صحیفه ملعونه

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] صحیفه ملعونه پیمان عده ای از منافقینی بود که در واقع اسلام نیاورده بودند و فقط در ظاهر از ترس جان خویش مسلمان شده بودند، بر غصب خلافت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) بر این پایه و اساس که «اگر محمد بمیرد یا کشته شود این امر خلافت را از اهل بیتش بگیریم بطوری که تا ما هستیم احدی از آنان به خلافت دست نیابد.»
امیرالمومنین علی (علیه السّلام) می فرمایند: همانا آغاز پدید آمدن فتنه ها (فرقه ها) هوا پرستی و بدعت گذاری در احکام آسمانی است. اگر کسی در تاریخ فرقه ها مطالعه کند می بیند که معمولا فرقه سازی ها با هم پیمان شدن و برنامه ریزی عده ای منافق که به خاطر هوا و هوس های خود نمی خواستند در کنار بقیه مسلمین و زیر پرچم اسلام باشند، شروع می شد. مهمترین و قدیمی ترین این پیمانهای منافقانه مواردی بود که در صدر اسلام بوجود آمد و سرلوحه ای شد برای فتنه ها و فرقه سازی های بعدی. بعد از اعلام عمومی ولایت علی (علیه السّلام) در غدیرخم، عده ای از منافقین که نمی توانستند استمرار رسالت را در ولایت علی (علیه السّلام) تحمل کنند، برای پیمان شکنی و غصب خلافت هم قسم شدند. این عده که نقشه ترور رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم) را نتوانستند عملی کنند به ناچار به پیمان شکنی روی آوردند و برای گمراه نمودن مسلمین به سند سازی و دروغ پراکنی روی آوردند. در این مقاله به یکی از کارهای منافقانه این گروه یعنی نوشتن صحیفه اشاره می شود.
پشت پرده صحیفه
امویان و کسانی که از ترس کشته شدن مسلمان شده به همراه منافقانی که با ولایت امیرالمومنین علی (علیه السّلام) موافق نبودند در تهیه متن این صحیفه شریک بودند.
منافقین مخالف ولایت
این افراد: ابوبکر و عمر و عثمان و طلحه و عبدالرحمن بن عوف و سعد بن ابی وقاص و ابو عبیده الجراح و معاویه بن ابی سفیان و عمرو بن عاص و سعید بن عاص و ابوموسی اشعری و مغیره بن شعبه و اوس بن حدثان و ابوهریره و ابوطلحه انصاری و سالم غلام خذیفه از جمله کسانی بودند که در این طرح شرکت داشتند. ایشان ابتدای جلسه پیمان بستند که حکومت را غصب کنند و نگذارند تا خلافت به علی (علیه السّلام) برسد. به همین دلیل در این جلسه، چهار نفر (ابوبکرو عمر و ابوعبیده جراح و سالم بن حبیبه) به ترتیب برای رسیدن به مقام رهبری مسلمانان مورد تأیید واقع شدند!! سپس بعد از مشورت با یکدیگر و اتفاق نظر، متنی را به دست خط سعید بن عاص نوشته و به امانت دار خود یعنی ابوعبیده جراح سپردند، او نیز این متن را به عنوان پیمان نامه در کعبه پنهان نمود. با توجه به تاریخ ۲۵ ساله خانه نشینی امیرالمومنین (علیه السّلام) از سقیفه تا جنگ صفین نقش این افراد را به عنوان عناصر اصلی در مخالفت با آن حضرت می توان آشکار دید.
متن صحیفه
...

[ویکی شیعه] صَحیفه مَلعونه یا صحیفه مشئومه پیمان نامه تعدادی از صحابه پیامبر در مخالفت با رسیدن خلافت به امام علی(ع). بنابر منابع شیعی، گروهی از صحابه پیش از واقعه غدیر با هم پیمان بستند که نگذارند خلافت به خاندان پیامبر(ص) برسد. آنان می خواستند رسول خدا را در گردنه کوه هرشی به قتل برسانند. پس از واقعه غدیر نیز در مدینه جمع شدند و بر پیمان خود تأکید کردند و این جمع، صحیفه ملعونه دوم خوانده شده است. پیامبر(ص) در خطبه غدیر اصحاب صحیفه را اهل آتش دانسته و از آنان بیزاری جست.
عده ای در زمان حیات رسول خدا گرد هم آمدند و پیمان نامه ای امضا کردند که نگذارند خلافت به امام علی(ع) برسد. این پیمان نامه در منابع شیعه، صحیفه ملعونه و مشئومه خوانده شده است. به گفته برخی محققان، صحیفه ملعونه دو بار اتفاق افتاده است؛ یکی قبل از واقعه غدیر و دیگری پس از آن. به باور علامه بحرانی، آیات ۸۰ و ۷۹ سوره زخرف و آیه ۱۰ سوره مجادله به صحیفه ملعونه اشاره دارد. همچنین ابن شهر آشوب در ذیل آیات ۱۶۷ سوره بقره و ۱۱۸ سوره آل عمران به صحیفه ملعونه اشاره کرده است.
برخی از علمای شیعه همچون سلیم بن قیس، شیخ عباس قمی و سید ابن طاووس به نقل از ارشاد القلوب، به این موضوع پرداخته اند. همچنین به باور مجلسی این واقعه در النشر و الطی از کتب اهل سنت، آمده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس