پاسخ‌های بایراد میرزا (٣٩)

«می‌فهمم اما متوجه نمی‌شوم» یک جمله طنازانه‌ی امروزی است که بین عموم ردوبدل می‌شود و فاقد معنی ادبی خاصی است؛ بیشتر در زمره‌ی ادبیات عامه می‌گنجد. اما در کل متوجه شدن یعنی جلب شدن توجه، توجه خاصی به ...

بازار پایه در دسته‌ی دیگری از دادوستد اوراق بهادار جای می‌گیرد که به آن فرابورس می‌گویند. فرابورس به نوعی یک محمل موازی با بورس است. در فرابورس نیز رتبه‌بندی‌هایی وجود دارد که کف این رتبه را بازار پای ...

یحتمل صحبت از سلسله‌ی زندیه است که پس از افشاریه و پیش از قاجاریه، قریب به چهل سال در ایران حکومت کردند. جمله می‌گوید این دستگاه حکمرانی [در زمان خویش] تغییرات روبه پیشرفت و زبانزدی داشته است. تحول: تغییر در حال و احوال چشمگیر: برجسته و قابل رؤیت

به فیلم‌های قدیم مهرجویی رجوع کنید: دایره‌ی مینا گاو اجاره‌نشین‌ها هامون مهمان مامان

این یک بیت نیست، یک مصرع یا یک جمله است. در معنی آن داریم، با انسان پَست و سَبُک معاشرت نکن (نشست و برخاست نداشته باش). فرومایه: پَست و ذلیل روزگار مبر: همنشینی نکن

هنوز نمی‌توان تفسیر درستی ارائه داد. بهتر است یک پاراگراف کامل را بگذارید یا دست‌کم منبع را معرفی کنید. در حال حاضر شبه‌ای وجود دارد که این جملات در معنای مثبت بکار رفته است یا منفی. اما به گمانم همان ...

دلار در کشور ما یک واحد پولی نیست بلکه با آن به مثابه‌ی کالای بسیار گرانبها برخورد می‌شود. یک دلار حکم یک شمس طلا دارد. از این رو معاملات پولی کمتر تأثیری بر افزایش و کاهش قیمت آن دارد و لازم است با س ...

هوا (هویٰ) و هوس دو واژه‌اند که عموماً همنشین‌اند؛ با معنای واحد بکارمی‌روند و گاهی حذف به قرینه‌ی معنوی می‌شوند.  پس هوای تو داشتم به نوعی اینگونه است: هوا و هوس تو در دلم بود. یعنی میل به نزدیکی تو داشتم و از همین رو ماندم.

سحن در این جمله بی‌معناست و صحن صحیح است. صحن به معنی عرصه و فضایی فراخ است. مثل، می‌گویند صحن زیارتگاه و منظور فضای خالی جلوی زیارتگاه است. صحن گیتی هم به معنی عرصه‌ی عالم است. سحن با این املا معنای تغییر حالت اجسام سخت می‌دهد. مثل ساییدن چوب و سنگ.

کپه‌ی مرگ یک اصطلاح عامیانه است که به نفرین می‌ماند. در گویش‌ها و لهجه‌های مختلفی با اختلاف یک فتحه یا کسره آمده است. در لهجه‌ی همدانی (کسره به ک) کپ یا کپه معنای چفت و نزدیک می‌دهد. بنابراین کپه مرگ گذاشتن کنایه از خوابی نزدیک به مرگ است؛ خوابی بسیار عمیق.

خر+من. مَن متر و معیار سنجش وزن و کم و زیادی است. خر هم کنایه از ازدیاد. این دو در ترکیب با هم معنای انبوه و مقدار زیاد از چیزی را می‌دهند.

بیمارانی که توان تغذیه ندارند و نگهداری غذا در دستگاه گوارش برایشان مشکل است (معمولاً بدلیل جراحی معده و یا برداشتن بخشی از  روده) از طرق دیگر مانند تزریق تغذیه می‌شوند. موادی که بعنوان جایگزین غذا به آنها وارد می‌کنند کم حجم اما مغذی است.  به این فرآیند هایپرالیمنتیشن می‌گویند که امروزه با تکنیک دیگری بنام  TPN جایگزین شده است.

ترجمه‌ی  فصیح  ابیات را نمی‌دانم اما با توجه به دیگر ابیاتِ همین غزل مفهومی این چنین از آن برداشت می‌شود: که اگر قدم به راه معرفت نهادی سختی راه به جان بخر  و در میانه با هر گزندی جا نزن. که برای رساندن این مفهوم از تمثیل سفر حج بهره می‌برد.

به انتشارات پارت در خیابان انقلاب، نبش فخررازی سر بزنید. بشکل تخصصی کتب و آلبوم‌های  موسیقیایی را بفروش می‌رساند.

متیل آمین از مواد تشکیل دهنده‌ی مخدر شیشه (کریستال) است.بویژه اگر بنا باشد به افدرین (افدرا) تبدیل شود.  پیشنهاد می‌کنم در فضای مجازی درباره‌ی آن پرس‌وجو نکنید.

میانه‌شان شکرآب شده. (با یکدیگر کدورت پیدا کرده‌اند).

در جایی منت گذاشتن معنای مثبت دارد، که با آوردن آن مراتب سپاسگزاری را می‌رسانیم و در جایی دیگر معنایی منفی می‌گیرد. برای مثال: هدیه‌ی شما بدستم رسید، منت گذاشتید. (مثبت)   یک کادوی کوچک آورده‌ است منت هم می‌گذارد. (منفی)

«منت» در معنی  نعمت بخشیدن و لطف کردن بکار می‌رود. «منت گذاشتن»  کنایه از لطف را به رخ کشیدن است. بعبارتی ریشه‌ی کلمه منت از سنگ محک «مَن» است و وقتی می‌گوییم فلانی منت گذاشت یعنی چند مَن سنگ را روی ترازو گذاشت تا مقدار لطفش به ما را اندازه‌گیری کرده و به رویمان بیاورد.

مثلی داریم که می‌گوید: «درخت هرچه پربارتر، سر خم‌تر» و اشاره دارد به تواضع و فروتنی فردی که داناست. استعاره برای درختی با میوه‌های مختلف را می‌توان «عارفی سوخته دل» در نظر گرفت. عارف دست‌کم در شکل کلاسیک خود فردی است که از علوم مختلف زیاد می‌داند و درصدد حقیقت است و هرچه پیش می‌رود بیشتر می‌بخشد تا زودتر به وادی حقیقت وصال کند.

تدافع بر وزن تفاعل در معنی به نمایش گذاشتن حالت دفاعی است. گویی حالت دفاعی بر فرد یا افراد وارد شده است.  دفاع حالت کنشگرانه دارد. برای مثال: آن‌ها حمله کردند و ما حالت تدافعی به خود گرفتیم. (تحت تأثیر حمله آنها ما مجبور به دفاع شدیم).   ما در حالت دفاعی بودیم که آنها حمله کردند. (دفاع واکنش ما به حمله نبود بلکه از پیش تصمیم بر کنش دفاع داشتیم).

نیاز است چند جمله‌ی قبلی هم بگذارید تا معنای کاملی استخراج شود. اما بطور کلی تجرید به معنای انتزاعی، ذهنی و یا دور از نظر است. در بحث الیناسیون (از خود بیگانگی) که  مارکس مفصل بدان پرداخته، کار ک ...

تقاضا آن چیزی است که مشتری می‌خواهد. بر اساس این خواستن (تقاضا)، تولیدکننده محصولی را عرضه می‌کند. اگر تقاضا زیاد و عرضه کم باشد، قیمت محصول بالا می‌رود،چون رقابت درمی‌گیرد. اگر تقاضا کم و عرضه زیاد باشد، قیمت کاهش می‌یابد. این ساده‌ترین نمود عرضه و تقاضا و قیمت است. اما چرخه‌ی بازار به این سادگی و زیبایی نمی‌چرخد!

عبارت فوق یادآور  افسانه‌ی فردگرایی است که لیبرالیسم و بازار آزاد برای جوامع به ارمغان آورد. در اقتصاد سیاسیی که آدام اسمیت تبیین کرد این عبارت شباهت دارد به اخلاق کانتی. مطابق آن داریم هر کس در ...

به عموم مردم جامعه که اکثریت آن جمع را نیز دربرمی‌گیرند،توده گفته می‌شود. این واژه در نظام سیاسی مارکسیستی بیش از پیش رواج یافت اما با گذشت زمان و لقلقه‌ی زبان فاشیست‌ها شدن معنایی منفی به خود گرفت؛ چ ...

یحتمل این جمله از کتابی دست‌نویس و کهنه است. از این جهت عرض  می‌کنم که نقطه‌های «ش» و «ت» را در کلمه‌ی «خشت» یکی کرده است.  طوب و خشتِ پخته هم معنی هستند و به احتمال قوی منظور از میوه سبز، صیفی‌جات است؛ مشخصاً کرفس. برخی از طبیبان برای دفع و رفع سنگ کلیه و یا تنظیم فشار خون، آب خشت پخته یا کاهگل را بهمراه آب کرفس تجویز  می‌کرده‌اند.

آنانی که ارث می‌برند. ارث‌برندگان هم جزئیات حقوقی دارد  که در بین پاسخ‌های دیگر قابل مشاهده است، پس از تکرار مکررات حذر می‌کنم.

مسئولیت هرآنچه انجام می‌دهیم  با خودِ ماست. معنای ضرب‌المثل چنین است: آنکس که کاری را علیه خود به انجام رسانده لاجرم چاره‌اندیشی هم برایش مقدور نیست و بایستی عاقبت عمل را عهده‌دار شود.

محبت بفرمایید اغلاط تایپی را اصلاح کنید و از علائم نگارشی استفاده کنید که متن قابل خواندن باشد. پس از آن تفسیر و تبیین ممکن است.

اگر بدنبال تبارشناسیِ این مفهوم هستید پیشنهاد می‌کنم از میشل فوکو کتبی را مطالعه بفرمایید. کتاب «مراقبت و تنبیه» در الویت است. اگر قصد دارید نظم خودانگیخته را آموزش ببینید لازم است در حوزه‌ی روانشناس ...

آنکس که تنها خود را و خود را نیز به گزاف بزرگ می‌بیند، نخواهد توانست حقیقت را کشف کند.همانطور که تمام گندم‌های دنیا در ازل از یک دانه‌ی گندم عمل آمده‌اند، مابقی عالم، از جمله انسان در یگانگی کامل از یک طَرْفه سرچشمه گرفته است. در واقع منظور صائب در این بیت اینست که کبر و غرور جایز نیست، زیرا جملگی یکی هستیم و اگر طالب حقیقت هستی،اینگونه به جهان بنگر.

سال‌مرگ واژه‌ای مصطلح برای تمامی افراد است به معنی گرامی داشت تاریخ مرگ متوفا. معادل آن «سال‌گرد مرگ» است.

معادل آن در فلسفه فایده‌گرایی است. یعنی آنچه منفعت دارد، ارجحیت هم دارد. اما کلیدواژه‌ی «نهایی‌گرایی» مختص علم اقتصاد است که طبق آن گفته می‌شود ارزشِ کالای تولیدی به کیفیت نهایی محصول بستگی دارد. اینک ...

در جمله‌ای که مثال زدید می‌توان چنین جای زد: شاد ی و درخشش ماه، از« منظور نظر بودنِ» خورشید بود. نظر و نظر بازی در ادبیات، بالاخص ادبیات عرفانی در مفهوم غمزه و کرشمه و اشارات چشم و ابرو بکار می‌رود. «منظور نظر بودن» هم یعنی آنکس که زیر نگاه دیگری یا پیش چشم او قرار گرفته است.

محتاج،مستضعف، مظلوم، واژگانی هستند که می‌توانند در تعادل (و نه ترادف) با حمایت شونده قرار بگیرند. «حمایتی» هم واژه‌ی دیگری است که همبستگی بیشتری با حمایت شونده دارد.

«ضامن» بر وزن فاعل به معنی آنکس که ضمانت می‌دهد.

پاسخ به این پرسش مروری است بر تاریخ  چند هزارساله‌ی فلسفه. پیشنهاد می‌کنم از ژان پل سارتر کتبی مطالعه بفرمایید. عمده‌ی فلسفه‌ی سارتر حول اراده‌ی آزاد می‌گردد. نقطه‌ی مقابل آن تقدیرگرایی است که در فلسفه کلاسیک غرب و عموم مطالب در فلسفه شرق قابل پیگیری است.

اسناد جمع سند و اوراق (کاغذها) مالکیت است و مطابق هم در معنای تطبیق و همسانی بکار می‌رود. مطابق اسناد می‌شود،« به مانند سندهای موجود».

فانی در معنای میراست؛  نابود شوند. معمولاً به موجودات این دنیایی که عمری محدود در نسبت با باقیان و جاودانان دارند، فانی می‌گویند. پس عبارت فوق می‌گوید: « او از جایگاهی بالاتر به این دنیاییانِ رو به زوال نگاه می‌کرد».

در  معنای مصطلح و عامیانه می‌شود «با یک مشت هم بی‌نیازی».  کنایه از کثیر بودن چیزی و طمع نکردن دارد.