⬆
برای انتخاب دیکشنری یا لغتنامه، اینجا را کلیک کنید.
< مترجم
محمدحسین بهاری
محمدحسین بهاری
خنیده به خطیب و عارف
پیشه: روانشناس، حسابدار
چکامه‌سرا و شعرآور، نویسنده و پژوهشگر
حافظ‌پژوه، سعدی‌پژوه، شهنامه‌پژوه، واژه‌پژوه، زبان و تاریخ‌پژوه
عضو ناپیوسته گروه واژه‌یابی فرهنگستان زبان و ادب پارسی.
و تا همیشه‌ی روزگار دانش‌آموز
فهرست واژه ها و پیشنهادهای نوشته شده
واژه
نوشتار
1
بتابی
بتابی با نام دیگر دارابی میوه بومی آسیای جنوب شرقی و از گیاهان گلدار دولپه‌ای‌های نو در راسته افراسانان در تیره مرکبات و بزرگ‌ترین میوه در مرکبات است ...
١٤٠٠/٠٢/٢٩
0
|
0
2
مستأصل
پریشان
بی‌چاره
تهی‌دست
ناتوان
ناچار
درمانده
این‌ها واژگانی هستند که در جای واژه تازی ترکیبی (مستأصل) به فراخور چکونگی هرکس می‌توان ...
١٤٠٠/٠٢/٠٧
0
|
0
3
ظلمت
سیاهی
تیرگی
گرفتگی
گم‌راهی
١٤٠٠/٠١/٢٧
2
|
0
4
چوخ
چوخ واژه‌ای پارسی است بر چم گروه و دسته.
معرب شده و
جوق
و نیز
جوخ
نوشته‌اند باز هم بر همان چم.
جوق مرغان از برون گرد قفس
خو ...
١٤٠٠/٠١/٠٣
6
|
1
5
عقوبت
پاتیراس در پهلوی
و
پات اپره
پات اپره به پاداپره و سپس پادافره دگرگون شده است.
پی‌آمد
و
پرجام (فرجام) که هم‌میهنان پیشنهاد داده ...
١٣٩٩/١١/١٨
8
|
0
6
مجازات
پاتیراس
و
پات اپره
پات اپره به پاداپره و سپس پادافره دگرگون شده است.
فادافره
نیز دیده شده است.
پسندیده‌تر پاداپره ...
١٣٩٩/١١/١٨
6
|
1
7
لقب
پاژنام
که از پیش بوده و بسیار زیباست.
هم‌چنین واژه تازی ملقب را باید گفت:
پاژنام‌دار
١٣٩٩/١١/١٧
8
|
0
8
افراط
افراخ‌گری
گزاف‌جویی
١٣٩٩/١١/١٥
13
|
1
9
نماز
نماژ یا نماز برابر است با
گفتن نیاز
در جای‌جای شهنامه بزرگ بر این چم به کار آمده است:
بیامد خرامان و بردش نماز
به بر در گرفتش زمانی ...
١٣٩٩/١١/١٥
13
|
0
10
فی البداهه
آنی‌رس
هم آرِش و جایگزین پارسی خوبی است
١٣٩٩/١١/٠٦
10
|
0
11
موج
خیزاب
برای موج آب
و
کوهه
برای موج الکترونیکی یا سیگنال
١٣٩٩/٠٩/٣٠
15
|
0
12
سیگنال
کوهه
١٣٩٩/٠٩/٣٠
10
|
0
13
کنکاش
کنکاش یا کنکاج
اگرچه ترکی، آنگه برابر است با رایزنی.
پیشینیان به مجلس کنکا ج‌خانه یا کنکاش‌سرا
می‌گفته اند.
چون در رایزنی پرسش از راه درس ...
١٣٩٩/٠٩/٢٢
19
|
1
14
معنی
این واژه تازی است و برابر پارسی آن:
_آرِش
و
_ چم است.
مانا، مینا و مینو نیز دیده شده است.
١٣٩٩/٠٩/١٢
21
|
1
15
معجزه
چَمراس
نیز
فرجود هم گفته آمده که فرجود مانای اعجاز دارد.
١٣٩٩/٠٩/٠١
21
|
1
16
اعجاز
پارسیان
چَمراس و فرجود
می‌گفته‌اند که چمراس همان معجزه است.
١٣٩٩/٠٩/٠١
21
|
1
17
جرثوم
ریشه
بن
مایه
١٣٩٩/٠٨/٢٩
10
|
0
18
پدیدآیی
پیدایش در جای
پدیدآیی
بهتر است. چرا که واژه‌ای گوش‌نواز است و روشن.
١٣٩٩/٠٨/٢٧
10
|
0
19
تصویر
پرتور
برابر تک‌چهره
پرتور ریشه اوستایی دارد.
و در زبان پهلوی نیز پرتور
بوده که با دگرگونی پ پس از برتری تازیان
فرتور
شده است.
و ...
١٣٩٩/٠٨/٢٦
25
|
0
20
عکس
پرتور
بهین واژه است در جای عکس.
با سپاس از مهربان فرکیانی که به درستی نوشته‌اند. و بسیار واژگان داریم این‌گونه.
آنگه بهتر است واژه‌ای به کا ...
١٣٩٩/٠٨/٢٦
23
|
1
21
پرتره
این واژه پرکاربرد فرانسوی، که در انگلیسی نیز برابر
تک‌چهره
گرفته می‌شود، ریشه اوستایی دارد.
در زبان پهلوی
پرتور
بوده که با دگرگونی پ ...
١٣٩٩/٠٨/٢٦
15
|
0
22
باج
این واژه از ریشه
بج
اوستایی است و هرچند باژ درست‌تر است که آن هم
واژ
بوده است، آنگه چون حضرت خرد پردیسی بزرگ در جای‌جای شهنامه سترگ به ...
١٣٩٩/٠٨/١٨
10
|
0
23
زغال
زغال تازی شده ژگال یا زگال است.
بهتر است زگال بگوییم.
نیز پیشینیان انگِشت می‌گفته‌اند.
١٣٩٩/٠٨/١٥
10
|
0
24
ویروس
ریزمیرور
میرور بر آرِش( چم) کشنده.
١٣٩٩/٠٨/١١
19
|
0
25
مطایبه
برابر پارسی این واژه
لاچ
است که که پس از فرنشینی تازیان
لاغ
شده است.
واژگان
بافه
بافی
و
لافی
نیز به کار رفته است به افز ...
١٣٩٩/٠٨/١١
13
|
0
26
مزاح
برابر پارسی این واژه
لاچ
است که که پس از فرنشینی تازیان
لاغ
شده است.
واژگان
بافه
بافی
و
لافی
نیز به کار رفته است به افز ...
١٣٩٩/٠٨/١١
13
|
0
27
شوخی
برابر پارسی این واژه
لاچ
است که که پس از فرنشینی تازیان
لاغ
شده است.
واژگان
بافه
بافی
و
لافی
نیز به کار رفته است به افز ...
١٣٩٩/٠٨/١١
10
|
1
28
سرتق
بهترین واژگان پارسی در جای سرتق
ستیزگر
و
پیکارجو
است. لج که دوستان پیشنهاد داده‌اند واژه‌ای تازیست بر آرِش(چم) لگد در برابر مشت.
١٣٩٩/٠٨/١٠
10
|
1
29
جوک
برابر پارسی این واژه
لاچ
است که که پس از فرنشینی تازیان
لاغ
شده است.
واژگان
بافه
بافی
و
لافی
نیز به کار رفته است به افز ...
١٣٩٩/٠٧/٢٨
17
|
0
30
ولی
آنگه
١٣٩٩/٠٧/٢٨
13
|
1
31
سیماب
سیماب خود واژه‌ای پارسی و زیباست.
آن‌چه باید درست شود واژه
ژیوه
است که به نادرست جیوه می‌گوییم.
١٣٩٩/٠٧/١١
15
|
1
32
ملقب
پاژنام‌دار
١٣٩٩/٠٧/٠٨
15
|
0
33
توجه
ایاسیدن خوب است آنگاه همه‌پسند و پویا نیست.
دیدآوری
دیدورزی
نگه‌ورزی
شایسته است.
١٣٩٩/٠٦/١٧
23
|
0
34
روحانی زرتشتی
در زبان پهلوی مگو بوده است بر آرِش ژرف و جاودان.
سپس مگ شده و تازیان آن را مغ نوشته و خوانده‌اند و در جای ژرف نیز به کار برده‌اند.
پس از آنکه ...
١٣٩٩/٠٦/٠٢
21
|
1
35
آکند
لب‌ریز
پر و لبالب
١٣٩٩/٠٦/٠٢
10
|
0
36
مان
پایدار
١٣٩٩/٠٦/٠٢
10
|
0
37
طنز
پارسی این واژه لاچ است که لاغ هم گفته می‌شود.
و گر مرد لهو است و بازی و لاغ
قویتر شود دیوش اندردماغ
حضرت عشق و سخن سعدی
چون گفت بسی ...
١٣٩٩/٠٥/٢٦
15
|
0
38
شبکه
کاریز
بهترین پیشنهاد است. و پاس می‌داریم سخن مهربان اشکان گرامی را، که پذیرفتنی است شبکه واژه‌ای پارسی باشد.
١٣٩٩/٠٥/١٨
15
|
1
39
کج
درست‌تر است اگر بگوییم گژ.
واژ های
گ
ژ
پارسی است، که تازیان با
ک
ج
جایگزین نموده‌اند.
١٣٩٩/٠٤/١٧
17
|
1
40
عروس
پیوگ
بهترین جایگزین برای عروس است.
هرچند واژه آروس با این نگارش پارسی است و نمیتوان آن را از پرهون واژگان زدود، ول با سخن رودکی بزرگ :
ب ...
١٣٩٩/٠٤/١١
27
|
1
41
استوانی
مورد وثوق
*پذیرفتنی
١٣٩٩/٠٤/٠٦
21
|
0
42
رسن
هرچند رسن واژه‌ای پارسی است،آنگه
چون تازیان آن‌را گرفته، به کار بسته و به افزونه ارسان میگویند، پیشنهاد برتر برای پارسی‌گویان واژه زییای
پ ...
١٣٩٩/٠٣/١١
25
|
0
43
کیاناد
نیاسرا
نیاجای
١٣٩٩/٠٣/٠٧
15
|
1
44
کیاناد
طبیعت
١٣٩٩/٠٣/٠٧
23
|
1
45
کیر
نیمور
از آنجا که ریشه واژه کیر در هر دو زبان پارسی و کاپادوسیه‌ای رومی (یونانی) یافت می‌شود، واژه نیمور پیشنهادی بهتر برای پارسی‌گویان است.
١٣٩٩/٠٣/٠٣
78
|
2
46
عمد
خودخواست،
خوددان
١٣٩٩/٠٣/٠٣
15
|
0
47
دلو
آوندآب
که با نگارش
آونداب
زیباتر هم می‌شود.
١٣٩٩/٠٣/٠١
19
|
0
48
اسهال
رینش
١٣٩٩/٠٢/٢٣
27
|
1
49
ارث
نیاهشته
١٣٩٩/٠٢/٢٢
23
|
1
50
قافیه
پس‌آوند
١٣٩٩/٠٢/٢٢
34
|
1
1
2
<