اب حیات

[ویکی فقه] آب حیات. آب حَیات، یا آب زندگانی، آب زندگی، آب جاودانگی، آب جوانی، آب حیوان، آب بقا، عین الحیوة، نهرالحیوة، چشمه ای مفروض در ظلمات که هر کس از آن بنوشد یا سر و تن در آن بشوید، جوانی از سر گیرد، روزگار شادمان بگذراند و جاودانه زِید یا عمری بس دراز یابد.
در غرب آن را چشمه جوانی می گویند.اندیشه وجود چشمه جوانی، به ویژه در قرون وسطی در سراسر اروپا رواج گسترده داشت و با کشف «دنیای نو» تبلور بیش تری یافت چنان که چون در سال ۱۵۱۳م بونس دو لئون (۱۴۶۰ـ۱۵۲۱م) ایات فلوریدا را کشف کرد، به دنبال شنیدن گفت وگوهایی درباره چشمه های بهداشتی این ایالت، به جست وجوی چشمه جوانی در آن جا برخاست.
هیستینگز، ج۶، ص۱۱۵.
در میان قهرمانان جاودانی جوی، کهن تر از همه گیلگمش پهلوان حماسی بابلی و دارای منظومه ای به همین عنوان است که داستان وی در غرب آسیا گسترده بود.او بر شهر اِرِک (یا اوروک) فرمان می راند و وجودی دو سوم خدایی داشت با هیکلی درشت و اندامی فریبنده.دوستی به نام انکیدو داشت که از مرگ او سخت اندوهگین شد و به نزد نیای خویش اوت نپیشتیم که در طوفان بابل زندگی جاودانه یافته بود، رفت تا راز زندگی جاودان را از وی بپرسد.جدّش به او گفت که مرگ، سرنوشت چاره ناپذیر آدمی است.با این همه، نشان گیاهی را به وی داد که در ته دریاست و خوردن آن جوانی می بخشد.گیلگمش در بازگشت آن گیاه را به دست آورد، اما وقتی در راه بر سر چاه آب سردی درنگ کرد که خود را در آن شست وشو دهد، ماری دریایی آن گیاه را دزدید و گیلگمش تهیدست و دل شکسته بازگشت.از این پس آب حیات وارد زندگی قهرمانان می شود.
← رویین تنی
در روایات و داستانهای اسلامی نیز نام سه تن آمده است که در پی آب حیات رفته اند.دو تن از ایشان از آن آشامیده و زندگی جاودان یافته اند و یکی ناکام بازگشته است: الیاس ، خضر و اسکندر ذوالقرنین .نام الیاس، یکی از پیامبران بنی اسرائیل ، دوبار در قرآن مجید آمده است.
انعام/سوره۶، آیه۸۵.
...

[ویکی فقه] آب حیات (آزاد دهلوی). آب حَیات، نام چند کتاب است که دانشوران مسلمان در موضوعات گوناگون تألیف کرده اند. از جمله این دانشوران آزاد دهلوی است که در این مقاله به بررسی کتاب ایشان می پردازیم.
آزاد دهلوی، محمد حسین ملقب به شمس العلماء مولوی (۱۲۴۵ـ ۱۳۲۸ق/۱۸۲۹ـ۱۹۱۰م). اثر او نخستین کتاب در باب ادبیات اردو به همین زبان و متضمن شرح حال شاعران اردو زبان شبه قاره هند است.
محتوای کتاب
این کتاب شامل دو بخش است: بخش نخست آن دیباچه ای مفصل پیرامون زبان اردو و تکامل آن است؛ بخش دیگر به گزارش احوال سرایندگان اردو زبان و بررسی شعر کلاسیک اردو اختصاص یافته است.نویسنده با روشی نو و بر اساس معیارهای تازه، ادبیات اردو را بررسی کرده و نظراتی تازه ابراز داشته است. نثر او در این کتاب فصیح و زیباست. چاپ این کتاب نخستین بار در ۱۲۹۸ق/۱۸۸۱م در لاهور صورت گرفته و پس از آن در ۱۳۲۵ق/۱۹۰۷م و بار دیگر در ۱۳۳۱ق/۱۹۱۳م در همین شهر تجدید چاپ شده است.
آستان قدس، فهرست، ج۶، ص۳۰۳.
(۱) محمدحسین آزاد، آب حیات، لاهور، ۱۹۰۷م جم .(۲) محمدحسین آزاد، آب حیات، به کوشش خلیفه سید محمد سالم، لاهور، ۱۹۱۳م (مقدمه).(۳) آستان قدس، فهرست.(۴) آقابزرگ، الذریعه؛ آیت الله مرعشی، فهرست خطی؛(۵) محمد طاهر بروسه لی، عثمانلی مؤلفلری، استانبول، ۱۳۳۳ق.(۶) سنای سابق، فهرست خطی.(۷) شورای ملی (سابق)، فهرست خطی.(۸) کتابخانه ملی، فهرست خطی.(۹) خانبابا مشار، فهرست چاپی فارسی.(۱۰) خانبابا مشار، مؤلفین چاپی فارسی و عربی.(۱۱) منزوی، احمد، فهرست خطی فارسی.

[ویکی فقه] آب حیات (ابهام زدایی). آب حیات ممکن است در معانی ذیل به کار رفته و یا عنوان برای کتاب های ذیل باشد: مفاهیم• آب حیات (مفهوم)، یا آب زندگانی، آب زندگی، آب جاودانگی، آب جوانی، آب حیوان، آب بقا، عین الحیوة، نهرالحیوة، چشمه ای تخیلی در تاریکی در فرهنگ های مختلف کتاب ها• آب حیات (کتاب)، نام چند کتاب از دانشوران مسلمان در موضوعات گوناگون• آب حیات (محمدجعفر استرابادی)، کتابی در کلام شیعه به زبان فارسی، تألیف محمدجعفر استرابادی• آب حیات (آزاد دهلوی)، کتاب در ادبیات اردو، تألیف آزاد دهلوی• آب حیات (علی اکبر همدانی)، منظومه ای در زمینه های اخلاقی به سبک نان و حلوا و متضمن حدود ۱،۰۰۰ بیت، تألیف علی اکبر همدانی
...

[ویکی فقه] آب حیات (علی اکبر همدانی). آب حَیات، نام چند کتاب است که دانشوران مسلمان در موضوعات گوناگون تألیف کرده اند. از جمله این دانشوران علی اکبر همدانی است که در این مقاله به بررسی کتاب ایشان می پردازیم.
حاج میرزا علی اکبر همدانی، معروف به صدرالاسلام و ملقب به دبیر الحاج (۱۲۷۰ـ۱۳۲۵ق/۱۸۵۳ـ۱۹۰۷م) که اثر وی منظومه ای است در زمینه های اخلاقی به سبک نان و حلوا و متضمن حدود ۱،۰۰۰ بیت که این گونه آغاز می شود:رو رو ای دل فکر کار خویش کن فکر کار خویش را از پیش کن
وضعیت نشر
این منظومه در ۱۳۱۴ق/۱۸۹۶م به خط نسخ زین العابدین محلاتی در چاپخانه آقا سید مرتضی، ظاهراً در تهران، به چاپ رسیده است. این چاپ چند تصویر نیز دارد.
آستان قدس، فهرست، ج۶، ص۳۰۳.
(۱) محمدحسین آزاد، آب حیات، لاهور، ۱۹۰۷م جم .(۲) محمدحسین آزاد، آب حیات، به کوشش خلیفه سید محمد سالم، لاهور، ۱۹۱۳م (مقدمه).(۳) آستان قدس، فهرست.(۴) آقابزرگ، الذریعه؛ آیت الله مرعشی، فهرست خطی؛(۵) محمد طاهر بروسه لی، عثمانلی مؤلفلری، استانبول، ۱۳۳۳ق.(۶) سنای سابق، فهرست خطی.(۷) شورای ملی (سابق)، فهرست خطی.(۸) کتابخانه ملی، فهرست خطی.(۹) خانبابا مشار، فهرست چاپی فارسی.(۱۰) خانبابا مشار، مؤلفین چاپی فارسی و عربی.(۱۱) منزوی، احمد، فهرست خطی فارسی.

[ویکی فقه] آب حیات (محمدجعفر استرابادی). آب حَیات، نام چند کتاب است که دانشوران مسلمان در موضوعات گوناگون تألیف کرده اند. از جمله این دانشوران محمدجعفر استرابادی، است که در این مقاله به بررسی کتاب ایشان می پردازیم.
استرابادی، محمد جعفر بن ملاسیف الدین معروف به شریعتمدار استرابادی تهرانی (د ۱۲۶۳ق/۱۸۴۷م)؛ کتاب او نوشته ای مختصر در کلام شیعه به زبان پارسی است.
محتوای کتاب
شریعتمدار در این رساله معانی اصول دین را بر طبق اصول مذهب شیعه جعفری بیان داشته و برای رسیدن به این هدف یکایک اصول این مذهب را بررسی کرده است.در پاره ای از کتاب های فهرست، این کتاب فلک مشحون خوانده شده است.
شورای ملی (سابق)، فهرست خطی، ج۱۶، ص۲۳۵.
ظاهراً اصل کتاب شریعتمدار استرابادی تا به حال چاپ نشده است.نسخه های خطی آن در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، شورای ملی (سابق)، کتابخانه ملی، سنای سابق، مدرسه فیضیه قم ، کتابخانه موزه بریتانیا، کتابخانه میرزا محمد طهرانی و کتابخانه سیدآقا شوشتری در نجف موجود است.رساله آب حیات را یکی از شاگردان استرابادی در ۱۱۶ بیت به نظم درآورده است. این رساله منظوم در ۱۲۹۶ق/۱۸۷۶م همراه با برخی از رساله های عملی در تهران به چاپ رسیده و بار دیگر در ۱۳۴۵ش با مقدمه ای از سید احمد روضاتی در اصفهان تجدید چاپ شده است.نسخه های خطی این رساله منظوم در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران و کتابخانه آیت الله مرعشی محفوظ است.
آستان قدس، فهرست، ج۶، ص۳۰۳.
...

[ویکی فقه] آب حیات (مفهوم). آب حَیات، یا آب زندگانی، آب زندگی، آب جاودانگی، آب جوانی، آب حیوان، آب بقا، عین الحیوة، نهرالحیوة، چشمه ای تخیلی در تاریکی هاست که هر کس از آن بنوشد یا خود را در آن بشوید، دوباره جوان می شود و عمر طولانی می کند.
در غرب آن را چشمه جوانی می گویند. اندیشه وجود چشمه جوانی، به ویژه در قرون وسطی در سراسر اروپا رواج گسترده داشت و با کشف «دنیای نو» تبلور بیش تری یافت چنان که چون در سال ۱۵۱۳م بونس دو لئون (۱۴۶۰ـ۱۵۲۱م) ایات فلوریدا را کشف کرد، به دنبال شنیدن گفت وگوهایی درباره چشمه های بهداشتی این ایالت، به جست وجوی چشمه جوانی در آن جا برخاست.
هیستینگز، ج۶، ص۱۱۵.
در میان قهرمانان جاودانی جوی، کهن تر از همه گیلگمش پهلوان حماسی بابلی و دارای منظومه ای به همین عنوان است که داستان وی در غرب آسیا گسترده بود.او بر شهر اِرِک (یا اوروک) فرمان می راند و وجودی دو سوم خدایی داشت با هیکلی درشت و اندامی فریبنده.دوستی به نام انکیدو داشت که از مرگ او سخت اندوهگین شد و به نزد نیای خویش اوت نپیشتیم که در طوفان بابل زندگی جاودانه یافته بود، رفت تا راز زندگی جاودان را از وی بپرسد.جدّش به او گفت که مرگ، سرنوشت چاره ناپذیر آدمی است. با این همه، نشان گیاهی را به وی داد که در ته دریاست و خوردن آن جوانی می بخشد. گیلگمش در بازگشت آن گیاه را به دست آورد، اما وقتی در راه بر سر چاه آب سردی درنگ کرد که خود را در آن شست وشو دهد، ماری دریایی آن گیاه را دزدید و گیلگمش تهیدست و دل شکسته بازگشت. از این پس آب حیات وارد زندگی قهرمانان می شود.
← رویین تنی
در روایات و داستان های اسلامی نیز نام سه تن آمده است که در پی آب حیات رفته اند. دو تن از ایشان از آن آشامیده و زندگی جاودان یافته اند و یکی ناکام بازگشته است: الیاس ، خضر و اسکندر ذوالقرنین.نام الیاس، یکی از پیامبران بنی اسرائیل ، دوبار در قرآن مجید آمده است.
انعام/سوره۶، آیه۸۵.
...

[ویکی فقه] آب حیات (کتاب). آب حَیات، نام چند کتاب که دانشوران مسلمان در موضوعات گوناگون تألیف کرده اند.
۱. آزاد دهلوی: محمد حسین ملقب به شمس العلماء مولوی (۱۲۴۵ـ ۱۳۲۸ق/۱۸۲۹ـ۱۹۱۰م). اثر او نخستین کتاب در باب ادبیات اردو به همین زبان و متضمن شرح حال شاعران اردو زبان شبه قاره هند است. این کتاب شامل دو بخش است: بخش نخست آن دیباچه ای مفصل پیرامون زبان اردو و تکامل آن است؛ بخش دیگر به گزارش احوال سرایندگان اردو زبان و بررسی شعر کلاسیک اردو اختصاص یافته است. نویسنده با روشی نو و بر اساس معیارهای تازه، ادبیات اردو را بررسی کرده و نظراتی تازه ابراز داشته است. نثر او در این کتاب فصیح و زیباست. چاپ این کتاب نخستین بار در ۱۲۹۸ق/۱۸۸۱م در لاهور صورت گرفته و پس از آن در ۱۳۲۵ق/۱۹۰۷م و بار دیگر در ۱۳۳۱ق/۱۹۱۳م در همین شهر تجدید چاپ شده است.
استرابادی
۲. استرابادی: محمد جعفر بن ملاسیف الدین معروف به شریعتمدار استرابادی تهرانی (د ۱۲۶۳ق/۱۸۴۷م). کتاب او نوشته ای مختصر در کلام شیعه به زبان پارسی است. شریعتمدار در این رساله معانی اصول دین را بر طبق اصول مذهب شیعه جعفری بیان داشته و برای رسیدن به این هدف یکایک اصول این مذهب را بررسی کرده است. در پاره ای از کتابهای فهرست، این کتاب فلک مشحون خوانده شده است
شورای ملی (سابق)، فهرست خطی، ج۱۶، ص۲۳۵.
۳. خضری بک: از شاعران ترک زبان. آب حیات او منظومه ای است به زبان ترکی که در ۹۸۹ق/۱۵۸۱م آن را پدید آورده است. این اثر جنبه پندآمیز دارد و در زمینه های اخلاقی است.
کمال پاشازاده
...

آب حیات. (نیز: آب حیوان، آب بقا، آب زندگانی، آب جاودانگی، آب جوانی، آب خضر، چشمۀ خضر، عین الحیوة، نهر الحیوة) در روایات و افسانه ها چشمه ای است که هر کس از آن بنوشد یا سر و تن را در آن بشوید جاودان می شود. در داستان های اسلامی از سه تن یاد شده است که درپی آب حیات رفته اند؛ دو تن از آنان خضر و الیاس پیامبرند که از این آب آشامیدند و زندگی جاودان یافته اند و یکی دیگر ذوالقرنین است که ناکام شد. آب حیات در اصطلاح صوفیان، کنایه از سرچشمۀ عشق و محبت است که هر کس از آن بچشد هرگز معدوم نگردد و گاهی به معنی ذات و حقیقت اشیا آمده است که عالم و آدم به نور او منوّرند. در بعضی منابع به معنی وجود مطلق است و به جلوه های تجلیات حق هم گفته می شود. به اعتباری دیگر جهان تاریک جسم، و آب حیات علم است. در مثنوی معنوی گاهی به معنی سیر باطنی سالک و احوالی که بر او می گذرد و امثال آن آمده است.