پیشنهاد‌های علی باقری (٢٩,٨٨٣)

دکتر کزازی در مورد واژه ی " آزر" می نویسد : ( ( آذر در پندارشناسی سخن پارسی نمونه برترین در پیکر تراشی و بتگری است. ) ) ( ( جدا گشت از او کودکی چون ...

پولش از پارو بالا رفتن ؛ عظیم توانگر بودن.

به یک پول سیاه یا بدو پول یا پولی نیرزیدن ؛ سخت ناچیز بودن : سر بیسرّ بپولی نیرزد. ( فیه مافیه ) . آن گوینده که قوم را از ملامت بدر نبرد دو پول نیرزد ...

پولش از پارو بالا رفتن ؛ عظیم توانگر بودن.

دکتر کزازی در مورد واژه ی " گَش" می نویسد : ( ( گَش به معنی خوب و خوش و دلپذیر است . ) ) ( ( کسی را که اندیشه ناخُوَش بود بدان ناخوشی رای او گَش ب ...

لب را به دندان گزیدن: پروردن اندیشه زیرکانه و موذیانه در سر. ( ( چو کاووس روی کنیزک بدید بخندید و لب را به دندان گزید ) ) ( نامه ی باستان ، جلد ...

گرم گشتن دل: کنایه ای ایماست از خوش داشتن و گراییدن و به مهر آمدن. ( ( دل پهلوانان بدو گرم گشت سر توس نوذر بی ازر م گشت ) ) ( نامه ی باستان ، جل ...

آب در جوی کسی روشن و روان بودن: استعاره تمثیلی است از کامکاری و بختیاری آنکس. پایه این استعاره زبانزدی است که در این بیت از خسرو و شیرین نظامی نیز به ...

به جای آمدن: به انجام رسیدن، گذارده شدن. از دید معنی شناسی، این مصدر ریخت مجهول به جای آوردن است. ( ( اگر داد باید که آید به جای بیارای و زان پس ب ...

دکتر کزازی در مورد واژه ی " چلیپا " می نویسد : ( ( در معنی صلیب ؛ این واژه ا برآمده از لیبا در آرامی دانسته اند لیک حبیب الله نوبخت این واژه را در بن ...

برجهای بادی ؛ برجهای دارای مزاج گرم و تر: جوزا، میزان و دلو.

برجهای خاکی ؛ برجهای دارای مزاج سرد و خشک : ثور، سنبله و جدی. رجوع به برج ( اصطلاح هیأت ) شود.

برج طرب ؛ کنایه از خم و صراحی و پیاله. ( انجمن آرا ) .

برجهای آبی ؛ برجهای دارای مزاج گرم وتر: سرطان ، عقرب و حوت.

برجهای آتشی ؛ برجهای دارای مزاج گرم و خشک : حمل ، اسد و قوس.

- برج زهرمار ؛ تعبیری از خشم. مثل برج زهرمار؛ سخت خشمگین. بکنایه شخص ترش رو و غضب آلود. لکن استعمال آن بدین معنی با الفاظ تشبیه مانند چون و همچون و ا ...

برج ساغر ؛ کنایه از پیاله شراب است : در آر آفتابی که در برج ساغر سطرلاب او جان دهقان نماید. خاقانی.

برج هلال ؛ کنایه از برج سرطان است. به اعتبار آنکه خانه ماه باشد. ( انجمن آرا ) ( برهان ) ( شرفنامه منیری ) . || کلمه برج در مقام تشبیه و کنایه مرکب ...

برج خرمی ؛ کنایه از منزلگه نشاط و شادی : برآسمان فتح خرامی چو آفتاب از برج خرمی بسوی چرخ خرمی. خاقانی.

برج دولت ؛ برج بخت و اقبال : خدیو زمین پادشاه زمان مه برج دولت شه کامران. حافظ.

برج میزان ؛ برج ترازو : هر هفت رسد ببرج میزان با بیست و یکش قران ببینم. خاقانی. رجوع به میزان شود.

برج گاو ؛ برج ثور : چو خورشید برزد سر از برج گاو ز هامون برآمد خروش چکاو. فردوسی. رجوع به برج ثور شود.

برج خوشه ؛ برج سنبله : بدو گفت گردوی ( برادر بهرام ) انوشه بدی چو ناهید در برج خوشه بدی. فردوسی.

برج دو پیکر ؛ برج جوزا : سپهسالار ایران کز کمانش خورد تشویرها برج دوپیکر. عنصری.

برج خاکی ؛ ثور و سنبله و جدی. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ) : نابریده برج خاکی را تمام برج بادیشان مکان دانسته اند. خاقانی.

برج خرچنگ ؛ برج سرطان. ( زمخشری ) . رجوع به سرطان شود.

برج ثریا ؛ برج ثور را نیز گویند. ( برهان ) ( آنندراج ) : آخر تو آسمان شکنی یا گهرشکن از درج درّ و برج ثریا چه خواستی. خاقانی

برج چهل ساله ؛ کنایه از آدم علیه السلام. ( آنندراج ) .

برج بکر فلک و برج عذرای فلک ؛ کنایه از میزان و ثور. ( انجمن آرا ) ( آنندراج ) .

برج ترازو ؛ برج میزان. رجوع به برج میزان شود.

برج بزغاله ؛ برج جدی. رجوع به برج جدی شود.

برج بزه ؛ ظاهراً برج بزغاله ، برج جدی است : چو خورشید آید ببرج بزه جهان را ز بیرون نماند مزه. ابوشکور.

برج بادی ؛ جوزا و میزان ودلو. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ) : نابریده برج خاکی را تمام برج بادیشان مکان دانسته اند. خاقانی.

برج بره ؛ برج حمل : ز برج بره تا ترازو جهان همی تیرگی دارد اندر نهان. فردوسی. ببرج بره تاج برسر نهاد ازو خاور و باختر گشت شاد. فردوسی. چو یاقوت ش ...

برج آتشی ؛ حمل و اسد و قوس. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ) . رجوع به برج شود.

برج آذری ؛ همان برج آتشی است. رجوع به برج آتشی شود.

برج کبوتر ؛ کبوترخانه. کبوترخان. کفترخان. برج حمام. ریع. ( منتهی الارب ) . درایران رسم است که عمارت بلند چشمه چشمه در صحرا سازند و آن خاصه برای کبوتر ...

برج آبی ( اِ مرکب ) ؛ سرطان و عقرب و حوت. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ) : فشاند از دیده باران سحابی که طالع شد قمر در برج آبی. نظامی.

برج ناقوس ؛ برج مانندی برفراز کلیسا که ناقوس ، یعنی زنگ بزرگ کلیسا از سقف آن آویخته است. || محل فرود آمدن کبوترهای نامه بر. ج ، ابراج. ( صبح الاعشی ...

برج حمام ، برج الحمام ؛ برج کبوتر . کبوترخان. کبوتردان. ( مهذب الاسماء ) : ان علق [ الثعلب ] فی برج حمام لم یبق فیه طیر واحد. ( ابن البیطار ) .

برج مسیح ؛ بیت مسیح. بیت عیسی. کنایه از فلک چهارم است. ( انجمن آرا ) . || قلعه های کوچک و بلند که بر زوایا و بر سردروازه و جایهای دیگر حصاری برآرند ب ...

برج کوکنار ؛ غوزه کوکنار. ( آنندراج ) : بر کوه وقارش زیب افلاک ز بی سنگی ز برج کوکنار است. کلیم ( آنندراج ) . بس که زهد خشک در زاهد چو افیون کار کر ...

برج قید ؛ در عنصر دانش برجی که در آن قید کنند. ( آنندراج ) . زندان. محبس.

برج درانداختن ؛ بی حجاب ملاقات کردن و درآمدن برکسی.

برج دریدن ؛ کنایه از بی حجاب درآمدن باشد. ( برهان ) ( آنندراج ) .

آبسردکن/ābsardkon - ها/ اسم: دستگاهی معمولاً برقی برای خنک کردن یا خنک نگه داشتن آب آشامیدنی که بیشتر در مکان های عمومی کاربرد دارد. ( صدری افشار ، ...

آبستنی کاذب/ دروغین: تغییرات حاصل از ترشح هورمون های جسم زرد در بدن برخی پستانداران ماده بدون تشکیل شدن جنین. ( صدری افشار ، غلامحسین و همکاران ، ف ...

آبسال /ābsāl - ها/اسم. سالی که در آن بارندگی زیاد است؛ مقابل: خشکسال. ( صدری افشار ، غلامحسین و همکاران ، فرهنگ فارسی معاصر )

آبسال:/ābsāl - ها/ اسم. سالی که در آن بارندگی زیاد است. مقابل خشکسال

آبساب:/ābsāb - ها/: اسم. دستگاه سنگ سنبادهٔ مخصوص جلا دادن و صیقلکاری موزاییک. به همین قیاس: آب صاف کردن. ( صدری افشار ، غلامحسین و همکاران ، فرهنگ ...