سیبری

[ویکی فقه] سیبری دشتی است پهناور که تمام شمال آسیا را فرا گرفته و از کوه های اورال (مرز طبیعی میان اروپا و آسیا) تا اقیانوس کبیر (آرام) کشیده شده و از شمال به اقیانوس منجمد شمالی محدود است. سیبری از لحاظ سیاسی به چهار بخش تقسیم می شود که سیبری غربی یکی از آن بخش ها است و پایتخت آن نیز نوو سیبرسک است.
۱. ↑ لغت نامه دهخدا، ج۸، ص ۱۲۲۳۴.

منبع
سایت اندیشه قم
...

سیبِری ( یا قدیمی تر: سیبریه[ ۱] ) ( به روسی: Сиби́рь ) نام سرزمینی بسیار گسترده در بخش آسیایی روسیه است. سیبری تقریباً تمامی ناحیهٔ شمال آسیا را دربرمی گیرد. این منطقه یک دوازدهم سطح کرهٔ زمین و ۶۰ درصد خاک روسیه را تشکیل می دهد. [ ۲] سیبری از رشته کوه اورال به سوی شرق امتداد یافته و تا اقیانوس آرام می رسد. از سوی شمال به اقیانوس منجمد شمالی و از جنوب به تپه های شمال و مرکز قزاقستان و مرزهای مغولستان و چین محدود می شود. مساحت جنگل های سیبری ۱۲٬۸۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع است و ۴۰ میلیون نفر سکنه دارد.
بزرگ ترین و پرجمعیت ترین شهر سیبری نووسیبیرسک است. پس از آن امسک و کراسنویارسک به ترتیب پرجمعیت ترین شهرهای سیبری هستند. کشاورزی تنها در بخشی از جنوب سیبری رواج دارد و در جنوب غربی آن دانه های خوراکی از جمله گندم در قالب کشتزارهای بزرگ کشت می شوند.
سکاهای ایرانی تبار از ساکنان قدیمی بخش هایی از سیبری بودند و در یک گور قدیمی سکایی که در ارتفاع ۱٬۶۰۰ متری در درهٔ اولاکان در پازیریک سیبری قرار دارد قدیمی ترین قالی ایرانی، معروف به فرش پازیریک یافته شده است.
نام سیبری از واژهٔ سیبیر در یکی از گویش های زبان مغولی گرفته شده[ ۳] و به معنی «سرزمین خفته» است. [ ۴] سیبیر در اصل نام دژی از تاتارها بود که در پیوندگاه رودهای توبول و ایرتیش قرار داشت. [ ۵]
در سیبری از قدیم اقوام کوچ گرد گوناگونی نظیر انتس ها، ننتس ها، هون ها، سکاهای ایرانی تبار و اویغورها زندگی می کردند. خان سیبیر در نزدیکی شهر امروزی توبولسک از چهره های شاخص این مناطق بود. در سال ۶۳۰ او از کوبرات به عنوان خاقان بلغارهای بزرگ کهن پشتیبانی کرد. مغول ها بخش بزرگی از این مناطق را در اوایل سدهٔ سیزدهم به تصرف خود درآوردند.
با فروپاشی اردوی زرین، خانات خودگردان سیبیر در اواخر سدهٔ پانزدهم میلادی اعلام موجودیت کرد. یاقوت های ترک زبان تحت فشار حملات قبایل مغول بین سده های ۱۳ تا ۱۵ میلادی از محدودهٔ دریاچهٔ بایکال به سمت شمال کوچیدند. سیبری در دوره های تاریخی جمعیت بسیار کمی داشت به طوری که جان اف. ریچارد، تاریخ نگار می نویسد: «به احتمال زیاد در اواخر دوران مدرن، سیبری جمعیتی بیش از سیصد هزار نفر نداشته است». [ ۶]
در پایان سدهٔ ۱۵ قبایل تاتار بر سرزمین های شرق کوه های اورال یا همین سیبری تسلط یافتند. افزایش قدرت روسیه از سوی غرب در سدهٔ شانزدهم باعث تضعیف خانات سیبری شد. در ۱۵۸۲ مردم روس سپاهی تشکیل دادند و همراه با کازاک ها تاتارها را شکست دادند. نخست، گروه هایی از بازرگانان و کازاک ها وارد منطقه شدند و سپس ارتش روسیه فرمان یافت تا برای حفاظت از مهاجران روس که از روسیه اروپایی می آمدند هرچه بیشتر به سمت شرق، دژهایی را بنا کند. شهرهای نظیر مانگازیا، تارا، ینی سئیسک و توبولسک در این دوره ساخته شدند که در آن میان توبولسک به عنوان مرکز سیبری شناخته شد. بسیاری دلیل فتح سیبری از سوی روسیه برای دستیابی به خزهای گرانبهای آن منطقه می دانند. [ ۷]

سیبری (فیلم ۲۰۱۸). سیبری ( به انگلیسی: Siberia ) یک فیلم آمریکایی رمانتیک جنایی سال ۲۰۱۸ به کارگردان متیو راس و نوشته شده توسط اسکات ب اسمیت است. از بازیگران این فیلم می توان به کیانو ریوز، آنا الراو، پاشا لیچنیکوف و مولی رینگوالد اشاره کرد.
پس از اینکه فیلم در ماه فوریه سال ۲۰۱۷ در جشنواره فیلم برلین رونمایی گردید[ ۱] مراحل شروع تولید آن در ماه آوریل آغاز شد. [ ۲]
این فیلم در ۶ اوت ۲۰۱۸ منتشر شد. [ ۳]
داستان فیلم در مورد یک تاجر آمریکایی الماس ( کیانو ریوز ) است که برای فروش یک الماس آبی کمیاب به روسیه سفر می کند. [ ۲]
• کیانو ریوز به عنوان لوکاس هیل
• آنا اولارو به عنوان کاتیا
• پاشا لیچنیکوف به عنوان بوریس ولکوف
• مولی رینگوالد به عنوان گبی هیل

سیبری (فیلم ۲۰۲۰). سیبری ( به انگلیسی: Siberia ) فیلمی محصول سال ۲۰۲۰ و به کارگردانی ایبل فرارا است. در این فیلم بازیگرانی همچون ویلم دفو، دنیا سیچو، سایمن مک برنی، کریستینا چیراک و دانیل خیمنس کاچو ایفای نقش کرده اند.

سیبری (قاره). قاره سیبری ( انگلیسی: Siberia ) که آنگارالند یا آنگاریدا نیز نامیده می شود، یک کراتون قدیمی است که در قلب سرزمین سیبری قرار دارد و امروزه فلات مرکزی سیبری را تشکیل می دهد. این کراتون پیش از دوره پرمین یک قاره مستقل را تشکیل داده بود.
آنگارالند توسط ادوارد سوس زمین شناس اتریشی به این نام خوانده شد. سوس به اشتباه معتقد بود که در دوران دیرینه زیستی دو قاره بزرگ در نیم کره شمالی وجود داشته است: آتلانتیس که حاصل اتصال آمریکای شمالی به اروپا توسط یک شبه جزیره ( گرینلند و ایسلند ) بوده و آنگارالند در شرق آسیا. وی نام آنگارالند را از نام رود آنگارا در سیبری اقتباس کرد.

سیبِری (Siberia)
(به روسی: سیبیر) ناحیۀ آسیایی روسیه، با ۱۲,۰۵۰,۰۰۰ کیلومتر مربع وسعت. از کوه های اورال تا اقیانوس آرام امتداد دارد. نیروی برقابی از رود های لِنا، اوب، و یِنی سِی تولید می شود؛ جنگلداری و کشاورزی در آن رواج دارد. دارای منابع غنی کانی، نظیر زغال سنگ (در حوضۀ کوزنتسک)، طلا، الماس، نفت، گاز طبیعی، آهن، مس، نیکل، و کبالت است. در قرن ۱۷، روس ها آن را تصرف کردند، از قرن ۱۸ تبعیدگاه زندانیان سیاسی و بزهکاران بود و در آن اردوگاه های کار اجباری تأسیس شد. نخستین راه آهن سراسری سیبری (۱۸۹۲ـ۱۹۰۵) به طول تقریبی ۸,۷۰۰ کیلومتر، از سن پترزبورگ (از طریق اومسک، نووسیبیرسک، ایرکوتسک و خاباروفسک) تا ولادی وستوک، احداث شد. این ناحیه دارای آب و هوای قاره ای و زمستان های طولانی و بسیار سرد است. بزرگ ترین جنگل های طبیعی جهان (تایگا)، به وسعت تقریباً ۵میلیون کیلومتر مربع در این ناحیه واقع شده اند؛ دریاچۀ بایکال؛ چند آتشفشان، در شبه جزیرۀ کامچاتکا، و اوسوریلاند، قلمرو ببر سیبری،بزرگ ترین گربۀ جهان، در این منطقه قرار دارند. شهرهای سیبری عبارت اند از نووسیبیرسک، اومسک، کراسنویارسک، ایرکوتسک، و تومسک. بهره برداری از منابع فراوان و طبیعی سیبری با فتح آن به دست روس ها از ۱۵۸۰ به بعد شروع شد. در ابتدا، شکار حیوانات خزدار مهم ترین فعالیت اقتصادی بود؛ استخراج معادن در قرون ۱۸ و ۱۹ توسعه یافت. روند صنعتی شدن درخلال جنگ جهانی اول آغاز شد، و از دهۀ ۱۹۳۰ به بعد بسیار گسترش یافت. با احداث راه آهن سراسری سیبری، و اصلاحات ارضی اولیه کشت و زرع آسان تر شد. لغو سنت ارباب ـ رعیتی سبب توسعۀ سریع کشاورزی شد و با آغاز قرن ۲۰ تولید لبنیات نیز رواج یافت. ولی جنگ جهانی اول، جنگ داخلی روسیه، و مالکیت اشتراکی کشاورزی در زمان استالین، به زیان کشاورزی سیبری تمام شد. در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰، روندی سیاسی با نام منطقه گرایی سیبری آغاز شد که از شکلی از وضعیت دومینیون برای منطقه در داخل روسیه حمایت می کرد. حکومت خودمختار سیبری در ۱۹۱۸ تشکیل شد، اما عمر کوتاهی داشت. پیش از فروپاشی اتحاد شوروی، جبهۀ مردمی سیبری در ۱۹۸۸ تشکیل شد که خواهان اصلاحات زیست محیطی و سیاسی بود. اگرچه اکثریت جمعیت را روس ها تشکیل می دهند، اما بیش از ۳۰ اقلیت بومی در سیبری زندگی می کنند. بزرگ ترین اقلیت قومی، گروه ترک زبان است که شامل تاتارها در غرب و یاکوتها در شمال شرقی است. بوریاتهای جنوب شرقی به گروه مغول ها تعلق دارند، و فینو ـ اویغوری و تونگوسیک زبان های ساکنان شمال غربی و شرق است.