پیشنهاد‌های کامبیزدارابی (١,٤١٩)

کرکر==بامشدد تلفظ کردن ر اولل ودوم . این کلمه درزبان لکی وکردی به معنابی //ته دیگ //است . نوعی صدا معنایی محسوب می شود . هنگامی که ته دیگ را می خوا ...

نحس =علاوه برمعنای //شوم ، نامبارک ، بدیمن ، نامیمون، //که درزبانهای ایرانی برای این کلمه وجود دارد . درزبان لکی به معنای دیگری هم می آید : نحس =نخ ...

حوتم =hoatem درزبان لکی به معنای //خوابیدم //است . اکثرفعل ها وکلماتی را که خ دارند این خ درزبان لکی به شکل ح تلفظ می شود . خفتم =خوایدم - خفتین =خ ...

تویله =toylah در زبان لکی وکردی به معنای //توله، ، بچه ، فرزند ، //است

کلانن = معنای اول این کلمه به معنای پختن است . که ل در این مورپ به شکل بم تلفظ می شود . معنای دوم این کلمه هم به مهنای //تازه کردن زخم ، زخمی را دو ...

نام نویتک =این کلمه درزبان لکی به معنای //نام بد به هم دادن ، نام گذاری روی دیگران ، حرف بد به دیگران زدن ، تهمت زدن بیجا به دیگری ، //است.

قور=از قعر و عمق می آید درزبان لکی به معنای// قبر //است . و گاها به صورت �قاور�تلفظ می شود . درزبان کردی هم به شکل قاور ghaurتلفظ می شود .

کی وانو =کدبانو اما درزبان های لکی وکردی به معنای //پیرزن ، زن پیر //است. وبیشتر به زنانی که پیر هستند گفته می شود .

حوواس =این کلمه همانگونه که از ظاهرش پیداست از خانواده خواستن است درزبان لکی به معنای //گدایی ، تکدی گری، درخواستن چیزی، //است حوواس کر=گدا

پلمیژیا=pelmizhya درزبان لکی به معنای //پژمرده ، آشفته و برهم ریخته ، //است .

چزیایه =chezyayah درزبان لکی به معنای //ترسیده، سوخته ، //است . چز=صدایی که براثر سوختن گوشت و هرچیز دیگری ایجاد می شود . چزیایه =ترسیده چزیامه =ت ...

بویرن =که به شکل boire�تلفظ می شود . این کلمه فعل امر است به معنای //بدوز// بدویرن - - بدوز این کلمه از دوز کردن و دوخت کردن ودوختن می آید .

سزانن=سوزاندن درزبان لکی به شکل سزانن تلفظ می شود . سزانم =سوزاندم سزانی/سزانین=سوزاندی سزان=سوزاند فعل امرهم با آوردن ب برسر فعل ایجادمی شود. بسزن ...

قرتانن=ghertanen درزبان لکی به معنای //بریدن ، قطع کردن ازوسط ، ازهم گسیختن ، پاره کردن ، //است . قرتیا =پاره شد

کلیا =kolya درزبان لکی به معنای //پخته شده //است . کلانن=پختن کلانم =پختم کلانی =پختی کلان =پخت

تریسکه =toriskah درزبان لکی به معنای نور کم و ضعیف و شعله های ضعیف آتش هم گفته می شود

رمانن=رم انن - - - - رم اندن که به معنای //آوارکردن ، فروریختن بنا، وویران کردن ، به زمین آوردن ، برزمین زدن //است .

رشانن=درزبان لکی به معنای //ریختن //است . ریژانم - - ریشانم - رشانم =ریختم ریژان - - ریژانین - - رشانن=ریختن . فعل امر =برژن - - برشین - - برشن=بر ...

رسانن=درزبان لکی به معنای //رساندن //است . رسانن مصر است .

خفانن=به فتح خ درزبان لکی به معنای //خواباندن. //است در. زبان لکی افعل را به همان شکل ماضی برای مضارع هم به کار می برند . وبه شکلی به کاربرده می شود ...

پلانن=به کسر پ و ن درزبان لکی به معنای// زیرورو کردن, برگرداندن، // است . ومجازا به معنای تغییر دادن مساله ای و عوض کردن یک داستان و خلاف آن داستان ...

هنجانن=درزبان لکی این واژه به معنای //خرد کردن ورزه ریزه کردن وتکه تکه کردن به صورتی که تبدیل به تکه های کوچکی شود وبعداران هم کوفتن وکوبیدن //است . ...

شل وپل =درزبان لکی به معنای تکه تکه کردن است وبا قل وپل هم معناست . و معنای دیگری درزبان لکی برای این کلمه وجود دارد که //هنجانن// هنجانن=تکه تکه کر ...

قل وپل =به فتح ق وفتح پ درزبان لکی به معنای //تیکه تیکه کردن ، قطعه قطعه کردن //است .

حب = به ضم ح به معنای// دوستی , عشق، دوست داشتن ، ولا، خواستن ازدل ، //است . حب =به فتح ح درزبان لکی ، کردی ، فارسی ودیگرزبا ن های ایرانی ، به معن ...

بوس = درزبان های ایرانی به معنای //بوسه ، ماچ ، قبله //است . اماعلاوه براین معانی درزبان لکی به معنای فعل امراز ایستادن هم می باشد بوس =بایست ، وای ...

چوقانن /چوخانن=ادرزبان لکی به هردوشکل به کاربرده می شود و به معنای //نابودکردن ، ازبین بردن ، ویران کردن //است

بچقن =به ضم چ. درزبان لکی به معنای //فروکردن ، وارد کردن چایزی تیز در جسم ویا وسیله ای دیگر ، وارکردنیزه در جسمی //است . فعل امر است از بن فعل چقان ...

آلشت /آلش=درزبان لکی به معنای //عوض کردن ، تعویض ، تبدیل //است . و گاها با پالش می آید : آلش پاش //که دراینجا به معنای دادوستد است . دادن وگرفتن

یاواش یاواش = درزبان لکی به معنای //یواش یواش ، آرام ، آرام ، با آرامش ، به نرمی وبدون عجله //است.

حله پله =به کسر ح وپ درزبان لکی به معنای //حول حولکی، عجله ای ، با دست پاچگی کاری را انجام دادن //است .

جاجیک /جاجک = درزبان لکی به معنای //آدامس //است . واین کلمه از جویدن می آید مترادف است با : �آدامس� درزبان فارسی و ( سقز ) درزبان کردی

توضیح =واضح ساختن مساله ای ، روشن کردن چیزی ، ایضاح ، بازکردن ، تعریف دقیق ازچیزی ، واضح گویی ، امری را روشن ساختن ، بازگویی ،

توفیر = افزودن وفراوان کردن مال ، مال اندوزی ، مغایرت ، فرق ، اختلاف ، سود ، منفعت ،

بشور =بشوی این کلمه درزبان لکی وکردی به معنای //شستن //است و فعل امر از شستن است //بشور //که درزبان فارسی برابر است با //بشوی //.

قومانن =درزبان لکی این واژه به معنای //راست و درست کردن کارها ، قوام بخشیدن به کار، مرتب کردن کارها و امور محوله ، //است . قومانن =قوماندن =قواماندن ...

گر=به فتح گ به معنای// اگر //است. به ضم گ =به معنای//گرما ، حرارت ، آتش، وشعلمه های آتش //است ودرزبانلکی هم. : گر=به کسر گ و مشدد خواندن ر به معنای ...

بر=درزبان فارسی به معانی : ۱ - بر =میوه ۲ - بغل ، پهلو ، سینه ۳ - بر=بامشدد خواندن ر، به معنای بیبان و دشت و بادیه واما درزبان لکیعلاوه براین معانی ...

ژنگ = درزبان لکی به معنای //زنگ آهن وفلزات دیکری که زنگ می زنند //است .

ژیرهنگل = درزبان لکی این واژه ترکیبی است از : ژیر=زیر و هنگل =بغل که معنای کلی آن //زیربغل //است . و درهنگل ن. و. گ باهم ترکیب می شوند وصدایی جدیدی ...

مزگانی = درزبان لکی به معنای //مژدگانی //است . البته گاهی هم به صورت �مزگانا �به کار می رود . بستگی به جمله دارد مثلا : مزگانی م به =مژدگانی بده ،

ایمرو= درزبان لکی وکردی به معنای //امروز //است

شو صو= درزبان لکی به معنای //صبح ، //است

چک ومر =chak o merr به فتح چ و مشدد خواندن ر درزبان لکی به معنای //جدل و بحث و بگو مگو ، وحرف هایی که مقدمه ی دعوا ونزاع بین دوطرف است //می باشد .

چق و پوق /چق پوق =chagh poogh درزبان لکی به معنای //چانه زدن ، مکاس ، مجادله برای تخفیف گرفتن در معامله// است .

پپی ، =papy درزبان لکی به معنای //پروانه //است ، البته پپویله هم گفته می شود .

هلا هلا =hala hala درزبان لکی وکردی به معنای //هرکی هرکی //است . مگه هلا هلایه = هرکی هرکی که نیست .

بایج =این کلمه از بایژ گرفته شده است وبه این شکل درآمده است ومعنای آن //بینداز//است. درزبان باستانی ایرانیان کلمه ی �شیرآوژن =به معنای شیرانداز ، کس ...

پشکیا=peshkya درزبان لکی وکردی این واژه به معنای //پخش شد ، //است . پشک =peshk به معنای پخش است که به همین شکل در زبان اوستایی هم دیده می شود . ب ...

گیس = درزبان لکی وکردی به معنای //گیسو، زلف، موی سر //است . ومعنای دیگرآن هم , : درزبان کردی ولکی به معنای ، //روشن کردن ، برافروختن ، //است .

ای لا= درزبان لکی وکردی به معنای //این طرف ، این سمت ، این ور//است . ومقابل ؛. ٱ لا=آن طرف. قراردارد.

سیخ چولی =درزبان کردی ولکی به معنای //جوجه تیغی //است. وگاهی هم به خاطر سهولت در گفتار به شکل �چولی �به کارمی برند .

چولیسیا=choleasia درزبان لکی وکردی این کلمه به معنای //پژمرده، بی حال افتادن برگ گل به علت نارسایی آب ، درحال زرد شدن برگ ها، //است.

تویک =مو ، کرک ، پشم ودرزبان لکی وکردی گاهی درجمله ها ومحاورات ، به صورت تویسکن. می آید . وبه معنای پشمالو است .

قرژنگ = درزبان کردی ولکی به معنای //خرچنگ //است . که به این شکل تلفظ می شود ، البته گاهی هم به شکل �قژنگ �تلفظ می شود .

چاخ =درزبان لکی این واژه به معنای //چاغ //است .

وک =درزبان های ایرانی به معنای// قورباغه //است وبه این علت که قورباغه ها صدای �وک وگ �درمی آورند ، به آنها وگ گفته شد. وک =درزبان کردی این کلمه ادات ...

توئه =Tooah درزبان لکی به معنای //توبه //است .

لوئه = Looah درزبان لکی به معنای //کهنه، پارچهی کهنه ، //است .

لار =نام یکی از شهرهای استان فارس است . درزبان های لکی و کردی به معنای //کج ، اریب ، هرچیزی که میل به یک سمت باشد ، //است . حالو کلاو لار =ای دایی ...

دار =درزبان لکی وکردی ولری وفارسی به معنای //درخت //است ، و به شکل :دارودرخت هم به کارمی رود .

عایل =از عیال و عایله می آید . درزبان لکی به معنای //بچه ، فرزند ، اولاد ، //است . علی عایل تونه ؟=علی فرزند شماست ؟

گشت =به فتح گ این کلمه علاوه بر معنای //گردیدن ، گشتن ، شدن //درزبان فارس ، گشت =به کسر گ درزبان لکی وکردی هم به معنای //همه ، تمام ، کامل ، کل ، س ...

دیشت =به کسر د ــــــبه شکل دی شت تلفظ گردد. درزبان لکی به معنای //دشت ، پهنه ای وسیع از طبیعت ، وبه معنای ، بیرون ، خارج چیزی ، //می باشد .

وژه =این کلمه درزبان لکی و کردی به معنای //وجب //است وهنوزهم درزبان لکی وکردی مورد استفاده قرامی گیرد .

فرمیسک =زبانهای کردی ایرانی و کردهای عراق و ترکیه وسوریه هم ازاین کلمه به معنای //اشک چشم ، قطره ی اشکی که ازچشم بیرون می آید //است ونامی دخترانه ی ک ...

چیت وچاتول =درزبان لکی به معنای //اسباب ووسایل ، لوازم منزل ، داروندار ، داشته ونداشته //است چیت =چوبهای نی و حصیر که با آنها چادر و زیراندازو . . . ...

ورپیری =var piry درزبان لکی به معنای //روبروی آمدن ، پیش روی کسی ، //است . پی = پیش ، مقابل ری /ریو =رو پیری =پیش رو هات ورپیریم=روبروم آمد .

ورپیری =varapiry این کلمه درزبان لکی مورد استفاد ه قرارمی گیرد و به معنای //روبرو، مقابل ، پیش روی کسی آمدن ، فردی که از مسیری روبروی شما بیاید گفته ...

پاچا = pacha درزبان لکی وکردی به معنای //داستان وقصه //است . پا =پای تخت خواب ، کنار تخت خواب چا =همان جا بوده است به معنای تخت خواب و رخت خواب است ...

وژم =به کسر ژ خودم وژم =خودم وژت=خودت وژه=خودش وژمان =خودمان - - - باسکون تلفظ کردن ژ وژتان=خودتان وژیان /وژان =خودشان

هایتیئر=ا ین کلمه درزبان لکی به معنای //شاید ، احتمالا، //است .

مام =این کلمه درزبان لکی به معنای //می آیم //است. صرف فعل : مام =می آیم ماین =می آیی مای =می آید مایمن =می آییم ماینان =می آیید مان=می آیند.

چیم =درزبان لکی فعل است ومعنای آن //رفتم//است . صرف فعل : چیم =رفتم - - - - چی م چین =رفتی - - - چی ن چی=رفت - - - - چی چیمن=رفتیم چینان=رفتید چین/ ...

بیشتاین =این کلمه درزبان لکی فعل ( دوم شخص مفرد ) است و به معنای //می گذاشتی //می باشد. این فعل از �هشتن �می آید ب هیشت ام بهیشتام - - بیشتام وگذش ...

دادن =درزبان لکی به شکل //داین //به کس ی تلفظ می کردد. صرف فعل : دام=دادم داین=دادی دا/دائی ( ی کم رنگ ومابین إ. و ی ) تلفظ می گردد=داد دایم /دایم ...

هیشت = این واژه درزبان لکی فعل است ومعنای آن //گذاشت //است . هیشتم =گذاشتم هیشتی =گذاشتی هیشت =گذاشت هیشتیم /هیشتیمن =گذاشتیم هیشت تان /هیشتینان ...

کل =به فتح ک درزبان لکی به معنای //ترک ، باریکه ای میان دو سطح ، //است . کل =به کسر ک به معنای //کل کشیدن و صدایی که ازشادی برمی خیزد . ومعنای //ف ...

چویچیا =درزبان لکی به معنای //پاشیده شده ، ازهم جداشده ، فروپاش شده ، تکه تکه شده , ازهم گسسته و گسیخته ازهم //می باشد .

مه نه =درزبان لکی به معنای //مانده ، خسته ، درمانده //است .

پژاره =درزبان لکی وکردی این کلمه به معنای// غم و درد وناراحتی ؛//است .

ناخاله =این کلمه درزبان لکی وکردی به معنای //بچه ، کوچک ، بزرگ نشده ، مشکل ساز، فتنه وغوغا ، کسی که همیشه دنبال درد سر می گردد، //است .

خاپیر =درزبان لکی وکردی این واژه به معنای //ویران ، نابود ، باخک یکسان شده ، //است . خاپیر =خاک پویدر ، خاکپویر=خاپویر =خاپیر که از خاک وپودر تشکیل ...

چه مه ره =درزبان لکی به معنای //چشم به را ، منتظر //است .

تینیمه =درزبان لکی وبرخی از لهجه های زبان کردی این کلمه به معنای //تشنه ام , تشنمه //به کارمی رود . که حتی درزبان لکی از کلمه ی :تینی و چال تینی به ...

هم زوان = درزبان لکی به معنای //هم زبان //است . زوان =زبان

هم دنگ /هوم دنگ = درزبان لکی به معنای //هم صدا ، ه‍م آوا ، //می باشد . دنگ =صدا ، آوا ، فریاد ،

روافن=درزبان لکی وکردی این اصطلاح به معنای //حقه باز ، مکار ، کسی مانند روباه حیله گر است //می باشد

کوره جواو = درزبان لکی و کردی این واژه به معنای //حاضرجواب ، کسی که سریع هرحرفی رابشنوه ازهرکسی هم که باشه جوابشو میده// ، ومعنای خوبی نداره , دراصل ...

ک ت م = به فتح ک و کشر ت درزبان لکی به معنای //افتادم //است . کتم =افتادم کتین =افتادی کت =افتاد کتیم /کتیمن =افتادیم کتینان=افتادید کتن=افتادند ...

دالکه = مادرم ، مادر عزیزمن دا = مادر ل=میانجی کم =ک, کم وبعضی اوقات ککم, برای نشان دادن وبیان کردن عواطف درونی گوینده نسبت به مادر است .

شونیا شوان = علاوه برمعنای قبلی دارای معنا ی دیگری نیز می باشد . شون =چوپان شوان =چوپان مع درزبان لکی به هردوشکل تلفظ می گردد.

هم پشته = درزبان لکی این واژه به معنای //متوالی هم ، پشت سرهم ، به دنبال هم //است . مثال :علی ورضا هم پشته یکن. یعنی :علی ورضا پشت سرهم به دنیا امد ...

هم دنان =درزبان لکی این واژه به معنای //هم سن وسال ، //است و معادل واژه ی �هم ریش �درزبان فاسی است .

خوزگا=درزبان لکی //خوشا به حال //معنا. می دهد وسیر تکاملی این واژه درزبان فارسی: خوزگا=خوژگا =خوشگا =خوش کا =�خوشا ، ای خوش ، ای خوشا

خوزگال =درزبان لکی این کلمه به معنای //خوشا به حال //است . سیر تکاملی کلمه : خوز گ=خوژگ=خوشگ =خوشک=خوش ، خوشا حال =حال که باهم به معنای� خوشا به حا ...

تاته زا =درزبان لکی به معنای //پسرعمو ، دخترعمو //است . تاته =عمو زا =زاییده شده از ، ازنسل ، فرزند ، نتیجه ی که روی هم به معنای ، //پسر ودختر عمو ...

میم زا ژن =درزلان فاخرلکی این واژه به معنای //زن پسرعمه، زن پسرخاله //است .

داکلنگه =درزبان لکی به معنای //مادر بزرگ //است .

باوه کنگه =درزبان لکی این واژه به معنای //پدربزرگ //است .

تاته ژن =درزبان لکی به معنای// زن عمو //می باشد . تاته =عمو ژن =زن تاته ژن =عموژن که همان زن عمو است .

حالوزا =پسر دایی

حالوژن =زن دایی

هم مال /هومال هوم مال=درزبان لکی به معنای //رقیب طرف مقابل ، //

هم کوور =درزبان لکی این کلمه به معنای //دوست//است .

هم بوی =هم عروس

وتم =گفتم وتت=گفتی وتان =گفتند وتمان =گفتیم وت تان =گفتید وتان=گفتند

بوره =بیا هاتم /هتم =آمدم بچو=برو بچن =بروید بجم =بجنب , حرکت کن نمام=به کسر ن نمیایم مام =می آیم

صنوف =گروه ها ، جمع ها ، این کلمه عربی است و جمع صنف است. در زبانلکی وکردی این واژه //گشتل //بوده است . همه ها گشت=به کسر گ به معنای همه و جمع است ...

هردادی ، ستدی دارد و واوم واژه های ترکی که وارد زبان فارسی شده اند بسیار کمترند نسبت به وام واژه هایی که اززبان فارسی وارد ترکی شده اند و ترکان ار زب ...

آذوقه =این کلمه در زبان اوستایی به شکل// آذذوچ //بوده است . و اززبان اوستایی وفارسی باستان وارد رزبان فارسی کنونی شده است نه ترکی .

incompassionate=نامهربان ، بی رحم، قصی القلب ،

Incomposinate= به معنای نامهربان ، سنگ دل ، بی رحم ، قصی القلب.

مشویرت =درزبان لکی به معنای //نصیحت ، پند، اندرزدادن ، //ودرکل به معنای مشورتی که همراه پند و اندرز و نصیحت باشد ، است .

خاو =khaw درزبان لکی به معنای// خواب //است.

هزده یا هیزده =درزبان لکی به معنای فعل امر ( ( بلند کن ، بردار ) ) می باشد . هزده =بردار بنه را =بگذار

دست گیرانی /دس گیرانی = درزبان لکی این واژه به معنای //نامزدی //است . و معنای لفظی آن هم //گرفتن دست ، دست همدیگر راگرفتن //است . دست گیران =نامزد

بانا شو = واژه ی// بانا //درزبان لکی به معنای� ازاین پس �وبه معنای آینده واراین به بعد می باشد. بانا شو =شب آینده ، فردا شب ،

قوز = درزبان فارسی به معنای //خمیدگی ، انحنا، قوس //, است .

قوز = درزبان لکی وکردی این واژه به معنای //آدم مغرور و پرادعا //است و واژه ای که خمیدگی را معنا دهد //قوخ و کوخ //است .

غمچ =غنچ - غنچه وااژه ی غمچ در زبان لکی به معنای //جفت کردن دوپا , به هم چسباندن، پاها //است . که در اصل از غنچه گرفته شده است و به معنای بسته ، ( ب ...

هولمه = درزبان لکی وکردی کرمانشاهی به معنای //نگرانم ، ناراحتم ، استرس دارم //است . هول =//نگرانی ناراحتی ، اضطراب ، استرس //

دوله من /دولتمند =درزبان لکی وکردی به معنای //ثروتمند ، دار، مالدار ، پولدار، غنی ، کسی که دارای مکنت مالی می باشد //است .

عه سر = با ساکن خواندن س درزبان لکی وکردی به معنای //اشک چشم //است . ودراثر گرفتگی دل است که اشک چشم سرازیر می شود . وبه گریبان می ریزد . گریبان =گ ...

خمین /خم ین =به فتح خ درزبان لکی به معنای //غمگین ، غم ناک ، غم دار وغم بار //است . خم =غم و گین یا ین =پسوند آلودگی و در جاهایی هم دارندگی است .

کنه = به ضم ک وفتح ن درزبان لکی به معنای //مشکی که آب درآن می ریزند //است. معنای سوراخ کردن پوست و مکیدن آب ازآن هم باعث نام گذارای این واژه بوده ا ...

خوزگا =درزبان لکی وکردی به معنای //خوشا به حال //است . خوزگالت =خوش به حالت

سه یرم بکه =با ساکن تلفظ کردن ی درزبان لکی وکردی به معنای //نگاهم کن //است . سه یر =درزبان لکی وکردی به معنای ( ( نگاه ) ) است .

نمه زانم =به کسر ن درزبان لکی به معنای //نمی دانم //است . نمه زانم =نمی دانم نمه زانی/نمه زانین =نمی دانی نمه زانه=نمی داند نمه زانیم /نمه زانیم ...

هیشتم =درزبان لکی و کردی به معنای //گذاشتم //می باشد . و ریشه ی آن ( ( هشتن ) ) است . هیشتم =گذاشتم هیشتی =گذاشتی هیشت =گذاشت هیشتیم /هیشتیمن=گذ ...

ده نگ =درزبان لکی به معنای //صدا، ناله ، فریاد //است . البته این واژه درزبان کردی هم به همین معناست .

دومارکی = درزبان لکی به معنای //آخرسر، آخرکار ، //است . مترادف است با//دوماگل// دوماگل =به کسر گ درزبان لکی به معنای آخرکار است.

دوجا = دوقسمت ودونیم مترادف است با //دوکت //. درزبان لکی .

چرمی یا چرمه = درزبان لکی به معنای سفید است . ریش چرمی =ریش سفید

قط = که از مقطوع و اندازه ای که از قبل تعیین شده و عهد بسته شده درزبان لکی هم به معنای مشخص کردن دقیق و درست حد و حدود یک مساله و یک پیمان است . قط ...

گنجه = درزبان لکی این کلمه که ترکیبی از دو واژه ی ؛گنج جه است که همان جای گنج و وسایل و ابزار قیمتی ونفیس بوده است . گنج جا =جای گنج درقدیم وسایل و ...

حالو نیشان دره =درزبان لکی این کلمه به معنای //کفش دوزک درزبا ن فارسی است . ودر ابتدا به شکل //خا و نشان داره //بوده است که به معنای این است که این ...

گلا = به کسر گ درزبان لکی به معنای //برگ درخت ها و گیاهان دیگر که برگ دارند //است . گلا =به فتح گ درزبان کردی به معنای برگ درخت و گیاهان است . ود ...

درین =به کسر ( د ) در بان لکی این واژه فعل است ومختص دو م شخص مفرد که به معنای //داری//است . چه درین ؟=چی داری ؟ درم =دارم دریم /دریمن =داریم در ...

درزمان صفویه کسانی را که پدرانشان را سوزانده و به بردگی برده بودند هنگام انجام کارهایشان آنهارا با عنوان پدرسوخته صدا می زدند . ( پدرسوخته دوتا چایی ...

ویژنگ /ویژن = درزبان لکی به معنای //غربال و سرند، الک //است

هچین =به فتح ه درزبان لکی به معنای //نخ قرقره ونخ تابیده شده //است .

پس =به فتح پ درزبان لکی به معنای گوسفند وگله ی گوسفند و بز است .

هلا هلایه =به فتح ه درزبان لکی به معنای //مگر الکیه ، الکی نیست ، //می باشد .

نام نرانی =با کسر ن در نرانی درزبان لکی به معنای ، //نام گذاری ، نام نهادن و مراسم اسم گذاری نوزاد //است

هی وایه =به کسر ( ه ) درزبان لکی به معنای //فرار کرده //است .

چوقیایه =درزبان لکی به معنای/نابود شده است ، ویران شده است وازبین رفته است ودرهم شکسته وبه هم ریخته است //می باشد .

چقیایه =به ضم چ درزبان لکی به معنای //فرورفته //است .

لر =به ضم ل به معنای لر و طایفه و نژاد لرها است که در غرب ایران ونواحی زاگرس زندگی می کنند . لر =به فتح ل درزبان لکی به معنای //لاغر ونحیف و باریک ...

ذاما =یا ذوما درربان لکی به معنای //داماد //است .

هرازگانی =هلاوه =هلویلکی=تاب بازی واژه های بالا هم معنی ومترادف هستند .

هرازگانی =با مشدد خواندن ل درزبان لکی به معنای //تاب بازی //است . وازواژه ی ( هلاوه ) هم به همین معنای تاب باژی استفاده می کنند .

دیم :درزبان لکی به معنای فعل : دوم:دیدم . دیم :من دیدم . دین :تو دیدی . دی :اودید . دیمن :ما دیدیم . دینان :شما دیدید. دیان:آنها دیدند .

دیم =درزبان لکی به چند معنا به کار برده می شود ؛ اول به معنای //سو ، طرف ، سمت //است مانند : ای دیم =این طرف ئه دیم :آن سمت و آن روی چیزی ، ای دیم ...

گلاوی =درزبان لکی وکردی به معنای //گلابی ، امرود //است که دراین زبانها به جای /ب/ از حرف /و /استفاده می شود .

گلاوی =درزبان لکی به معنای / ( کبابی //است .

کاواوی = درزبان لکی به معنای //کبابی ( /است .

می ژه =دردمی کند .

ده ژین =به فتح د درزبان فاخرلکی به معنای// دردرکردن //است . سر ده ژین =سردرد

درجواب جناب آقای تیردا کاشانی: واژه ی لق که ما به معنای سست و پون استحکام و شل و همچنین به معنای شاخه درزبان لکی به کار برده ایم . این کلمه از معلق و ...

سره ژه =به کسر س وفتح ( ر ) و ( ژ ) درزبان لکی به معنای //سرکشی ویژه درکاری ، بررسی دقیق و ویژه //می باشد . سره ژه=سرک ویژه ، سرکشی ویژه

دروچ=دریوچ=دریچ وچ=دریچ وگ =دریچگ =دریچه . درزبان لکی به معنای //پنجره //است در دزبان کردی هم //دریوچ و دلاقه ، //به معنای پنجره است . دلاقه =دلاگ ...

گئ=نوبت و ردیف رج ، داو ، گئ گئ=نوبت به نوبت

گئ=به کسر گ درزبان لکی به معنای //نوبت ، داو، //است . گئ کیه ؟, نوبت کیه ؟

خوآ= با بلند تلفظ کردن مصوت بلند او . درزبان لکی به معنای //نمک //است . و. خوادان =نمک دان خوا تکن ، =وسیله ای که با آن نمک را. می تکانند .

ژن=درزبانلکی به معنای // زن //است.

حمیر =به فتح ح درزبان لکی ولری ولربختیاری به معنای //خمیر //است . درزبان های لکی ولری و لری بختیاری اکثر کلماتی که داری خ هستند را به شکل ح تلفظ می ...

هامیژن =به فتح ژ درزبان لکی //مایع پنیر ، مایع ماست //راگویند ، و همان معنای. دقیق //هم زده //درزبان فارسی است .

سنگه لا = درزبان لکی به معنای //هرکسی یا هرچیزی که یه وری باشد و به نحوی وشکلی باشد که انگار یه طرف جسمش سنگین تراز طرف دیگرش باشد . //است

شرا = به کسر ش درزبان فاخر لکی به معنای //گرما ی زیاد ، اوج گرما در تابستان //است . متضاد است با کریوه

کریوه =به کسرک ومشدد خواندن ر درزبان لکی به معنای// سرمای شدید ، وسوزسردی، //است .

زکن=به کسر ز. و. ک zekenدرزبان کردی ولکی به معنای //شکمو //است لمن =زکن =شکمو

درزبان لکی به معنای //شکمو //است. Lamen

لمن = به فتح ل وکسر م Lamen

شاوال بن = درزبان لکی به معنای //, بند شلوار , کمربند //است

سرآون /سرآوان = در زبان لکی به نعنای //پرستار ، سرپرست ، //است .

شئتل = در زبان فاخر لکی این کلمه به معنای //شجاع ، تنومند ، هیکلی //است

نیاته = درزبان لکی این واژه به معنای //حیف ، بی همتا ، بیمثل و بی مانند، //است. نیاته =نیامده ، دیگر مثال اونمی آید

گت کردن =به کسر گ درزبان لکی به معنای //دوختن ؛پینه کردن //است .

گپ=به فتح گ درزبان های ایرانی به معنای //سخن ، حرف ، گفتار ، //است گپ=به ضم گ درزبان لکی به معنای ، //گونه , لپ ، صورت ، //است گپ =به فتح گ درز ...

لف =به کسر ل درزبانهای لکی ولر و کردی ؛به معنای //همتا ، همانند ، همسان ، شبیه ، یکسان ، یک جور //است

لف =به فتح ل به معنای درهم پیچیدن است . درادبیات هم لف ونش داریم که دونوع مرتب یا منظم و همچنین لف ونشر مشوش . دل ودین هردودادم آن به تو و این به ...

ذهن =یاد ، ویر ، ویریا ، ویریا =باهوش ، تیز فهم .

کوس =طبل بزرگ، نقاره، دهل درزمان مردن کسی ، رسم بود که مردم را با طبلی بزرگ //کوس //خبردارمی کردند ، کوس رحلت بزدند. اکنون هم درزبان لکی اگربخواهن ...

حیات =ژیان ، ژیاین ، ژی داگ ، ژیدگ زیستن ، زییدن ، زنه ی ، زندگی ، زنده بودن

مساوی =هم پا ، هم نورد ، هم قد ، همتا ، یر به یر ، هم مانند ، یکسان ، یک جور ، سربه سر ،

فکر =اندیشه ، سگال ، رای ، نظر، عقیده ، ایده ،

تمام. قد =مک به ضم م ، فیت ، هم اندازه ، دقیقا , سراسر، کامل ،

ابتدا =آغاز ، شروع ، اول ، سرمنزل ، سرمنشا، ، آوان ، بدو ، سرشاخه ، سرمرحله ، سرکرد ،

مجروح =افگار ، زخمی ، آسیب دیده ، جرح خورده ، ضرب دیده ، صدمه دیده ، لطمه خورده ،

عقرب =همتای این کلمه درزبان لکی //کولاژدم //است . کول =شانه ، کتف ، پشت آژ=آیج ؛آیژ؛آژ. که درزبان لکی به معنای انداختن است دم =که به معنای دم ودنب ...

دس ٱ زرانی =دست به زانو نشستن کنایه غز //ناراحت بودن و غنگین بودن ، //درزبان لکی .

تاو =درزبان فاخر لکی علاوه برمعانی قبلی به معنای //پیچ وتاب و پیچش // نیز می باشد .

ژرژ=به کسر ژ. وفتح ر درزبان لکی به معنای کبک است و درزبان لکی کبک را به صورت //کوک ؛کوگ//تلفظ می کنند

پیاوتی = درزبان لکی به معنای //مردانگی //است . پیاوتی نیره =مردانگی ندارد. پیاوتی نیه =مردانگی نیست .

ژنانه =زنانه درزبان لکی به شکل بالاتلفظ می گردد.

دتانه =دخترانه

کورانه =به ضم ک و مشدد خواندن ر درزبانه لکی و کردی به معنای //پسرانه //است.

شو صوح = در زبان لکی به معنای //صبح ، صبحی که بعداز شب پدیدار شده است //می باشد .

نیمه رو = درزبان لکی به معنای //نیمروز ، نیمه روز ، ظهر ؛ساعت ۱۲ظهر که نیمه روز حساب می شود //است .

حرده =به ضم ح درزبان لکی به معنای //خرده ، ریزه ، پول خرد ، کوچک //است

کشیش =به کسر ( ک ) . پدر روحانی ، روحانیون دین مسیحی ، قس یا قسیس وبعد ها کشیش . کشیش =به فتح ( ک ) درزبان کهن لکی به معنای //کوتاه ، کوتاه قد ، ...

کل = به فتح ( ک ) درزبان کهن لکی به معنای //باریکه ای میان دو سطح یا دو دیوار ، کوچه ی باریک و تنگ //است .

کچ =به ضم ( ک ) درزبان لکی به معنای //کسی که یک دست یا هردوتا دستش معلول وناتوان است ، ودرانجام کارهای شخصی خود ناتوان است . //می باشد .

بسر= باکسر ( ب ) و ( س ) . و مشدد خواندن ( ر ) درزبان کهن لکی به معنای //پاک کن ، تمیز کن //است .

گره =به کسر ( گ ) و مشدد خواندن ( ر ) درزبان کهن لکی به معنای //لحظه ای ، آنی ، خیلی سریع ، تندتند ، بدون اتلاف وقت ، //است .

سر وردار =سر وردار =به کسر ( و ) در زبان لکی به معنای //سربلند ، مفتخر ، با عزت و افتخار ، جلیل و گرانقدر //است .

کورقرض = درزبان کهن لکی به معنای //کسی که در پس دادن قرض به صاحب قرض ، کوتاهی می کند ، درپرداخت قرض و وام ، تعلل می کند . مال دیگران را دیر برمی گردا ...

نالی =درزبان کهن لکی ؛ نالی به معنای //زیرگوشی , زیرسری وبالش کوچکی که برای خوابیدن زیر سرمی گذارند ، نازبالش //است،

تاجک =به کسر ج درزبان لکی به معنای //تازه به دوران رسیده ، //است .

گیان = درزبان های کردی ولکی ، این کلمه به معنای جان است .

چیل = درزبان لکی به هرپرنده ای یا مرغی که دارای دورنگ باشد و پرهای آن دورنگ باشند چیل گفته می شود

چیت =نی و حصیر، را می بافند صنایع دستی مختلفی ازآن درست می کنند، ازجمله پرده و زیرانداز و . . . ، که به تمام این صنایع دستی که جنس شان از حصیر و نی ب ...

کاویج=kawij درزبان کهن لکی این کلمه به معنای //نشخوارکردن ، نشخوارکردن گاو وگوسفند //است .

تشک =teshkبه کسرت و سکون بودن ش درزبان لکی به معنای //چسبیدن به دل آدم ، کیف کردن ، خنک شدن دل ، لذت بردن ، //است . منه مچم تا تشک بیه دلت =من می ر ...

توک =درزبان لکی به معنای //بالاترین نقطه از یک کوه ، یا یک درخت و یا هرچیزی //می باشد . تو ک عه داره ، ملویچک نیشتیه =بالای آن درخت گنجشک نشسته .

دلک =delak درزبان لکی این کلمه به معنای //هل دادن ، بادست کسی را ه‍ل دادن ، //است .

چاوچویله باز = درزبان لکی این واژه به معنای //مکار ، حیله گر ، حقه باز ، پرفریب ، نیرنگ باز ، //است . وگاهی هم به صورت ، �چاپ چویله باز �تلفظ می گرد ...

بوشم =فعل است به معنای//بگویم // بوشم =بگویم بوشین =بگویی بوشه =بگوید بوشیمن =یگوییم بوشینان =بگویید بوشن =بگویند .

کیشام =درزبان لکی فعل است به معنای //کشیدم // کیشام =کشیدم کیشاین =کشیدی کیشا=کشید کیشایمن =کشیدیم کیشاینان =کشیدید کیشان =کشیدند.

رمیا =به کسر ر درزبان لکی به معنای //ویران شد ، به زمین آمد ، خاکی شد ، نابود شد . //است .

رزیا =درزبان لکی به معنای ( /ریخته شد ه//می باشد چ در زمان گذشته اتفاق افتاده است . وهمچنین سوخته شده درزملن گذشته . رشیا =درزمان حال اتفاق می افت ...

گنیایه =به فتح گ Ganyaya درزبان لکی به معنای //گندیده شده //می باشد .

خواسین =خاسین تلفظ می شود و به معنای //خوبی , خوب هستی //می باشد . درزبان لکی و کردی به کار می رود . خواسین =برطبق خواسته ی خویش هستی بروفق مراد خ ...

پا سا =درزبان لکی اصطلاحی است به معنای //ساییدن با پا ، لگد مال کردن ، له کردن چیزی با پا ، //.

گه لی = درزبان لکی این کلمه به معنای //کمی ، مقداری ناچیز ، تکه ای کوچک ، //است .

بری =زمینی ـخاکی ، بی گناه ، پاک و مبرا ، متنفر و منزجر و دوراز . . . علاوه برمعانی بالا در زبان لکی این واژه ؛ بری =به کسر ب و مشدد خواندن ر به معن ...

درپاسخ جناب آقای ابراهیم حاافظ نژاد باید اضافه کنیم که : خور :که به شکل ( خر ) که به ضم خ و مشدد خواندن ر به معنای جرعه ای از آب می باشد و مکانهایی ...

تک =به فتح ت درزبان لکیعلاوه برمعانی قبلی که شرح داده شد ، دارای معنی دیگری هم هست ، وآن هم : به معنای //نوعی سینی گرد که با برگ نی درست می کردند و ه ...

دولنگ =به کسر ل Doleng درزبان لکی بهمعنای //لباس و پوشاک //است . دولنگلت آماده که ، تا بچیم =, لباسهاتو آماده کن تا بریم .

کویژ= درزبان لکی به معنای : //جمع شدن انسان و درهم کردن سروسینه به علت سرمای زیاد و یا ناراحتی و غم و اندوه فراوان //است .

تیخ =tekh درزبان لکی به معنای //تیغ //است .

چخو =به فتح چ Chakhoo درزبان لکی به معنای //چاقو //است .

زرد ژوهه = درزبان لکی به معنای// زرد چوبه //است .

سیر = علاوه برمعانی متعددی که همه ایرانی ها میدانند مانند =سیر شدن ، مسافرت ، و. . . درزبان لکی به معنای //نگاه کردن //است . هانه سیرم نکه =این طور ...

کل =به کسر ک درزبان لکی علاوه بر چند معنایی که ازقبل توضیح داده طد دارای دو معنای دیگرنیز هست ؛ اول :به معنای صدایی که از سر شوق وشادی و هنگام عروسی ...

کلاو=به کسر ک Kelaow درزبان لکی این کلمه به معنی //کلاه ، سرپوش ، //است.

دریا = به کسر د و مشدد خواندن ر Der rya درزبان لکی معنای سو این کلمه بشرح زیراست //پاره شد ، ازهم گسسته شد . کج

وشا =به کسر و Vesha درزبان لکی این کلمه به معنای //گشاد //است .

بچن = به کسر ب و چ درزبان لکی فعل امراست، به معنای //بچین ، // گل بچن =گل بچین

بچن=به کسر ب و چ Bechen درزبان لکی این کلمه فعل امراست ، زه معنای //بروید //. بچم =بروم بچیم /بچیمن =برویم بچین =بروی بچینان=بروید بچو =برود بچن ...

بچن=به کسر ب و چ Bechen

بهیوا=به کسر ب Beheywa درزبان لکی این کلمه فعل امراست از فرارکردن . ومعنای درست آن //فرارکن //است. بهیوام =فرارکنم بهیواین=فرارکنی بهیوای=فرارکن ...

شنفتم =shenaftem درزبان لکی فعل است و به معنای //شنیدم , شنفتم //است. شنفتم =شنیدم شنفتین=شنیدی شنفت=شنید شنفتیمن=شنیدیم شنفتینان=شنیدید شنفتن=شنید ...

گرک =به کسر گ و مشدد خواندن ر Gerrek درزبان لکی این واژن به معنای //بهانه ، ایراد الکی ، پافشاری بر یک خواسته //است

پیس = پئس درزبان لکی به معنای //بد ، زشت ، پلید ، خوب نیست ، خوبیت نداره //است .

ورسیمه=ورسینمه=وسیمه درزبان لکی این کلمه به معنای //گرسنه ام //است . که به شکل هایی که دربالا نوشته شده اند . تلفظ می شود .

حالوزا = درزبان لکی به معنای //پسردایی //است .

خوهرزا= درزبان لکی به معنای //خواهرزاده //است .

برارزا = درزبان لکی به معنای //برادرزاده ، پسر برادر //است . برار =برادر زا =زاده

ایره =ای ره درزبان لکی این کلمه به معنای //اینجا // می باشد . و درمقابل //وره //به معنای //آنجا//می باشد . ایره =اینجا او ره /وره =آنجا دراین کل ...

سی پریسک /سی پرسک = درزبان لکی ای کلمه نام پرنده ایست که درزبان فارسی //پرستو //می گوییم . سی =سیاه پریسک =به علت تندوتیزبودن در پرواز آن را/ پریسک ...

هانه = درزبان لکی به معنای فعل //هستند//می باشد . رفیقلت هانه کو ؟دوستات کجا هستند ؟

ی و نه /یلنه /یونله /یانله = در زبان لکی ای کلمات و واژه ها همگی ضمیر هستند . درزمان پادشاهان. ایلمایی هم به شکل //هیا - ه یه =لو که اکنون هم درزبان ...

کولیاوا = درزبان لکی به معنای //زخمی را دوباره تازه کردن ، دردی را دوباره به درد انداختن ، اذیت کردن یه زخم و یا یه درد که صاحب آن درد ، همان درد را ...

لقه =به فتح ل و ق درزبان لکی به معنای //لگد //است

قته =به ضم ق وفتح ت درزبان لکی به معنای //سرفه //است . م قتم =سرفه می کنم م قتین =سرفه می کنی م قته =سی رفه می کند .

چریم = به کسر چ وبا مشدد خواندن ر درزبان لکی به معنای //صداش کردم //است . چریم =صدا کردم چرین /چریت =صدا کردی چری =صدا کرد چریمن /چریمان =صدا کر ...

زهله = درزبان لکی مانند دیگرزبانهای ایرانی ازجمله فارسی و لری به معنای //شهامت و شجاعت و جرات و . . //است . زهره ندارم که بگویم تورا =جرات اینو ندار ...

چوار زانی = درزبان لکی به معنای //چهار زانونشستن //است

چوار تاق = درزبان لکی به معنای کاملا باز است .

چوار مشقی =به کسر م درزبان لکی به معنای// چهار زانونشستن است //

دوتولنج = روی دوپا نشستن درزبان لکی روی دو پا نشستن را دو تولنج می گویند . و چوار مشقی =به کسر م درزبان لکی //جهار زانو نشستن// است

هزگر /هیزگر = درزبان لکی به معنای //بلند شو //است . هز/هیز =بلند گر /گیر =بگیر /بشو

پلومه=به فتح پ درزبان لکی به معنای گریه و بغض و اشک دزمیان چشمها جمع شدن وهمراه با گریه میآید. گری پلومه ، ، گریه ای که هنراه بااشک زیاداست .

بوآر= درزبان لکی اینکلمه فعل امراست به معنای //ببار // آسمان واران بوار ، دلم گیریایه = آسمان باران ببار دلم گرفته .

راو = درزبان لکی یک معنای دیگر برای این کلمه وجود دارد که معنای سوم. این کلمه حساب می شود : به معنای //چاخان ، لاف ، مبالغه ، زیاده روی ، تعریف بیجا ...

می ژه =درزبان لکی به معنای //درد می کند //است

می ژه = درزبان

چویچیایه = درزباکن لکی به معنای ، // پخش شدن. بهم ریختن، درهم ریختن ذذآآآآ ، پریشان شدن پراکنده شدن، //است .

نار = درزبان های ایرانی به معنای //انار //است درزبان لکی به معنای فعل امر منفی است از آوردن //نیاور , نیار / , نارم /=, نیارم ناریم ، ناریمن =نیاریم ...

پیرو پاتال = درزبان فارسی : پیر =سالخورده ، مسن ، کسی که سن وسالی ازاو کذشته است . پات حال=پاتال =پاتل=پد حال باتال=باتل =بت حل =بد حال پیر و بد ...

درجواب دوستان بانام یک نفر و کاربر : دوستان ابتدا سواد وعلم ادبی وزبان شناسی خودتان را بالا ببرید و سپس درمورد کلمات و واژه ها نظر بدید . شما از ده ...

مهمل = به ضم م وفتح م دوم درزبان فارسی ودیگر زبان ها ی ایرانی به معنای //اهمال کاری و سهل انگاری و بی توجهی //است . مه مل = درزبان لکی به معنای //ن ...

مافته = درزبان لکی این واژه برای نفرین کردن کسی می آید وبه معنای به معنای //آفت =ما آفت =ما آفات =آنچه که از آفات است //می باشد .

حسیوره = درزبان لکی به معنای =/خانواده ی همسر /است .

جم جویل : درزبان لکی : جم = جنب ، جوش و تحرک . جویل = //حرکت کردن آرام و همیشه در حال حرکت //است

بویل = درزبان لکی //خاکستر به جای مانده از آتش //را گویند .

چوکل =به کسر ک درزبان لکی به معنای چوب خشک کوچک /خرده چوب های خشک ،

چول = درزبان لکی به معنای ، //خالی از سکنه ، جایی که هیچ کسی درآن نیست و ، بیابان ، برهوت ، خلوت //است . مام چول بیه =عزیزانم همه رفته اند و مرا تن ...

دوستان عزیرم ما چرا اینقدر بر علیه هم حرف می زنیم . چرا همدیگر را بالا نمی بریم وسعی د ر پایین کشیدن دیگران داریم . زبان های ایرانی روی یک خط سیر زم ...

دروزن = درزبان لکی درو = دروغ و غ تلفظ نمی شود . زن = زننده //کسی که دروغ می گوید درزبان لکی دروزن //است

زومایته = درزبان لکی به معنای //آزموده ای //است زومایمه =آزموده ام زومایمانه =آزموده ایم. زومایته =آزموده ای زومایتانه =آزموده اید . زومایه =آزمو ...

دوپی اک = درزبان لکی به معنای //امتحان کردن ، آزمایش کردن ، آزمودن //است . طرف خاص دوپی اک بکه بوین متوینه ای کاره بکه یا نه ؟ طرف را خوب بیازمای ب ...

گل آ بار = به کسر گ درزبان لکی به معنای //برگرد ، بازگرد ، //است گل = قل =//چرخیدن وروبه جهت مخالف ایستادن ؛۱۸۰ درجه تغییر مسیر دادن // آبار = برگر ...

دو جا = درزبان لکی به معنای //دونصف ، دوبخش ، دونیم، دو قسمت ، //است .

فچ نکه = به کسر ف درزبان لکی به معنای //حرف نزن ، هیچی نگو ، //است . فعل امر منفی است

نام قی = نام = وسط ، نصف ، میان قی = بدن ، جسم ، هیکل واین واژه سرهم به معنای //میان کمر ، ومیان بدن {کمر }است .

قرتانن = به کسر ق قرتاندن =//پاره کردن ، بریدن ، قطع کردن // درزبان لکی به معنای پاره کرن است .

تلانن = تلاندن =له کردن = درزبان لکی به معنای //له کردن است ولی له کردن میوه ها و مثلا له کردن گوجه فرنگی ، //است . تلانن =برای له کردن مواد نرم و ...

گلو =به ضم گ درزبانهای لکی ولری و کردی به معنای //تیله و توپ گرد وهر چیزی که گرد باشد //است

گلو = به فتح گ درزبان فارسی ودیگرزبانهای ایرانی به معنای //حلق ، حنجره ، حلقوم ، نای ، //است . اما زیبایی این کلمه اینجاست که از دو واژه ی :گل =خاک ...

خاک وخول = درزبان لکی در خیلی از جاها همرا با کلمه ی خاک ، خول را هم اضافه می کنند . به معنای //گرد وغبار و ریز آشغالهایی دگر غیر از خاک//است .

کنس = دززبا ن های ایرانی. به معنای //خسیس ، چشم تنگ، //است .

خانم = خان یم این واژه از واژه های ترک زبانان است واگرتوجه کرده باشید اسامی پادشاهان ترک با خان همراه بود مثل هلاکو خان وبعدها آغا محمدخان ، خان یم ...

با سلام وادب واحترام خدمت دوستان واساتید علم وادب : دوستان این سایت ، یک سایت علمی و ادبی و مخصوص کسانی است که در این زمینه تحصیل کردهاند و آگاهی اد ...

واما کلمه ی //بیگ //همان// بغ //به معنای بزرگ و عزیز است که این کلمه ریشه اش در زبان پهلوی اوستا هم هست و نام شهر بیستون که درابتدا بغستون =سرای خدا ...

خانم = این واژه آن قدر بالا و مقدسه که ما درزبان پهلوی اشکانی و در زمان لو لوبیها و گوتیها وهمان جایی که زبان برای اولین بار در تاریخ بشریت بکاربرد ...

خدنگ = درزبان فارسی این کلمه به معنای //تیر راست و بلند و پیکاندار بسیار محکمی که در هر چیزی وارد میشد وعبور می گرد . // اما از آنجا که امروزه نامی ...

خنگ = به کسر خ. kheng درزبان فارسی و دیگرزبان های ایرانی به معنای //سپید و بی رنگ ویکدست سفید //است . و معنای مجازی آن //نادان ، کودن ، ابله ، دیوان ...

بزن =به کسر �ب�. و � ز� درزبان لکی و کردی به معنا ی// بز //است . که این کلمه دراصل درزبان پهلوی اوستایی : پازن =pazen بوده است که آنها هم پازن کی گف ...

پن =به فتح پ pan درزبان لکی به معنای //مکر ، حقه ، کلک ، حیله ، گول زدن ، سیاست //است تو باید چن گل پن. بحرین :, تو چند بار باید گول بخوری ؟

سان = سانگ=سان =سنگ سانگ =ریشه ی اولیه ی سنگ ، همین سانگ بوده است که به خاطر سهولت درتلفظ ، لک ها گ آخررا تلفظ نمی کنند وبه صورت//سان //تلفظ می کنند ...

سردژین =از دوبخش سر =راس ، کله ، دژین =دردکردن درزبان لکی این واژه به معنای //سردرد //است . قرص سر دژین درین؟ =قرص سردرد داری ؟

دژ=dazh. به فتح د درزبان لکی به معنای //سالم , درست ودقیق ، دست نخورده ، بدون کم وکاست //است .

لت =Lat درزبان های ایرانی همه به معناهای ، //سیلی ، چک ، بخشی ، قسمتی ، نیمی ، نصفه ای ، پاره ای ، سهمی ، //آمده است ، حالا در زبانی وگویشی بیشتر به ...

تازو ترنگ =به ضم ت در ترنگ درزبان لکی به معنای //ناز و عشوه ، //است .

هله پله =با خوانش ل به صورت بم درزبان غنی وفاخر لکی این کلمه به معنای ، ۱ـ تند تند ، عجله ای ، حول حولکی ۲ـ پریشان ، آشفته ، خواب های پریشان و آشف ...

به زه = به فتح� ب �و �ز� درزبان لکی به معنای //آدم ساده , خنگ وگیج ، //است .

تلیس = به کسر ت درزبان لکی به معنای //خیس، تر //است و دراغلب موارد همراه با ( تر ) می آید . به صورت ترو تلیس

چلیس =به کسر چ درزبان لکی به معنای #شکموی حریص ، کسی که همش دنبال شکم باشه # است

گل گبری = درزبان لکی به معنای =لباس عروس =است .

مقاش = به فتح م درزبان لکی به معنای //انبر ، انبر ذغال //است .

بویلکان= درزبان لکی به معنای//عروسک //می باشد . بوی =عروس ل کام/گان=مصغرکننده درزبان لکی عروس ک=عروسک

تاته= درزبان لکی به معنای //عمو ، برادرپدر، //است

دایا= درزبان لکی به معنای //پیره زن //است.

خرناس =خر هناس =بامشدد خواندن ر خر=گلو ، زیر گردن فلانی خرمو گرفت =فلانی یقه ی ( گلوی ) منو گرفت . هناس /هناسه =نفس ، دم وبازدم و واژه ی خرناس. به ...

ویره پیری= درزبان لکی به معنای =ازروبرو آمدن ، پیشرو، جلوی راه ، کسی که ازروبه زو می آید //است . ویره=روبروی پیری =پیش رو حسن ویره پیری م هات =حسن ر ...

پس پیرکه = درزبان لکیبه معنای //پس پریروز //است . ایمرو=امروز دوئکه =دیروز پیرکه=پریروز پس پیرکه =پس پریروز روژ چنمه =روزچندمه

پیرکه =درزبان لکی به معنای //پریروز//است

دوئکه= . درزبان لکی به معنای ، //دیروز//است .

ایمرو درزبان لکی به معنای //امروز //است.

تاسو /= به کوتاه خواندن/ و /به شکل مصوت کوتاه . درزبان لکی به معنای //گدایی , دریوزگی ، تکدی گری //است .

شوی = با سکون تلفظ کردن و درزبان لکی وکردی به معنای //پیراهن //است .

شوی =به کسر ش درزبان فاخرلکی به معنای //شبه و بختک , آنچه که درشب وهنگام خواب ، آدمی را خواب زده و آزرده می کند //است .

ب وی = به کسر ب درزبان فاخر لکی به معنای //عروس ، زن پسر //است وبه معنای دقیق لفظی کلمه می شود :به وجود آورنده ، کسی که وجود را تداوم می بخشد . کسی ...

گیاندار = درزبان لکی به معنای //جان دار //است .

بن = به ضم ب درزبانهای ایرانی به معنای //بیخ ، ریشه ، ته مایه ، اصل , نهاد //است بن = به کسر ب درزبان لکی به معنای //ته چیزی //است . بن کاسه لس ...

درزبان غنی وفاخر لکی در خیلی از موارد برای هر جانداری که انواعی دارد ومادرزبان فارسی یک اسم براان نهاده ایم ، اسمی جداگانه گذاشته شده است و هم شنوند ...

ی نیز مانند حرف ل ، درزبان فاخر لکی به دو شکل تلفظ می گردد . اول ـی که درکلمه هایی مثل {یلدا، یاد ، یار ، . . . . }دیده میشود که به هملن شکل ی که در ...

ل در زبان لکی ما با دونوع ل سروکار داریم : ۱ - ل - - که درکلمه ی ژاله تلفظ می شود ، این ل به شکل ل در کلمات فارسی تلفظ می شود و من این نوع ل را //زیر ...

گنم = به فتح گ وکسر ن درزبان غنی لکی به معنای //گندم //است

چو زانم = چو = ادات پرسشی به معنای {چه }است . زانم =فعل است به معنای {دانم } درزبان لکی این واژه به معنای //چه دانم ، /چه میدانم //است . واین جمله ر ...

دا=علاوه براینکه به معنای مادر است که قبلا توضیح داده شد . به معنای فعل ( سوم شخص مفرد ) از دادن است //داد// دام =دادم . دات /داین = دادی دا=داد د ...

بچو آ=� درزبان لکی به معنای //برگرد است ومترادف است با// باو آ// آ =درزبان لکی معنای افعال را تغییر می دهد . بچو=�برو - - - - - - - بچوآ=برگرد باو ...

تزیه=به فتح ت درزبان لکی به معنای //خواب رفته ، سرشده، سنگینی می کنه ، //است .

تلانم =به کسر ت درزبان لکی به معنای //له کردم ، مشت و مال دادم، ماساژ دادم، //است .

چاپ چویله باز = درزبان لکی به معنای , //حیله گر ، مکار ، دروغگو، سیاس ، //است .

گز باز =به کسر گ درزبان لکی به معنای //متقلب ، کسی که در کارش تقلب کند، واز راه تقلب وارد شود ، //است . گزی =تقلبی

بیزه = درزبان لکی این کلمه به معنای // هوس زن باردار، ویار //است .

قیری=به کسرق درزبان لکی به معنای //قدری ، مقداری ، اندازه ای ، //است.

مژ=به فتح م درزبان لکی به معنای //کژوناراست و خمیده و خم //است . وبه صورت تتابع اضافات درپی کژ می آید و به شکل کژ مژ می آید . وبه زبان امروزی کج و ...

هول=به ضم ه وفتح و درزبان لکی به معنای // کج ، ناراست //است . مترادف است با =چفت

هولا بیه = درزبان لکی به معنای //کج شده است //می باشد.

ولا بیه =با بم تلفظ کردن ل درزبان لکی به معنای //پخش شده //است .

تماته =به فتح ت درزبان لکی به معنای //گوجه فرنگی //است .

چوقیاسه ره = درزبان لکی به معنای //درهم شده وویران شده و فروریخته وآوارشده //است

چقیا =به ضم چ درزبان لکی به معنای //فرورفتن در گل ولای //است . البته درزبان لری ق را به شکل ک تلفظ کی کنند . و به شکل چکیا تلفظ می کنند. و درزبان ...

صرف فعل درزمان گذشته : هاوردم =آوردم هاوردت/هاوردی/هاوردین =آوردی /هاورده /هاورد=آورد /هاوردمان/ هاوردیم /هاوردیمن =آوردیم هاوردتان /هاوردینان = ...

موسم =به فتح س درزبان فارسی ودیگرزبان های ایرانی به معنای // وقت ، هنگام ، عهد ، دوره ی ، نوبت ، زمان // است . به کسر س ودرزبان لکی علاوه بر معنای ...

درزن =به کسر ز درزبان لکی به معنای //سوزن //است . البته جاهای هم به فتح ز تلفظ می گردد وبازهم به همین معناست . درزن =درز زن درزن هچین =نخ و سوزن

مچم =به فتح م وکسر چ درزبان لکی به معنای //می روم //است . مچم =می روم مچین =می روی مچو=می رود مچیم /مچیمن =میرویم مچینان =میروید مچن =می روند

روان =اگر ما �واو�تلفظ کنیم : درزبان های ایرانی به معنای //روح ، روان ، نهاد درونی انسان //معنامی شود و به معنای دیگری هم یعنی //ساری و جاری و رونده ...

البته این فعل به صورت //کوتام //هم به کاربرده می شود . کوتام =کوبیدم کوتای /کوتاین =کوبیدی کوتا =کوبید کوتایم /کوتایمن =کوبیدیم کوتاینان =کوبیدی ...

ویژیا =درزبان لکی به معنای //بیختن ، علک کردن //است ویژیام /ویژام =بیختم ویژیای /ویژای - ویژاین /ویژیاین =بیختی ویژا /ویژیا =بیخت ویژیایم /ویژیای ...

کله گا=به فتح� ک� و �ل �وزیر تلفظ کردن� ل� درزبان لکی به معنای به معنای� کله ی گاو، سر گاو �است . وبا بم تلفظ کردن حرف �ل �به معنای : //گاو جوان نری ...

قصه =داستان ، سرگذشت ، حدیت ، افسانه ، درزبان های لکی علاوه بر معنای بالا به معنای //حرف وحدیث و سخن گفتن //است . ودرزبان لکی بیشترین کاربرد را به م ...

کام=کدام کامتان =کدامتان کامان/کامیان =کدامشان کامین =کدامین

کام = درزبان های ایران به معنای //دهان //است . کام =درزبان لکی به معنای //کدام , کدامین //است .

شاردما =به سکون بودن� ر�و ( د ) درزبان لکی به معنای //قایم کردم ، پنهان کردم ، مخفی کردم . // شاردما =پنهان کردم شاردتا =پنهان کردی شاردیا=پنهان ک ...

حواردم =� خوردم - - درزبان لکی به معنای //خوردم // حواردم =خوردم حوردت /حواردی =خوردی حوارده/حوارد=خورد حواردمان/حواردیمن=خوردیم حواردتان/حواردین ...

دیت =فعل است به معنای// دیدی// دیم =دیدم دیت =دیدی دی/دیته =دید دیمن /دیمان =دیدیم دیتان /دینان =دیدید دین/دی یان =دیدند

یه گل =به کسر گ درزبان لکی به معنای //یه بار ، یک نوبت ، یه دفعه //می باشد .

خو = درزبان لکی به معنای //خوب //است . وبدون ( ب ) تلفظ می شود

دم =به فتح د درزبان های ایرانی به معنای //آن ، لحظه ، وقت ، هنگام //است . دم =به فتح د درزبان های ایرانی به معنای نفس و دم وبازدم و گرمای نفس //اس ...

باینه خر=با مشدد خواندن ر درزبان لکی به معنای //نفرین کردن است یعنی بمیری، خیلی سریع ویک دفعه ای مرگ بیاد سراغت ، فدابشی . , /است .

آوس =aues در زبان لکی به معنای //آبستن ، باردار ، حامله ، //است .

زائوآر =درزبان لکی به معنای //زنی که زایمان کرده و تازه بچه اش را به دنیا آورده ، //است . که به شکل �زاوار �تلفظ می شود .

دوله من /دولمن =دولتمند درزبان لکی به معنای //ثروتمند ، پول دار ، دارا ، بامکنت مالی //است .

تیک = درزبان لکی مانند دیگرزبان های ایرانی به معنای //علامت زدن و نماد درست بودن //است تیک = درزبان لکی به معنای// یک حالا عصبی که به صورت نادخواگاه ...

قمچ =به ضم ق درزبان لکی به معنای//با دوپای جفت شده پریدن به جلو //است .

گنج =به فتح گ درزبان لکی به معنای //گنج و طلا وچیزهای باارزش //است. گنج =به کسر گ درزبان لکی به معنای //پریدن با دوپا و تیز و تند وآماده ، پریدن / ...

پوش/پیش =به ضم پ درزبان لک به معنای// پوشال و گیاه ریزه و خشک شده //ست .

گورن =به ضم گ و با مشدد خواندن ر . درزبان لکی به معنای //بم وصدای مدانه ی بم وکلفت //, است

تل =به فتح ت درزبان لکی به معنای //تپه ، پشته انباشته//است . تل =درزبان لکی به معنای //تلخ //است .

سربرز = درزبان لکی به معنای //سربلند ، باعزت وبا افتخار //می باشد . سر=سر، ، کله برز=بلند

لارک = درزبان لکی به معنای //ازپهلو به کسی فشارآوردن کنار کسی نشستن وجای اورا تنگ کردن ، //است .

لاوانن= درزبان لکی به معنای //کسی را به زبان ستودن ، درمدح کسی حرف زدن و دربعضی مواقع هم پرستاری و نگهداری کردن و نگاهبانی دادن است //

گالاوان =این کلمه دقیقا به معنای //گاواره بان //است . درزبان لکی این کلمه هم به معنای //چوپان گله ی گاو است وکسی که کارش مراقبت از گله ی گاوهاست . / ...