ابوسعید خدری

[ویکی فقه] اَبوسَعیدِ خُدْری، سعد بن مالک بن سنان (۱۰ پیش از هجرت ـ ۷۴ق/۶۱۲ ـ ۶۹۳م)، از اصحاب پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) می باشد.
سعد، پسر مالک بن سنان بن ثعلبة بن عبید بن الابجر مشهور به ابوسعید خدری از بزرگان قبیله خزرج ده سال پیش از هجرت در مدینه به دنیا آمد. خدره لقب گروهی از انصار خزرجی بود. مادرش انیسه دختر ابی حارثه از قبیله بنی نجار بود، که ابتدا به همسری نعمان بن عامر بن سواد از قبیله اوس در آمد که ابوقتاده صحابی مشهور پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم ) فرزند اوست. سپس مالک بن سنان (پدر ابوسعید) انیسه را به همسری گرفت. از این رو ابوقتاده و ابوسعید برادران مادری یکدیگرند.
ابوسعید در روزگار پیامبر
ابوسعید سیزده ساله بود که برای شرکت در جنگ احد خود را به رسول اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) معرفی کرد و با وجود اصرار پدرش، پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) به سبب خردسالی، او را بازگردانید. در روز احد پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) زخمی شد و هنگام بیرون آوردن دو حلقه مغفر که در گونه های آن حضرت فرو رفته بود، خون زیادی بیرون جهید. مالک بن سنان محل زخم را با دهان خود می مکید و خون را بیرون می ریخت، پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) فرمود: هر کس دوست دارد به کسی نگاه کند که خون او با خون من آمیخته شده است، به مالک بن سنان بنگرد، خون هر کس با خون من تماس گیرد، آتش جهنم به او نخواهد رسید. وی از جمله کسانی بود که در نبرد احد جانانه از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) دفاع کرد. پس از احد چون خبر پراکنده شدن مسلمانان و مجروح شدن پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) به مدینه رسید، ابو سعید و گروهی از پسر بچه های بنی خدره خود را به پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) رساندند تا خبر سلامتی پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) را به خانواده هایشان اطلاع دهند، هر چند پدرش مالک در این جنگ به دست غراب بن سفیان شهید شد. اولین جنگی که ابوسعید در آن شرکت کرد، غزوه بنی مصطلق بود که در آن هنگام پانزده سال داشت، سپس در تمامی غزوه های دیگر حضور یافت. وی یکی از عقلاء و فضلاء اصحاب حضرت رسول (صلی الله علیه و آله وسلّم) و از حافظان و راویان حدیث از جمله «حدیث غدیر» و «حدیث منزلت» است. او راوی ۱۱۷۰ حدیث از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) است که برخی از آن ها را صاحبان صحاح، چون مسلم و بخاری آورده اند. بقی بن مخلد نیز بسیاری از احادیث را در مسند کبیر خود گرد آورده است. هم چنین وی از گروهی از مشاهیر اصحاب نیز حدیث روایت کرده است. از کسانی که از وی حدیث نقل کرده اند، می توان به عبدالله بن عباس، عبدالله بن عمر، جابر بن عبدالله، زید بن ثابت و انس بن مالک و جمع بسیاری از تابعین هم چون سعید بن مسیب، عطاء بن یسار و نافع اشاره کرد.
خدری در روزگار خلفا
او را از فقهای مشهور زمان عمر دانسته اند. هنگام مضروب شدن عمر، ابوسعید و نوزده تن دیگر عمر را به خانه اش رساندند، در حالی که از شدت درد شکایت کرد. ابوسعید خدری از جمله کسانی بود که از هنگام مرگ عثمان تا زمانی که از دنیا رفت، در مدینه فتوی می داد و از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) حدیث نقل می کرد.
ابوسعید در روزگار حضرت علی
...

[ویکی حج] سعد بن مالک بن سنان انصاری معروف به ابوسعید خُدْری صحابی رسول خدا(ص)، از فقیهان مدینه از پیامبر(ص) احادیث فراوانی را روایت کرده است. وی از یاران خاص امام علی(ع) بود که از سوی امامان به ثبات قدم در سنت پیامبر(ص) و تشیع امام علی(ع) توصیف شده است. وی در عصر امویان از منتقدان معاویه و حاکمان بعدی بود و در هنگام دفن امام حسن(ع)، مروان بن حکم را نصیحت کرد که مانع دفن امام(ع) در کنار پیامبر(ص) نشود.
ابوسعد راوی روایت های معروفی مانند «الحسن و الحسین سیدا شباب أهل الجنة»، «من کنت مولاه فعلی مولاه»، «أنا مدینة العلم و علی بابها» و نزول آیه تطهیر درباره علی(ع) و فاطمه(س) است.
سعد بن مالک بن سنان انصاری از قبیله خزرج ۱۰ سال پیش از هجرت در یثرب زاده شد. وی به کنیه اش شهرت داشت. چون نیای او خدره نام داشته ، او را خدری گفتند. مادرش انیسه دختر ابو حارثه از قبیله بنی نجار، از زنانی بود که با رسول خدا(ص) بیعت کردند. پدرش مالک بن سنان در غزوه احد به شهادت رسید. پیمان برادری او با حویصة بن مسعود بن کعب برقرار شد. در غزوه خندق و نبردهای پس از آن و نیز در بیعت رضوان به سال ششم ق. حضور داشت.

[ویکی شیعه] سعد بن مالک بن سنان (۱۰ پیش از هجرت -۷۴ق/۶۱۲- ۶۹۳م)، معروف به ابوسعید خُدری، راوی و صحابی پیامبر اکرم(ص)، از یاران امام علی(ع) و بزرگان انصار. او از راویان حدیث غدیر است. پدر ابوسعید نیز از اصحاب پیامبر(ص) بود. وی در غزوات مختلف پیامبر(ص) شرکت کرد و در جنگ های صفین و نهروان نیز همراه امام علی(ع) بود. مورخان بر فقاهت ابوسعید تأکید کرده و رجال شناسان شیعه وی را ستوده اند. بیشتر منابع تاریخی وفات وی را در ۷۴ق ضبط کرده اند؛ ولی برخی نیز آن را یک سال بعد از واقعه حرّه، در ۶۴ق گفته اند. محل دفن وی چنانکه در برخی منابع تصریح گردیده در مدینه و قبرستان بقیع بوده است.
منابع تاریخ اسلام از او چنین یاد کرده اند: سعد بن مالک بن سنان بن عبید بن ثعلبة بن الأبجر. او، با کنیه ابوسعید، منسوب به نیای بزرگ خود خُدره است که به ابجر شهرت داشت و بنی خدره تیره ای از بنی عوف انصار بودند. مالک بن سنان پدر ابوسعید از اصحاب پیامبر(ص) بود که گفته اند در جنگ احد به شهادت رسید و مادرش انیسه بنت ابی حارثه، از قبیله بنی نجار است.
منابع تاریخی و سیره نگاری، ابوسعید را یکی از بزرگان انصار دانسته و بر فقاهت او تأکید کرده اند. ابوسعید در میان صحابه به زهد و پارسایی شهرت داشته است و در این باره، ابونعیم در حلیة الاولیاء و ابن جوزی در صفة الصفوة به شخصیت او پرداخته اند. رجال شناسان شیعه نیز وی را بزرگ داشته و از وی سخت ستایش کرده اند، و وی را در بین اصحاب پیامبر(ص) در ردیف سلمان و ابوذر قرار داده و در بین اصحاب امام علی(ع) در زمره «اصفیاء» اصحاب (یاران برگزیده) شمرده اند. در رجال کشی از امام صادق(ع) نقل شده که ابوسعید در دین، استوار و آشنا به حق بوده است و از فضل بن شاذان نیز حکایت شده که ابوسعید از سابقین اصحاب آن زمان بوده است.