برهان الدین بخاری مرغینانی

[ویکی فقه] برهان الدین بخاری مرغینانی، علی بن ابی بکربن عبدالجلیل، فقیه قرن ششم است.
زرکلی تاریخ تولد او را ۵۳۰ ذکر می کند.
در مرغینان به دنیا آمده و در سمرقند ، در ۵۹۳، درگذشته است.
نسبت او گاهی به فرغانه و گاهی به مرغینان ذکر شده است و این از آن روست که مرغینان نام یکی از شهرهای فرغانه بوده است
وی نزد دانشمندانی چون نجم الدین نسفی و عثمان بن علی بیکندی به فراگرفتن فقه پرداخت و سنن ترمذی را در زادگاهش نزد استاد قرائت کرد سپس برای شنیدن حدیث ، مسافرت کرد و مشایخ بزرگ و اساتیدی از محدّثان را درک نمود و برای خویش مشیخه ای ترتیب داد، هرچند به گفته خودش، اسامی شماری از آن ها را ضبط نکرده و، به نقل زَرنُوجی، از این غفلت خود اظهار ندامت کرده است.
عبدالقادر بن محمد قرشی حنفی مصری (۶۹۶ـ۷۷۵) می گوید که مشیخه او را استنساخ کرده و بر آن تعلیقاتی سودمند افزوده است.

شاگردان
محمدبن عبدالستّار، شمس الائمة کَردَری (۵۵۹ ـ۶۴۲) و نعمان بن ابراهیم زرنوجی (متوفی ۶۴۰) در شمار شاگردان برجسته او بوده اند و زرنوجی در تعلیم المتعلّم از برهان الدین نقل حدیث کرده است.

اعلمیت برهان الدین
برهان الدین بر اساتید و همردیفان خود، بویژه پس از تألیف آثارش، برتری یافت، آنگونه که همگی به این امر اذعان کردند؛ برخی از معاصران وی همانند فخرالدین قاضیخان (متوفی ۵۹۲) و زین الدین عتایی (متوفی ۵۸۶)، او را در فضیلت و دانش ستودند.
وی را علاّمه، حافظ، محدّث ، مفسّر ، ادیب و شاعر و در بحث و مناظره نیرومند شمرده اند و گروهی انبوه برای فراگیری فقه و حدیث نزد او گرد می آمده اند.
لکنوی ، در تقسیم بندی عالمان به شش طبقه، برهان الدین را در طبقه چهارم و از اصحاب ترجیح قرار داده است که با حسن درایت و درک روایت می توانند دسته ای از روایات را بردسته ای دیگر ترجیح دهند.

آثار
...