پارس

✅ پاسخ:
1. قوم پارس ( Parsa ) در منابع تاریخی ثبت شده است:
واژه ی Parsa در کتیبه های هخامنشی ( مثلاً کتیبه بیستون، داریوش بزرگ ) آمده است:
> "Thāma Pārsa haya manā" ( من پارسی ام، داریوش )
→ این سندی آشکار بر وجود قوم پارس در سده ششم پیش از میلاد است.
هرودوت ( کتاب تاریخ، کتاب 1 ) از پارس ها به عنوان یکی از قبایل آریایی ساکن جنوب ایران یاد می کند.
استرابون ( جغرافیدان یونانی، کتاب 15 ) می نویسد:
> "پارس ها قومی نیرومند در جنوب ایران اند و پادشاهان بزرگ ( هخامنشیان ) از ایشان اند. "
✅ پس وجود قوم پارس هم از نظر باستان شناسی، هم منابع کلاسیک و هم زبان شناسی محرز است.
- - -
🧬 ادعا: �مردم امروز فارس و اصفهان بازمانده ی لرها، ترک ها و بومیان هستند�
✅ پاسخ:
1. ساختار قومی و زبانی فارس و اصفهان متنوع است، اما نه به گونه ای که قوم پارس را نادیده بگیریم.
بله، ترک های قشقایی، لرهای کهگیلویه و عرب های خوزستانی و جنوب فارس بخشی از بافت اتنیکی استان فارس امروز هستند، اما:
شهرهایی چون شیراز، فسا، جهرم، کازرون از دیرباز جمعیت غالب فارسی زبان ( پارس ) داشته اند.
ترک های قشقایی، کوچ نشینانی بودند که از سده های 11 تا 18 میلادی وارد فارس شدند ( منبع: [Richard Tapper, "Pasture and Politics", 1979] ) .
خود قشقایی ها قوم مستقلی نیستند، بلکه کنفدراسیونی از ترک زبانان، لرها، کردها و فارس ها هستند که زبان ترکی پذیرفته اند ( منبع: Pierre Oberling, The Qashqai Tribes of Iran, 1974 ) .
🔷 نتیجه: قوم پارس در ناحیه فارس پابرجا بوده و بعدها اقوام دیگر وارد منطقه شده اند.
2. در مورد اصفهان:
در زمان ساسانیان، اصفهان جزو شهرهای مهم ایران زمین بود و جمعیت آن فارسی زبان یا به زبان پهلوی میانه ( زبان ساسانیان ) سخن می گفتند.
زبان ترکی و لری در مناطق حاشیه ای استان مثل فریدن یا نطنز وجود دارد، اما مرکز اصفهان ( شهر اصفهان، نجف آباد، کاشان ) همواره فارسی زبان بوده اند.
➕ این که بخشی از مردم، نیاکان لر یا ترک داشته باشند، دلیلی بر انکار بافت فرهنگی - زبانی تاریخی اصفهان نیست.
- - -
📜 ادعا: �زبان فارسی ساخته ترک هاست و بعداً زبان مادری مردم شد�
✅ پاسخ:
1. زبان فارسی ریشه در زبان های ایرانی دارد:
فارسی جدید ( فارسی دری ) ادامه ی زبان های پهلوی اشکانی و ساسانی است.
منابعی چون شاهنامه، کلیله و دمنه، تاریخ بیهقی، سندهایی از تکامل طبیعی این زبان هستند.
2. حضور ترکان در دربارهای ایرانی ( مثلاً در دوران غزنوی و سلجوقی ) باعث نفوذ واژگانی ترک در فارسی شد، اما:
فارسی، زبان دربار و ادب رسمی بود، نه ترکی.
ترک ها به فارسی شعر می گفتند و آن را زبان فرهنگی و دیوانی کردند، اما سازنده ی آن نبودند.
🔹 منبع:
Gilbert Lazard, La langue persane, CNRS Editions, 1992
Ann K. S. Lambton, Persian Grammar, Cambridge University Press
- - -
🧠 جمع بندی علمی:
ادعا پاسخ مستند
قوم پارس وجود نداشته غلط: شواهد کتیبه ای، تاریخی و باستان شناسی وجود دارد.
مردم فارس، ترک و لر هستند بخشی از جمعیت امروز فارس هستند، اما ریشه تاریخی مردم شیراز و اطراف، فارسی زبان ( پارسی ) است.
مردم اصفهان قوم مستقل نیستند غلط: اصفهان از مراکز تاریخی ایران زمین با زبان و فرهنگ ایرانی بوده است.
زبان فارسی را ترک ها ساختند نادرست: فارسی ریشه در زبان های ایرانی دارد. ترک ها صرفاً به آن خدمت کردند، نه خلق.
- - -

- - -
✳️ ۱. �پارس ها از سیبری آمدند و اسم شان از پرسه زدن گرفته شده� ❌
این ادعا هم از نظر زبان شناسی و هم باستان شناسی کاملاً نادرست و فاقد منبع معتبر است.
🔹 واژه ی "پارس" ( پارسه ) از ریشه ی ایرانی باستان است و در کتیبه های هخامنشی ( مانند کتیبه بیستون ) به صورت "Pārsa" آمده است. این واژه هیچ ربطی به فعل "پرسه زدن" ندارد. فعل "پرسه زدن" نیز واژه ای عامیانه و متأخر در فارسی است که به معنی "بی هدف گشتن" است و ریشه ی دقیقی ندارد.
🔹 نظریه ی مهاجرت آریاییان ( که در موردش بحث هست ) ارتباطی به سیبری ندارد؛ بلکه بیشتر به استپ های اوراسیا و فلات ایران و آسیای میانه مربوط می شود. مهاجرت های قبایل هندواروپایی از جنوب روسیه و شرق دریای خزر به سمت فلات ایران بوده، نه از سیبری.
📚 منبع:
Richard N. Frye, The Heritage of Persia
Encyclopaedia Iranica, entry: PARS
🏛 ۲. دیدگاه بومی انگاری ( Indigenous Aryans Hypothesis )
برخی محققان، به ویژه در ایران و هند، نظریه ی مهاجرت را به دلایل فرهنگی، سیاسی یا زبانی رد می کنند. آن ها معتقدند آریاییان بومی فلات ایران یا شبه قاره هند بوده اند.
دلایل موافقان:
نبود شواهد قاطع باستان شناسی برای یک مهاجرت گسترده
پیوستگی فرهنگی بین تمدن های بومی و متون کهن
انگیزه های استعماری در نظریه ی مهاجرت ( به ویژه در دوره ی شرق شناسی بریتانیا )
منابع معتبر از این دیدگاه:
Talageri, Shrikant. The Rigveda and the Avesta: The Final Evidence ( 2008 )
Kazanas, Nicholas. Indigenous Indo - Aryans and the Rigveda ( Journal of Indo - European Studies )
- - -
✳️ ۳. �ایلامیان ترک بودند� ❌

طی سال های ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۸ در دانشگاه شهرکرد پژوهشی توسط سورنا فیروزی بر روی نمونه های استخوانی و دندانی از هفت تپه، چغامیش، دزفول و شوش و گورهای باستانی از دوران ایلام میانه در هزارهٔ دوم پیش از میلاد یعنی چهار هزار سال پیش انجام گرفت. در این پژوهش، نشانگرهای ژنتیکی شاخص مردمان آریایی مورد جستجو و بررسی قرار گرفت. در هر سه نمونهٔ دزفول و در سه مورد از پنج مورد نمونه های ایلامیان هفت تپه و نیز در یک نمونه از سیلکی ها با دیرینگی ۶٬۰۰۰ سال، نشانگرهای ژنتیکی شاخص مردم آریایی مشاهده شد. قرابتی میان این نمونه ها با نمونه های اشکانی محوطهٔ ولیران دماوند و همچنین چند نمونه از ارگ بم نیز دیده شد.
یکسان بودن تبار ایلامیان و پارسیان
پژوهشگر ﺍﺭﺟﻤﻨﺪ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺳﻮﺭﻧﺎ ﻓﯿﺮﻭﺯﯼ ﺩﺭ ﮐﻨﮑﺎﺵ ﺑﺮ ﺭﻭﯼ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﯼ ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻧﯽ ﺑﺮ ﺟﺎﯼ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺯ 3500 ﺗﺎ 6000 ﺳﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﺗﭙﻪ ﻫﺎﯼ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﻭ ﮔﻮﺭﻫﺎﯼ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﯾﯽ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﯾﮑﺴﺎﻥ ﺑﻮﺩﻥ ﺗﺒﺎﺭ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﺎ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﯾﻼﻡ ﺩﺳﺖ ﯾﺎﻓﺖ.
ﺩﺭ ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ 1386 ﺗﺎ 1388 ﺧﻮﺭﺷﯿﺪﯼ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻬﺮﮐﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻧﮕﺮﺵ ﮊﻧﺘﯿﮑﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺁﺯﻣﺎﯾﺶ ﻫﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﺳﻮﯼ او ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ . ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺮﺭﺳﯽ ﻫﺎﯼ ﮊﻧﺘﯿﮑﯽ ، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻫﺎﯼ ﺑﺮ ﺭﻭﯼ 8 ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﯾﻼﻣﯽ ‏ ( ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺩﻭ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺷﻮﺵ ﻭ ﺩﺯﻓﻮﻝ ﺑﺎ ﻗﺪﻣﺖ ﻫﺎﯼ 1500 ﺗﺎ 2000 ﭖ . ﻡ ‏ ) ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺎﺭﮐﺮﻫﺎﯼ ﭘﺪﺭﯼ ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺁﺭﯾﺎﯾﯽ ﻣﻮﺭﺩ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ .
ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻭﺳﻌﺖ ﺑﻮﻡ ﻧﮕﺎﺭﺍﻧﻪ ‏ ( ﺟﻐﺮﺍﻓﯿﺎﯾﯽ ‏ ) ﻭ ﻧﯿﺰ ﺷﻤﺎﺭ ﻧﻤﻮﻧﻪ ‏ ( 17 ﻧﻤﻮﻧﻪ ‏ ) ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﯾﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻫﺎﯼ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪُ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﻧﯿﺰ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﺒﺎﺭ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ، ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﯼ ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻧﯽ ﻭ ﺩﻧﺪﺍﻧﯽ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﯾﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﺯﻣﺎﯾﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻃﯽ ﺁﻥ، ﺩﺭ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﻮﺯﯼ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﺩﺯﻓﻮﻝ، ﺩﺭ ﺳﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺯ ﭘﻨﺞ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﯾﻼﻣﯿﺎﻥ ﻫﻔﺖ ﺗﭙﻪ ﺑﺎ ﻗﺪﻣﺖ ﻫﺎﯼ ﭘﯿﺸﺘﺮ ﯾﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻧﯿﺰ ﺩﺭ ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺯ ﺳﯿﻠﮑﯽ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺩﯾﺮﯾﻨﮕﯽ 6000 ﺳﺎﻝ، ﻣﺎﺭﮐﺮ M17 ﻭ R1a ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺷﺪ .
ﻫﺎﭘﻠﻮ ﮔﺮﻭﻩ M17 ﺷﺎﺧﺼﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺻﺮﻓﺎ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺁﺭﯾﺎﯾﯽ ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ . ﺑﻪ ﻃﻮﺭﯼ ﮐﻪ ﺗﻮﺯﯾﻊ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﯽ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻫﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺳﺘﻪ ﻧﮋﺍﺩﯼ ﯾﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺯﯾﺮ ﯾﺎﻓﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ : ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺍﺯ P ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺎﻭﺭﯼ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻏﺮﺑﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ، ﺍﺳﻼﻭﻫﺎﯼ ﺭﻭﺱ G ، ﺍﺳﻼ ﻭﻫﺎﯼ ﺍﻭﮐﺮﺍﯾﻦ T ، ﮐﺮﻭﺍﺕ ﻫﺎ ) ، ﮊﺭﻣﻦ ﻫﺎﯼ ﺍﺳﮑﺎﻧﺪﯾﻨﺎﻭﯾﺎﯾﯽ ﺩﺭ ﻧﺮﻭﮊ ( ، ﮊﺭﻣﻦ ﻫﺎﯼ ﺍﺗﺮﯾﺶ & ، ﮊﺭﻣﻦ ﻫﺎﯼ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﻭ . . .
ﻫﻢ ﺭﺩﻩ ﺍﯾﻦ ﻣﺎﺭﮐﺮ ﯾﻌﻨﯽ R1b ﻧﯿﺰ ﺩﺭ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻫﺎﯼ ﻫﻨﺪ ﻭ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ – ﺍﺭﻭﭘﺎﯾﯽ ﻏﺮﺑﯽ ﭼﻮﻥ ﮊﺭﻣﻦ ﻫﺎﯼ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﺑﺎ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﯽ E ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺭﺍﯾﺞ ﺍﺳﺖ .
ﺍﻣﺎ ﺍﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﯼ ﺳﺎﻣﯽ ﭼﻮﻥ ﻋﺒﺮﯾﺎﻥ ﻭ ﻧﯿﺰ ﺳﺎﯾﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﯼ ﻧﮋﺍﺩﯼ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺼﺮﯾﺎﻥ ﻭ ﺯﺭﺩﭘﻮﺳﺘﺎﻥ ﺩﯾﺪﻩ ﻧﻤﯿﺸﻮﺩ . ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﯽ ﻣﺎﺭﮐﺮ ﯾﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﻣﯿﺘﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺧﻮﺯﯾﺎﻥ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﮐﻪ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺍﺩﻋﺎ ﺷﺪﻩ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﺭﻭﻧﺶ ﻭ ﻭﺭﻭﺩ ﺁﺭﯾﺎﯾﯽ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻓﻼﺕ ﺍﯾﺮﺍﻥ، ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺳﺮﺯﻣﯿﻦ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﯽ ﻣﯿﮑﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﺩﯾﺪﻩ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﮐﻬﻦ ﻫﻢ ﺗﺒﺎﺭ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺗﯿﺮﻩ ﻫﺎﯼ ﺁﺭﯾﺎﯾﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﯾﻌﻨﯽ ﭘﺎﺭﺗﯽ ﻫﺎ، ﭘﺎﺭﺳﯿﺎﻥ، ﮐﺮﺩﻫﺎ، ﺁﺫﺭﯼ ﻫﺎ، ﺍﺭﻣﻨﯽ ﻫﺎ ﻭ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ . ﺩﺭ ﻏﯿﺮ ﺍﯾﻦ ﺻﻮﺭﺕ، ﺑﻪ ﺳﺎﻥ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﻧﺎﺁﺭﯾﺎﯾﯽ، R1a ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﯾﺪﻩ ﻣﯿﮕﺸﺖ .
ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺑﺮ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﯾﺎﺩ ﺷﺪﻩ، ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﭘﺎﺭﺗﯽ ﻫﺎﯼ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻭﻟﯿﺮﺍﻥ ﺩﻣﺎﻭﻧﺪ ﻭ ﻧﯿﺰ ﺳﺎﮐﻨﺎﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﺲ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ‏ ( ﺍﺳﻼﻣﯽ ‏ ) ﺑﻢ ﻧﯿﺰ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺁﺯﻣﺎﯾﺶ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﯽ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻢ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻣﺎ، ﻭﺟﻮﺩ ﻫﺎﭘﻠﻮﮔﺮﻭﻩ R1a ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﺷﺪ.
با سپاس از استاد سورنا فیروزی
✳️ ۴. �مادها ترک بودند� ❌
هیچ سند معتبر تاریخی، باستان شناسی یا زبان شناسی وجود ندارد که مادها را ترک معرفی کند.
🔹 مادها به زبان مادی سخن می گفتند، که شاخه ای از زبان های ایرانی باستان است و با زبان پارسی باستان و سکایی هم خانواده بوده است.
🔹 واژه ها، ساختار حکومتی، اسامی پادشاهان و کتیبه ها ( مانند آنچه در آشور و بابِل آمده ) نشان می دهند که مادها یک قوم ایرانی زبان بودند، نه ترک.
📚 منابع:
Diakonoff, The Pre - history of the Iranian Peoples
Gernot Windfuhr ( ed. ) , The Iranian Languages, Routledge
David Stronach, The Archaeology of the Median Period
- - -
✳️ ۵. �اشکانیان ترک بودند� ❌
اشکانیان، از طایفه ی پارت ها بودند، که یک قوم ایرانی زبان محسوب می شوند، نه ترک.
🔹 زبان پارت ها ( پارتی یا پهلوانیک ) یک زبان ایرانی شرقی بود. بسیاری از متون دینی زرتشتی بعدی ( مانند بخشی از اوستا و متون پهلوی ) با تأثیر از زبان پارتی نوشته شده اند.
🔹 هیچ منبع رومی، یونانی یا ایرانی باستان نگفته که اشکانیان ترک بودند.
📚 منابع:
Mary Boyce, Zoroastrians
Encyclopaedia Iranica, entry: Arsacids
Bivar, The Political History of Iran under the Arsacids
- - -
✳️ ۶. �ساسانیان، زبان پهلوی را از بین بردند و دربار ترکی بود� ❌
🔹 زبان رسمی ساسانیان، پهلوی ( فارسی میانه ) بود و بسیاری از کتیبه های شاهان ساسانی مانند اردشیر بابکان، شاپور اول، نرسی و . . . به زبان پهلوی است.
🔹 هیچ سندی از زبان ترکی در دربار ساسانی موجود نیست. در واقع، تا پیش از قرن ۱۱ میلادی ( با ورود سلجوقیان ) ، زبان ترکی حتی در غرب ایران حضور سیاسی قدرتمندی نداشته.
📚 منابع:
Prods Oktor Skj�rv�, Middle Persian
Touraj Daryaee, Sasanian Persia
Kettenhofen et al. , Sasanian Empire ( Encyclopaedia Iranica )
- - -
✳️ ۷. �فارسی دری ساخته ی دربار ترک هاست� ❌
این ادعا تحریفی و نادقیق است. درست است که فارسی دری در دربار سامانیان گسترش یافت، ولی:
🔹 سامانیان ترک نبودند، بلکه ایرانی تبار و از خراسان بودند و خود را از نوادگان ساسانیان می دانستند.
🔹 زبان فارسی دری تطور یافته ی فارسی میانه است، با واژگان و دستور ایرانی اصیل. ترک ها بعدها حامی این زبان شدند، ولی آن را خلق نکردند.
📚 منابع:
Ehsan Yarshater, Persian Literature
Lazard, The Rise of the New Persian Language
- - -
✳️۸. �اکثر شاهان، علما و شاعران ایران ترک بودند� ⚠️ نیاز به دقت
🔹 درست است که بسیاری از سلسله های بعد از اسلام ترک زبان بودند ( مانند غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان، ایلخانان، آق قویونلو، قاجار. . . ) ، اما بسیاری دیگر نیز ایرانی تبار یا عرب بودند.
🔹 بسیاری از بزرگان ایرانی در دربار شاهان ترک خدمت می کردند ( مانند فردوسی، ابن سینا، بیرونی، ناصرخسرو ) . اما این دلیل بر ترک بودن آن ها نیست.
🔹 شاعران بزرگی مانند سعدی، حافظ، نظامی، سنایی، مولوی، فردوسی و خیام همگی به زبان فارسی شعر سروده اند؛ و بسیاری از آن ها نه ترک بودند و نه در دربار ترک پرورش ی. افته اند.
- - -
✳️ ۹. �ترک ها هزار سال ایران را حکومت کردند� ⚠️
درست است که ترک زبان ها نقش مهمی در تاریخ ایران بعد از اسلام داشتند، ولی حکومت هزار ساله ی پیوسته ی ترک ها یک اغراق تاریخی است. ایران پس از اسلام بارها میان حکومت های ترک زبان، ایرانی تبار، مغول تبار و عرب تقسیم شد.
حکومت های مهم ترک زبان: غزنویان، سلجوقیان، ایلخانان، تیموریان، آق قویونلو، صفویه ( به صورت نسبی ) ، قاجار.
- - -
✳️ ۱۰ . درباره آذربایجان و ترکی بودن آن
بخش عمده ای از جمعیت آذربایجان امروزی ترک زبان هستند، اما این زبان از حدود قرن ۱۰–۱۱ میلادی به تدریج جایگزین زبان های ایرانی قدیم مانند آذری باستان ( شاخه ای از پهلوی شمال غربی ) شده است.
📚 منابع:
Vladimir Minorsky, Studies in Caucasian History
Ahmad Kasravi, آذری یا زبان باستان آذربایجان ( با وجود برخی ایرادات، منبع مهمی در زمینه زبان شناسی تاریخی آذربایجان است )
✳️۱۱. �آذربایجان حق دارد و بی ریشگان حسادت می کنند� ⚠️
این عبارات بیشتر بار تبلیغاتی، احساساتی و قوم گرایانه دارند و به جای گفت وگوی علمی، باعث نفرت پراکنی و انشقاق می شوند. نقد علمی تاریخ ایران یا دفاع از حقوق قومی، فقط با زبان علمی، با احترام به همه اقوام ممکن است، نه با تحقیر و تحریف.
- - -
✅ جمع بندی:
📌 دفاع از هویت ترک ها، نقد تاریخ نگاری رسمی یا تحریفات پهلوی، اگر با سند و دقت علمی همراه باشد، کاملاً قابل احترام است. اما:
تحریف جایگاه ایلامیان، مادها، اشکانیان، ساسانیان یا زبان فارسی
تحقیر فارس زبانان یا دیگر اقوام
تئوری های بدون سند درباره "سیبری" و "پرسه زدن"
نه تنها علمی نیست، بلکه به چهره ی ترک دوستی نیز آسیب می زند.
- - -

کل ایران را به اسم انها بکنیم در برابر تاریخ و تمدن تورکها نمودی ندارد در خود ایران هم اکثر شاهان بزرگان علما نخبه ها حتا شاعران هم تورک بودند حالا مابقی تورکها به کنار محل و منشا این قوم سیبری بوده که به علت گرسنگی و یخبندان در انجا پرسه می زدند که اسم پارس هم از پرسه زدن است سپس به شمال افغانستان مهاجرت کرده و از انجا به داخل ایران و فارس نفوذ کرده و سالها بنده ایلامی ها و مادهای تورک بودند در زمان کورش حکومت ماد را سرنگون کرده و قتل عامهای بیشماری را انجام می دهند و بعد از شکست از اسکندر و روی کار امدن اشکانی های تورک باز ایران به حکومت تورکها در می اید و در ادامه از زمان ساسانیان و اعراب به بعد هزار سال تحت حکومت تورکان قرار می گیرند زبان ضعیف پهلوی با زبان دری ساخته شده در در بار تورکان عوض می شود و این بنده خداها به تورکان حسادت می کنند و بر عکسش را ادعا می کنند کارهای ازربایجان هم کاملا صحیح است و داشته هایش را اعلام می کنند ولی بی ریشگان تاب حرف حق را ندارند و از رفلکس دفاعی فرا فکنی استفاده می کنند و نداشته هایشان را به دیگران نسبت می دهند در روز روشن به تورکهای ازربایجان التماس می کنند که شما تورک نباشید و گرنه برای ما چیزی نمی ماند ومجبوریم با هموطنان واقعی مان افغانها و طالبان دم خور باشیم

1. پان ترکیسم چیست؟
پان ترکیسم ایدئولوژی ای است که در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰، در روسیه تزاری و عثمانی شکل گرفت. هدف آن اتحاد تمام مردمان ترک زبان ( از ترکیه تا ترکستان چین ) در یک ملت یا اتحادیه بود. این ایدئولوژی به شدت قوم محور، ضدایرانی و ضدپارس است، مخصوصاً در نسخه های افراطی اش که ریشه در ملی گرایی تندرو دارد.
2. دلایل اصلی حسادت یا دشمنی با پارس ها
الف ) برتری تاریخی پارس ها در منطقه
قوم پارس و فرهنگ ایرانی در طول قرن ها، تمدن ساز، امپراتوری ساز، و در مرکز تاریخ بوده اند ( هخامنشی، ساسانی، صفوی ) . از سوی دیگر، ترکان عمدتاً اقوام کوچ رو یا نظامی محور بودند که پس از ورود به ایران، در چارچوب فرهنگ ایرانی جذب شدند. این موضوع در دید برخی پان ترک ها به عنوان "تحقیر تاریخی" تلقی می شود و باعث واکنش خصمانه شده است.
مثال: پان ترک ها گاهی تخت جمشید را "ساخته ارمنی ها" یا "آثاری جعلی" می نامند، چون تاب دیدن عظمت آن تمدن را ندارند.
ب ) احساس تحقیر و واکنش هویتی
برخی از پان ترک ها احساس می کنند که در تاریخ نگاری رسمی ایران، ترک زبانان نادیده گرفته شده یا تحقیر شده اند. گرچه این ادعا در بیشتر موارد نادرست است، اما احساس هویت جریحه دارشده می تواند منجر به دشمنی نسبت به "قوم غالب" یعنی پارس ها شود.
ج ) نقش دولت ترکیه و جمهوری آذربایجان
ترکیه و آذربایجان ( به ویژه پس از استقلال در ۱۹۹۱ ) سرمایه گذاری وسیعی در تولید محتوا، رسانه، آموزش، و تئوری سازی درباره ترک سازی تاریخ منطقه کرده اند. آن ها گاهی کوروش، زرتشت، بابک خرمدین، نظامی گنجوی و حتی زبان پهلوی را "ترک" معرفی می کنند تا تاریخ را به نفع هویت ترک زبان بازنویسی کنند.
د ) رقابت ژئوپولیتیک ایران و جهان ترک
ایران همیشه یک قدرت ریشه دار تاریخی و فرهنگی در منطقه قفقاز، آذربایجان، آسیای مرکزی و بین النهرین بوده. پان ترکیسم سعی دارد حضور تاریخی ایران و پارس ها را انکار یا کوچک کند تا زمینهٔ توسعه طلبی فرهنگی و سیاسی ترکیه و باکو را هموار کند.
هـ ) دروغ سازی و اسطوره پردازی ساختگی
پان ترک ها در برخی موارد ادعاهایی کاملاً بی پایه و ساختگی مطرح می کنند، مانند:
کوروش ترک بوده!
زبان فارسی تحمیلی است!
هخامنشیان وجود نداشته اند!
زرتشت اهل باکو و ترک زبان بوده!
این ادعاها، به دور از روش علمی و شواهد تاریخی، نوعی واکنش روانی و هویتی نسبت به عظمت تاریخ پارسی است. در واقع:
�وقتی نتوانی با تاریخ رقابت کنی، سعی می کنی آن را تخریب کنی یا مصادره کنی. �
3. چرا �پارس ستیزی� محور پان ترکیسم است؟
زیرا پارس نماد هویت ملی، تاریخ تمدنی، و استقلال فرهنگی ایران است. اگر پان ترک ها بتوانند این نماد را تخریب یا تضعیف کنند، راه برای ترک سازی هویت ایرانی هموار می شود. آن ها می دانند که مقابله با "پارس" یعنی مقابله با هستهٔ هویت ایران.
4. پاسخ علمی و ملی به این رفتارها چیست؟
۱. مستند کردن تاریخ: با آثار باستانی، کتیبه ها، منابع تاریخی یونانی، رومی، چینی و اسلامی می توان هویت پارسی را اثبات کرد.
۲. تبیین تفاوت "قوم پارس" با "فارس گرایی ایدئولوژیک": دفاع از تاریخ پارس به معنای حذف دیگر اقوام نیست.
۳. تقویت همبستگی ملی: ترک زبانان ایران ( آذری ها ) بخش جدایی ناپذیر تاریخ ایران اند و بسیار بافرهنگ تر از پان ترک ها هستند.
۴. افشاگری علمی و رسانه ای: باید تئوری های جعلی پان ترک ها با زبان علم و با آرامش پاسخ داده شوند.
جمع بندی
حسادت و دشمنی پان ترک ها با پارس ها ریشه در احساس ضعف تاریخی، تحریف ایدئولوژیک، رقابت سیاسی، و بحران هویت دارد. اما فرهنگ ایرانی و قوم پارس آن قدر ریشه دار، مستند و جهان شمول اند که نیازی به پاسخ های احساسی یا تخریبی ندارند. در برابر افراطی گری، باید با آگاهی، وحدت ملی و استدلال علمی ایستاد.

2 - در ادامه پرسش خود را از هوش مصنوعی به همراه پاسخش می آورم تا دروغین بودن نوشته های شما عیان گردد .
3 - به عنوان یک تاریخ شناس درباره قوم پارس و فرهنگش کامل توضیح بده
قوم پارس ( یا پارسیان ) ، یکی از مهم ترین اقوام آریایی ایران زمین، نقش بسزایی در شکل گیری تاریخ، تمدن و هویت ایرانی ایفا کرده اند. در این پاسخ، به صورت جامع و آکادمیک، به بررسی منشأ، تاریخ، فرهنگ، دین، زبان، هنر، ساختار اجتماعی و میراث قوم پارس می پردازیم.
الف - خاستگاه قوم پارس
قوم پارس شاخه ای از اقوام آریایی بودند که حدود سدهٔ دوم پیش از میلاد از آسیای میانه به فلات ایران مهاجرت کردند. آن ها ابتدا در منطقه ای به نام پارسوماش ( احتمالاً در جنوب غرب ایران ) ساکن شدند و سپس در منطقهٔ پارس ( استان فارس امروزی ) استقرار یافتند. نام �پارس� به تدریج برای اشاره به کل ایران به کار رفت و واژه هایی چون Persia، Pers� و پرس در زبان های اروپایی برگرفته از همین نام اند.
ب - ظهور و شکوفایی تاریخی
شاهنشاهی هخامنشی ( ۵۵۰ تا ۳۳۰ ق. م )
قوم پارس در سدهٔ ششم پیش از میلاد با اتحاد قبایل مختلف ایرانی و شکست مادها توسط کوروش بزرگ، نخستین شاهنشاهی جهانی تاریخ یعنی امپراتوری هخامنشی را بنیان نهادند. این شاهنشاهی از رود سند تا دریای مدیترانه گسترده شد.
کوروش کبیر به دلیل منشور حقوق بشرش، آزادی ادیان و احترام به اقوام مختلف، یکی از درخشان ترین چهره های تاریخ ایران و جهان است.
داریوش بزرگ ساختار اداری و حکومتی گسترده ای ایجاد کرد و راه شاهی، سیستم پستی، داریوش نامه ها و نظام مالیات را بنیان گذاشت.
سلسله های بعدی با تأثیر از پارس ها
هرچند پس از هخامنشیان حکومت به دست یونانیان، اشکانیان و سپس ساسانیان افتاد، اما فرهنگ پارسی به ویژه در دوران ساسانیان به شکلی بسیار قدرتمند بازتولید شد.
ج - دین و آیین
قوم پارس پیرو آیین های باستانی ایرانی و بعدها زرتشتی گری بودند.
زرتشت پیامبری ایرانی بود که در حدود هزارهٔ اول پیش از میلاد ظهور کرد. آیین او بر اساس سه اصل �پندار نیک، گفتار نیک، کردار نیک� بنا شده بود.
پارسیان پرستش آتش را نماد روشنایی و راستی می دانستند، اما آتش پرست نبودند، بلکه توحیدی بودند و به خدای یکتا به نام �اهورا مزدا� ایمان داشتند.
باور به رستاخیز، دوگانگی خیر و شر، و داوری پس از مرگ از ویژگی های آیین زرتشتی است.
د - زبان و خط
زبان قوم پارس، پارسی باستان بود که ریشهٔ زبان فارسی امروزی به شمار می رود.
خط پارسی باستان نوعی خط میخی بود که داریوش اول آن را برای نوشتن کتیبه ها رسمی کرد.
بعدها در دورهٔ ساسانی، خط های پهلوی و سپس فارسی میانه توسعه یافتند.
ه - هنر و معماری
قوم پارس در هنر و معماری دستاوردهای برجسته ای داشتند:
تخت جمشید ( پارسه ) : شاهکار معماری هخامنشی، با ستون های عظیم، تالارهای باشکوه، نقش برجسته هایی از اقوام مختلف، و نمادهای پادشاهی.
نقش رستم: آرامگاه شاهان هخامنشی که به شیوه ای خاص در دل کوه تراشیده شده اند.
در هنر، تقارن، شکوه و احترام به طبیعت دیده می شود.
استفاده از سنگ و مهارت بالا در حجاری، سفالگری، فلزکاری و فرش بافی از دیگر ویژگی هاست .
و - ساختار اجتماعی
در زمان هخامنشی، جامعه به طبقات مختلف تقسیم شده بود: شاه، اشراف و فرمانروایان محلی، کاهنان، جنگجویان، کشاورزان و پیشه وران.
قوم پارس به تسامح دینی و فرهنگی مشهور بودند. ملل تحت سلطه می توانستند آیین، زبان و آداب خود را حفظ کنند.
زنان در جامعه پارسی برخلاف بسیاری از تمدن های هم زمان، از حقوق و موقعیت نسبی برخوردار بودند ( اسناد گلی درباره دستمزد زنان در دوره داریوش موجود است ) .
ز - میراث قوم پارس در جهان امروز
بسیاری از اصول مدیریتی، نظام اداری، نظام حقوقی و منشورهای اخلاقی در تمدن های بعدی ( رومی، یونانی و اسلامی ) از پارس ها الهام گرفته اند.
پارسیان بازرگانانی فعال بودند و از جاده ابریشم تا مصر و هند رفت وآمد داشتند.
امروزه بازماندگان پارسیان در هند با نام زرتشتیان پارسی ( Parsis ) شناخته می شوند.
نتیجه گیری
قوم پارس نه تنها یکی از پایه گذاران تمدن ایرانی، بلکه از سازندگان تمدن جهانی به شمار می آیند. فرهنگ آن ها در زمینه هایی چون حکومت داری، دیپلماسی، دین، معماری، هنر، زبان و اخلاق انسانی اثراتی ماندگار داشته است. این قوم الگویی از همزیستی، دادگستری، و پیشرفت تمدنی بود که حتی پس از فروپاشی سیاسی شان، روح فرهنگی و فکری شان در ایران و بسیاری از نقاط جهان باقی ماند.

### ۱. موسیقی بومی
- موسیقی مقامی:
- راست پنجگاه و سه گاه در موسیقی کلاسیک ایرانی ریشه در سنت های باستانی فارس دارند.
- نمونه های محلی: موسیقی نوروزی ( مانند �میر نوروزی� در فارس ) و آوازهای کار ( مانند �لالایی های بوشهری� ) .
- سازهای خاص:
- نی انبان ( استان های فارس و بوشهر ) و قره نی ( کرمان ) که مختص مناطق فارسی زبان است.
### ۲. لباس بومی
- لباس های سنتی:
- قبا و شلوار داریتی ( استان فارس ) مشابه نقش برجسته های تخت جمشید.
- در سفرنامه های اروپاییان ( مثل شاردن ) به پوشش خاص مردم شیراز و اصفهان اشاره شده است.
### ۳. خوراک های بومی
- غذاهای منطقه ای:
- قورمه سبزی ( با ریشه در استان مرکزی ) ، کله پاچه ( اصفهان ) ، اشکنه بوشهری.
- شیرینی های خاص: کلمپه کرمانی، نان شیرمال اصفهانی.
- مستندات تاریخی:
- در کتاب �سفرنامه ناصرخسرو� ( سده ۱۱ میلادی ) از غذاهای محلی فارس نام برده شده است.
### ۴. چرا این عناصر کمتر شناخته شده اند؟
- تمرکزگرایی فرهنگی:
- در دوره پهلوی، برخی عناصر فرهنگی �ایران شهری� به جای فرهنگ های محلی تبلیغ شد.
- شهرنشینی سریع:
- مناطق فارسی زبان زودتر شهری شدند و برخی سنت ها کمرنگ شدند.
- مقایسه نادرست:
- فرهنگ فارس ها بیشتر در ادبیات و موسیقی کلاسیک تجلی یافته تا رقص یا لباس رنگارنگ ( برخلاف اقوام دیگر ) .
### ۵. نتیجه گیری
فارس ها نیز مانند دیگر اقوام ایران دارای فرهنگ بومی هستند، اما به دلایل تاریخی و اجتماعی، برخی عناصر آن:
- با فرهنگ رسمی ایران ادغام شده ( مثل موسیقی کلاسیک ) .
- یا تحت تأثیر شهرنشینی مدرن قرار گرفته است.
این به معنای نبود فرهنگ نیست، بلکه نشانه تحول تاریخی آن است.
📌 مقایسه علمی:
- ترکان: فرهنگ مبتنی بر کوچندگی و دشت ( مانند آذربایجان ) .
- فارس ها: فرهنگ مبتنی بر شهرنشینی و کشاورزی دیرینه ( مانند اصفهان و شیراز ) .
هر دو معتبر، اما با شکل های متفاوت بیان.
و نیز پاسخ دقیق به این پرسش که چرا برخی عناصر فرهنگی فارس ها ( مردم مرکز و جنوب ایران ) نسبت به اقوام دیگر کمرنگ تر به نظر می رسد:
### ۱. دلایل تاریخی و سیاسی
- حکومت های متمرکز با هویت فراگیر:
- از دوره هخامنشیان تا صفویه و پهلوی، حکومت های مرکزی ایران بیشتر بر هویت یکپارچه ایرانی تأکید داشتند تا تفاوت های قومی.
- فرهنگ فارسی به عنوان زبان و هویت رسمی درآمده بود، در حالی که اقوام دیگر ( مانند ترک ها، کردها، بلوچ ها ) به دلیل زندگی در حاشیه، هویت محلی خود را بیشتر حفظ کردند.
- تأثیر مدرنیزاسیون پهلوی:
- رضا شاه لباس محلی را ممنوع کرد و فرهنگ شهری یکسان سازی شد. از آنجا که فارسی زبانان بیشتر در شهرهای بزرگ بودند، فرهنگ بومی آنان زودتر تحت تأثیر این تغییرات قرار گرفت.
### ۲. تفاوت در شیوه زندگی
- فارس ها عمدتاً شهرنشین و کشاورز بودند:
- بسیاری از اقوام دیگر ( مانند ترکمن ها، عرب ها، لرها و کردها ) کوچ نشین یا روستانشین بودند و فرهنگ شفاهی و نمایشی ( مثل رقص و موسیقی محلی ) در میان آنان قوی تر باقی ماند.
- در مقابل، فارسی زبانان بیشتر فرهنگ مکتوب ( ادبیات، شعر، موسیقی کلاسیک ) را توسعه دادند.
### ۳. ادغام فرهنگ فارسی در هویت ملی
- بسیاری از عناصر فرهنگی فارس ها به فرهنگ ملی ایران تبدیل شده و دیگر به عنوان یک قوم خاص شناخته نمی شوند، مانند:
- نوروز ( که ریشه در فرهنگ ایرانی دارد اما امروز ملی شده است ) .
- موسیقی دستگاهی ( که در اصل متعلق به مناطق مرکزی ایران است اما اکنون در تمام کشور اجرا می شود ) .
### ۴. کمرنگ تر بودن برخی عناصر به معنای نبودن آن ها نیست
- موسیقی: هنوز در مناطق روستایی فارس آوازهای کار و لالایی های محلی وجود دارد.
- لباس: لباس های سنتی شیراز و اصفهان در گذشته متمایز بودند، اما امروز کمتر استفاده می شوند.
- خوراک: غذاهایی مثل قورمه سبزی، کله پاچه و بریانی اصفهانی در اصل متعلق به مناطق فارسی زبان هستند.
### ۵. جمع بندی: چرا کمرنگ تر به نظر می رسد؟
- شهرنشینی سریع تر باعث کاهش برخی عناصر فرهنگی شد.
- هویت ملیِ مسلط، فرهنگ فارسی را در خود جذب کرد و آن را کمتر به عنوان یک قوم مجزا نشان داد.
- تمرکز حکومت ها بر یکسان سازی فرهنگی باعث شد برخی سنت های محلی کمرنگ شوند.
📌 نتیجه:
فرهنگ فارسی کمرنگ نشده، بلکه در هویت ملی ایران حل شده است. در حالی که اقوام دیگر به دلیل حاشیه نشینی و مقاومت در برابر یکسان سازی، فرهنگ بومی خود را پررنگ تر حفظ کردند.
همدلی اقوام ایرانی در پرتو قرآن و سخنان امامان ( ع )
قرآن کریم می فرماید:
�إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ� ( حجرات: ۱۰ )
*�همانا مؤمنان با یکدیگر برادرند. �*
امام علی ( ع ) نیز فرمودند:
�النَّاسُ إِمَّا أَخٌ لَکَ فِی الدِّینِ، أَوْ نَظِیرٌ لَکَ فِی الْخَلْقِ�
*�مردم یا برادر دینی تو هستند، یا در آفرینش با تو برابرند. �*
ایران، سرزمینی است با تنوع قومی و زبانی، اما همه ما در برادری ایمانی و همبستگی ملی یکپارچه ایم. همان گونه که قرآن و اهل بیت ( ع ) بر وحدت و مهربانی تأکید کرده اند، اقوام ایرانی نیز در طول تاریخ، با احترام متقابل و همدلی، چراغ امید را در این سرزنگین روشن نگه داشته اند.
همدلی، رمز ماندگاری ایران است. 🇮🇷

🔹 بخش اول: آیا تخت جمشید در دوران پهلوی ساخته شده؟
✅ پاسخ قطعی: خیر، تخت جمشید یکی از بناهای معتبر باستانی دنیاست و ساخت آن به دوران هخامنشی ( حدود ۲۵۰۰ سال پیش ) بازمی گردد.
🔍 منابع معتبر و شواهد علمی:
1. کاوش های باستان شناسی ثبت شده بین المللی:
ارنست هرتسفلد ( باستان شناس آلمانی ) در دهه ۱۹۳۰ کاوش های علمی تخت جمشید را آغاز کرد.
بعد از او، اریک اشمیت از مؤسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو، کاوش ها را ادامه داد و مستندات دقیقی فراهم کرد که امروزه در آرشیو این دانشگاه و کتابخانه های جهانی موجود است.
2. کتیبه ها و زبان ها:
کتیبه های به خط میخی در سه زبان: فارسی باستان، ایلامی و اکدی ( بابلی نو ) در سرتاسر مجموعه دیده می شوند.
تطبیق زبانی و محتوایی این کتیبه ها با متون دیگر دوره باستان ( مانند بیستون، بابِل و. . . ) نشان می دهد که قدمت آن ها بدون تردید متعلق به عصر هخامنشی است.
3. آزمون های علمی:
هرچند روش کربن ۱۴ فقط روی مواد آلی جواب می دهد، اما در لایه های اطراف معماری و ابزارها، آزمون های فرسایش، رسوب شناسی، و تطابق با دوره های تاریخی انجام شده اند.
پژوهش های زمین شناسی روی نوع سنگ ها و ابزارهای حکاکی نیز زمان ساخت را با حدود ۵۰۰ پیش از میلاد منطبق می دانند.
4. منابع تاریخی:
مورخانی مانند هرودوت، گزنفون و استرابون درباره کاخ ها و شکوه پارسه ( تخت جمشید ) نوشته اند.
اسکندر مقدونی در سال ۳۳۰ پیش از میلاد آن را آتش زد. توصیف این واقعه نیز در منابع یونانی آمده است.
- - -
🔹 بخش دوم: آیا �قوم پارس� یک ملت واقعی بوده یا یک برچسب سیاسی؟
✅ پاسخ: بله، پارس ها قوم واقعی و تاریخی بودند، اما نگاه ناسیونالیستی مدرن به آن ها ممکن است تا حدی �روایت سازانه� و حتی �سیاسی� باشد.
🔍 منابع و استدلال های تاریخی:
1. منابع تاریخی قدیم:
�پارس� ( در فارسی باستان: Pārsa ) یکی از اقوام آریایی مهاجر به فلات ایران بود که در جنوب ایران ( استان فارس کنونی ) ساکن شدند.
در کتیبه بیستون، داریوش خودش را �پارسی، پسر پارسی، آریایی از نژاد آریایی� معرفی می کند.
منابع بابلی و آشوری نیز از �پارسوآ� به عنوان گروهی مستقل یاد می کنند که بعدها پایه گذار شاهنشاهی هخامنشی شدند.
2. مشکلات درک امروز از "قوم پارس":
درست است که امروزه نشانه های زنده فرهنگی مثل لباس بومی، موسیقی و زبان جداگانه برای "قوم پارس" کم رنگ است. اما این به معنی جعلی بودن آن ها نیست.
دلیل اصلی این است که قوم پارس در جایگاه حکومتی و اشرافی قرار گرفت و زبان و فرهنگ شان به شکل رسمی و کلاسیک درآمد ( مانند لاتین در روم ) .
3. هم پوشانی فرهنگی با اقوام دیگر:
نواحی جنوبی ایران ( مانند فارس، کهگیلویه، بوشهر ) هنوز هم موسیقی، زبان ها و گویش هایی دارند که ریشه در لهجه ها و سنت های پارسی دارند ( مثلاً لری جنوبی یا فارسی دری باستانی ) .
نباید فراموش کنیم که در گذر زمان، فرهنگ های حاکم معمولاً عناصر محلی را جذب و به زبان رسمی تبدیل می کنند.
- - -
🔹 بخش سوم: نقش پهلوی ها در بازتعریف هویت ایرانی و قوم پارس
✅ حقیقت: دوران پهلوی به ویژه رضا شاه، نقش پررنگی در احیای نمادهای باستانی برای ساخت �هویت ملی مدرن� ایفا کرد.
🔍 شواهد تاریخی:
1. تغییر نام ها:
ایران به جای Persia معرفی شد ( سال ۱۹۳۵ ) .
بسیاری از مکان ها، خیابان ها، مدارس و. . . به نام کوروش، داریوش و تخت جمشید نام گذاری شدند.
2. بازسازی های میدانی:
بخشی از مرمت تخت جمشید، ایجاد راه های دسترسی، نورپردازی و حتی پوشش رسانه ای مربوط به جشن های ۲۵۰۰ ساله در دوره محمدرضا شاه پهلوی انجام شد.
3. ایده "ایرانگرایی" به جای "اسلام گرایی":
در واکنش به نفوذ عثمانی، عربی و اسلامی، پهلوی ها تلاش کردند باستان گرایی را تقویت کنند.
این کار باعث �ساختن روایت هایی نو� از گذشته با تأکید بر افتخارات شاهنشاهی شد.
- - -
🔚 جمع بندی نهایی:
موضوع پاسخ مستند
تخت جمشید ساخت پهلوی است؟ ❌ خیر، قدمت آن بیش از ۲۵۰۰ سال است.
قوم پارس واقعیت تاریخی دارد؟ ✅ بله، اما هویت امروزی آن تا حدی محصول روایت سازی است.
آیا هویت پارسی در دوره پهلوی پررنگ تر شد؟ ✅ بله، اما این باعث جعلی بودن اصل تاریخ نمی شود.
- - -
📚 منابع علمی برای مطالعه بیشتر:
1. Ernst Herzfeld – Archaeological History of Iran
2. Eric Schmidt – Persepolis I & II, University of Chicago Press
3. Pierre Briant – From Cyrus to Alexander
4. Richard Frye – The Heritage of Persia
5. A. Shapur Shahbazi – Persepolis: The Archaeology of Parsa, Seat of the Persian Kings
- - -

لینک اول
ریشه های شکل گیری پانترک یا مغول پرستان بخش ۲
لینک دوم
ریشه های شکل گیری پانترک یا مغول پرستان بخش ۳
لینک سوم
ریشه های شکل گیری پانترک یا مغول پرستان بخش ۴
لینک چهارم
ریشه های شکل گیری پانترک یا مغول پرستان بخش ۵
لینک پنجم

اصطلاح �ترک� در منابع رسمی عثمانی، به ویژه در قرون ۱۵ تا ۱۸، گاهی برای روستاییان ساده، عشایر یا کسانی که آموزش ندیده بودند به کار می رفت، نه به عنوان یک هویت ملی مثبت.
به عنوان نمونه، واژه هایی مانند �ترکِ بی سواد� ( Etrak - ı bi - idrak ) در برخی منابع آمده که به معنای �ترک های ناآگاه� است .