رهبانیت

رهبانیت و گوشه‏گیری از صحنه اجتماع از جمله پدیده‏هایی بود که در ابتدا به منظور تسریع در رسیدن به خدا از سوی برخی افراد جامعه مسیحی بدعت‏گذاری شده و تاکنون نیز ادامه دارد. دانشمندان مسیحی به طور جسته و گریخته به منشأ شکل‏گیری و نیز فرقه‏های رهبانیت اشاره کرده‏اند. محققان مسلمان نیز در آثار خود گوشه‏هایی از حقایق موجود راجع به این فرقه‏ها را تبیین کرده‏اند.
آشنایی با این پدیده و نتایج به دست آمده از این انحراف می‏تواند در پای‏بندی متدینان به حقایق دینی خود و عدم گرایش به نحله‏های انحرافی نقش مؤثری داشته باشد. آنچه در این نوشتار به دنبال آن هستیم، آشنایی با پیشنیه رهبانیت در مسیحیت، فرقه‏های رهبانیت، دیدگاه اندیشمندان مسیحی راجع به راهبان و دیدگاه اسلام در این‏باره است.
واژه‏شناسی رهبانیت
«رهبانیت» واژه‏ای عربی است و اغلب لغت‏نویسان عرب این واژه را معادل «رهب» به معنای خوف و ترس دانسته‏اند. خلیل فراهیدی در این‏باره می‏نویسد: «رهبت الشی‏ء ارهبه رهبا و رهبة، أی: خفته. »2
عالمان علم لغت، «ترهب» را به معنای تعبّد در
صومعه دانسته و «راهب» را که از ریشه «رهبانیت» و «الرهب» گرفته شده به معنای کسی دانسته‏اند که در صومعه به عبادت مشغول است. همچنین اغلب لغت‏نویسان بر این نکته اصرار کرده‏اند که جمع کلمه «راهب»، کلمه «رهبان» و نه «رهابنه» است. 3
در این میان، ابوهلال عسکری تفاوت‏هایی میان «خوف» و «رهب» بیان کرده است؛ از جمله اینکه «رهب» به معنای استمرار و طولانی بودن خوف است و هر خوفی را نمی‏توان «رهب» دانست، و به همین دلیل است که راهب را راهب گویند؛ زیرا استمرار در خوف دارد. 4
راغب اصفهانی نیز «رهبانیت» را از ریشه «رهب» به معنای ترس همراه با اضطراب می‏داند. وی «ترهب» را به معنای تعبد، و رهبانیت را زیاده‏روی در تحمل تعبد از شدت ترس گرفته و بر خلاف اغلب لغت‏نویسان، کلمه «رهابنه» را بهترین جمع برای کلمه «راهب» دانسته است. 5
علّامه طباطبائی نیز در کلامی مشابه می‏فرماید: «رهبانیت از رهبه است که همان خشیت می‏باشد و به طور عرفی بر انقطاع انسان از مردم برای عبادت خداوند به خاطر خشیت از او اطلاق می‏شود. »6
درباره معادل‏های این واژه در دیگر زبان‏ها می‏توان گفت: واژه آلمانی «Moneh» به معنای راهب از کلمه یونانی «موناخوس» ( Monaxos ) آمده است. این کلمه در اصل به افرادی اطلاق می‏گردید که در انزوا و در بیابان به سر می‏بردند، اما از قرن چهارم به بعد درباره افرادی به کار برده می‏شد که عزلت اختیار می‏نمودند، حتی اگر با دیگران دسته‏جمعی در یک منزل سکنا گزیده باشند. برای چنین مفهومی، یعنی راهب صومعه‏نشین، واژه‏های «Coenobite» به انگلیسی و «Xoinobion» به یونانی وضع شد و برای مکانی که عده‏ای به طور مشترک در آن زندگی می‏کردند ـ که همان صومعه باشد ـ واژه‏های «Coenobium» و «Monasteriu» به کار برده شد. واژه صومعه در زبان آلمانی معادل واژه «Kloster» است و واژه لاتینی «cleustrum» نیز به معنای منزل راهبه‏های آفریقای شمالی است که معمولاً با دیواری محصور و از دنیای خارج جدا و مجزا می‏گردید.
برای یک جماعت کوچک‏تر واژه لاتینی «cellula» و آلمانی «zelle» به کار برده شد که بعدها به حجره هر یک از اعضا صومعه اطلاق گردید.
برای مفهوم «راهبه» بیشتر از واژه لاتینی «Monalis» و «Nonna» ـ که به آلمانی«Nonne» است ـ استفاده می‏شود که خود نیز از کلمه «nonnus» گرفته شده است. 7
در فرهنگ لغت‏های انگلیسی امروزی برای مفهوم راهب، معادل «Monk» و برای کلمه صومعه معادل «Monastery» را قرار داده‏اند.
ریشه‏های تاریخی رهبانیت
از نظر تاریخی فرقه‏های رهبانی می‏توانستند ریشه در این گروه‏ها داشته باشند:
الف. گروه Therapeute: یهودیانی که به مناسبت‏ها یا نذوری، از کاری کنار می‏کشیدند و از نوشیدن شراب و استعمال مخدرات و دیگر امور خودداری می‏کردند.
ب. اسنیان ( Essenes ) : یهودیانی که پیش از میلاد مسیح در مصر زندگی می‏کردند. آنها بر این باور بودند که جامعه دنیوی به گونه‏ای با «شر» آمیخته و آلوده شده که دیگر نمی‏توان در آن زیست و نجات هم پیدا کرد. 8 از این‏رو، آنها تمام روز به خواندن تورات مشغول بودند، سپس به هنگام غروب برای کسب نان و نمک و آب به اطراف می‏رفتند و پس از مراجعت می‏خوابیدند. آنها در روز هفتم از هفته به عبادت دسته جمعی می‏پرداختند و روزه شش روزه خود را قطع می‏نمودند.
ج. ناصری‏ها ( Nazarian ) : شرایط این گروه به گونه‏ای بود که فرد برای ورود به این فرقه باید یک دوره سه ساله ابتدایی را طی می‏کرد و پس از پیمودن مراتبی وارد این جماعت می‏شد. 9
علل ظهور رهبانیت
دلایل بسیاری برای پیدایش رهبانیت ذکر شده است که می‏توان آنها را بدین شکل خلاصه کرد:
1. تمایل پیروان حضرت مسیح علیه‏السلام به داشتن یک زندگی کاملاً روحانی مجزای از جامعه مادی که هدف آن رسیدن به درجات بالای تقوا از طریق تعهد به نذر و عهد، فقر، عفت و اطاعت بود. 10 چنین تمایلی خود ریشه در تعالیم حضرت مسیح علیه‏السلام داشت. انجیل متی در این‏باره چنین گزارش می‏دهد:
عیسی بدو گفت: اگر بخواهی کامل شوی، رفته و مایملک خود را بفروش و به فقرا بده که در آسمان گنجی خواهی داشت. . . . عیسی به شاگردان خود گفت: هر آینه شما را می‏گویم که شخص دولتمند به ملکوت آسمان به دشواری داخل شود. 11
با استناد به همین مطالب کتاب مقدس بود که اوریجن ـ یکی از راهبان مسیحی ـ در جوانی خود را مقطوع‏النسل کرد. 12
2. دنیاگرایی روزافزون کلیسا و روحانیان: رهبران دینی در . . .

نام [ویرایش]
رُهبانیت یکی از انواع جمع عربی از واژه عربی «راهب» است. خود واژه راهب از ریشه «رهب» عربی به معنای ترس آمده و به کسی گفته می شود که از خدا می ترسد و به عبادت او می پردازد. معادل فارسی آن نیز «ترسا» بوده است که بعدها گسترش یافته است و به عموم مسیحیان گفته می شده است.
فرقه ها [ویرایش]
راهبان معمولاً عضو فرقه ای هستند و از این نظر با گوشه گیران و عابدان منفرد فرق دارند. فرقه های رهبانیت گاه در صومعه یا مدرسه های دینی زندگی می کنند و کم تر در اجتماعات ظاهر می شوند.
رهبانیت در مذاهب [ویرایش]
اگر چه در مذاهب مختلف سنت های رهبانیت وجود داشته و دارد، اما راهبان بودایی و مسیحی شناخته شده تر هستند. در اسلام رهبانیت ( از جمله به استناد حدیث «لا رهبانیة فی الاسلام»، منسوب به پبامبر اسلام ) نهی شده است اما برخی از فرقه های اسلامی آیین ها و شیوهٔ زندگی راهبانه دارند.
منابع [ویرایش]
مصاحب، علامحسین، دائرةالمعارف فارسی، سازمان انتشارات فرانکلین، تهران ۱۳۴۵
راهبان و صومعه ها
فهرست فرقه های رهبانیت مسیحی
این یک نوشتار خُرد پیرامون دینی و آیینی است. با گسترش آن به ویکی پدیا کمک کنید.
رده های صفحه: دین
قس عربی
الرهبانیة هو مجموعة من المجتمعات المحلیة والمنظمات مکونة من الناس الذین یعیشون فی طرق أو مبادئ خاصة بمنأى عن المجتمع ووفقا لتعالیم دینیة محددة، وعادة ما یتسم النظام بالمبادئ الموضوعة بواسطة المؤسس ( الشخص ) الاصلی. وهی موجودة فی العدید من الأدیان فی العالم. توجد الرهبانیة بأشکال عدیدة ومختلفة تختلف من دین لاخر وحتى فی الدین الواحد نفسة ( مثال على ذلک الطوائف المسیحیة ) ولکنها تلتقی أیضا بنقاط تشابه کثیرة. و أحد أهم الاختلافات الرئیسیة هی تحریم الزواج للراهب عند المسیحیة والبوذیة أما فی الإسلام فهناک تصوف أو طرق صوفیة والتی لا تحرم الزواج.
[عدل]طالع أیضا
دیر
تصوف
هذه بذرة مقالة عن موضوع دینی أو کهنوتی تحتاج للنمو والتحسین، ساهم فی إثرائها بالمشارکة فی تحریرها.
تصنیف: دین
قس انگلیسی
A religious order is a lineage of communities and organizations of people who live in some way set apart from society in accordance with their specific religious devotion, usually characterized by the principles of its founder's religious practice. The order is composed of initiates ( laity ) and, in some traditions, ordained clergy. Religious orders exist in many of the world's religions.
Contents [hide]
1 Buddhist tradition
2 Christian tradition
2. 1 Orthodox tradition
2. 2 Catholic tradition
2. 3 Anglican tradition
2. 4 Protestant traditions
2. 5 Jehovah's Witnesses
3 Other traditions
4 See also
4. 1 Christian articles
4. 2 Hindu articles
4. 3 Islamic articles
5 Notes
6 External links
[edit]Buddhist tradition
Main article: Buddhist monasticism
In Buddhist societies, a religious order is one of the number of monastic orders of monks and nuns, many of which follow under a different school of teaching, such as Zen. A well - known Chinese Buddhist order is the ancient Shaolin order in Ch'an ( Zen ) Buddhism and in modern times the Order of Hsu Yun.
[edit]Christian tradition
Main articles: Christian monasticism and Consecrated life
[edit]Orthodox tradition
Main article: Eastern Christian monasticism
In the Eastern Orthodox Church, there is only one type of monasticism. The profession of monastics is known as tonsure ( referring to the ritual cutting of the monastic's hair which takes place during the service ) and is considered to be a Sacred Mystery ( Sacrament ) . The Rite of Tonsure is printed in the Euchologion ( Church Slavonic: Trebnik ) , the same book as the other Sacred Mysteries and services performed according to need.
[edit]Catholic tradition
Main article: Catholic religious order
See also: Religious institute and Consecrated life ( Catholic Church )
A Catholic religious institute is an organization, recognised by the Church, whose members ( commonly referred to as "religious" ) strive to achieve a common purpose through formally dedicating their life to God. [1] Religious institutes are distinct from secular institutes and other lay ecclesial movements. In the Catholic Church, members of religious institutes, unless they are also deacons or priests in Holy Orders, are not members of the hierarchy, but belong to the laity. [2]
While the state of consecrated life is neither clerical or lay, institutes themselves are classified as one or the other, a clerical institute being one that "by reason of the purpose or design intended by the founder or by virtue of legitimate tradition, is under the direction of clerics, assumes the exercise of sacred orders, and is recognized as such by the authority of the Church". [3]
Historically, such institutes were divided into orders and congregations, with orders subdivided as:
monastic made up of monks ( who may be clerics ) and/or n . . .