر می رسد. ارتفاعات البرز و زاگرس در تابستان معتدل مایل به سرد و خشک و در زمستان سرد، پربرف، و یخبندان است. نواحی درونبومی ایران دارای تابستان های گرم و خشک و زمستان های سرد و نسبتاً بارانی است و نواحی جنوبی و مشرف به خلیج فارس و دریای عمان تابستان های بسیار گرم و خشک و زمستان های معتدل و مطلوب دارد. میانگین دمای شهر تهران در دی ماه۲.۲ درجۀ سانتی گراد و در تیرماه۲۹.۴ درجۀ سانتی گراد است، و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۲۴۶ میلی متر می رسد. پوشش گیاهی بخش های شمالی البرز و کرانه های دریای خزر از درختانی چون راش، بلوط و دیگر درختان برگ ریز و مخروطی تشکیل شده، و پوشش نواحی شمالی و شمال غربی و مرکزی ارتفاعات زاگرس را درختان بلوط و کُنار پدید آورده است و پیرامون کویرهای مرکزی را نیز گیاهانی مانند طاق و گز و امثال آن فرا گرفته است. برای جلوگیری از بیابان زایی و مهار شن های روان جنگل های مصنوعی وسیع ایجاد شده که روند توسعۀ آن همچنان ادامه دارد. حیات وحش ایران متنوع است و پستان دارانی چون خرس، پلنگ، یوزپلنگ، گرگ، روباه، شغال، آهو، کل، خرگوش، گورخر، انواع خزنده و پرندگان گوناگون را شامل می شود.
اقتصاد. اقتصاد ایران سالیان متمادی فقط به نفت وابسته بوده است. تلاش در زمینۀ بهبود وضع اقتصادی کشور در دهه های اخیر تا حد بسیاری ضعف های اقتصاد تک محصولی را جبران کرده است. ایران کلّاً سرزمینی اقتصادی است و کوهستان های وسیع آن محیط مناسبی برای پرورش دام و احشام است. سواحل دریای خزر و استان های شمالی و غربی و نیز استان خوزستان و فارسِ غربی و کوه پایه های البرز و زاگرس و سواحل رودخانه های قمرود، زاینده رود، هلیل رود و امثال آن از مهم ترین نواحی کشاورزی ایران محسوب می شوند و غلّات، برنج، چای، توتون و تنباکو، مرکّبات، انواع میوه، خرما، زیتون، چغندر قند، پنبه، صیفی جات، زعفران، محصولات جالیزی، پسته، خشکبار، لبنیات، و گوشت مرغ و ماهی ازجمله فرآورده های کشاورزی ایران محسوب می شوند. ایران از نظر منابع زیرزمینی غنی است و وفور ذخایر نفتی، این کشور را در ردیف پنجمین کشور تولید کنندۀ نفت جهان قرار داده است. افزون بر منابع نفت و گاز، مس، آهن، زغال، کرومیت، منگنز، گوگرد، نمک، خاک سرخ، فیروزه، سنگ های ساختمانی، طلا و نقره و اورانیوم نیز از دیگر منابع زیرزمینی کشور محسوب می شوند. صنعت ایران مراحل جوانی را طی می کند، ولی پیشرفت هایی که در این زمینه صورت گرفته شایان توجه است. خودروسازی، ماشین سازی، لوله سازی، صنایع آلومینیوم، آهن و فولاد، فرش، منسوجات، پوشاک، کفش، کاغذ، پتروشیمی، واگن سازی، کشتی سازی، فرآورده های لبنی، مواد غذایی و شیشه و کریستال ازجمله فعالیت های صنتعی کشور به شمار می آیند. تولید الکتریسیتۀ کشور به ۱۰۵میلیارد کیلووات ساعت می رسد و سرانۀ مصرفی آن ۱,۵۹۹ کیلووات ساعت است. ایران از نظر تولید گاز طبیعی بعد از روسیه در ردیف دوم جهان قرار دارد و ذخیرۀ گاز طبیعی آن ۲۳هزار میلیارد متر مکعب و تولید روزانۀ آن ۵۵هزار متر مکعب است. ذخیرۀ نفت خام کشور نیز حدود ۹۰میلیارد بشکه و تولید روزانۀ آن حدود۳.۷میلیون بشکه است.۷.۵ درصد از مساحت کشور را جنگل فرا گرفته و تولید چوب آن ۶۸۴هزار متر مکعب در سال است.
حکومت و سیاست. ایران دارای نظام حکومتی جمهوری اسلامی با یک نهاد قانون گذاری است. برطبق قانون اساسی مصوّب ۱۳۵۸ سرپرستی کشور برعهدۀ یک مقام روحانی شیعه، به نام ولی فقیه، است. رئیس جمهور کشور را مردم برای حداکثر دو دورۀ متوالی چهارساله انتخاب می کنند و مسئولیت اجرایی و تشکیل هیئت دولت با اوست. نهاد قانون گذاری کشور با نام مجلس شورای اسلامی ۲۹۰ عضو دارد که مردم هر چهار سال یک بار آنان را برمی گزینند. علاوه بر مجلس مزبور، شورای نگهبان نیز قوانین مجلس را با موازین شرعی و قانون اساسی مطابقت می دهد و تصویب یا رد صلاحیت نامزدهای انتخاباتی نیز از وظایف آن است. افزون بر آن مجلس دیگری با نام مجلس خبرگان وجود دارد که اعضای ۸۳نفری آن هر هشت سال یک بار برگزیده می شوند. انتخاب رهبر و نظارت بر کار رهبری از وظایف این مجلس است.
مردم و تاریخ. جمعیت ایران حدود ۷۵,۶۳۶,۰۰۰ نفر است (۲۰۱۱) و تراکم نسبی آن به۴۵.۹ نفر در کیلومتر مربع می رسد. رشد سالانۀ جمعیت ایران۱.۶۱ درصد است و۹۹.۴۳ درصد از ایرانی ها مسلمان اند و۶۸.۴۶ درصدشان در شهرها زندگی می کنند و زبان رسمی آنان فارسی است. امید به زندگی در ایران ۷۰ سال است و۸۴.۶۱ درصد از بزرگ سالان کشور باسوادند. نیز ← ایران،_تاریخ

ایران با نام رسمی جمهوری اسلامی ایران (نام رسمی از ۱۵ دسامبر ۱۹۲۵ تا ۱۱ فوریه ۱۹۷۹: کشور شاهنشاهی ایران؛ تا پیش ۱۹۳۵م/۱۳۱۴ش فراگیرانه فـ/پارس) کشوری خودفرمان در آسیای غربی در فلات ایرانی است. در شمال غرب با ارمنستان، جمهوری نیمه رسمی قره باغ و جمهوری آذربایجان، در شمال با دریای خزر، در شمال شرق با ترکمنستان، در شرق با افغانستان و پاکستان، در جنوب با دریای عُمّان و خلیج فارس و در غرب با ترکیه و عراق، کرانمند است و مرز خاکی دارد. ۱٬۶۴۸٬۱۹۵ کیلومتر مربع مساحت دارد که دومین کشور بزرگ خاورمیانه و هجدهمین در جهان می باشد. با ۸۲٫۸ میلیون نفر جمعیت، هفدهمین کشور پرجمیعت جهان است. تنها کشوری است که با هر دو دریای خزر و اقیانوس هند خطِّ ساحلی دارد. جایگیری ایران در اوراسیا و غرب آسیا و نزدیکی آن به تنگهٔ هُرمُز، به این کشور برجستگی ژئوپولیتکی بخشیده است. تهران پایتخت کشور و بزرگترین شهر ایران است و همچنین کانون پیشتاز اقتصادی آن.این صفحه، دربرگیرندهٔ نقل قول هایی از همهٔ سرشناسان دربارهٔ موضوعات گوناگون ایران و مردم آن است که بیشتر آن ها تاریخ گذاری شده اند.
• «همیشه در تاریخ ما عده ای متهم به خیانت شده اند و عده ای وطن پرست معرفی شده اند. درحالی که باید رجال سیاسی را در ظرف زمانی-مکانی و شرایط دوره قضاوت کرد و هم اشتباهات آنها را دید و هم دستاوردها و نکات مثبتی که داشتند… باید به تاریخ کشور احترام گذاشت… مسائل تاریخی برای هر نسل باید به روزرسانی شود و با توجه به تجربیات و آگاهی و جهان بینی متحول شده آن ها برایشان بازگو شود.» (۲۱ ژوئیه ۲۰۱۵/ ۱۲ مرداد ۱۳۹۴) -> حسین آبادیان
• «ما شعار مرگ بر آمریکا سر می دهیم، ولی همه چیزمان تا مفرغ آمریکایی است.» ۲۱ فوریه ۲۰۱۷/ ۳ اسفند ۱۳۹۵ -> یوسف اباذری
• «در سدهٔ بیستم، دو انقلابِ مهم در ایران روی داده است، انقلابِ مشروطه و انقلابِ اسلامی. انقلابِ نخست شاهدِ پیروزیِ هرچند کوتاهِ روشنفکرانِ مدرن بود، روشنفکرانی که از ایدئولوژی های غربی ناسیونالیسم، لیبرالیسم و سوسیالیسم الهام می گرفتند، قانون اساسی کاملاً غیردینی مدوّن کردند و به نوسازی جامعهٔ خود مطابقِ جوامعِ اروپاییِ معاصر امیدوار بودند…امّا با انقلابِ دوّم، علمای سنّتی به میدان آمدند؛ علمایی که از دورانِ طلایی اسلام الهام می گرفتند. پیروزیِ خود را با طرح و تدوین یک قانون اساسی کاملاً دینی تضمین نمودند، شرع را جایگزین دادگاه های موجود کردند و مفاهیمِ غربی همچون دموکراسی را مفاهیمی الحادی دانستند و موردِ انتقاد قرار دادند…در واقع، در تاریخِ معاصر جهان، انقلاب اسلامی پدیدهٔ بی همتایی است، زیرا نه یک گروهِ اجتماعی جدید مجهز به احزاب سیاسی و ایدئولوژی های غیر دینی بلکه روحانیون سنتّی مجهز به منبر و مدعی حقِّ الهی در نظارت بر عملکرد همهٔ مقامات غیر روحانی، حتّی عالی ترین نهادِ متشکّل از نمایندگان متخب ملّت، را به قدرت رساند.» (۱۹۸۲م/ ۱۳۶۱ش) -> یرواند آبراهامیان
• «آرزوی زندگی ام سربلندی ایران و ایرانی است.» (۳۰ ژوئیه ۲۰۱۵/ ۸ مرداد ۱۳۹۴) -> سیروس ابراهیم زاده
• «حکمت های بسیاری در ادبیات و زبان فارسی نهفته است که قرن ها از آنها غافل بوده ایم و ای کاش به جای اینکه حکمت را در آثار ارسطو، افلاطون، کانت، هگل و… بجوییم آن را در آثار ادبای ایرانی جستجو کنیم.» (۲۴ ژانویه ۲۰۱۷/ ۵ بهمن ۱۳۹۵) -> غلام حسین ابراهیمی دینانی
• «ما به کسانی نیازمندیم که فریادِ «من عاشقِ وطنم» را از اعماقِ روح برآورند و نیاندیشند به اینکه وطن در کدام زمان، در کدام حال، با کدام نظام.» (۱۹۹۱م/ ۱۳۷۰ش) -> نادر ابراهیمی
• «من معتقدم کار کردن یک خانم در جامعهٔ ما خیلی سخت تر از کار کردن یک مرد است. من فمینست نیستم اما کماکان حس می کنم جامعه ما جامعه مردسالاری است و ما نمی توانیم آن را انکار کنیم.» (۲ دسامبر ۲۰۱۶ /۱۲ آذر ۱۳۹۵) -> نرگس آبیار
• «تاریخ علمی است که می تواند به اندازه اتم خطرناک باشد، چراکه ممکن است جنگ راه بیندازد و گمراه کننده باشد. اینکه بگویم ما اشتباه کردیم، کافی نیست. اشتباه در تاریخ جایز نیست. هنوز نمی توانیم تاریخی از ایران بنویسم که خارجی ها به آن رفرنس دهند و هنوز باید به کتاب خارجی ها ارجاع کنیم.»• «ما خیلی محدودیم. دیواری دورِ خودمان کشیده ایم که در همان جا درجا می زنیم.» (۱۹ ژوئیه ۲۰۱۶/ ۲۹ تیر ۱۳۹۵) -> منصوره اتحادیه
• «ایرانیان از آن جهت که هم فلسفه و هم عرفان را پذیرفته اند و نیز به این دلیل که فلسفه در تربیت ما نقش داشته و همچون یک عامل ژنتیکی وارد خون و توارث ما شده است، حالتی را در ما ایجاد کرده که ناخودآگاه به طرف شور و شوق خدایی برانگیخته می شویم و از آن جهت که خداوند را در درون خود داریم، خدای درونی مان ما را به طرف امر خیر حرکت می دهد و این حرکت یعنی اشراق.» (۶ ژانویه ۲۰۱۵/ ۳۰ دی ۱۳۸۳) -> منوچهر آتشی
• «گذشتهٔ خود را ادامه نداده ایم و امروز ما (یا آن روز ما) بر اساس گذشتهٔ ما پی ریزی نشده است. ما خود را منقطع کرده ایم و سپس خانه ای در باد بنا نهاده ایم. من علیه این انقطاع غلط همیشه شوریده ام، یعنی به ندای طبیعت خودم جواب داده ام.» (۲۰ نوامبر ۲۰۰۶/ ۲۹ آبان ۱۳۸۵) -> منوچهر آتشی
• «ایرانی ها جزو افراد فعال، مفید و هوشمند جامعه جهانی اند؛ یعنی سهمی دارند به نسبت وضعیت پیچیده ما در منطقه، به نسبت دولت ها و سیستمی که داریم. همه اینها در شرایطی دیده می شود که هجومی همه جانبه برای ازبین بردن یا به انزواکشاندن این ملت صورت می گیرد.»• «هنر ایرانی ها مثل سینمایشان حرف های تازه، بکر، سطح بالا و پخته ای دارد.» (۱۴ آوریل ۲۰۱۳/ ۷ اردیبهشت ۱۳۹۲) -> محمد احصایی
• «ایرانیان، خاصه در طول ۱۰۰ سال گذشته که به معنای واقعی پا به زندگی مدرن گذاشتند و به طور نسبی ملزومات مدرنیته را درک کردند، هستند. تاریخ طولانی مردمانی که همواره مورد حمله اقوام دیگر بودند و واقعیت تاریخی دخالت غرب در سرنوشت آن ها (حتی پس از انقلاب مشروطه، ایران را به مناطق نفوذ تقسیم کرده بودند) و حقیقت انکارناپذیر کودتایی که ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۵۳ میلادی با افسران راستگرای ارتش علیه دولت ملی زنده یاد مصدق سازمان داد، دلایل کافی به مردم می دهد تا «بیگانه هراس» باشند، تا جایی که من با اندوه و شگفتی شاهد آن هستم برخی انقلابی را که خودشان پیش برده اند کار خارجی ها می دانند. اینجاست که مسئله ضرورت توسعه سیاسی خود را با قدرت نشان می دهد…» -> بیگانه هراس
• «برای توسعهٔ پایدار ما نیازمند دولت دموکراتیک هستیم؛ دولتی کوچک با قدرت معنوی و اخلاقی زیاد، دولتی که به ملت پاسخگو باشد، اراده آن از طریق پارلمان و نهادهای انتخابی، اراده ملت باشد. دولتی بدون مشاغل دائمی، بدون انتصاب (یا در حداقل ممکن) دولتی دارای نهادهای نظارتی واقعی و کارا… مسئله، خواستن دموکراسی نیست. مسئله بر سر آمادگی پرداخت هزینه برای دموکراسی است.» (۱۰ مه ۲۰۰۹/ ۲ خرداد ۱۳۸۸) -> بابک احمدی
• «من به کشورهای مختلفی سفر کرده ام اما هیچ جا مانند ایران چهار فصل و زیبا نیست.» (۱۳ آوریل ۲۰۱۵/ ۲۴ فروردین ۱۳۹۴) -> منوچهر آذری
• «ما همواره در حال فرار کردنیم. بخش اعظمی از اعمال و فعالیت های ما تنها با این هدف انجام می شوند که از مواجهه با خودمان، مواجهه با وضعیتمان و مواجهه با جهانمان بگریزیم. راه های فرار جامعه از مواجهه با خود از حیث کمی بسیار زیادند.. به طور نمونه… این هشت الگو: «خودکشی»، «مهاجرت»، «باستان گرایی»، «عرفان زدگی»، «طبیعت پاک»، «جراحی پلاستیک و زیبایی»، «تماشای سریال های تلویزیونی و ماهواره ای» و «خرید و مصرف بی رویه»، هرکدام به نوعی باعث می شوند که ما (هم در مقام فرد و هم در مقام جامعه) از خودمان فرار کنیم و در اکثر مواقع با آن روبه رو نشویم.» (۲۱ ژوئیه ۲۰۱۳/ ۳۰ تیر ۱۳۹۲) -> محمدمهدی اردبیلی
• «اگر از من بپرسند مهم ترین موضوع جامعه چیست؟ می گویم: گفت وگوی راهبردی. گفت وگو مقدم بر تفکیک موضوعی است. مثلاً ممکن است عده ای باور داشته باشند که مهم ترین موضوع جامعه ما سیاست است، یا اقتصاد است. عرض بنده این است که سیاست یا اقتصاد یا فرهنگ، بدون گفت وگو حاصلی نخواهند داشت. به همین ترتیب اگر پرسیده شود مهم ترین ثمره گفت وگو چیست، می گویم: بازشدن راه برای ایجاد توافق و تفاهم.»• «ما ابتدا باید بتوانیم گفت وگوهای گسترده را در جامعه و به ویژه در سطوح نخبگی سامان دهیم و تحمل خود را در پذیرش سخن متفاوت و حتی مخالف بالا ببریم. بعد باید پاره ای از تعصبات را کنار بگذاریم و سخن درست را بر نظر سست پیشین ترجیح دهیم… ما هنوز در عمومی کردن فرهنگ گفت وگو در گام های نخستین هستیم. وقتی نخبگان ما خود، مدارای لازم را ندارند، عین همان انتظار از دولت طبعاً نمی تواند فرجام مطلوب داشته باشد. اگر جامعه روی مسئله ای اصرار کند، احتمال تحقق آن در هر شرایطی بالا خواهد بود؛ بنابراین افزایش موضوعات مورد اجماع، شاخصی برای سنجش وضعیت جامعه هم هست.»• (۹ اوت ۲۰۱۵/ ۳۱ مرداد ۱۳۹۴) -> کریم ارغنده پور
• «با ملتی متمدن باید رفتاری متمدنانه داشت و این امر محقق نمی شود مگر با تحقق مشارکت عمومی.»ref>«محسن آرمین: با ملتی متمدن باید رفتاری متمدنانه داشت». . ۲۴ بهمن ۱۳۷۸. </ref>محسن آرمین (۱۳ فوریه ۲۰۰۰/ ۲۴ بهمن ۱۳۷۸) -> ایسنا
• «اسلامی که می شناسم متلازم با تیغ و طلا و تسبیح نیست. عین خضوع در برابر حق و عشق به انسان و مدارا و مروت با مردمان است.»• «اصلاحات در ایران با توجه به ساخت قدرت واقعاً موجود از نوع سخت است و انتظار تحقق اهداف اصلاحی ظرف چند سال به غایت ساده اندیشی است؛ و اصولاً خصلت حرکت اصلاحی به ویژه در ساخت قدرتی که بندهای منافع اقتصادی و جاه طلبی آنرا محکم ساخته است و به آسانی تن به تحول نمی دهد، حرکتی مسالمت آمیز، قانونی و تدریجی است.»• «سرزمینی که فرجام حرکت های اصلاحی آن یا رگ زدن در حمام فین کاشان بوده است و یا تبعید و مرگ در احمدآباد…• « یک حقیقت واحد است. اسلامیت در این عبارت نه اسلام فقاهتی، نه اسلام فلسفی، نه اسلام عرفانی بلکه اسلام حکومت است. اسلامی که می خواهد با اتکای به رأی مردم نظام و کشوری را اداره کند. اسلامی متعلق به یک واحد سیاسی است که سه عنصر «سرزمین، ملت و دولت» آن را تشکیل می دهد. (هم از این روست که رهبر در این نظام حتماً باید ایرانی باشد. منتخب ملت باشد. مسئولیت ها و اختیارات معینی برعهده داشته باشد). اسلامی است که بیش و پیش از هر مسلمان دیگری به عزت، سربلندی و سعادت ملت ایران متعهد است. یعنی اسلامِ جمهورِ ملّتِ ایران. در حالی که هیچ اسلام دیگری مقید و متعهد به ملت یا سرزمینی خاص نیست؛ لذا اگر جمهوریت این نظام نفی شود اسلامیت آن نیز منتفی می گردد. همان گونه که اگر اسلامیت نظام نفی شود، جمهوریت آن نیز منتفی می گردد و با نفی هر یک، نظام، نظام دیگری خواهد شد جز جمهوری اسلای ایران.» -> جمهوری اسلامی
• «دستاورد و پیام ایران پس از انقلاب برای جهانیان به ویژه مسلمانان جهان، الگویی موفق از حکومت دموکراتیک دینی است نه حکومتی که نام دین بر خود نهاده است. تفسیرهای متحجرانه و تلقی های خشک و بی روح از دین و روش های متصلب در اداره حکومت و شعارهای کهنه و تکراری و کلی گویی های مبهم چیزی نیست که قابلیت الهام بخشی برای مسلمانان جهان داشته باشد…» (۱۴ مارس ۲۰۰۴/ ۲۴ اسفند ۱۳۸۲) -> محسن آرمین
• «فرهنگ و جامعه ایرانی براساس اصول و مبانی و جهت گیری هایی بنیادین، تعریف و با غیر از خودش متمایز شده است. یکی از اصلی ترین این اصول و جهت گیری ها «گذشت» یا «بخشش» است. مردمان ایرانی با همه سختی ها و گرفتاری هایی که دچار می شده اند براساس آموخته های فرهنگی و دینی و تاریخی شان اهل گذشت بوده اند.» (۱۱ مه ۲۰۱۴/ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۳) -> تقی آزاد ارمکی
• «تمام احساساتم، افکارم، اعمالم، نگاه ها و علایقم برای کشور شما مملو از شیفتگی و عشق به مردمی است که طی هزاران سال با تمام وجود با بازتولید در شعر، کلام و سینما برای ترسیم دنیایی دیگر مبارزه می کنند.» (۱ اکتبر ۲۰۱۶/ ۱۰ مهر ۱۳۹۵) -> ایتالو اسپینلی
• «ما عادت کردیم به نادیده گرفتن مشکلات و به اصطلاح به روی خودمان نمی آوریم،» (۲ ژانویه ۲۰۱۷/ ۱۳ دی ۱۳۹۵) -> ستاره اسکندری
• «هر فرد ایرانی امروز، با هر اندیشه و عقیده ای، چه دور باشدو چه نزدیک، چه کشور خود را بپسندد و چه نپسندد، می تواند این اطمینان و احیاناً احساس افتخار داشته باشد که شهروند کشوری است با سرنوشتی استثنائی.»، در «ایران و تنهائیش» -> محمدعلی اسلامی ندوشن
• « … نباید مورد سوء تعبیر قرار گیرد. به هیچ وجه معنی اش وطن خواهی ابلهانه، رمانتیک، تعصّب آمیز یا توخالی نیست. اگر بخواهم در یک کلمة ساده بگویم که منظور از آن چیست، خواهم گفت: «شهریادگار» «خزانهٔ انس و دلبستگی ها». ایران به ظاهر همین هامون و بیابان و کوهسار و خرابه ها و کوچه باغ ها و بناهاست (از ویرانه های شوش تا مسجد سپهسالار)، ولی از سوی دیگر یک عمق طولی در آن است که می رود به دورِدور؛ بیابانی که لشکر سلم و تور در آن گم شد، و کوهی که ضحاّک در آن به بند کشیده گشت.» محمدعلی اسلامی ندوشن (۱۹۵۸م/ ۱۳۳۷ش) -> ایران
• «ایران به چه نیاز دارد؟ به پول فراوان؟ به ارز؟ به آب و باران؟ به ذخائر معدنی پایان ناپذیر؟ به نیروی نظامی قوی؟ به تکنولوژی پیشرفته؟ به حمایت بین المللی؟ به اتم؟ خوب، هر یک از این ها می توانند از جهتی کارساز باشند، ولی هیچ یک به تنهائی مشکل او را حلّ نمی کنند. او به یک چیز احتیاج دارد و آن انسان است. همین و بس. اگر آن را داشت همه چیز دارد، اگر نداشت به جائی نخواهد رسید.» (۱۹۹۰م/ ۱۳۶۹ش) -> محمدعلی اسلامی ندوشن
• «ایران به همهٔ مردمِ آن تعلّق دارد، خاصّه به جوانسالانی که آینده را در برابر دارند، و اگر این فکر برای کسانی باشد که «خیر مملکت همان است که خیر ماست» باید مشفقانه به آنان گفت که «روزگار حساب گیرندة بی گذشتی است.» (۱۹۹۷م/ ۱۳۷۶ش) -> محمدعلی اسلامی ندوشن
• «بین افسانهٔ ققنوس و سرگذشت ایران تشابهی می توان دید. ایران نیز چون آن مرغ شگفت بی همتا، بارها در آتش خود سوخته است و باز از خاکستر خویش زائیده شده.» -> محمدعلی اسلامی ندوشن، بدون منبع
• «ما همه ایرانی هستیم و کشور متعلق به همه اقوام و مذاهب است.» -> عبدالحمید اسماعیل زهی
• «دوست دارم خیلی جاها را در ایران ببینم و به دوستان خارجی ام با افتخار بگویم این کشور من است و بیایید ایران را ببینید من دوست دارم به خیلی ها بگویم که به ایران بیایند و زیبایی هایش را ببینند و این ترسی که دربارهٔ ایران درست کرده اند، از بین برود. باید آنها هم بدانند ایران آن کشوری نیست که در روزنامه ها و تلویزیون در خارج می بینیم و اینها همه اش پروپاگانداست.» در مصاحبه با شرق؛ چاپ ۲۶ فروردین ۱۳۹۶/ ۱۵ آوریل ۲۰۱۷ -> نرگس اشتری
• «نباید اجازه دهیم که نظامی که به سختی شکل یافته و مردم برای آن رنج بسیاری متحمل شده اند از دست برود. ما برای کسب آزادی ۸ سال جنگیدیم و شهدا و جانبازان بسیاری را به جا گذاشتیم، از این رو امروز نمی توانیم شاهد از دست رفتن آزادی و جمهوریت نظام باشیم.»• «ما این نظام را به راحتی به دست نیاورده ایم که به راحتی آن را از دست دهیم. همگی ما از دوستداران نظام هستیم و به آن معتقدیم. ما ضد نظام نیستیم، فقط به برخی از نهادها، تصمیم ها و رفتارها منتقدیم. باید باور کرد که منتقدان، معاند نیستند.»• «حکومتی که مدعی مردمسالاری است نباید وجهه مردمسالار بودن خود را از دست بدهد به ویژه آنکه در عصر حاضر نمی توان حکومت اقلیت تشکیل داد؛ چرا که مردم به هیچ عنوان آن را نمی پذیرند.»• «فراموش نکنیم که امام در بدو ورود به ایران شعار «استقلال، آزادی، اسلامی» را به شعار «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» تغییر داد و علیرغم آنکه می دانست نظام جمهوری اسلامی همان است که مردم می خواهند و به خاطر آن انقلاب کرده اند، ولی بازهم آن را به رأی گذاشت و همان رأی مردم بود که از نظر امام به نظام مشروعیت بخشید. از این رو بقای مردمسالاری نظام است که مشروعیت آن را تداوم می بخشد.»(۳ فوریه ۲۰۰۴/ ۱۴ بهمن ۱۳۸۲) -> حکومت
• «در ایران بسیاری از چیزها از جمله حجاب قانون محکمی وجود ندارد. من نمی توانم این موضوع را رد کنم. هر چیزی در جمهوری اسلامی ممکن است رخ بدهد. حتی زمانی می گفتند را که تشکیل دادند بر همین اساس بود. مثلاً یک زمانی حج را تعطیل کردند، مصلحت نظام این بود که امر واجبی مثل حج را تعطیل کنند.» زهرا اشراقی ۱۳ اکتبر ۲۰۱۳/ ۲۱ مهر ۱۳۹۲ -> مصلحت نظام
• «من فکر می کنم زنان باید برای استیفای حقوقشان هم تلاش کنند و هم از کشیده شدن به انحرافات اجتناب ورزند! زنان جامعه ما، خواهان آزادی و رسیدن به پایگاه و حقوق خود هستند، از این رو بسیار دسیسه ها و شید و کیدهای انحرافی از این عطش مفرط می توانند سوءاستفاده کرده و ایشان را به حاشیه های وقت گیر یا مضر و بدفرجام بکشانند! مثلاً اکنون با دسیسه های بسیار نگران کننده تحت عنوان مکتب ها و محافلی با عنوان های عرفان و درمان و انرژی و درمان های روحی و روانی با عنوان های معنوی با توجه به حساسیت های عاطفی زنان، ایشان را از کارهای اساسی و مؤثر به آن محافل مشغول و به این وسیله معطل و منحرف می کنند! اگر می بینیم زنان در غرب تا اندازه ای به طور چشمگیر، به حقوقشان رسیده اند برای این است که تلاش زیادی در این راه انجام داده اند و این تلاش ها در غرب از سده نوزدهم آغاز شده است. در ایران هم برخی چالش ها وجود دارد که زنان برای برداشتن این موانع تلاش می کنند.» -> نعیمه اشراقی
• «نخستین روایتی که از هویت ایرانی در عصر جدید تدوین شد و میان روشنفکران رواج گرفت بازسازی هویت ایرانی بر مبنای دیدگاه تخیلی و احساساتی ملت پرستانه یا ناسیونالیزم رومانتیک بود. این روایت، که از دیدگاه رومانتیک به منشأ پیدایش ملل می نگرد، از اواخر قرن ۱۸ در اروپا و آمریکا سر برآورد … در ایران نیز روشنفکرانی که با کشورهای اروپایی در تماس بودند و ناسیونالیزم رمانتیک را راه حل نهایی عقب ماندگی ایران می پنداشتند از این دیدگاه به بازسازی مفاهیم تازه «ملت ایران»، «وطن پرستی»، «عشق به سرزمین پدری و مادری» پرداختند… آثار آنان مشحون از احساس دلتنگی برای میهن باستانی، بزرگداشت اساطیر ایرانی، دین زرتشت و تکریم زرتشتیان، برتری ملیّت بر دین و وطن پرستی در معنای فداکاری و شهادت برای حفظ وحدت ملی و تمامیت ارضی سرزمین پدری و مادری و بیزاری از تازیان و مغولان و ترکان که از این دیدگاه پایه و مایه تمام ناکامی ها و عقب ماندگی های ایران و ایرانی بوده اند.» (۹ سپتامبر ۲۰۰۸/ ۱ مهر ۱۳۸۷) -> احمد اشرف
• «یکسره و کورانه پذیرفتنِ گذشته نشانهٔ سنّت پرستیِ خشک و سترون است و یکجا رد کردن و به چشمِ خواری نگریستن در آن نیز غربزدگی است. بی ارج انگاشتنِ نهانی آن «مُحققانه» و «مُتتبعانه» روبرو شدن با آن نیز غربزدگیِ مستشرقانه است. گذشتهٔ ما و امروزِ ما باید با یکدیگر برخوردِ سنجشگرانه و متفکّرانه داشته باشند تا معنا و ارج و ارزشِ نسبی یکدیگر را روشن کنند.» (۱۹۷۶م/ ۱۳۵۵ش) -> داریوش آشوری
• «ما باید همهٔ آنچه را که غرب به ما آموخته است از نو بیاموزیم و نقادی کنیم و هرگز از یاد نبریم که برتری مادی غرب به معنای برتری مطلق همهٔ معیارها و شیوه های زندگی و فرهنگ آن نیست.» (۱۹۷۶م/ ۱۳۵۵ش) -> داریوش آشوری
• «ابتدا باید سنت های خودمان را درک کنیم و تاریخ و فرهنگ خود را بشناسیم و به مرور آن را با پیشرفت های دنیای امروز همسو کنیم، نه اینکه به طور کامل سنت ها و مفاهیم گذشته را کنار بگذاریم و تقلیدی کورکورانه داشته باشیم که اینها همه توجه و رسیدگی و وقت و هزینه معینی می خواهد.» (۲۸ ژوئیه ۲۰۱۶/ ۷ مرداد ۱۳۹۵) -> ارفع اطرائی
• «وقتی یک کشوری کولونی می شود چه اتفاقی می افتد؟ یکی این است که با کشتی و توپ و تفنگ می آیند و مقاومت مردم را تسخیر می کنند. این مرحله مقاومت شکنی است. این اتفاق برای ما نیفتاده ولی اتفاق بعدی پیش آمده. قدم بعدی در چنین موقعیتی، چه فرانسه در الجزایر، چه انگلیس در هندوستان یا پرتغال در آمریکای لاتین، معمولاً این است که مردم را از زبان شان محروم می کنند. یعنی به نحوی استیلا یا سلطه زبانی رخ می دهد و شما دیگر حق ندارید به زبان مادری خود صحبت کنید. من فکر می کنم که یک جور کولونیالیسم بومی بر سر ما آمده و پای هیچ موجود غیری هم در میان نیست.» (۲۶ مه ۲۰۱۴/ ۵ خرداد ۱۳۹۳) -> شاپور اعتماد
• «یونانی ها به حکمتِ بحثی و استدلالی شهره بوده اند، امّا به نظر شیخ اشراق یک حکمتِ بسیار برتر و عالی تری وجود دارد که بالاتر از حکمتِ بحثی و استدلالی است و بسی فوق آن است و در طولِ آن قرار دارد و نه در عرضِ آن و آن حکمتِ ذوقی و کشفی است، نمودارِ عالی این نوع از حکمت، حکمای ایران باستان بودند.» «ایرانیان نه تنها در حکمتِ نظری، بلکه در حکمتِ عملی و در فنِّ حکومت داری همیشه شهرهٔ آفاق بوده اند.» (مارس ۲۰۱۰/ اسفند ۱۳۸۸) -> غلامرضا اعوانی
• «ایران در مقایسه با کشورهای همسایه خود یک کشور بسیار بزرگ تر و در نتیجه به مراتب پیچیده تر است. ایران طرفداران خود را دارد: روسیه، چین، برزیل و کشورهایی از این قبیل و همه کشورهای مسلمان شرق دور؛ و دوستان خودش را در اروپا دارد؛ فرانسه و آلمان. ما به هیچ وجه نمی توانیم ایران را با سوریه مقایسه کنیم. در نتیجه، آزادی خواهان ایران از هر قیامی که بتواند برای ما نوعی از نتیجه را به ارمغان بیاورد، استقبال می کنند، اتفاق افتادن این امر در ایران به همان آسانی نیست که در سایر کشور وجود دارد. امروزه مداخله در امور داخلی ایران واقعاً سخت است و اغلب مواقع غیرممکن.»• «کوچه عشق و یاسمن های زرد. کوچه های تنگ و باریک ایران، مانند کوچه های ایتالیا و مصر، اطمینان دارم این کوچه ها را دیده اید. در واقع، تنها دو نفر، دست در دست یکدیگر، می توانند از این کوچه ها عبور کنند. نسل پیش از من، این کوچه ها را کوچه های حقیقت می نامیدند و نسل من کوچه های عشق. به این دلیل که ما می توانیم دوستانمان را به این کوچه ها ببریم و برای آنها شعرهای عاشقانه زمزمه کنیم. من این کار را می کردم.»• «وقتی انقلاب در جهت منافع مردم خودش عمل نمی کند، آنچه درست پس از آن اتفاق می افتد این است که استبداد دینی قدرت را در اختیار می گیرد و اجازه هرگونه حرکت یا فعالیتی را از شما سلب می کند.» (۱۰ ژوئن ۲۰۱۳/ ۲۰ خرداد ۱۳۹۲)• «اگر می خواهیم که صد در صد با سوادی در مملکت باشد، اگر می خواهیم که کارگر حرفه ای کارآ داشته باشیم، اگر می خواهیم که مردم در توسعه شریک باشند و مسایل دیگر، باید به زنان توجه کنیم چرا که نصف جمعیت زنان هستند و این نصف جمعیت نیمه ای است که نیمه دیگر را آموزش می دهد.»• «تاریخ روند خودش را دارد و آگاهی افراد به حق خود و دیگران، در طول تاریخ تغییر ایجاد می کند.»• «در سطح حقوق و قوانین، ایران یکی از عقب افتاده ترین ممالکی است که وجود دارد و از نظر فشارهایی که بر زنان وارد می شود و محدودیت هایی که وجود دارد، بیشترین محدودیت را دارند، ولی از نظر نقش زنان به عنوان فرد یا به عنوان گروه هایی که مستقل از این شرایط سعی می کنند، یکی از پیشرفته ترین ها هستند. البته باید بگویم زنان فعال ایران، الان خیلی بهتر از روشنفکران و محققینی که در خارج کار می کنند یا در گذشته فعال بودند، تاریخ خود را درک می کنند و به آن نظر مثبت دارند.» ۲۶ ژانویه ۲۰۱۰/ ۰۶ بهمن ۱۳۸۸ -> مهناز افخمی
• «چقدر زیباست با خود و جهان در صلح باشیم.» (۱۸ مارس ۲۰۱۵/ ۲۷ اسفند ۱۳۹۳) -> مهناز افشار
• «باید تلاش کنیم خود را از جامعهٔ جهانی جدا نکنیم. همهٔ ارکان حاکمیت به میزانی که ظرفیت حاکمیت را در اختیار دارند، پاسخ گوی اشتغال مردم باشند. امروز این ما هستیم که باید برای پاسداشت خون شهیدان و استقلال کشور که مبانی آن علم و دانش است قدم برداریم.» (۱۵ سپتامبر ۲۰۱۶/ ۷ مهر ۱۳۹۵) -> سید محمدعلی افشانی
• «من نگاهم به شعر این گونه بود که همه را برای ساخت وطن دعوت کنم اما این اواخر از ساخت وطن ناامید شدم چون ایران از نگاه فرهنگی، گرفتاری های فرهنگی دارد و انکار می کند. به همین دلیل این روزها به جای وطن خاکی به وطن اصلی که خودمان هستیم بیشتر فکر می کنم، امروز فکر می کنم باید اول وطن اصلی یعنی درون خودمان را باید ساخت. من فکر می کنم وطن درون ما سیاهی هایی دارد که بیشتر از سیاهی هایی است که جمهوری اسلامی درون کشورمان ایجاد کرده است. ما درون خود هرکدام یک متجاوز به خود هستیم. امروزه فکر می کنم باید این شعر را از این زاویه دید.»داریوش اقبالی (۲۱ ژوئیه ۲۰۱۵/ ۳۰ تیر ۱۳۹۴) -> دوباره می سازمت وطن
• «در جامعه ما با اینکه سال هاست سخن از لیبرالیسم به میان آمده، اما همچنان ما با سوءبرداشت هایی از لیبرالیسم مواجه هستیم و به خصوص با دستاوردهای جدیدتر لیبرالیسم، بیگانه ایم. هیچ کس نمی تواند انکار کند که لیبرالیسم، چه در شکل سنتی و چه در شکل امروزی، یکی از مهم ترین اندیشه های سیاسی است که ادعای شکل دهی به ساختار سیاسی جامعه دارد.» (۶ آوریل ۲۰۱۴/ ۱۷ فروردین ۱۳۹۳) -> موسی اکرمی
• «روح بلند ایرانی شکست ناپذیر است. اگرچه داغ دیده ایم، اما روح بلند ایرانی هرگز در برابر این غم ها از پای ننشسته است. هجوم اقوام وحشی مغول، ظلم اربابان و حاکمان محلی هرگز نتوانسته منش والای مقاومت را از مردم بگیرد، آن چنان که در مشکلات سیاسی، جنگ تحمیلی و... نتوانست. لذا شعر و هنرِ موازی آن یعنی موسیقی، گلوی زخمی ملت سالخورده و شکست ناپذیر را برای آیندگان ثبت و پخش کرده است.»• «ملت هوشیاری که برای هر پدیده اجتماعی و مشکل سوژه ای دارند و به سرعت برق و باد و حتی سریع تر از اینترنت و مالتی مدیای جهانی، در بین خودشان پخش می کنند، این طنز سرزنده که هرروزه به طور زنده پخش می شود، رسانه برتر خبررسانی و نمود سرخوشی و شوخ و شنگی جامعه است.» ۵ اوت ۲۰۱۵/ ۱۴ مرداد ۱۳۹۴؛ در گفت وگو با ایسنا -> اکبر اکسیر
• «دخالت های منطقه ای در امور کشورهای عربی، به طور عمومی فقط از سوی ایران انجام می شود و ایران تنها کشوری است که در قانون اساسی اش، خواستهٔ صدور انقلاب مطرح شده است.» (۲۵ سپتامبر ۲۰۱۶/ ۴ مهر ۱۳۹۵) -> عبدالله بن زاید آل نهیان
• «تعصب مانع پیشرفت علم است. ما باید اعتقاداتمان را داشته باشیم و نسبت به آنها ثابت قدم هم باشیم ولی تعصب جلوی واقعیت ها را نگیرد.» (۲۰۱۰م/ ۱۳۸۹ش) -> ژاله آموزگار
• «واقعیت این است که بیش از ۹۰ درصد مردم ایران در مورد امور مبتذل و شرم آور کنجکاوی به خرج می دهند.» (۲۳ نوامبر ۲۰۰۶/ ۲ آذر ۱۳۸۵) -> زهرا امیرابراهیمی
• «ایران یکی از بهترین کارگاه های حقوق بشر است چرا که همهٔ مفاهیم مرتبط با حقوق بشر، درآن قابل لمس است.» (۵ آوریل ۲۰۰۰/ ۱۷ اسفند ۱۳۷۹ ) -> اردشیر امیرارجمند
• «هر شهروندی وقتی در شهر پیاده رفت وآمد می کند، خیلی از مسائل جامعه را دقیق تر می بیند. کافی است کمی با نگاه تیزبین و کنجکاو به مردمی که از مقابل می آیند نگاه کنیم تا آنچه را در ذهن آنها می گذرد، ببینیم؛ نگاه های گویایی که مشکلات و ناکامی های اجتماعی را عیان می کند…باید از مردم خواست که برای رسیدن به اتحاد و همزیستی مسالمت آمیز هرچه بیشتر، دست در دست یکدیگر بگذاریم و به جامعه ای سالم فکر کنیم. جامعه ای که همه افکار و دیدگاه های مختلف می توانند در کنار یکدیگر و با یکدیگر باشند و اجازه اظهارنظر و زندگی مسالمت آمیز به یکدیگر می دهد. باید این فرهنگ را جا بیندازیم که نظرات متفاوت و دیدگاه های مختلف است که یک جامعه موفق را می سازد و جامعه ای با این شرایط به سمت توسعه و آبادی سریع تر حرکت می کند.» (۲۵ اکتبر ۲۰۱۵/ ۳ آبان ۱۳۹۴) -> حسین انصاری راد
• «ایران سرزمینی است با هزاران سال سابقه فرهنگی و با یک فرهنگ پر توشه و پربار و فرهنگی که با اسلام غریبه نیست. ما با معانی توحید کاملاً آشنا هستیم، به همین خاطر اسلام را سریع می پذیریم و در آن شرکت و در توسعه اش دخالت می کنیم و آن را مال خود می کنیم.» «گرچه مسلمان هستیم، ولی ویژگی های خودمان و تفاوت هایمان را با دیگر کشورها داریم. اسلام انسان ها را آزاد گذاشته و بنابراین دلیل ندارد همه چیز مشترک باشد…» (سپتامبر ۲۰۰۸/ شهریور ۱۳۸۶) -> باقر آیت الله زاده شیرازی
• «عمر انقلاب صنعتی ۱۵۰ سال است، ولی در این ۱۵۰ سال اتفاقات بسیار زیادی افتاده است. بزرگ ترین مشکل ما این است که در ایجاد، پرداخت و توسعه انقلاب صنعتی شریک نبودیم، بنابراین منفعل مانده ایم و تا زمانی که خودمان سهیم و تولیدکننده نباشیم، این انفعال باقی می ماند.» «تأثیری که انقلاب صنعتی روی ما گذاشته تا به حال تأثیر مثبتی نبوده و فقط ترکش هایش نصیب ما شده، در حالی که ما باید جامعه ای علمی و فرهیخته بشویم و از نظر تکنولوژی خودمان را بالا ببریم.» (سپتامبر ۲۰۰۸/ شهریور ۱۳۸۶) -> باقر آیت الله زاده شیرازی
• «ایران زادگاه من است و حقیقت این است به هیچ وجه نمی توانم از ریشه هایم جدا شوم.» (۱ اکتبر ۲۰۱۶/ ۲۳ مهر ۱۳۹۵) -> ادمان آیوازیان
• «عطر خوش یادهای رفته و مانده… عالم را به افسون این عطر نمی فروشم، عطر تن ایران، عطر خاکم، عطر وطنم.» (۲۰۱۰م/ ۱۳۸۹ش) -> ادمان آیوازیان به نقل از هادی سیف
• «اولین نکته ای که تمام دنیا را متوجه ایران می کند، فرش است. یاماساکی معمار برج نیویورک... از من پرسید: «چرا فرش های ایرانی به این قشنگی هستند؟ در حالی که آن ها در کویر بافته شده اند!» اما به نظر من جواب این سؤال بسیار ساده بود. هرکسی آرزویی دارد که یکی از آن ها این است که در جایی که زندگی می کند، باغ و باغچه هایی داشته باشد و وقتی به این آرزو نرسیده، آن ها را به اتاقش آورده است.» (۳ سپتامبر ۲۰۱۲/ ۱۲ مهر ۱۳۹۱) -> ادمان آیوازیان
• «من همواره تمایل زیادی به یادگیری از محضر رهبران دینی داشته ام. چه مقامات دینی و چه مقامات سیاسی. چراکه آنها منابع دانش و خرد هستند و الهام بخش اند. جمهوری اسلامی ایران از لحاظ داشتن رهبران شاخص، غنی و ممتاز است.» (۲۴ سپتامبر ۲۰۱۶/ ۳ مهر ۱۳۹۵) -> محمد بارکیندو
• «اگر مشکلی هست، مشکل ملی ما در استبدادی فکر و عمل کردن است، مشکل فرهنگی است، چه دیندار چه بی دین. تغییرات یک ملت خو گرفته با استبداد ۲۵۰۰ ساله تدریجی و با تمرین و ممارست ممکن می شود.» (مه ۲۰۱۴/ اردیبهشت ۱۳۹۳) -> عبدالعلی بازرگان
• «من فکر نمی کنم ایران جامعه ای به کلی بی دین شود. از نظر تفکیک دین و سیاست، و به عبارتی سکولاریزه شدن، این احتمال هست که چنین اتفاقی بیفتد ولی بعید می دانم مردم بگویند دین نمی خواهیم و می خواهیم آن را کنار بگذاریم». (۳۰ آوریل ۲۰۱۰/ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۹) -> عبدالعلی بازرگان
• «با کمال تاسف و شهامت باید اذعان کرد، که در تمام ادوار از جمیع جهات و جمیع شئون، ما ایرانی ها از کار فراری بوده و هستیم؛ و همیشه به جای عمل به حرف و تشریفات و حداکثر به بحث و نظر می پردازیم.» (۱۹۴۶م/ ۱۳۲۵ش) -> مهدی بازرگان
• «می دانیم که اولین منشور حقوق بشر توسط کوروش ۲۵۰۰ سال پیش صادر شد و این بسیار ستودنی است و شما باید به آن مفتخر باشید.» (۳۰ اوت ۲۰۱۲/ ۱۰ شهریور ۱۳۹۱) -> بان کی مون
• «چرا یادگیری زبان های مادری و اشاعهٔ آن ها را جز در مورد زبان فارسی، خیانت به کشور، به سرزمین آبا و اجدادی همهٔ آدم ها می شمارید؟» (۲ مارس ۲۰۱۰/ ۱۱ اسفند ۱۳۸۸) -> رضا براهنی
• «من ایران را کشوری اصیل می بینم که خودکفاست و یک بازیگر جدی در منطقه است. در ایران انسجام واقعی وجود دارد چیزی که شما در دیگر کشورهای منطقه نمی بینید… این کشوری با هویت معتبر با دولتی مستحکم است که شاید بتوان گفت مصر کمی شبیه آن است اما هنوز اصالت خود را به دست نیاورده و یکپارچه نشده است.» -> زیبیگنیف برژینسکی
• «ایرانی بودن یعنی اینکه خصلت هایی را دیدن و نوعی نگاه را داشتن.» (۱۹ ژوئن ۲۰۱۶/ ۱۲ تیر ۱۳۹۵) -> محمدعلی بنی اسدی
• «در قرن بیستم ایرانی ها سه جنبش بزرگ انجام دادند، مشروطیت، ملی کردن نفت و انقلاب ۵۷.» (۱۱ سپتامبر ۲۰۱۶/ ۲۱ شهریور ۱۳۹۵) -> ابوالحسن بنی صدر
• «فرهنگ عظیم ما با فرهنگ های بزرگ دنیا نظیر یونان، هند، مصر و چین، برابری می کند و دارای خصوصیات و روانشناختی یک قوم بزرگ است که روانشناسی امروز حداکثر می تواند تا لایهٔ چهارم آن را درک کند و لایه های ششم و هفتم آن که به تعبیری همان هفت آسمان است، به سهولت قابل دستیابی نیست.» ۲۸ نوامبر ۲۰۰۰/ ۱ دی ۱۳۸۱؛ «در نشست پژوهشی ـ روانشناسی، مجتمع فرهنگی امام رضا (ع)، مشهد» -> میهن بهرامی
• «ما ایرانیان یادنگرفته ایم که از میراث فکری و فرهنگی خود درست نگهداری کنیم.» «در پاریسِ ۴۰۰ سال است اشیای باستانی اش خراب نشده اما در ایران هر روز دیوارهای باستانی با نوشتن یادگاری های جدید نو می شود.» (۲۰ ژوئن ۲۰۱۶/ ۱۳ تیر ۱۳۹۵) -> علی بهرامیان
• «نگاه ایرانی ها به ایران پس از حمله اعراب یا یک نگاه ایدئولوژیک است یا یک نگاه ناسیونالیستی. حمله مغول نیز در این نوع نگاه جای می گیرد. باید توجه داشته باشیم که ظهور اسلام یا حمله مغول یا اقوام دیگر باعث از بین رفتن مآخذ تاریخ ایران نمی شود اما گاهی محققان با جزم نگری خود از آن عبور می کنند.» (۲۰ ژوئن ۲۰۱۶/ ۱۳ تیر ۱۳۹۵) -> علی بهرامیان
• «هنوز که هنوز است از برخی دربارهٔ جو فرهنگی قرن دوم و سوم سؤال می کنند در حالی که دیگر جای بحث این مسایل در روزگار ما نیست. تأکید من بر این نکته است که موضوعات مورد بحث در دنیای امروز به ویژه در سرزمین ایران موضوعاتی است که اصیل نیست. ما باید این دیدگاه را در خودمان تقویت کنیم که با «دید نو» به میراث گذشته خود نگاه کنیم.» (۲۰ ژوئن ۲۰۱۶/ ۱۳ تیر ۱۳۹۵) -> علی بهرامیان
• «امروزه ما دچار نوعی افراط و تفریط در اقدامات فرهنگی و علمی خود شده ایم.» (۲۰ ژوئن ۲۰۱۶/ ۱۳ تیر ۱۳۹۵) -> علی بهرامیان
• «تو را می گویم ای فرزانه فرزند/که نعمت خواری از انعام ایران//یکی بگشای گوش جان و مشنو/در آفاق وطن پیغام ایران//که می خواهد به یاری گاه و بیگاه/به جان پروردگان را مام ایران//نگر کز شومی جمعی کژآیین/رود زهر بلا در کام ایران//یکی می خواهد از هم بر دردیدن/به تیغ کهنه هفت اندام ایران//از این بیگانگان آشنا روی/به ویرانی کشد فرجام ایران//تو زهرِ قاتلی در کامِ دشمن/تو صبح روشنی در کام ایران//هم از سعی نو می باید رسیدن/به درمان گر رسد آلام ایران//وطن را وام داری خیز و بشتاب/که بگزاری به نیکی وام ایران//سر دشمن فروکوب و برافراز/درفش سروری بر بام ایران//دو عالم گر فراموشِ تو گردد/فراموشت مبادا نام ایران.» -> یدالله بهزاد، «با فرزندان ایران»
• «اگر می خواهیم کار درستی بکنیم، از یاد نبریم که جوانه یک گیاه، باید روی تنه و ساقه و ریشه آن باشد و همه آنچه که در معماری ما ساخته می شود باید متکی به آنچه باشد که ما به عنوان سرمایه از گذشته داریم… وقتی که درخت تناوری مثل معماری ایرانی داریم، صرف نظر کردن از آن در واقع مثل جهالت است.» (۹ ژوئن ۲۰۱۵ /۳۱ تیر ۱۳۹۴) -> محمد بهشتی شیرازی
• «سعادت کشور در گرو وجود این فرهیختگی است که وقتی از میراث فرهنگی سخن گفته می شود، به یاد فرهنگ، حقیقت آن و هویت خود بیافتیم؛ در این صورت، میراث فرهنگی، از نفت هم اهمیت بیشتری پیدا می کند.»«ما باید برای زندگی در این سرزمین آن را بشناسیم و برای شناخت آن هم، باید به رد پایی که از تجربهٔ گذشتگان به جا مانده توجه کنیم. لباس های آمادهٔ غربی را دایم نباید بر تن سرزمین خود کنیم که یا برای آن گشاد است یا تنگ؛ باید لباسی اندازهٔ ایران داشته باشیم، که اندازه های آن را با داشتن رویکردی تازه به میراث فرهنگی و طبیعی می توان به دست آورد.» (۱۶ ژوئیه ۲۰۰۶/ ۲۵ تیر ۱۳۸۵) -> محمد بهشتی شیرازی
• «ایران دیگر نمی تواند در انزوا بماند و زمانِ نوشتنِ مانیفیست در خوبی و یا بدی مدرنیته گذشته است.» (۲۰۰۳م/۱۳۸۲ش) -> جمشید بهنام
• «تمدّن ایران کهن تر از تاریخِ شاهنشاهی آن است.» (۲۰۰۳م/۱۳۸۲ش) -> جمشید بهنام
• «ما باید به بخشی از سنّت ها ارزش دهیم چرا که آنچه در آینده میراثِ فرهنگی بشری را تشکیل خواهد داد، همین سنّت ها هستند که موجبِ تنوعِ فرهنگی خلّاق خواهند بود. وقتی می شنویم که فلان مملکتِ غربی مدرن است، نباید فکر کنیم که هیچ توجّهی به میراث خود ندارد. اگر فرهنگِ ممالکِ غرب را از نزدیک مطالعه کنیم خواهیم دید که در عینِ مدرن بودن چه قدر با یکدیگر متفاوت اند واین به خاطر حفظِ بخشی از سنّت هایشان است که به آن ها هویّتِ خاص بخشیده است. (۲۰۰۳م/۱۳۸۲ش) -> جمشید بهنام
• «ما می توانیم با نوعی ارزیابی مستمر و دقیق و با توجّه به وضعِ زمانه، آن بخشی از میراثِ فرهنگی خود را که ریشهٔ آن در خاطرهٔ جمعی ملّتِ ایران دست نخورده است و با دنیای امروز هم سازگاری دارد، حفظ کنیم. انتقال هر نوعِ تجدّد از جوامعِ دیگر اگر با این خاظره ها و باورها و تجربه ها تلفیق نشود سودی نخواهد داشت و کارایی لازم را برای پیشرفتِ مملکت فراهم نخواهد آورد.» (۲۰۰۳م/۱۳۸۲ش) -> جمشید بهنام
• «من هیچگونه هراسی دربارهٔ هویّت ایرانی در دورهٔ جهانی شدن ندارم. هویّتِ ملّی حاصل استمرار حافظهٔ جمعی یک ملّتِ است و در تاریخ، زبان و احساس همبستگی میانِ آدم ها ظاهر می شود. فرهنگِ ایرانی فرهنگی قدیمی و غنی است و با تأثیرگذاری و تأثیرپذیری فرهنگ ها آشنایی دارد.» (۲۰۰۳م/۱۳۸۲ش) -> جمشید بهنام
• «میراث فرهنگی که به صورتِ مادّی یا غیرِ مادّی به ما رسیده است، مجموعه ای است که در خاطرهٔ جمعی ملّتِ ما جای خاص دارد و عنصرِ حیاتی هویّتِ فرهنگی ماست و منشأ هر نوع خلاقیّتِ فکری و هنری در طولِ زمان. این میراث مجموعهٔ تجربه های نسل های پیشین است و برماست که آن را حفظ کنیم و به نسل های بعدی انتقال دهیم.» (۲۰۰۳م/۱۳۸۲ش) -> جمشید بهنام
• «جامعه در حال رسیدن به یک نوع افسردگی است. الان اگر چه دردها گفته می شود ولی کسی علاجش نمی کند و هیچ راه حلی ارایه نمی شود.. همه ما می دانیم که جنگل ها ویران شده اند. دربارهٔ ویران شدن شهر، محیط زیست و غارت آثار ملی چیزهای بسیاری می دانیم ولی مگر کسی برای حل این مشکلات کاری می کند؟ حتی برای ساده ترین این مشکلات کسی کاری نمی کند.» (۱۷ مارس ۲۰۱۲/ ۲۶ اسفند ۱۳۸۰) -> بهرام بیضایی
• «دولت ها و آداب و رسوم بر روی هم تأثیر دارند؛ اما تأثیر آداب و رسوم روی دولت ها بیش از تأثیر دولت ها بر آداب و رسوم مردم است.»• «تأثیر دولت ها در یک مقطع کوتاه کمتر است و آنها نمی توانند به سادگی آداب و رسوم مربوط به ازدواج، خوراک، نوع پوشش، عزاداری و… را تغییر دهند؛ به ویژه اگر جنبهٔ دینی یافته باشند.»• «هر دولتی که بخواهد با آداب و رسوم مقابله کند، خودش دچار مشکل خواهد شد. اما دولت ها به ویژه اگر به ابزار ارتباطی قوی مجهز باشند، می توانند با یک برنامه ریزی طولانی مدت و گام به گام، آداب و رسوم را تغییر دهند.»• «هخامنشیان در ایجاد آداب و رسوم مختلف نقش مهمی داشتند و توانستند اقوام مختلف را حول محور سلطنت جمع کنند. ما در ایران اقوام مختلفی داریم که همگی خود را ایرانی می دانند و این در جهان بی نظیر و بزرگترین میراث فرهنگی ماست.»• «آنچه که امروز به عنوان فرهنگ و تمدن ایرانی به جا مانده، نتیجهٔ اقدامات حکومت ها، مردم، علما و فقهاست و این میراث مشترکی است که برای ما باقی مانده است.»• «ما هم مانند دیگر نقاط دنیا به سوی فرهنگ جهانی پیش می رویم و بیش از آن که دولت ها روی ما تأثیر بگذارند، ما از روابط بین المللی، از طریق ماهواره و اینترنت، متأثر هستیم.»