کشتن قربانی در خارج منی

[ویکی فقه] مقصود از موضوع کشتن قربانی خارج از مِنی، بحث درمورد حکم کشتن « هدی » یا « قربانی » در خارج از منطقه مِنی می باشد.
هدف از بررسی و پژوهش در باره حکم کشتن «هدی» یا «قربانی» در خارج از مِنی، دلیل هایی است که حکم کشتن در مِنی یا خارج از آن را بیان می کنند و نهایتا با این بررسی روشن خواهد شد آیا در قربانگاه هایی که در خارج از مِنی ساخته شده است می توان قربانی کرد یا خیر؟
ضرورت بحث
امروز بیش از یک میلیارد مسلمان در جهان وجود دارد که بیش تر آنان اگر بازدارنده ای نباشد توانایی سفر به مکه مکرّمه را دارند و برآنند به آیه شریفه «للّه علی الناس حج البیت من استطاع علیه سبیلا» جامه عمل بپوشانند. این جمعیت انبوه حج گزار ، بعد از ظهر روز نهم ذی الحجه را درعرفات به سر می برد و پس از غروب به سوی مشعر حرکت می کند، سپس روز دهم وارد سرزمین مِنی می شود و سه روز در آن جا می ماند و مشغول رمی جمره ، تراشیدن سر یا تقصیر ، کشتار گوسفند ، گاو یا شتر می شود که این کارها در آن سرزمین بسیار کوچک مشکل آفرین خواهد بود.برای چنین جمعیتی که هر ساله بر شمار آن افزوده می شود، افزون بر محل سکونت، به قربانگاه های گسترده تر و راه های بزرگ تری برای رفتن به جمرات، قربانگاه ها و مسجد خیف نیازمند است.حج گزاران سه روز در مِنی می مانند و باید شرایطی به وجود آید که محیط از آلودگی های ناشی از کشتار به دور باشد و مسائل بهداشتی به طور دقیق رعایت شود تا مردم به بیماری های گوناگون مبتلا نشوند.حکومت حجاز برای کم کردن این گونه دشواری ها، قربانگاه را به کنار مِنی و مقداری به خارج از مِنی برده است تا علاوه بر کم کردن از دشواری های یاد شده بتواند با نصب دستگاه های مجهّز، زمینه پوست کندن قربانی ها ، قطعه قطعه کردن گوشت ها و بسته بندی و منجمد ساختن آن ها را فراهم آورد و گوشت های بسته بندی شده را به مصرف هایی که خداوند دستور داده برساند. (تأیید یک عمل از شخص دلیل تأیید همه کارهای او یا عدالت او و یا درستی تولیت و سایر کارهای آن شخص به شمار نمی آید و هر کاری را باید در جای خود بررسی کرد)در چنین شرایطی پیش از هر چیز این بحث پیش می آید که آیا کشتار در خارج از مِنی جایز است یا خیر؟ اگر جایز باشد بحثی در آن نیست اگر جایز نباشد بحث هایی پیش می آید : آیا مخالفت با سعودیان جایز است؟ به ویژه آن که اهل سنت کشتار در مِنی را مستحب می دانند.گیریم که مخالفت با آنان جایز یا ممکن نباشد آیا درستی کشتار در خارج مِنی از باب ناچاری است که گفته شود چون در این روزگار حج گزاران بسیارند و مکان تنگ و حکومت سعودی هم اجازه نمی دهد پس از باب ناگزیری خارج از مِنی کشتار می کنیم.آن گاه پرسیده می شود که آیا این ناگزیری فردی است یا نوعی؟اگر نوعی باشد این پرسش پیش می آید که چطور خداوند قانونی را گذرانده که تا چهارده قرن در حال اختیار می شده به آن عمل کرد و از آن پس همیشه باید به حکم اضطراری آن عمل کرد؟از این روی به جرأت می توان گفت :آیه اضطرار ، درماندگی فردی را می گوید و ناچاری نوعی به ویژه برای جمعیت بسیار، در مدت بسیار دراز معنی ندارد و مواردی که به نظر می رسد اضطرار نوعی و همیشگی است باید در دلیل ها و فهم از آن ها تجدید نظر کرد.به هر حال این بحث ها که به شمه ای از آن ها اشاره شد بایستگی بحث درباره کشتار خارج از مِنی را تا اندازه ای روشن می سازد و روشن می کند که باور داشتن به واجب بودن کشتار در مِنی یا واجب نبودن آن بحث های بسیاری را در پی دارد که با حج ، باورها، روابط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مسلمانان پیوسته است.
تاریخچه بحث
بی گمان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و امامان (علیه السلام) قربانی ها یا هدی های خود را در مِنی می کشته اند ولی این که آیا کشتار در مِنی را واجب می دانسته اند روشن نیست؛ زیرا عمل آنان به بیش از جایز بودن و دست آخر مستحب بودن، به چیز دیگری دلالت ندارد و روایات هم حکم روشنی به واجب بودن ندارند به ویژه با توجه به این که فقیهان اهل سنت کشتار قربانی در مِنی را مستحب می دانسته اند، اگر این حکم واجب الهی بود به روشنی بیان می شد.افزون بر روایات، سخنان فقیهان پیشین هم اجمال دارند. اگر دلالت آن ها بر مستحب بودن روشن نباشد بر واجب بودن هم دلالت روشنی ندارند. ولی از روزگار شیخ طوسی به بعد، فقیهان فتوا دادند که کشتار قربانی در مِنی واجب است و شیخ در نهایه نیز آن را واجب دانست و در خلاف بر آن ادعای اجماع کرد.پس از شیخ، این فتوا چنان گسترده و فراگیر شد که شماری از فقیهان آن را دیدگاه قطعی همه فقیهان شیعه و امری مسلّم دانسته اند. حتی شماری احتمال داده اند : اگر کشتار در مِنی ممکن نشد قربانی واجب نخواهد بود و به جای آن روزه گرفته شود.بیشتر فقیهان ما در زمان کنونی نظری غیر از این دارند. اینان بر این باورند که در این روزگار کشتار در خارج از مِنی و در قربانگاه های کنونی رواست.به هر حال، این که بر واجب بودن کشتار در مِنی پیش از شیخ طوسی اجماع بوده باشد روشن نیست و پس از ایشان تا روزگار ما چنین اجماعی وجود دارد. در روزگار ما به خاطر دشواری هایی که پیش از این یاد شد، مشهور فقیهان کشتار در خارج از مِنی را در شرایط کنونی اجازه می دهند.
ترتیب بحث
...