کَعْبُ الاَحبار ( ـ۳۲ق)
لقب ابواسحاق کعب بن ماتع حِمْیری. راوی صدر اسلام. از یهودیان یمن بود و در دورۀ خلافت عمر (۱۷ق) اسلام آورد. از لقب او دانسته می شود که از عالمان یهود بوده است. او افسانه های فراوان و بسیاری از
داستان های عهد قدیم را در قالب روایت به حدیث و تفسیر مسلمانان وارد کرد و منشأ بسیاری از اسرائیلیات شد. از پیش از اسلام آوردنش، از اطرافیان عمر بود و او را در سفر به
بیت المقدس (۱۵ق) همراهی کرد. در دورۀ
عثمان نیز از اطرافیان او بود و تا پایان خلافت عثمان از او
حمایت کرد. پس از آن به دمشق رفت و در همان جا، یا به قولی در حمص، وفات یافت. صحابۀ بزرگ و بسیاری از مسلمانان او را از خود نمی دانستند.
ابوذر غفاری بر او طعن می زد و در اسلامش تردید داشت.
امام علی (ع) و امام باقر (ع) به صراحت او را
تکذیب کرده اند. بخاری و مُسلم از او روایتی نقل نکرده اند اما در دیگر صحاح اهل تسنن روایاتی از او آمده است. عامۀ فارسی زبان به تصحیف او را «کعب الاخبار» می خوانند.