امانت داری

[ویکی فقه] ودیعه از«ودع» به معنای ترک کردن آمده است و چون در نزد امانت گیرنده ترک شده است ودیعه گویند و امانت از «امن» به معنای ایمنی و اطمینان و امانت را هم امانت گویند چون شخص امانت گذار از خیانت آن کسی که امانت پیش اوست مطمئن و ایمن است. در بیان عرف و اندیشمندان اسلامی امانت -هر چه باشد- به معنای چیزی است که نزد غیر به ودیعه بسپارند تا آن را برای سپارنده حفظ کند و سپس به وی برگرداند.
در قرآن مجید امانت به صورت مفرد یا جمع بارها تکرار شده است. در آیات قرآن کریم درباره شش نفر از پیامبران بزرگ الهی یعنی حضرت نوح و هود و صالح و لوط و شعیب و موسی (علیهم السلام) جمله «اِنِّی لَکُمْ رَسُولٌ اَمِینٌ؛ من برای شما فرستاده امینی هستم»، دیده می شود که نشان واضحی از اهمیت این فضیلت اخلاقی است که در کنار امر رسالت قرار گرفته، و بدون آن هرگز اعتماد امت ها به رسولان جلب نمی شد.خداوند در قرآن کریم می فرماید: «وَالَّذِینَ هُمْ لاَِماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ؛ و آن ها که امانت ها و عهد خود را رعایت می کنند.» در این آیه به برجسته صفات مومنان راستین یعنی حفظ امانت و پای بندی به عهد و پیمان اشاره شده است. قابل توجه این است که «امانات» در این جا به صورت جمع ذکر شده که اشاره به انواع و اقسام امانت است و بسیاری از مفسران قائل هستند که امانت در این آیه، تنها شامل امانت های مالی نیست بلکه شامل امانات معنوی مانند قرآن و آیین خدا و عبادات، وظائف شرعیه و هم چنین شامل نعمت های مختلفی که خداوند به انسان داده است می شود و از این جا روشن می شود که مومنان واقعی و انسان های شایسته کسانی هستند که تمام این امانت ها را مراعات کنند و مراقب حفظ همه آن ها باشند.تعبیر به «راعون» که از ماده رعایت است (توجه داشته باشید که این واژه از ماده «رعی» به معنی مراقبت از گوسفندان به هنگام چرا گرفته شده است) نشان می دهد که منظور از آن چیزی بیش از ادای امانت است بلکه مراقبت همه جانبه از آن را توصیه می کند.
امانت داری در روایات
در احادیثی هم که از پیامبر(ص) و امامان معصوم(علیهم السلام) به ما رسیده است اهمیت فوق العاده ای به این مسأله داده شده است، حتی گاهی از امانت به عنوان یکی از اصول اساسی مشترک در میان همه ادیان آسمانی یاد شده است:در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است:«خداوند هیچ پیامبری را مبعوث نکرد، مگر این که راست گویی و اداء امانت نسبت به نیکوکار و بدکار جزء تعلیمات او بود» شخصی به حضرت صادق(ع) گفت: «ابن أبی یعفور خدمت شما سلام عرض می کرد. فرمود: «بر تو و بر او سلام. وقتی پیش او رفتی سلام به او برسان و به او بگو جعفر بن محمد می گفت: توجه کن به آن چیزی که به واسطه آن حضرت امیر المؤمنین(ع) نزد رسول خدا(ص) به آن مقام رسید. پس به آن ملازم شو. همانا علی(ع) بدان پایه پیش رسول خدا(ص) نرسید مگر به راستی گفتار و دادن امانت». این روایات که تنها گلچینی از روایات مربوط به امانت در منابع اسلامی است به خوبی نشان می دهد که امانت چه جایگاهی در میان تعلیمات اسلامی دارد و خیانت تا چه حد زیانبار، ویران گر و مایه بدبختی و دوری از خدا است.
تبیین شاخه های امانت
امانت معنی بسیار وسیع و گسترده ای دارد که شامل تمام مواهب الهی و نعمت های خدادادی می شود. از قرآن مجید و اسلام و ایمان و ولایت گرفته تا کوچک ترین مواهب مادی و معنوی همه در مفهوم وسیع امانت داخل می شود.احادیثی که می گوید امانت موجب غنی و بی نیازی، و خیانت موجب فقر است، ناظر به امانت های مالی و مادی است.ولی آیات و روایاتی که اشاره به عرضه شدن امانت به آسمان ها و زمین می کند به یقین به معنی امانت مادی و مالی نیست بلکه فراتر از آن است و ناظر به امانت های معنوی می باشد.در حدیثی در مورد امیرمؤمنان(ع) می خوانیم هنگامی که وقت نماز فرا می رسید حال او دگرگون می شد و هنگامی که از آن حضرت سؤال می کردند می فرمود: «وقت نماز رسیده همان وقت امانتی که خداوند آن را بر آسمان ها و زمین عرضه داشت و از حمل آن ابا کردند و ترسان شدند». در حدیثی دیگر از امام صادق(ع) می خوانیم: هنگامی که خداوند ارواح پیغمبر(ص) و فاطمه زهرا(ع) و ائمه معصومین(ع) را آفرید سخنانی فرمود: «ولایت آن ها امانتی در نزد خلق من است» از احادیث دیگری استفاده می شود که خلافت رسول اللّه(ص) امانت است. یا این که نماز و زکات و حج امانت است. و یا همسران نزد شما امانت الهی هستند. به هر حال امانت و خیانت را نمی توان در عمل خاص و برنامه معینی محدود ساخت؛ چرا که آثار و پیامدهای آن نیز تنها در بخش امانت و خیانت مالی محدود نمی شود.
آثار فردی امانت داری
...

[ویکی شیعه] امانتداری سپردن چیزی به عنوان امانت به شخص مورد اعتماد و امین. یکی از صفات انبیا و از جمله بهترین رفتارهای پسندیده اخلاقی و ارزشمند انسانی است. امانت داری مانند خرید و فروش به عنوان یکی از عقود شرعی و دارای احکام شرعی است.
امانت داری در لغت به عمل کسی گفته شده که حافظ امانت دیگران باشد. راستی و درستی و همچنین استواری و دیانت نیز تعریف دیگر این واژه بیان شده است. علاوه اینکه کارگزاری و گماشتگی نیز از جمله معانی این کار گفته شده است.
امانت‎داری در آیات قرآن از جمله دستورات الهی دانسته شده است. علاوه این که در آیه‎ای این صفت از مصادیق تقوا و پایبندی به پیمان بیان شده است. در موارد متعدد با واژه امین به عنوان صفت برخی از پیامبران بکار رفته است. در برخی آیات نیز فرشته وحی الهی با همین واژه معرفی شده است. امانتداری و امین در دو آیه از آیات قرآن کریم از جمله صفت مومنین و نمازگزاران است.

[ویکی اهل البیت] از خصلت های بسیار زیبا و پسندیده، امانت داری و بازگرداندن به موقع و همراه با حفظ سلامت امانت است.
همه ادیان مقدس الهی، خصوصاً اسلام در تقویت این صفت نیک توصیه های فراوان کرده اند. قرآن مجید می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلی أَهْلِها»؛ همانا خداوند به شما فرمان می دهد که امانت ها را به اهل آن بدهید.
«وَالَّذِینَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ رَاعُونَ»؛ و آنان که رعایت کننده امانتها و پیمان خود هستند.
«وَ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِقِنْطَارٍ یُؤَدِّهِ إِلَیْکَ وَ مِنْهُمْ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِدِینَارٍ لاَیُؤَدِّهِ إِلَیْکَ إِلاَّ مَا دُمْتَ عَلَیْهِ قائِمَا ذلِکَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَیْسَ عَلَیْنَا فِی الأُمِّیِّینَ سَبِیلٌ وَ یَقُولُونَ عَلَی اللّه الْکَذِبَ وَ هُمْ یَعْلَمُونَ»؛ و از اهل کتاب کسی است که اگر بار شتری نزدش به امانت گذاری آن را به تو برمی گرداند و از آنان کسی هست که اگر دیناری به او امانت سپاری آن را به تو بازنمی گرداند، مگر آنکه دائما بر وی به پا ایستی. این بدان سبب است که آنان گفتند: در مورد کسانی که کتاب آسمانی ندارند بر زیان ما راهی نیست و بر خدا دروغ می بندند، با اینکه خودشان هم می دانند.
خداوند سبحان در قرآن رعایت امانت را یکی از صفات مؤمنان دانسته و می فرماید: «وَالَّذِینَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ»؛ مؤمنان کسانی هستند که امانت ها و پیمان خویش را رعایت می کنند.
امیرمؤمنان علیه السلام فرمود: «راس الاسلام الامانه؛ سر اسلام، امانت داری است» و نیز فرمود: «اذا احب عبدا حبب الیه الامانه؛ وقتی خدا بنده ای را دوست بدارد، امانت داری را محبوب او می گرداند».
امانت داری اگر در جامعه گسترش یابد، سایه رحمت «دیگر دوستی را» بر سر مردم می گستراند و پیوند میان افراد اجتماع را محکمتر می کند.

[ویکی فقه] امانتداری (قرآن). جلب اعتماد، رستگاری، نیکوکاری، عنایت و محبت خداوند از آثار امانتداری هستند.
امانتداری، زمینه جلب اعتماد دیگران است:۱. «وقال الملک ائتونی به استخلصه لنفسی فلما کلمه قال انک الیوم لدینا مکین امین: پادشاه گفت: «او( یوسف) را نزد من آورید، تا وی را مخصوص خود گردانم! » هنگامی که (یوسف نزد وی آمد و) با او صحبت کرد، (پادشاه به عقل و درایت او پی برد؛ و) گفت: «تو امروز نزد ما جایگاهی والا داری، و مورد اعتماد هستی! » » «قال اجعلنی علی خزائن الار ض انی حفیظ علیم: (یوسف) گفت: «مرا سرپرست خزائن سرزمین (مصر) قرار ده، که نگهدارنده و آگاهم! » » کلمه ((مکین )) به معنای صاحب مقام و منزلت است و از اینکه بطور مطلق گفت : ((مکین امین )) فهمانید که این مکانت و امانت تو عمومی است ، و خلاصه حکمی که کردیم هیچ قید و شرطی ندارد. ۲. «قالت احداهما یا ابت استاجر ه ان خیر من استاجر ت القوی الامین: یکی از آن دو (دختر) گفت: «پدرم! او را استخدام کن، زیرا بهترین کسی را که می توانی استخدام کنی آن کسی است که قوی و امین باشد (و او همین مرد است)! » » بهترین کسی که انسان می تواند او را برای انجام کاری استخدام کند، فردی است که قوی امین باشد.
رستگاری
امانتداری، از جمله عوامل دستیابی مؤمنان به رستگاری است: «قد افلح المؤمنون: مؤمنان رستگار شدند؛» «والذین هم لاماناتهم وعهدهم ر اعون: و آنها که امانتها و عهد خود را رعایت می کنند؛» ادای امانت به معنی وسیع کلمه و همچنین پایبند بودن به عهد و پیمان در برابر خالق و خلق از صفات بارز مؤ منان است .
← دستیابی به بهشت
بهره مندی یوسف علیه السّلام از عنایات خدا در دنیا و آخرت در پرتو امانتداری: «وقال الملک ائتونی به استخلصه لنفسی فلما کلمه قال انک الیوم لدینا مکین امین: پادشاه گفت: «او را نزد من آورید، تا وی را مخصوص خود گردانم! » هنگامی که (یوسف نزد وی آمد و) با او صحبت کرد، (پادشاه به عقل و درایت او پی برد؛ و) گفت: «تو امروز نزد ما جایگاهی والا داری، و مورد اعتماد هستی! » » «قال اجعلنی علی خزائن الار ض انی حفیظ علیم: (یوسف) گفت: «مرا سرپرست خزائن سرزمین (مصر) قرار ده، که نگهدارنده و آگاهم! » » «وکذلک مکنا لیوسف فی الار ض یتبوا منها حیث یشاء نصیب بر حمتنا من نشاء ولا نضیع اجر المحسنین: و این گونه ما به یوسف در سرزمین (مصر) قدرت دادیم، که هر جا می خواست در آن منزل می گزید (و تصرف می کرد)! ما رحمت خود را به هر کس بخواهیم (و شایسته بدانیم) میبخشیم؛ و پاداش نیکوکاران را ضایع نمی کنیم! »
محبت خدا
...