[ویکی فقه] پناهگاه در قیامت (قرآن). منکران معاد در قیامت به دنبال پناهگاهی هستند، ولی پناهی برای آنان نیست.
منکران معاد، در جستجوی پناهگاهی در قیامت هستند:یقول الانسـن یومئذ این المفر• کلا لا وزر. آن روز انسان می گوید: «راه فرار کجاست؟!» هرگز چنین نیست، راه فرار و پناهگاهی وجود ندارد! منظور از انسان، مکذبان قیامت است. به این ترتیب با یک انقلاب و تحول عظیم، جهان پایان می یابد سپس با تحول عظیم دیگری (با نفخه صور دوم که نفخه حیات است) رستاخیز انسان ها آغاز می گردد، و در آن روز انسان می گوید: راه فرار کجاست! (یقول الانسان یومئذ این المفر).آری انسان های کافر و گنه کار که روز قیامت را تکذیب می کردند آن روز از شدت خجالت و شرم پناهگاهی می جویند، و از سنگینی بار گناه و ترس از عذاب راه فرار می طلبند، درست همانند این دنیا که وقتی مواجه با حادثه خطرناکی می شدند دنبال راه فرار می گشتند آنجا را نیز به اینجا قیاس می کنند! ولی به زودی به آنها گفته می شود، هرگز چنین نیست، راه فرار و پناهگاهی در اینجا وجود ندارد.
نبود پناهگاه برای منکران معاد
در قیامت، برای منکران معاد پناهگاهی نیست:یقول الانسـن یومئذ این المفر• کلا لا وزر.آن روز انسان می گوید: «راه فرار کجاست؟!» هرگز چنین نیست، راه فرار و پناهگاهی وجود ندارد! یقول الانسان یومئذ این المفر، یعنی کجاست گریزگاه، در اینجا این سؤال پیش می آید که با اینکه روز قیامت روز ظهور سلطنت الهی است، و هر انسانی می داند مفر و فراری نیست، چطور می پرسد، این المفر؟ جواب این سؤال آن است که در سؤال های مشابه این سؤال مکرر خاطرنشان کردیم که اینگونه سخنان در روز قیامت از باب ظهور ملکات آدمی است، کسی که در دنیا وقتی در شدت قرار می گرفت، یا مهلکه ای تهدیدش می کرد، (بدون توسل به خدای تعالی) در جستجوی مفری می گشت، آن روز هم ناخودآگاه می پرسد: این المفر، هم چنان که در اثر ملکه شدن دروغ در نفس انسان ها، روز قیامت هم با اینکه روز کشف سرائر است بی اختیار می گویند:ثم لم تکن فتنتهم الا ان قالوا و الله ربنا ما کنا مشرکین.سپس پاسخ و عذر آنها، چیزی جز این نیست که می گویند: «به خداوندی که پروردگار ماست سوگند که ما مشرک نبودیم! » یوم یبعثهم الله جمیعا فیحلفون له کما یحلفون لکم.(به خاطر بیاورید) روزی را که خداوند همه آنها را بر می انگیزد، آنها برای خدا نیز سوگند (دروغ) یاد می کنند همان گونه که (امروز) برای شما یاد می کنند... . کلا لا وزر، این جمله رد آنان در سؤال از مفر است، و کلمه وزر به معنای پناهگاهی چون کوه و قلعه و امثال آن است، و این کلام خداست نه تتمه گفتار انسان.
نبود پناهگاه برای رد کنندگان خدا
در قیامت، برای ردکنندگان دعوت پروردگار ملجأ و پناهگاهی نیست:وما کان لهم من اولیاء ینصرونهم من دون الله ومن یضلل الله فما له من سبیل• استجیبوا لربکم من قبل ان یاتی یوم لا مرد له من الله ما لکم من ملجا یومئذ وما لکم من نکیر.آنها جز خدا اولیا و یاورانی ندارند که یاریشان کنند و هر کس را خدا گمراه سازد، هیچ راه نجاتی برای او نیست! اجابت کنید دعوت پروردگار خود را پیش از آنکه روزی فرا رسد که بازگشتی برای آن در برابر اراده خدا نیست و در آن روز، نه پناهگاهی دارید و نه مدافعی! از آنجا که در آیات گذشته گوشه ای از مجازات دردناک و هول و وحشت کافران و ظالمان منعکس شده، در آیات مورد بحث روی سخن را به همه مردم کرده، به آنها هشدار می دهد پیش از آنکه گرفتار چنان سرنوشت شومی شوند دعوت پروردگارشان را اجابت کرده به راه حق باز آیند. می فرماید: دعوت پروردگار خویش را اجابت کنید پیش از آنکه روزی فرا رسد که دیگر بازگشتی برای آن در برابر اراده پروردگار نیست (استجیبوا لربکم من قبل ان یاتی یوم لا مرد له من الله). و اگر تصور کنید در آن روز پناهگاهی جز سایه لطف او، و مدافعی جز رحمت او وجود دارد اشتباه است، چرا که، در آن روز برای شما نه ملجا و پناهی است که در برابر عذاب الهی پناهتان دهد، و نه یار و یاوری که از شما دفاع کند (ما لکم من ملجا یومئذ و ما لکم من نکیر).جمله یوم لا مرد له من الله، اشاره به روز قیامت است، نه روز مرگ، و تعبیر من الله، اشاره به این است که در برابر اراده و فرمان او دائر بر عدم بازگشت، کسی نمی تواند تصمیم دیگری بگیرد. به هر حال برای نجات از عذاب راه هایی تصور می شود که تمام آنها در آن روز بسته است، یکی بازگشت از آنجا به عالم دنیا و جبران خطاها و گناهان است. دیگر وجود پناهگاهی که انسان در کنار آن مصون بماند. و سرانجام وجود کسی که به دفاع از انسان برخیزد. هر یک از جمله های سه گانه آیه فوق اشاره به نفی یکی از این سه راه است.
منکران معاد، در جستجوی پناهگاهی در قیامت هستند:یقول الانسـن یومئذ این المفر• کلا لا وزر. آن روز انسان می گوید: «راه فرار کجاست؟!» هرگز چنین نیست، راه فرار و پناهگاهی وجود ندارد! منظور از انسان، مکذبان قیامت است. به این ترتیب با یک انقلاب و تحول عظیم، جهان پایان می یابد سپس با تحول عظیم دیگری (با نفخه صور دوم که نفخه حیات است) رستاخیز انسان ها آغاز می گردد، و در آن روز انسان می گوید: راه فرار کجاست! (یقول الانسان یومئذ این المفر).آری انسان های کافر و گنه کار که روز قیامت را تکذیب می کردند آن روز از شدت خجالت و شرم پناهگاهی می جویند، و از سنگینی بار گناه و ترس از عذاب راه فرار می طلبند، درست همانند این دنیا که وقتی مواجه با حادثه خطرناکی می شدند دنبال راه فرار می گشتند آنجا را نیز به اینجا قیاس می کنند! ولی به زودی به آنها گفته می شود، هرگز چنین نیست، راه فرار و پناهگاهی در اینجا وجود ندارد.
نبود پناهگاه برای منکران معاد
در قیامت، برای منکران معاد پناهگاهی نیست:یقول الانسـن یومئذ این المفر• کلا لا وزر.آن روز انسان می گوید: «راه فرار کجاست؟!» هرگز چنین نیست، راه فرار و پناهگاهی وجود ندارد! یقول الانسان یومئذ این المفر، یعنی کجاست گریزگاه، در اینجا این سؤال پیش می آید که با اینکه روز قیامت روز ظهور سلطنت الهی است، و هر انسانی می داند مفر و فراری نیست، چطور می پرسد، این المفر؟ جواب این سؤال آن است که در سؤال های مشابه این سؤال مکرر خاطرنشان کردیم که اینگونه سخنان در روز قیامت از باب ظهور ملکات آدمی است، کسی که در دنیا وقتی در شدت قرار می گرفت، یا مهلکه ای تهدیدش می کرد، (بدون توسل به خدای تعالی) در جستجوی مفری می گشت، آن روز هم ناخودآگاه می پرسد: این المفر، هم چنان که در اثر ملکه شدن دروغ در نفس انسان ها، روز قیامت هم با اینکه روز کشف سرائر است بی اختیار می گویند:ثم لم تکن فتنتهم الا ان قالوا و الله ربنا ما کنا مشرکین.سپس پاسخ و عذر آنها، چیزی جز این نیست که می گویند: «به خداوندی که پروردگار ماست سوگند که ما مشرک نبودیم! » یوم یبعثهم الله جمیعا فیحلفون له کما یحلفون لکم.(به خاطر بیاورید) روزی را که خداوند همه آنها را بر می انگیزد، آنها برای خدا نیز سوگند (دروغ) یاد می کنند همان گونه که (امروز) برای شما یاد می کنند... . کلا لا وزر، این جمله رد آنان در سؤال از مفر است، و کلمه وزر به معنای پناهگاهی چون کوه و قلعه و امثال آن است، و این کلام خداست نه تتمه گفتار انسان.
نبود پناهگاه برای رد کنندگان خدا
در قیامت، برای ردکنندگان دعوت پروردگار ملجأ و پناهگاهی نیست:وما کان لهم من اولیاء ینصرونهم من دون الله ومن یضلل الله فما له من سبیل• استجیبوا لربکم من قبل ان یاتی یوم لا مرد له من الله ما لکم من ملجا یومئذ وما لکم من نکیر.آنها جز خدا اولیا و یاورانی ندارند که یاریشان کنند و هر کس را خدا گمراه سازد، هیچ راه نجاتی برای او نیست! اجابت کنید دعوت پروردگار خود را پیش از آنکه روزی فرا رسد که بازگشتی برای آن در برابر اراده خدا نیست و در آن روز، نه پناهگاهی دارید و نه مدافعی! از آنجا که در آیات گذشته گوشه ای از مجازات دردناک و هول و وحشت کافران و ظالمان منعکس شده، در آیات مورد بحث روی سخن را به همه مردم کرده، به آنها هشدار می دهد پیش از آنکه گرفتار چنان سرنوشت شومی شوند دعوت پروردگارشان را اجابت کرده به راه حق باز آیند. می فرماید: دعوت پروردگار خویش را اجابت کنید پیش از آنکه روزی فرا رسد که دیگر بازگشتی برای آن در برابر اراده پروردگار نیست (استجیبوا لربکم من قبل ان یاتی یوم لا مرد له من الله). و اگر تصور کنید در آن روز پناهگاهی جز سایه لطف او، و مدافعی جز رحمت او وجود دارد اشتباه است، چرا که، در آن روز برای شما نه ملجا و پناهی است که در برابر عذاب الهی پناهتان دهد، و نه یار و یاوری که از شما دفاع کند (ما لکم من ملجا یومئذ و ما لکم من نکیر).جمله یوم لا مرد له من الله، اشاره به روز قیامت است، نه روز مرگ، و تعبیر من الله، اشاره به این است که در برابر اراده و فرمان او دائر بر عدم بازگشت، کسی نمی تواند تصمیم دیگری بگیرد. به هر حال برای نجات از عذاب راه هایی تصور می شود که تمام آنها در آن روز بسته است، یکی بازگشت از آنجا به عالم دنیا و جبران خطاها و گناهان است. دیگر وجود پناهگاهی که انسان در کنار آن مصون بماند. و سرانجام وجود کسی که به دفاع از انسان برخیزد. هر یک از جمله های سه گانه آیه فوق اشاره به نفی یکی از این سه راه است.
wikifeqh: پناهگاه_در_قیامت_(قرآن)