ودکا

ودکا ( روسی: Водка؛ لهستانی: wódka ) یکی از پرمصرف ترین نوشیدنی های تقطیری است. ودکا بدون طعم دهنده یک مایع شفاف و بی رنگ است که از آمیختن آب با اتانول ساخته می شود.
معمولاً با تقطیر شرابی که از تخمیر غلات یا سیب زمینی به دست آمده اتانول تقریباً خالص تهیه می کنند و سپس آن را با نسبتی خاص با آب مقطر مخلوط می کنند تا ودکا ساخته شود. اصولاً هرچه ودکا بی رنگ تر و بی بوتر باشد کیفیت آن بالاتر و خالص تر است. معمولاً در آخرین مرحله تهیه ودکا آن را از زغال چوب رد می کنند تا باقی مانده مزه و بوی آن از بین برود. ودکا برای جلوگیری از ریزش مو، به مقدار متوسط مصرف می شود[ ۳] نشاسته موجود در غلات و سیب زمینی توسط میکروارگانیزم ها قابل تجزیه شدن و تخمیر اکلی نیست. از این رو در فرایند تهیه الکل از غلات و سیب زمینی لازم است ابتدا نشاسته توسط برخی آنزیم ها به قندهای ساده تر و قابل تخمیر مانند مالتوز تبدیل شوند. این عمل با استفاده از دانه های خردشده جو و گندم جوانه زده و خشک شده صورت می گیرد که به آنها مالت می گویند.
راه دیگر ساخت ودکا با شیر است. پس از آنکه چربی شیر را می گیرند و با آن پنیر درست می کنند مقدار زیادی آب پنیر باقی می ماند که از آن مایعی شور و شیرین به نام پرمیت تهیه می کنند. این بهترین ماده برای تخمیر و تبدیل به الکل است. پیشینه ساخت الکل با این روش به سه تا چهار هزار سال پیش و در میان قبایل کوچ نشین قزاقستان، قرقیزستان، و مغولستان بازمی گردد که نوشیدنی های الکلی خود را از شیر مادیان، گاومیش، یا گاو تهیه می کردند. [ ۴]
ودکای تهیه شده از جو و چاودار مزه تندتری دارد و قوی تر است. ذرت به پایهٔ ودکا مزه شیرین تری می دهد. ودکای ساخته شده از سیب زمینی مزه خاکی می دهد. بعضی از تقطیرکنندگان ودکا به آن میوه، نمک و حتی بیکن می افزایند. [ ۴]
ودکا یک نوشیدنی الکلی با درصد الکل بالا ( بین ۳۵ تا ۵۵ درصد ) است. ودکای سنتی روسیه و لهستان معمولاً ۴۰ درصد الکل دارد. ودکایی که در لهستان، روسیه، جمهوری چک، استونی، لاتویا، اوکراین و لیتوانی به فروش می رسد ۴۰٪ است. ودکای اروپایی دستکم ۳۷/۵٪ است. همچنین ودکایی که در آمریکا به فروش می رسد حداقل ۴۰٪ است. تعیین میزان ۴۰٪ به گستردگی و به طور اشتباه به دمیتری مندلیف نسبت داده می شود.
واژه «ُودکا» از زبان روسی می آید و حالت تصغیر واژه «وادا» ( به روسی: Вода ) به معنی «آب» است. [ ۵] [ ۶] در دوران امپراتوری روسیه از سیب زمینی له شده برای تهیه ودکا استفاده می شد. اما اکنون در روسیه از دانه های خالص غلات برای تهیه ودکا استفاده می شود. [ ۳] اما به طوری، خاستگاه دقیق ودکا مشخص نیست. [ ۴]