علامه حلی

[ویکی فقه] شیخ جمال الدین، ابو منصور، حسن بن یوسف بن علی بن مطهر حلی ملقب به علامه حلی و علامه (علی الاطلاق) در ۲۷ رمضان سال ۶۴۷ ه ق به دنیا آمد و در ۲۱ محرم سال ۷۲۶ ه ق در حله مزیدیه وفات نمود و در یکی از صحن های روضه امیرالمؤمنین علی علیه السّلام در نجف اشرف دفن گردید.
علامه چند اجازه برای شاگردان خود نوشته است.۱- اجازه بنی زهره که مفصل ترین و مهم ترین آنها می باشد.این اجازه خود همانند یک رساله است و علاوه بر توصیه های بسیار به پسران زهره، علامه در آن تمام طرقش و کسانی که از آنها روایت می کند و همین طور بسیاری از کتاب هایش را در آن ذکر کرده است و خود سند مهم رجالی در این امور محسوب می شود. این اجازه در سال ۷۲۳ ه ق نوشته شده است.۲ و ۳- دو اجازه به سید نجم الدین مهنا، این دو اجازه یکی مفصل و دیگری مختصر است که دومی در ذی حجه سال ۷۰۹ ه ق نوشته شده است.کتاب های دیگری نیز به علامه نسبت داده شده است که نسبت بسیاری از آنها به او مشکوک و بعضی دیگر قطعا از او نمی باشد.

[ویکی شیعه] حسن بن یوسف بن مطهّر حلّی (۶۴۸-۷۲۶ق) معروف به علامه حلّی، فقیه و متکلم شیعه در قرن هشتم هجری. او بیش از ۱۲۰ کتاب در رشته های مختلف علمی مثل اصول، فقه، تفسیر، منطق، کلام و رجال نگاشته است که برخی از آن ها در حوزه های علمیه شیعه جزو منابع تدریس و تحقیق به شمار می آیند. او در گسترش فقه شیعه نقشی مهم داشت و نیز مبانی کلامی و اعتقادی شیعه را با تکیه با مبانی عقلی تبیین کرد. کتاب های باب حادی عشر و کشف المراد او که شرح تجرید الاعتقاد خواجه طوسی است جزء منابع اصلی مطالعه اعتقادات شیعیان به شمار می رود. نهج الحق و کشف الصدق، ، خلاصة الاقوال، الجوهر النضید، تذکرة الفقهاء، قواعد الاحکام و مختلف الشیعه معروف ترین آثار اویند.
علامه حلی نخستین کسی بود که با لقب آیت الله خوانده شد. قطب الدین رازی، فخرالمحققین ، ابن معیه و محمد بن علی جرجانی از معروفترین شاگردان وی بودند. حضور او در ایران و در دربار سلطان محمد خدا بنده نقش موثری در رواج مذهب شیعه در ایران داشته است.
او در شب جمعه ۲۹ رمضان سال ۶۴۸ قمری در شهر حله به دنیا آمد. پدرش یوسف بن مطهر از متکلمان و عالمان علم اصول در حله بود. او چند سال بیشتر نداشت که با راهنمایی پدرش برای یادگیری قرآن به مکتب رفت و خواندن و نوشتن را در مکتب آموخت. سپس مقدمات و ادبیات عرب و علوم فقه، اصول فقه، حدیث و کلام را نزد پدرش و دایی اش محقق حلی آموخت. او در ادامه، علوم منطق، فلسفه و هیئت را نزد اساتید دیگر، به ویژه خواجه نصیر الدین طوسی فراگرفت و قبل از رسیدن به سن بلوغ به درجه اجتهاد رسید. علامه حلی به سبب کسب فضیلت های بسیار در سن کم در نزد خانواده و دانشمندان به جمال الدین مشهور شد.

[ویکی اهل البیت] حسن بن یوسف بن علی بن مطهر حلی (648 - 726 هـ .ق)، معروف به علامه حلی یکی از نامی ترین علمای شیعه و صاحب آثاری در فقه، اصول و کلام و منطق و فلسفه و رجال و غیره است. علامه حلی اساتید زیادی داشته است در فقه شاگرد دائی خود محقق حلی و در فلسفه و منطق شاگرد خواجه نصیرالدین طوسی بوده است و فقه تسنن را نزد علمای اهل تسنن تحصیل کرده است علامه بزرگوار صاحب ابتکارات و نوآوری ها و دارای شخصیت معنوی بسیار جلیل القدری است. ریاست و مرجعیت شیعه در قرن هفتم هجری به او منتهی گردیده است.
علامه حلی در روز 29 ماه مبارک رمضان سال 648 هجری در شهر حله به دنیا آمد تولد او در یک خانواده علمی و روحانی بوده است.
علامه حلی از اوان کودکی به تحصیل علم و کسب کمال پرداخت ادبیات عرب و علوم مقدماتی و متداول عصر را در حله نزد پدر دانشمندش و سایر علمای بزرگ آن منطقه، همچون دایی بزرگوارش محقق حلی و پسر عم مادرش شیخ نجیب الدین یحیی بن سعید و سید احمد بن طاووس و رضی الدین علی بن طاووس و حکیم مشهور ابن میثم بحرانی مؤلف شرح نهج البلاغه آموخت هنوز سنین عمرش به حد بلوغ نرسیده بود که از تحصیل علوم مقدماتی فراغت یافت و به مقام عالی اجتهاد نائل آمد. از اساتید او می توان به موارد زیر اشاره نمود:
1- شخصی به نام« محرم» موضوع: خواندن و نوشتن و تعلیم قرآن مجید.
2- شیخ سدید الدین حلّی( پدر علامه) موضوع: فقه و اصول، حدیث، علم کلام.
3- محقق حلّی( دایی علامه) موضوع: فقه و اصول، حدیث، علم کلام( دایی او مانند پدری مهربان برایش زحمت کشید و بیشتر علومش مخصوصا فقه و اصول را نزد او فرا گرفت).
4- شمس الدین محمد کیشی موضوع: بعضی تألیفات او در علوم عقلی.
5- شیخ نجم الدین علی بن عمر کاتبی قزوینی موضوع: کتاب« شرح کشف الأسرار عن غوامض الأفکار» در منطق از تألیفات خود اوست.