[ویکی فقه] حضرت زینب کبری (علیهاالسّلام)، به دلیل برخورداری از فضائل و مناقب والای انسانی مانند شرافت در نسب، علم، عبادت، عفت، شجاعت، صداقت، صبر و ... یکی از شخصیت های برجسته در طول تاریخ اسلام و الگویی منحصر به فرد برای همه مردان و زنان جهان در مبارزه با طاغوت می باشند.
حضرت زینب (علیهاالسّلام) به اعتراف همه تاریخ نویسان، آراسته به همه فضایل و خصلت های والای اخلاقی و الهی بودند. زینب کبری (علیهاالسّلام) در وقار و شخصیت مانند جده اش خدیجه (علیهاالسّلام) در حیا و عفّت همچون مادرش فاطمه (سلام الله علیها)، در رسایی و شیوایی بیان، مانند پدرش علی (علیه السّلام)، در حلم و بردباری چون امام حسن (علیه السّلام) و در شجاعت و قوّت قلب، مانند برادرش امام حسین (علیه السّلام) بود.زینب کبری (سلام الله علیها) تحت تربیت پدر و مادری همچون حضرت علی (علیه السّلام) و حضرت فاطمه (سلام الله علیها) و با شایستگی و استعداد ذاتی که از آن بهره مند بود به مراتب عالی از فضائل و کمالات انسانی دست یافت. او همانند پدر و مادرش جامع همه کمالات و صفات پسندیده بود. سخنرانی های او در کوفه و شام خاطره خطبه های پدرش امیرمؤمنان (علیه السّلام) را در یادها زنده کرد. زینب کبری (سلام الله علیها) یکی از محدثان و راویان حدیث به شمار می آید و درسنین کودکی، در حالی که بیش از ۵ یا ۶ سال از عمرش نمی گذشت، خطبه مادرش حضرت زهرا (سلام الله علیها) را با آن مضامین بسیار بلند و عالی شنید و پس از آن برای دیگران نقل می کند. عبدالله بن عباس، شاگرد برجسته حضرت علی (علیه السّلام) و مفسر قرآن کریم، خطبه فدک حضرت زهرا (سلام الله علیها) را از زینب نقل می کند و از آن بانوی بزرگ با عنوان «عقیلتنا؛ عاقل و دانای ما» یاد می کند. زینب (سلام الله علیها) از جنبه عبادت در حدّی بود که در دوران اسارت و سخت ترین شرایط جسمی و روحی که ممکن است برای یک انسان پیش آید، شب زنده داری و نماز شبش ترک نگردید، در حالی که در شرایطی به مراتب آسان تر و سهل تر از آن انسان های معمولی قادر به حفظ برنامه های عادی و معمولی زندگی خود نیستند. عبادت و اطاعت خدا، حضرت زینب (سلام الله علیها) را از مصادیق روشن و بارز این حدیث قدسی قرار داده بود که خداوند متعال می فرماید: «یابن آدم، انا اقول للشی ء کن فیکون، اطعنی فیما امرتک اجعلک تقول للشی ء کن فیکون؛ ای فرزند آدم! من به هر چه بگویم باش، موجود می شود، در آنچه به تو دستور داده ام از من اطاعت کن تا تو را آن گونه قرار دهم که هر چیز بگویی باش، موجود شود! » حضرت زینب (سلام الله علیها) نیز بر اثر عبادت و اطاعت خدا به مقامی رسیده بود که از ولایت تکوینی برخوردار بود. روایت شده که آن حضرت پیش از سخنرانی خود در کوفه به مردم اشاره کرد، با آن اشاره نفس ها در سینه ها حبس شد و زنگ ها از صدا باز ایستاد و در یک کلام حضرت زینب (سلام الله علیها) به حق، زینت پدر، آن شخصیت یگانه تاریخ بود، همچنان که خداوند این نام را برای وی برگزید.در کتاب مستدرک سفینة البحار چنین آمده است:«أما زینب الکبری (سلام الله علیها) من رواة الحدیث، أدرکت النبی و ولدت فی حیاته؛ زینب کبری (سلام الله علیها) از راویان حدیث هستند که در زمان حیات پیامبر اسلام به دنیا آمدند و ایشان را درک نمودند.» همچنین در ادامه آمده است: «هِیَ عَقیلَةُ بَنی هاشِمٍ وَ قَدْ حازَتْ مِنَ الصِّفاتِ الْحَمیدَةِ مـا لَمـْ یُحزْها بَعْدَ اُمِّها احَدٌ حَتی حَقَّ اَنْ یُقالَ هِیَ الصِدّیقَةُ الصُغْری، هِیَ فِی الْحِجابِ والْلِفّافِ مَزیدَةٌ لَمْ یَر شَخْصَها احَدٌ مِنَ الرِّجالِ فی زَمانِ اَبیها وَ اَخَویها الاّ یَومَ طَّفِّ وَ هِیَ فـِی الصـَّبْرِ وَ الثَّباتِ وَ قـُوَّةِ الایمانِ وَالتَّقوی وَحیدَةٌ وَ هِیَ فِی الْفَصاحَةِ وَ الْبَلاغَةِ کَاَنَّها تَفْرَغُ عَنْ لِسانِ امیرِالمؤمنین (علیه السّلام)...؛ زینب بانوی بنی هاشم است که در صفات سـتوده، بـرترین اسـت و کسی جز مادرش بر او افتخار و برتری ندارد، تا جایی که اگر بگوییم او «صدیقه صغری» است، حق گـفته ایم. در پوشـیدگی و حجاب، چنان بود که کسی از مردان در زمان پدر و برادرانش او را ندید، جز در واقعه کربلا. او در صـبر و قـوّت ایمان و تقوا منحصر به فرد بود و در فصاحت و بلاغت، گویا از زبان امیرالمؤمنین (علیه السّلام) سخن می گوید.» مجلسی نیز از آن حـضرت، حدیث نقل کرده است. سخنان و اشعار حضرت زینب (علیهاالسّلام) درباره گفتار و حالات امام حـسین (علیه السّلام) نیز به عـنوان حـدیث، از معصوم (علیه السّلام) محسوب می گردند. القابی هم که برای آن حضرت نقل شده است به گوشه هایی از عظمت شخصیت این بزرگ بانوی اسلام دلالت دارند. در ذیل گوشه هایی از فضیلت های زینب کبری (سلام الله علیها)، بیان می گردد:
شرافت در نسب
حضرت زینب کبری (سلام الله علیها) دختر امیرالمؤمنین، علی بن ابی طالب (علیه السّلام) بـن عبدالمطلب ، قریشیة و هاشمیة است. چنانکه منابع در معرفی وی چنین نوشته اند: «زینب بنت علی بن ابی طالب بن عبد المطلب الهاشمیة سبطة رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم) امها فاطمة الزهراء قال ابن الاثیر انها ولدت فی حیاة النبی (صلی الله علیه و آله وسلّم)...» مادرش فاطمه زهرا (سلام الله علیها) جدش رسـول خـدا حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله وسلّم) و جـده اش خدیجه کبری (سلام الله علیها) است.بر اساس روایتی از رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم)، زینب کبری (سلام الله علیها) همانند دیگر خواهر و برادران مادری از خمیره ذات رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) آفریده شده است. در روایات آمده است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) فرمودند: «وُلْدُ فاطِمَةَ فَانَا وَ لِیُّهُم وَ عُصبَتُهُم، و هُم خُلِقُوا مِن طِینَتِی..؛ فرزندان فاطمه (حسن، حسین، زینب، و ام کلثوم و محسن) که من ولی و سرپرست نَسَبی آن ها هستم، از طینت و خمیره ذات من آفریده شده اند...»مادر این بانو فاطمه زهرا بنت رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم) است که قرآن کریم در آیه تطهیر به طهارت وی شهادت داده است. (اِنَّما یُریدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیرا) وی سیده نساء العالمین، محبوب رسول الله و اولین کسی است که به اذن الهی داخل در بهشت می شود. اما پدرش علی بن ابی طالب، اولین ایمان آورنده به رسول الله حضرت امیر مؤمنان، سید اوصیا مولای متقیان (علیه السّلام) و رهبر روسپیدان عالم «قائد الغرّ المُحجّلین» می باشد. از پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) روایت شده است که درباره آن امام همام فرموده اند: «لو کانَ البَحرُ مِداداً و الاشجارُ اقلاماً و اوراقُها قِرْطاساً، و الجنُّ و الانسُ کُتّاباً، لما احْصوا مَناقِبَهُ؛ اگر دریاها مرکب، درختان قلم، برگ های درختان ورق، و جن و انس نویسنده شوند، نمی توانند فضیلت های او را به شماره درآورند.» (لو ان الغیاض اقلام، والبحر مداد، والجن حساب، والانس کتاب ما احصوا فضائل علی بن ابی طالب (علیه السّلام)) و امام حسن و امام حسین (علیهماالسلام) دو سرور جوانان اهل بهشت، برادرانش می باشند.
نام گذاری الهی
زینب معروف ترین نام دختر ارشد امیرالمومنین امام علی (علیه السّلام) است. بر اساس روایات متعدد، نام گذاری حضرت زینب (سلام الله علیها)، توسط پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) صورت گرفت. به این صورت که پس از تولّد وی، حضرت فاطمه (سلام الله علیها) دخترش را نزد امیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) بردند و از ایشان خواستند که نامی برای وی انتخاب نماید، امیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) فرمود: از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) در این امر پیشی نمی گیرم در آن هنگام پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) در مسافرت بودند. هنگامی که سه روز گذشت، رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) از سفر مراجعت نمود و همان گونه که رسم و سیره رسول اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) بود، نخست، به منزل حضرت زهرا (علیها سلام) وارد گشتند. امیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) به محضرشان شرفیاب شد و از ایشان در خواست کرد که برای دخترش نامی انتخاب بکند. رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) فرمودند: من هم از پروردگارم پیشی نمی گیرم. در این هنگام جبرئیل نازل شد و درود پروردگار را ابلاغ فرمود و گفت: نام این مولود را «زینب» بگذار، چرا که این را در لوح محفوظ نوشته ایم. سپس پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) قنداقه وی را طلبید، او را بوسید و فرمود: «به حاضران و غایبان امّتم وصیت می کنم که حرمت این دختر را پاس بدارند. همانا وی مانند خدیجه کبری (سلام الله علیها) است.» سپس جبرائیل مصایب و مشکلاتی را که بر آن حضرت وارد خواهد شد، بازگو کرد. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) گریست و فرمود: هر کس بر این دختر بگرید، همانند کسی است که بر برادرانش حسن و حسین گریسته باشد. «إن من بکی علیها، وعلی مصائبها یکون ثوابه کثواب من بکی علی أخویها.» بنابر آنچه که بیان شد انتخاب نام حضرت زینب (سلام الله علیها) از جانب خدا و از طریق وحی بوده که این خود فضیلتی برای ایشان می باشد. در معنای لغوی زینب دو نظریه عنوان شده است:۱. زینب یک کلمه ترکیبی از «زین» و «اب» به معنای «زینت پدر» می باشد. ۲. زینب کلمه ای بسیط بوده و نام «درخت» و یا «گل» می باشد. در لسان العرب آمده: «زینب درختی زیبا و خوش بو است از این رو این نام برای دختران انتخاب می گردد. در کنایات و استعارات عرب هر شخص بزرگ و نفیس به «درخت» تشبیه می شود مانند: «مَثَلاً کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرةٍ طَیِّبَةٍ اَصْلُهَا ثَابِتٌ» و یا حدیث «اَنا و علیٍّ من شجرهٍ واحدهٍ» در هر صورت قدر متیقن از این دو نظریه این است که زینب نامی زیبا و پر معناست.برخی گفته اند زینب کبری (سلام الله علیها) به نام و یاد زینب، دختر پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) که وفات کرده بود، «زینب» نام گذاری شده است. چنانکه در احادیث آمده است مردی از اهل قم از امام صادق (علیه السّلام) سؤال کرد: آیا زنان می توانند بر جنازه نماز بخوانند؟ حضرت در پاسخ فرمودند: آری! زینب دختر پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) وفات یافت و فاطمه زهرا (سلام الله علیها) با تعدادی از زنان رفتند و بر جنازه او نماز گزاردند.» «کُنْتُ عِنْدَ اَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السّلام) فَسَاَلَهُ رَجُلٌ مِنَ الْقُمِّیِّینَ فَقَالَ یَا اَبَا عَبْدِ اللَّهِ! تُصَلِّی النِّسَاءُ عَلَی الْجَنَائِزِ؟ قَالَ فَقَالَ اَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السّلام): اِنَّ زَیْنَبَ بِنْتَ النَّبِیِّ تُوُفِّیَتْ وَ اِنَّ فَاطِمَةَ (سلام الله علیها) خَرَجَتْ فِی نِسَائِهَا فَصَلَّتْ عَلَی اُخْتِهَا»
مقام ولیةُ الله
...
حضرت زینب (علیهاالسّلام) به اعتراف همه تاریخ نویسان، آراسته به همه فضایل و خصلت های والای اخلاقی و الهی بودند. زینب کبری (علیهاالسّلام) در وقار و شخصیت مانند جده اش خدیجه (علیهاالسّلام) در حیا و عفّت همچون مادرش فاطمه (سلام الله علیها)، در رسایی و شیوایی بیان، مانند پدرش علی (علیه السّلام)، در حلم و بردباری چون امام حسن (علیه السّلام) و در شجاعت و قوّت قلب، مانند برادرش امام حسین (علیه السّلام) بود.زینب کبری (سلام الله علیها) تحت تربیت پدر و مادری همچون حضرت علی (علیه السّلام) و حضرت فاطمه (سلام الله علیها) و با شایستگی و استعداد ذاتی که از آن بهره مند بود به مراتب عالی از فضائل و کمالات انسانی دست یافت. او همانند پدر و مادرش جامع همه کمالات و صفات پسندیده بود. سخنرانی های او در کوفه و شام خاطره خطبه های پدرش امیرمؤمنان (علیه السّلام) را در یادها زنده کرد. زینب کبری (سلام الله علیها) یکی از محدثان و راویان حدیث به شمار می آید و درسنین کودکی، در حالی که بیش از ۵ یا ۶ سال از عمرش نمی گذشت، خطبه مادرش حضرت زهرا (سلام الله علیها) را با آن مضامین بسیار بلند و عالی شنید و پس از آن برای دیگران نقل می کند. عبدالله بن عباس، شاگرد برجسته حضرت علی (علیه السّلام) و مفسر قرآن کریم، خطبه فدک حضرت زهرا (سلام الله علیها) را از زینب نقل می کند و از آن بانوی بزرگ با عنوان «عقیلتنا؛ عاقل و دانای ما» یاد می کند. زینب (سلام الله علیها) از جنبه عبادت در حدّی بود که در دوران اسارت و سخت ترین شرایط جسمی و روحی که ممکن است برای یک انسان پیش آید، شب زنده داری و نماز شبش ترک نگردید، در حالی که در شرایطی به مراتب آسان تر و سهل تر از آن انسان های معمولی قادر به حفظ برنامه های عادی و معمولی زندگی خود نیستند. عبادت و اطاعت خدا، حضرت زینب (سلام الله علیها) را از مصادیق روشن و بارز این حدیث قدسی قرار داده بود که خداوند متعال می فرماید: «یابن آدم، انا اقول للشی ء کن فیکون، اطعنی فیما امرتک اجعلک تقول للشی ء کن فیکون؛ ای فرزند آدم! من به هر چه بگویم باش، موجود می شود، در آنچه به تو دستور داده ام از من اطاعت کن تا تو را آن گونه قرار دهم که هر چیز بگویی باش، موجود شود! » حضرت زینب (سلام الله علیها) نیز بر اثر عبادت و اطاعت خدا به مقامی رسیده بود که از ولایت تکوینی برخوردار بود. روایت شده که آن حضرت پیش از سخنرانی خود در کوفه به مردم اشاره کرد، با آن اشاره نفس ها در سینه ها حبس شد و زنگ ها از صدا باز ایستاد و در یک کلام حضرت زینب (سلام الله علیها) به حق، زینت پدر، آن شخصیت یگانه تاریخ بود، همچنان که خداوند این نام را برای وی برگزید.در کتاب مستدرک سفینة البحار چنین آمده است:«أما زینب الکبری (سلام الله علیها) من رواة الحدیث، أدرکت النبی و ولدت فی حیاته؛ زینب کبری (سلام الله علیها) از راویان حدیث هستند که در زمان حیات پیامبر اسلام به دنیا آمدند و ایشان را درک نمودند.» همچنین در ادامه آمده است: «هِیَ عَقیلَةُ بَنی هاشِمٍ وَ قَدْ حازَتْ مِنَ الصِّفاتِ الْحَمیدَةِ مـا لَمـْ یُحزْها بَعْدَ اُمِّها احَدٌ حَتی حَقَّ اَنْ یُقالَ هِیَ الصِدّیقَةُ الصُغْری، هِیَ فِی الْحِجابِ والْلِفّافِ مَزیدَةٌ لَمْ یَر شَخْصَها احَدٌ مِنَ الرِّجالِ فی زَمانِ اَبیها وَ اَخَویها الاّ یَومَ طَّفِّ وَ هِیَ فـِی الصـَّبْرِ وَ الثَّباتِ وَ قـُوَّةِ الایمانِ وَالتَّقوی وَحیدَةٌ وَ هِیَ فِی الْفَصاحَةِ وَ الْبَلاغَةِ کَاَنَّها تَفْرَغُ عَنْ لِسانِ امیرِالمؤمنین (علیه السّلام)...؛ زینب بانوی بنی هاشم است که در صفات سـتوده، بـرترین اسـت و کسی جز مادرش بر او افتخار و برتری ندارد، تا جایی که اگر بگوییم او «صدیقه صغری» است، حق گـفته ایم. در پوشـیدگی و حجاب، چنان بود که کسی از مردان در زمان پدر و برادرانش او را ندید، جز در واقعه کربلا. او در صـبر و قـوّت ایمان و تقوا منحصر به فرد بود و در فصاحت و بلاغت، گویا از زبان امیرالمؤمنین (علیه السّلام) سخن می گوید.» مجلسی نیز از آن حـضرت، حدیث نقل کرده است. سخنان و اشعار حضرت زینب (علیهاالسّلام) درباره گفتار و حالات امام حـسین (علیه السّلام) نیز به عـنوان حـدیث، از معصوم (علیه السّلام) محسوب می گردند. القابی هم که برای آن حضرت نقل شده است به گوشه هایی از عظمت شخصیت این بزرگ بانوی اسلام دلالت دارند. در ذیل گوشه هایی از فضیلت های زینب کبری (سلام الله علیها)، بیان می گردد:
شرافت در نسب
حضرت زینب کبری (سلام الله علیها) دختر امیرالمؤمنین، علی بن ابی طالب (علیه السّلام) بـن عبدالمطلب ، قریشیة و هاشمیة است. چنانکه منابع در معرفی وی چنین نوشته اند: «زینب بنت علی بن ابی طالب بن عبد المطلب الهاشمیة سبطة رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم) امها فاطمة الزهراء قال ابن الاثیر انها ولدت فی حیاة النبی (صلی الله علیه و آله وسلّم)...» مادرش فاطمه زهرا (سلام الله علیها) جدش رسـول خـدا حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله وسلّم) و جـده اش خدیجه کبری (سلام الله علیها) است.بر اساس روایتی از رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم)، زینب کبری (سلام الله علیها) همانند دیگر خواهر و برادران مادری از خمیره ذات رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) آفریده شده است. در روایات آمده است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) فرمودند: «وُلْدُ فاطِمَةَ فَانَا وَ لِیُّهُم وَ عُصبَتُهُم، و هُم خُلِقُوا مِن طِینَتِی..؛ فرزندان فاطمه (حسن، حسین، زینب، و ام کلثوم و محسن) که من ولی و سرپرست نَسَبی آن ها هستم، از طینت و خمیره ذات من آفریده شده اند...»مادر این بانو فاطمه زهرا بنت رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم) است که قرآن کریم در آیه تطهیر به طهارت وی شهادت داده است. (اِنَّما یُریدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیرا) وی سیده نساء العالمین، محبوب رسول الله و اولین کسی است که به اذن الهی داخل در بهشت می شود. اما پدرش علی بن ابی طالب، اولین ایمان آورنده به رسول الله حضرت امیر مؤمنان، سید اوصیا مولای متقیان (علیه السّلام) و رهبر روسپیدان عالم «قائد الغرّ المُحجّلین» می باشد. از پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) روایت شده است که درباره آن امام همام فرموده اند: «لو کانَ البَحرُ مِداداً و الاشجارُ اقلاماً و اوراقُها قِرْطاساً، و الجنُّ و الانسُ کُتّاباً، لما احْصوا مَناقِبَهُ؛ اگر دریاها مرکب، درختان قلم، برگ های درختان ورق، و جن و انس نویسنده شوند، نمی توانند فضیلت های او را به شماره درآورند.» (لو ان الغیاض اقلام، والبحر مداد، والجن حساب، والانس کتاب ما احصوا فضائل علی بن ابی طالب (علیه السّلام)) و امام حسن و امام حسین (علیهماالسلام) دو سرور جوانان اهل بهشت، برادرانش می باشند.
نام گذاری الهی
زینب معروف ترین نام دختر ارشد امیرالمومنین امام علی (علیه السّلام) است. بر اساس روایات متعدد، نام گذاری حضرت زینب (سلام الله علیها)، توسط پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) صورت گرفت. به این صورت که پس از تولّد وی، حضرت فاطمه (سلام الله علیها) دخترش را نزد امیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) بردند و از ایشان خواستند که نامی برای وی انتخاب نماید، امیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) فرمود: از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) در این امر پیشی نمی گیرم در آن هنگام پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) در مسافرت بودند. هنگامی که سه روز گذشت، رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) از سفر مراجعت نمود و همان گونه که رسم و سیره رسول اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) بود، نخست، به منزل حضرت زهرا (علیها سلام) وارد گشتند. امیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) به محضرشان شرفیاب شد و از ایشان در خواست کرد که برای دخترش نامی انتخاب بکند. رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) فرمودند: من هم از پروردگارم پیشی نمی گیرم. در این هنگام جبرئیل نازل شد و درود پروردگار را ابلاغ فرمود و گفت: نام این مولود را «زینب» بگذار، چرا که این را در لوح محفوظ نوشته ایم. سپس پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) قنداقه وی را طلبید، او را بوسید و فرمود: «به حاضران و غایبان امّتم وصیت می کنم که حرمت این دختر را پاس بدارند. همانا وی مانند خدیجه کبری (سلام الله علیها) است.» سپس جبرائیل مصایب و مشکلاتی را که بر آن حضرت وارد خواهد شد، بازگو کرد. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) گریست و فرمود: هر کس بر این دختر بگرید، همانند کسی است که بر برادرانش حسن و حسین گریسته باشد. «إن من بکی علیها، وعلی مصائبها یکون ثوابه کثواب من بکی علی أخویها.» بنابر آنچه که بیان شد انتخاب نام حضرت زینب (سلام الله علیها) از جانب خدا و از طریق وحی بوده که این خود فضیلتی برای ایشان می باشد. در معنای لغوی زینب دو نظریه عنوان شده است:۱. زینب یک کلمه ترکیبی از «زین» و «اب» به معنای «زینت پدر» می باشد. ۲. زینب کلمه ای بسیط بوده و نام «درخت» و یا «گل» می باشد. در لسان العرب آمده: «زینب درختی زیبا و خوش بو است از این رو این نام برای دختران انتخاب می گردد. در کنایات و استعارات عرب هر شخص بزرگ و نفیس به «درخت» تشبیه می شود مانند: «مَثَلاً کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرةٍ طَیِّبَةٍ اَصْلُهَا ثَابِتٌ» و یا حدیث «اَنا و علیٍّ من شجرهٍ واحدهٍ» در هر صورت قدر متیقن از این دو نظریه این است که زینب نامی زیبا و پر معناست.برخی گفته اند زینب کبری (سلام الله علیها) به نام و یاد زینب، دختر پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) که وفات کرده بود، «زینب» نام گذاری شده است. چنانکه در احادیث آمده است مردی از اهل قم از امام صادق (علیه السّلام) سؤال کرد: آیا زنان می توانند بر جنازه نماز بخوانند؟ حضرت در پاسخ فرمودند: آری! زینب دختر پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) وفات یافت و فاطمه زهرا (سلام الله علیها) با تعدادی از زنان رفتند و بر جنازه او نماز گزاردند.» «کُنْتُ عِنْدَ اَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السّلام) فَسَاَلَهُ رَجُلٌ مِنَ الْقُمِّیِّینَ فَقَالَ یَا اَبَا عَبْدِ اللَّهِ! تُصَلِّی النِّسَاءُ عَلَی الْجَنَائِزِ؟ قَالَ فَقَالَ اَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السّلام): اِنَّ زَیْنَبَ بِنْتَ النَّبِیِّ تُوُفِّیَتْ وَ اِنَّ فَاطِمَةَ (سلام الله علیها) خَرَجَتْ فِی نِسَائِهَا فَصَلَّتْ عَلَی اُخْتِهَا»
مقام ولیةُ الله
...
wikifeqh: فضائل_حضرت_زینب