نی ریز

/neyriz/

لغت نامه دهخدا

نی ریز. [ ن َ ] ( اِخ ) قصبه مرکز بخش نی ریز از شهرستان فسا ویکی از قصبات قدیمی فارس است. مسجد جامع نیریز در 362 هَ.ق. بنا گردیده و در 560 هَ.ق. تعمیر و طاق بزرگ مسجد در زمان سلاطین صفوی بنا شده. این قصبه در 108هزارگزی شمال شرقی فسا و 288هزارگزی شرق شیراز واقع و از لحاظ موقعیت دارای اهمیت خاصی است. مختصات جغرافیایی آن عبارتند از: طول 54 درجه و 20 دقیقه از گرینویچ ، عرض 29 درجه و 20 دقیقه و ارتفاع از سطح دریا 1587 گز. هوای قصبه معتدل بالنسبه گرم و آب مشروب آن از قنات و چاه است. شغل اهالی تجارت و کسب و باغبانی و صنعت دستی قالی بافی است. سکنه نیریز بالغ بر 15391 نفر می باشد. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 7 ).

نی ریز. [ ن َ ] ( اِخ ) نام یکی از بخشهای چهارگانه شهرستان فسا است. حدود و مشخصات آن به شرح زیر است. از شمال به بخشهای بوانات از شهرستان آباده و زرقان از شهرستان شیراز، از شرق به شهرستان سیرجان ، از مغرب به بخش اصطهبانات و از جنوب به بخشهای داراب و اصطهبانات محدود است. هوای بخش در قسمت شمالی معتدل ودر جنوب غربی گرم می باشد. آبش از چشمه و قنات و چاه و محصولش غلات و بادام و انجیر و انگور و شغل اهالی زراعت و باغبانی و صنعت دستی قالی بافی است. این بخش از سه دهستان مشکان ( حومه ) رستاق ، آباده ، طشک تشکیل شده و مجموع قراء و قصبات آن 47 و جمعیت آن در حدود 27000 نفر می باشد. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 7 ).

نی ریز. [ ن َ ] ( اِخ ) شعبه ای است از موسیقی. ( رشیدی ) ( برهان قاطع ). نام شعبه ای است از پرده صفاهان. ( غیاث اللغات ).، نیریز. [ ن َ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان بخش دهدز شهرستان اهواز. در 8هزارگزی جنوب غربی دهدز، در منطقه کوهستانی معتدل هوایی واقع است و دارای 150 تن سکنه است. آبش از چشمه و قنات ، محصولش غلات وصیفی و شغل اهالی زراعت و گله داری است. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 6 ).

فرهنگ فارسی

نام یکی از بخشهای چهارگانه شهرستان فسا است ٠ حدود و مشخصات آن بشرح زیر است ٠ از شمال به بخشهای بوانات از شهرستان آباده وزرقان از شهرستان شیراز از شرق به شهرستان سیرجان از مغرب به بخش اصطهبانات و از جنوب به بخشهای داراب و اصطبانات محدود است ٠ هوای بخش در قسمت شمالی معتدل و در جنوب غربی گرم می باشد ٠ آبش از چشمه و قنات و چاه و محصولش غلات و بادام و انجیر و انگور و شغل اهالی زراعت و باغبانی و صنعت دستی قالی بافی است ٠ این بخش از سه دهستان مشکان رستاق آباده طشک تشکیل شده و مجموع قرائ و قصبات آن ۴۷ قصبه است
( اسم ) یکی از شعب بیست و چهار گان. موسیقی و آن بر دو نوع است : یا نیریز صغیر . شامل پنج نغمه است و با (( راست ) ) و (( حجازی ) ) متناسب میباشد . یا نیریز کبیر . شامل هشت نغمه است و با (( حجازی ) ) متناسب میباشد . توضیح نیزیز آوازیست ایرانی که در راست پنجگاه و همایون هر دو معمولست .
دهی است از دهستان بخش دهدز شهرستان اهواز ٠ در ۸ هزار گزی جنوب غربی دهدز در منطقه کوهستانی معتدل هوائی واقع است آبش از چشمه و قنات محصولش غلات و صیفی شغل اهالی زراعت و گله داری است ٠

فرهنگ عمید

از شعبه های بیست وچهارگانۀ موسیقی ایرانی.

دانشنامه عمومی

نِی ریز یکی از شهرهای استان فارس و نام یک گوشه در موسیقی ایرانی در ایران است. این شهر، مرکز شهرستان نی ریز است. [ ۱] نی ریز در جنوب دریاچه بختگان و شهرستان بختگان و در مغرب سیرجان و شهربابک در استان کرمان و در مشرق استهبان و جنوب غربی شهرستان خاتم در استان یزد و در شمال داراب و حاجی آباد استان هرمزگان واقع است. [ ۲] نی ریز از مهم ترین شهرهای جنوب ایران می باشد. نی ریز نقطه تلاقی استان های فارس، کرمان، یزد، هرمزگان و اصفهان می باشد.
بعضی گفته اند به علت وجود معادن آهن و صنعت اسلحه سازی در قلعه اس. پی. آر در قبل از میلاد واژه نی ریز به معنای نیزه ریزنده است. روایت دیگر به معنی نی ریزنده به علت وجود نی زارها در اطراف دریاچهٔ بختگان می باشد. [ ۳]
عقیدهٔ دیگری دربارهٔ نام «نی ریز» وجود دارد که آن را مرکب از «نی» به معنای «شهر» و «ریز» به معنای «رود» ویا به طور کلی «آب» می شمارد. واژهٔ «نی» و صورت تغییریافتهٔ آن «نِه» - به معنای شهر - را می توان در نام شهرهای نیشابور، نهبندان، نهاوند یافت. واژهٔ «ریز» و صورت تغییریافتهٔ آن «لیس» - به معنی آب - را هم در نام شهرهای تبریز، مهریز، تفلیس، بدلیس می توان سراغ کرد. با این تحلیل ریشه شناختی، نام نی ریز به معنای شهرِ رود، یا شهر دریاچه خواهد بود که با توجه به نزدیکی نیریز به دریاچهٔ نیریز، دور از ذهن نمی باشد. [ ۴]
در این شهر دانشگاه آزاد اسلامی واحد نی ریز ، دانشگاه پیام نور ، دانشگاه علمی کاربردی و دانشکده فنی دخترانه مشغول فعالیت هستند.
تعیین تاریخ دقیق پیدایش این سرزمین و ارائه تصویر درست و روشن از آن در دوره های مختلف تاریخی، مشکل و در مواردی غیرممکن است. برخی آن را به دورهٔ اساطیری کیانیان و دورهٔ مادها نسبت می دهند که منبع و مآخذی قابل اعتماد در این زمینه وجود ندارد. بر اساس دانسته ها و اطلاعات موجود می توان به احتمال گفت که پیشینه تاریخی نی ریز به دوره هخامنشیان بر می گردد به دنبال کاوش های باستان شناسی که در اوایل سدهٔ بیستم در تخت جمشید انحام گرفت، الواحی گلی مربوط به دورهٔ هخامنشیان به دست آمد که در آن ها ( حدود ۱۵ لوحه ) به نام هایی چون نَرِزُّش، نَرِزیش و… برمی خوریم که به عقیدهٔ باستان شناسان به نی ریز برمی گردد. [ ۳] [ ۵] منطقه ای را که در حال حاضر به نیریز معروف است در دوران داریوش کبیر از شهرهای آباد و پر جمعیت فارس بوده و استناد لوحه سنگی که بر اثر کاوش های علمی از تخت جمشید بدست آمده، کتیبه مزبور هم که به خط میخی نقر شده در زمان هخامنشیان ( داریوش بزرگ ) نای ذی ( کارگاه اسلحه سازی ) نامیده می شد، چه در آن دوره بیش از ۷۰۰ کارگاه نیزه و شمشیر و زره سازی در آن وجود داشته و در واقع اسلحه خانه داریوش کبیر بوده است… یکی از گمان هایی که در مورد اسم نی ریز می برند نام نیزه ریز می باشد که به خاطر نیزه سازی در دوره هخامنشی می باشد. شهر نیریز از زمان هخامنشیان تابحال سه بار دستخوش تهاجم سیل و عوامل طبیعی قرار گرفته و برای مرتبه چهارم در محل فعلی بنا شده است. نیریز در زمان سلطنت پیشدادیان مرکز فولاد سازی بوده است. ساختن وسایل فولاد سازی و ادوات جنگی برای سپاهیان خشایارشاه در این شهر ساخته می شد؛ که زره و کلاه خود و تیشه بخاری فولادی در بعضی خانه ها مشاهده شده است. اخیراً ضمن حفاریهایی که در تخت جمشید بعمل آمده مهر گلی دیده شده به نام پیروس استاد کارگاه محل ساختن این ادوات و وسایل فولادی در محلی که فعلاً به نام شادخانه موسوم است که علامت کارخانه ها در بعضی از خانه های این محله مشاهده گردیده است. [ ۲]
عکس نی ریزعکس نی ریزعکس نی ریزعکس نی ریزعکس نی ریزعکس نی ریز
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

بپرس