[ویکی فقه] خاندان پاکروان یکی از خاندان هایی بود که به خاطر اینکه رئیس ساواک از این خاندان بود، تاثیر بسیاری در دوران حاکمیت پهلوی ها، بر ایران و جامعه ایرانی داشت.
خاندان پاکروان یکی از خاندان هایی بود که به خاطر اینکه رئیس ساواک از این خاندان بود، تاثیر بسیاری در دوران حاکمیت پهلوی ها، بر ایران و جامعه ایرانی داشت. همچنین فتح الله پاکروان، که اولین پاکروان است، نوه دختری میرزا تقی خان امیرکبیر، وزیر معروف ناصرالدین شاه بود. درباره ریشه این خاندان در کتاب شرح رجال سیاسی و نظامی خاندان پهلوی آمده است که فتح الله پاکروان (بزرگ خاندان) پسر مشیر لشکر و وی فرزند خان موتمن هستند. علت سختی کار، القاب های فراوانی است که در زمان قاجار از سوی شاه قاجار به اشخاص مختلف داده می شد.درباره پدربزرگ پاکروان، خان موتمن، باید گفت چندین موتمن در دوران قاجار وجود دارد و انتساب خاندان پاکروان به هر یک از آن ها دارای اشکالاتی است.به طور مثال مؤتمن الملک لقب میرزا سعیدخان انصاری بود. اصل وی از گرمرود آذربایجان است و در آنجا به ملاسعید معروف بود. در ۱۲۶۹ه. ق ناصرالدین شاه او را به وزارت خارجه برگزید، و او تا سال ۱۲۹۰ه. ق وزارت خارجه داشت. در این سال متولی آستان قدس رضوی گشت؛ اما در سنه ی ۱۲۹۷ مجدداً به وزارت خارجه منصوب شد.درباره مشیرلشکر لقب پدر پاکروان، با تحقیقی که صورت گرفت، از جمله کسانی که دارای لقب مشیرلشکر می توان نام برد، حاج علینقی مشیر لشکر از اهالی نائین هست که مطمئنا با حاج میرزا کاظم مشیر لشکر تفاوت دارد.همچنین در میان اجداد فتح الله پاکروان دو مادر بزرگ فرانسوی و یک پدربزرگ اتریشی وجود دارد. پدربزرگ اتریشی وی استفان فون هرتسفلد افسر ارتش بود و از دوستان نزدیک ماکسی میلیان امپراتور سابق مکزیک؛ وقتی قرار بود ماکسی میلیان امپراتور مکزیک شود، استفان فون هرتسفلد به وی پیوست و به همین جهت در کتب تاریخی مکزیک از وی نام برده شده است. وی ملقب به مارکسیس کورناواک شده بود. اولین شخص از خاندان پاکروان که به پاکروان شهرت یافت، فتح الله پاکروان بود که قبل از آن مشهور به مشیر حضور بود. همچنین برای تحقیق در مورد این خاندان، باید علاوه بر فتح الله پاکروان، در مورد امینه همسر فتح الله پاکروان، سرلشکر حسن پاکروان فرزند وی که رئیس ساواک گردید و همچنین دختر حسن پاکروان، سعیده پاکروان سخن گفت.
زندگی نامه فتح الله پاکروان
فتح الله مشیر حضور، معروف به فتح الله پاکروان، فرزند حاج میرزاکاظم مشیر لشکر در سال ۱۲۹۷ه. ق در تبریز به دنیا آمد. مادرش دختر میرزا تقی خان امیرکبیر وزیر معروف ناصرالدین شاه قاجار بود. فتح الله پس از انجام تحصیلات مقدماتی، برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و از مدرسه نظامی سن سیر پاریس فارغ التحصیل گردید و به ایران بازگشت. در سال ۱۲۸۰ه. ش به خدمت در وزارت امورخارجه مشغول شد و پس از مدتی ژنرال قنسول ازمیر گردید. در آنجا با امینه دختر حسن خان مظاهر آشنا شد و با وی ازدواج نمود. در دوره دوم مجلس به نمایندگی مجلس شورای ملی برگزیده شد و پس از پایان دوره نمایندگی، به عنوان وابسته نظامی به ترکیه و سپس روسیه رفت. همچنین وزیر مختار ایران در مصر، اتریش، ایتالیا، مجارستان و چکسلواکی نیز بود. در سال ۱۳۱۳ه. ش به ایران بازگشت و به استانداری خراسان منصوب شد. در ماجرای تغییر کلاه مردم به کلاه فرنگی، به خاطر اجرای طرح توسط پاکروان، تظاهرات و قیام مسجد گوهرشاد بوجود آمد که باعث به شهادت رسیدن بسیاری از زوار و مردم مشهد در داخل حرم مطهر حضرت امام رضا (علیه السّلام) شد. باقر عاقلی درباره نقش پاکروان در حادثه مسجد گوهرشاد چنین می گوید: «فتح الله پاکروان عقیده داشت که در مقابل مقاومت مردم باید اعمال قدرت نمود و به زور سرنیزه مردم را وادار ساخت که از کلاه فرنگی استفاده نمایند ». فتح الله پاکروان در ماجرای مسجد گوهرشاد محمدولی خان اسدی را متهم به تحریک آشوب در شهر مشهد کرد و به همین جهت اسدی از نیابت آستان قدس رضوی برکنار شد و سپس بازداشت گردید. پس از خروج پاکروان از استانداری خراسان علی منصور نخست وزیر پیشین به استانداری و نیابت تولیت آستان قدس رضوی انتخاب گردید. در سال ۱۳۲۰ه. ش به عنوان سفیر کبیر ایران در اتحاد جماهیر شوروی برگزیده شد. همچنین وی از جمله بازداشت شدگان زمان دولت سهیلی بود که تبرئه گردید. وی مدتی نیز به عنوان کفیل وزارت امورخارجه بود. همچنین در سال ۱۳۲۴ه. ش همزمان با شکل گیری کابینه محسن صدر (صدرالاشراف) به فتح الله پاکروان پست وزارت پیشنهاد شد که مخالفت علماء با او به خاطر ماجرای کشتار مسجد گوهرشاد موجب انصراف نخست وزیر از این پیشنهاد گردید و او را به عنوان سفیر ایتالیا برگزیده شد و راهی رم گردید. وی در سال ۱۳۳۰ه. ش درگذشت.
زندگی نامه امینه پاکروان
امینه پاکروان فرزند حسن خان مظاهر در سال ۱۲۶۸ه. ق به دنیا آمد. مادر وی الیس فون هرتسفلد زنی اتریشی تبار و فرزند یک افسر نیروی دریایی بود. خانواده پدری امینه پاکروان از صاحب منصبان دولتی و سیاستمداران بودند و پدرش نیز به هنگام تولد او در استانبول به عنوان کارمند در سفارت دولت عثمانی کار می کرد.امینه سه سال بیشتر نداشت که پدرش را از دست داد و حضانتش را مادرش الیس فون هرتسفلد به عهده گرفت. پس از فوت پدر، مادرش وی را به صومعه ه ای در بندر تریست برد و در آنجا زندگی نمود. وی در سن بیست سالگی در سال ۱۲۸۸ه. ش با فتح الله مشیر حضور که در آن زمان از اعضای سفارت ایران در استانبول بود، ازدواج کرد. بعد از مدتی فتح الله مشیر حضور فامیلی خود را به پاکروان تغییر داد و همسرش نیز همین نام خانوادگی را برای خود برگزید و به امینه پاکروان مشهور گشت. سال های اول زندگی مشترک را در ترکیه، مصر، اتریش، آلمان، فرانسه و بلژیک گذراند. پس از تولد دختر و پسرش چندین سال در بلژیک و فرانسه اقامت کرد تا تحصیلات فرزندانش به پایان رسید. فرزند دختر در خردسالی وفات یافت و پسرش بعدها سرلشکر شد و به ریاست ساواک دست یافت.وی در مصر با نام مستعار ایران دخت مقاله هایی درباره ایران در نشریه های قاهره نوشت و با همین نام در مصر به شهرت رسید.امینه در سال ۱۳۱۱ه. ش در سن ۴۳ سالگی پس از مرگ همسر اولش و ازدواج مجدد، برای همیشه به ایران آمد و با سمت استادی در دانشگاه تهران به تدریس در رشته ادبیات فرانسه و تاریخ هنر پرداخت. وی توانست چندین کتاب تاریخی درباره ایران چاپ کند.وی کتاب «شاهزاده گمنام (امیر بی تاریخ)» را در سال ۱۹۴۴م به رشته تحریر درآورد و سپس به نوشتن کتاب ها و رمان های «نسل چهارم»، «آغا محمدخان»، «عباس میرزا» پرداخت. او علاقه زیادی به تاریخ ایران در قرن ۱۹م داشت. نخستین کتاب امینه پاکروان «شاهزاده گمنام (امیر بی تاریخ)» موفق به دریافت جایزه ادبی ریوارول فرانسه شد. از جمله دیگر آثار او می توان از «قزوین پایتخت از یاد رفته» و «تهران قدیم» نام برد.امینه پاکروان در سال ۱۳۱۵ه. ش به منظور معرفی مینیاتور ایران سفرهایی را به شهرهای مختلف اروپا از جمله وین، زوریخ، پاریس، آمستردام و لندن آعاز کرد و طی کنفرانس های متعدد به زبان های آلمانی، فرانسوی و انگلیسی به معرفی این هنر ایرانی به جهانیان پرداخت.امینه پاکروان ندیمه شمس پهلوی بود و به همین جهت اغلب در مهمانی های شاه حضور داشت. امینه پاکروان در سال ۱۳۲۵ه. ش در سن ۶۵ سالگی به سبب ابتلا به بیماری سرطان درگذشت.
زندگی نامه حسن پاکروان
...
خاندان پاکروان یکی از خاندان هایی بود که به خاطر اینکه رئیس ساواک از این خاندان بود، تاثیر بسیاری در دوران حاکمیت پهلوی ها، بر ایران و جامعه ایرانی داشت. همچنین فتح الله پاکروان، که اولین پاکروان است، نوه دختری میرزا تقی خان امیرکبیر، وزیر معروف ناصرالدین شاه بود. درباره ریشه این خاندان در کتاب شرح رجال سیاسی و نظامی خاندان پهلوی آمده است که فتح الله پاکروان (بزرگ خاندان) پسر مشیر لشکر و وی فرزند خان موتمن هستند. علت سختی کار، القاب های فراوانی است که در زمان قاجار از سوی شاه قاجار به اشخاص مختلف داده می شد.درباره پدربزرگ پاکروان، خان موتمن، باید گفت چندین موتمن در دوران قاجار وجود دارد و انتساب خاندان پاکروان به هر یک از آن ها دارای اشکالاتی است.به طور مثال مؤتمن الملک لقب میرزا سعیدخان انصاری بود. اصل وی از گرمرود آذربایجان است و در آنجا به ملاسعید معروف بود. در ۱۲۶۹ه. ق ناصرالدین شاه او را به وزارت خارجه برگزید، و او تا سال ۱۲۹۰ه. ق وزارت خارجه داشت. در این سال متولی آستان قدس رضوی گشت؛ اما در سنه ی ۱۲۹۷ مجدداً به وزارت خارجه منصوب شد.درباره مشیرلشکر لقب پدر پاکروان، با تحقیقی که صورت گرفت، از جمله کسانی که دارای لقب مشیرلشکر می توان نام برد، حاج علینقی مشیر لشکر از اهالی نائین هست که مطمئنا با حاج میرزا کاظم مشیر لشکر تفاوت دارد.همچنین در میان اجداد فتح الله پاکروان دو مادر بزرگ فرانسوی و یک پدربزرگ اتریشی وجود دارد. پدربزرگ اتریشی وی استفان فون هرتسفلد افسر ارتش بود و از دوستان نزدیک ماکسی میلیان امپراتور سابق مکزیک؛ وقتی قرار بود ماکسی میلیان امپراتور مکزیک شود، استفان فون هرتسفلد به وی پیوست و به همین جهت در کتب تاریخی مکزیک از وی نام برده شده است. وی ملقب به مارکسیس کورناواک شده بود. اولین شخص از خاندان پاکروان که به پاکروان شهرت یافت، فتح الله پاکروان بود که قبل از آن مشهور به مشیر حضور بود. همچنین برای تحقیق در مورد این خاندان، باید علاوه بر فتح الله پاکروان، در مورد امینه همسر فتح الله پاکروان، سرلشکر حسن پاکروان فرزند وی که رئیس ساواک گردید و همچنین دختر حسن پاکروان، سعیده پاکروان سخن گفت.
زندگی نامه فتح الله پاکروان
فتح الله مشیر حضور، معروف به فتح الله پاکروان، فرزند حاج میرزاکاظم مشیر لشکر در سال ۱۲۹۷ه. ق در تبریز به دنیا آمد. مادرش دختر میرزا تقی خان امیرکبیر وزیر معروف ناصرالدین شاه قاجار بود. فتح الله پس از انجام تحصیلات مقدماتی، برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و از مدرسه نظامی سن سیر پاریس فارغ التحصیل گردید و به ایران بازگشت. در سال ۱۲۸۰ه. ش به خدمت در وزارت امورخارجه مشغول شد و پس از مدتی ژنرال قنسول ازمیر گردید. در آنجا با امینه دختر حسن خان مظاهر آشنا شد و با وی ازدواج نمود. در دوره دوم مجلس به نمایندگی مجلس شورای ملی برگزیده شد و پس از پایان دوره نمایندگی، به عنوان وابسته نظامی به ترکیه و سپس روسیه رفت. همچنین وزیر مختار ایران در مصر، اتریش، ایتالیا، مجارستان و چکسلواکی نیز بود. در سال ۱۳۱۳ه. ش به ایران بازگشت و به استانداری خراسان منصوب شد. در ماجرای تغییر کلاه مردم به کلاه فرنگی، به خاطر اجرای طرح توسط پاکروان، تظاهرات و قیام مسجد گوهرشاد بوجود آمد که باعث به شهادت رسیدن بسیاری از زوار و مردم مشهد در داخل حرم مطهر حضرت امام رضا (علیه السّلام) شد. باقر عاقلی درباره نقش پاکروان در حادثه مسجد گوهرشاد چنین می گوید: «فتح الله پاکروان عقیده داشت که در مقابل مقاومت مردم باید اعمال قدرت نمود و به زور سرنیزه مردم را وادار ساخت که از کلاه فرنگی استفاده نمایند ». فتح الله پاکروان در ماجرای مسجد گوهرشاد محمدولی خان اسدی را متهم به تحریک آشوب در شهر مشهد کرد و به همین جهت اسدی از نیابت آستان قدس رضوی برکنار شد و سپس بازداشت گردید. پس از خروج پاکروان از استانداری خراسان علی منصور نخست وزیر پیشین به استانداری و نیابت تولیت آستان قدس رضوی انتخاب گردید. در سال ۱۳۲۰ه. ش به عنوان سفیر کبیر ایران در اتحاد جماهیر شوروی برگزیده شد. همچنین وی از جمله بازداشت شدگان زمان دولت سهیلی بود که تبرئه گردید. وی مدتی نیز به عنوان کفیل وزارت امورخارجه بود. همچنین در سال ۱۳۲۴ه. ش همزمان با شکل گیری کابینه محسن صدر (صدرالاشراف) به فتح الله پاکروان پست وزارت پیشنهاد شد که مخالفت علماء با او به خاطر ماجرای کشتار مسجد گوهرشاد موجب انصراف نخست وزیر از این پیشنهاد گردید و او را به عنوان سفیر ایتالیا برگزیده شد و راهی رم گردید. وی در سال ۱۳۳۰ه. ش درگذشت.
زندگی نامه امینه پاکروان
امینه پاکروان فرزند حسن خان مظاهر در سال ۱۲۶۸ه. ق به دنیا آمد. مادر وی الیس فون هرتسفلد زنی اتریشی تبار و فرزند یک افسر نیروی دریایی بود. خانواده پدری امینه پاکروان از صاحب منصبان دولتی و سیاستمداران بودند و پدرش نیز به هنگام تولد او در استانبول به عنوان کارمند در سفارت دولت عثمانی کار می کرد.امینه سه سال بیشتر نداشت که پدرش را از دست داد و حضانتش را مادرش الیس فون هرتسفلد به عهده گرفت. پس از فوت پدر، مادرش وی را به صومعه ه ای در بندر تریست برد و در آنجا زندگی نمود. وی در سن بیست سالگی در سال ۱۲۸۸ه. ش با فتح الله مشیر حضور که در آن زمان از اعضای سفارت ایران در استانبول بود، ازدواج کرد. بعد از مدتی فتح الله مشیر حضور فامیلی خود را به پاکروان تغییر داد و همسرش نیز همین نام خانوادگی را برای خود برگزید و به امینه پاکروان مشهور گشت. سال های اول زندگی مشترک را در ترکیه، مصر، اتریش، آلمان، فرانسه و بلژیک گذراند. پس از تولد دختر و پسرش چندین سال در بلژیک و فرانسه اقامت کرد تا تحصیلات فرزندانش به پایان رسید. فرزند دختر در خردسالی وفات یافت و پسرش بعدها سرلشکر شد و به ریاست ساواک دست یافت.وی در مصر با نام مستعار ایران دخت مقاله هایی درباره ایران در نشریه های قاهره نوشت و با همین نام در مصر به شهرت رسید.امینه در سال ۱۳۱۱ه. ش در سن ۴۳ سالگی پس از مرگ همسر اولش و ازدواج مجدد، برای همیشه به ایران آمد و با سمت استادی در دانشگاه تهران به تدریس در رشته ادبیات فرانسه و تاریخ هنر پرداخت. وی توانست چندین کتاب تاریخی درباره ایران چاپ کند.وی کتاب «شاهزاده گمنام (امیر بی تاریخ)» را در سال ۱۹۴۴م به رشته تحریر درآورد و سپس به نوشتن کتاب ها و رمان های «نسل چهارم»، «آغا محمدخان»، «عباس میرزا» پرداخت. او علاقه زیادی به تاریخ ایران در قرن ۱۹م داشت. نخستین کتاب امینه پاکروان «شاهزاده گمنام (امیر بی تاریخ)» موفق به دریافت جایزه ادبی ریوارول فرانسه شد. از جمله دیگر آثار او می توان از «قزوین پایتخت از یاد رفته» و «تهران قدیم» نام برد.امینه پاکروان در سال ۱۳۱۵ه. ش به منظور معرفی مینیاتور ایران سفرهایی را به شهرهای مختلف اروپا از جمله وین، زوریخ، پاریس، آمستردام و لندن آعاز کرد و طی کنفرانس های متعدد به زبان های آلمانی، فرانسوی و انگلیسی به معرفی این هنر ایرانی به جهانیان پرداخت.امینه پاکروان ندیمه شمس پهلوی بود و به همین جهت اغلب در مهمانی های شاه حضور داشت. امینه پاکروان در سال ۱۳۲۵ه. ش در سن ۶۵ سالگی به سبب ابتلا به بیماری سرطان درگذشت.
زندگی نامه حسن پاکروان
...
wikifeqh: خاندان_پاکروان