قصاب املی

[ویکی فقه] قصاب آملی. ابوالعباس ، از عرفای طبرستان در قرن چهارم بود.
از زندگی احمد بن محمد بن عبدالکریم، مشهور به قصّاب آملی ، این اندازه می دانیم که حنبلی مذهب و شیخ آمل و طبرستان بود. شیخ اشراق وی را از حکما شمرده و او را، در کنار بایزید بسطامی و حلّاج و خرقانی ، از ادامه دهندگان حکمت خسروانی دانسته است. می گویند قصّاب امّی (درس ناخوانده) بود، اما مشکلات عرفانی و معنوی بزرگان عصر خویش را حل می کرد . ابوالحسین حدّاد هروی و احمد بن محمد بن حمزه صوفی ملقب به شیخ عمو از مصاحبان قصّاب بودند. گویا وی در شهر آمل خانقاه داشته و مدتی ابوسعید ابوالخیر نیز مقیم آن جا بوده است. برخی نسب معنوی وی را به تصوف ، به واسطۀ عبدالله طبری و ابومحمد جُرَیری، به جنید بغدادی رسانده اند.
فتوت و مروت
قصّاب به فتوت و مروت مشهور بود و شاید همین اشتهار سبب شده است که سلمی نام وی را در طبقات الصوفیه نیاورد. در احوال و اقوال قصّاب پاره ای قرائن وجود دارد که ارتباط وی را با فتوت و جوانمردی نشان می دهد، از جمله سهلگی از قول مرشد خود، ابو عبدالله داستانی، نقل کرده است که هیچ مقامی نزد داستانی بالاتر از درجۀ فتوت نبود. او نخستین کسی را که به این راه رفت بایزید و پس از او ابوالعباس قصّاب می دانست. به گزارش انصاری نیز قصّاب آملی به عقیل بُستی شلوار (سروال) داده و سروال از جمله لوازم تشرف به آیین جوانمردی است. همچنین انصاری نقل کرده است که ابوالحسن حداد، «از ظرفای صوفیان» در خراسان ، هنگام بازگشت از مکه ، به آمل رفت و تنها سؤال وی از قصّاب این بود که جوانمردی چیست؟ به نظر می رسد که پرسش وی دربارۀ جوانمردی، و نه دربارۀ زهد یا فقر و یا تصوف ، نشانه ای دیگر برای ارتباط قصّاب با اهل فتوت باشد. افزون بر این ها، از وی سخنانی دربارۀ جایگاه و مقام عالی جوانمردی ذکر شده است، از جمله اینکه «اهل بهشت به بهشت فرود آیند و اهل دوزخ به دوزخ، پس جای جوانمردان کجا بود؟ که او را جای نبود نه در دنیا و نه در آخرت » یا «جوانمردان راحتِ خلقند نه وحشت خلق، که ایشان را صحبت با خدا بود از خلق ، و از خدای به خلق نگرند». همچنین گفته شده وی اهل سخن گفتن با خلق بوده است و توصیه های بسیار بر اطعام درویشان داشته و فضیلت این کار را بیش از صد رکعت نماز یا به جا آوردن دائم نماز شب می دانسته است. همین امور، احوال وی را از صوفیان متمایز و نزدیک به ویژگی های اهل فتوت، ازجمله سخاوت و مهمان نوازی، می گرداند.
درگذشت
ظاهراً قصّاب در آمل در اواخر قرن چهارم درگذشته است و آرامگاه او نیز لااقل تا زمان ابن اسفندیار، مؤلف تاریخ طبرستان، در این شهر وجود داشته است. احتمال داده شده که مقبرۀ قصّاب امروزه در روستای سُوتِه کَلا در نزدیکی آمل باشد. این مقبره به امامزاده عبّاس معروف است.
شاگردان
...