[ویکی فقه] مسجد اعظم قم هم چنین معروف به مسجد آیت الله بروجردی مسجد بزرگی و یکی از آثار بزرگ آیت الله العظمی آقای بروجردی در جوار حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) است که به سعی و اهتمام آیت الله سیدحسین طباطبایی بروجردی ساخته شد.
مسجد اعظم قم یکی از آثار بزرگ آیت الله العظمی آقای بروجردی است، در روز یازدهم ذی القعده سال ۱۳۷۴ مطابق ۲۱ تیر ماه ۱۳۳۳ شمسی، سالروز، ولادت با سعادت حضرت امام رضا (علیه السّلام)، طی مراسم با شکوه و جنب و جوش مخصوصی اولین کلنگ بنای آن به دست آیت الله بروجردی به زمین زده شد و بلافاصله شروع به کار ساختمان آن کردند.
ضرورت ساخت مسجد
قسمتی از محل ساختمان مسجد قبلاً خانه های شخصی و مسافرخانه بود و از لحاظ این که متصل به حرم مطهر حضرت معصومه (سلام الله علیها) بود، بسیار بدنما می نمود. بعلاوه با این که شهر قم دارای مساجد بزرگ و کوچک بسیار است، مع الوصف در اعیاد و سوگواری ها، زوار در حوالی حرم و صحن حضرت معصومه از لحاظ محل سر پوشیده برای انجام فرائض دینی و سنن مذهبی سخت در مضیقه بودند. از این گذشته سه طرف صحن حضرت معصومه به وسیلۀ مدرسه فیضیه و میدان آستانه و خیابان صحن موزه احاطه شده و فقط یک طرف آن بود که با اتصال به مسافرخانه ها تاریک و تو در تو و بدنما و خانه های شخصی افراد، باعث نگرانی و ناراحتی عمومی بود.آیت الله بروجردی که این ضرورت را به خوبی احساس فرموده بودند تصمیم گرفتند نخست مسافرخانه و خانه های افراد را خریداری نموده، سپس دستور دادند آن ها را تخریب نموده و به جای آن یک مسجد بزرگ و آبرومندی که از هر جهت مناسب با احتیاجات مسلمین و زوار ومجاورین باشد مجهز به تمام لوازم و وسایل شایسته بنا کنند. چنان که گفتیم این تصمیم عملی گردید و شخصاً با اراده ای آهنین و دلی سرشار از توکل به خداوند متعال اولین کلنگ آن را به زمین زدند.اینک این بنای با عظمت که وارد هفتمین سال تاسیس خود شده و قسمت عمدۀ آن خاتمه یافته است، یکی از بزرگ ترین مساجد اسلامی و کم نظیر، و به طور مسلم یکی از افتخارات کشور و ملت ایران در نزد دوست و دشمن است.سفیهانی که به خود اجازۀ تندروی و خرده گیری داده و سخنانی واهی زده و از این راه سند سفاهت خود را امضاء می کنند، خوب است این فکر را هم بکنند. روزی که شاه عباس صفوی مسجد شاه و و مسجد شیخ لطف الله را در اصفهان می ساخت هم احمقانی بودند که بگویند اگر پول آن را به فقرا می دادند بهتر از این مساجد بود. اما عقلا می دانند که دو مسجد مزبور در طول چهار قرن گذشته، همواره یکی از افتخارات کشور و ملت ایران بوده، به طوری که هر بیگانه که به ایران سفر می کند، حتماً از آن بازدید به عمل آورده و آن آثار اصیل معماری شرقی و اسلامی را با دیدۀ تحسین می نگرد.مسجد اعظم نیز با این که هنوز تکمیل نشده، این واقعیت را به خود گرفته و آوازۀ ایران را در شرق و غرب بالا برده، سند زنده و معتبری از همت عالی و تصمیم راسخ ایران را در شرق و غرب بالا برده، سند زنده و معتبری از همت عالی و تصمیم راسخ رهبران دینی و کمک و مساعدت مردم مسلمان ایران را، به دست جهانیان داده است.
امکانات در بنای مسجد
باری محوطه مسجد اعظم، یک محوطه وسیع در یازده هزار متر مربع است که قسمتی زیر بنا و قسمتی صحن و قسمتی سایر متعلقات آن را تشکیل می دهد. نظر به این که زمین مسجد در کنار رودخانه قم قرار گرفته و شنزار است، هنگام بنا نخست پی ها را تا عمق دوازده متر بتون ریزی نموده و پس از پر کردن اطراف آن از شن های رودخانه، شروع به ساختمان کردند.ساختمان مسجد به سبک معماری اسلامی ایران و دارای دو شبستان بزرگ و گنبد عظیم و فضای زیرگنبد و دو گلدسته بسیار مرتفع می باشد. یکی از مزایای این بنای عظیم اینست که تمام آن، اعم از شبستان ها و گلدسته ها و گنبد از بتون آرمه (سیمان مسلح) است و از این حیث بنیانی فوق العاده محکم است.مسجد اعظم دارای کتابخانۀ مهم (شرح آن جداگانه داده شد) و محل مخصوص برای دستگاه تهویه، حجرات خاص قرائت خانه، آبدارخانه، کشیک خانه است.سقف مسجد تمام از سیمان مسلح و پشت بام آن کاملاً مسطح و همواره است، تا در موقع گرمی هوا بتوان از آن استفاده کرد. گنبد مسجد از آهن و زیر و روی آن را آجر چیده و روی آخر آن را بنا است کاشی کاری نمایند، که فعلاً مشغول آن می باشند.مصالحی که در این ساختمان با عظمت به کار رفته عبارت است از آهن (تیر آهن، آهن های نبشی، آهن ورق، مفتول) و انواع مختلف آجر و موزائیک و کاشی و سنگ مرمر و سنگ های معمولی و سیمان های معمولی و سفید و شیشه های معمولی و مشجر که همه از مرغوب ترین نوع خود است. پی های مسجد از سیمان مسلح و آهن برداشته شده و یک اسکلت عظیم آهنی تمام شبستان و گلدسته ها و گنبد را در برگرفته است. تمام درب های مسجد و پنجره ها به جز درب ورودی غربی از آهن ساخته شده است، و اطراف شبستان ها تا دو متر و نیم سنگ مرمر با نوار سیاه مخصوص نصب شده است.گنبد عظیم مسجد که در نوع خود کم نظیر است از دو پوسته درونی و برونی تشکیل یافته و وسط آن خالی است، تا زیاد سنگین نشود. کاشی کاری توی گنبد به طرزی زیبا و بدیع که حاکی از منتهای ذوق و هنر است به اتمام رسیده و فقط مختصری از اطراف ضلع های آن باقی مانده است.سراسر گنبدها و محراب ها و ایوان ها با کاشی های بسیار ظریف و کتیبه های زیبائی تزئین شده و شکوه خاصی به آن ها بخشیده است. تمام دیوارهای مسجد و گنبد و گلدسته ها بناست کاشی کاری شود که فعلاً مشغول به این قسمت هستند، و غیر از کاشی کاری تقریباً دیگر کار مهمی از امور ساختمانی مسجد نمانده است.برای روشنائی داخل شبستان لامپای «فلورسنت» فراوانی بر سقف نصب و روی آن ها با شیشه های مشجر پوشانیده شده است. کف مسجد با سنگ های محکم تیره رنگی فرش می شود که اینک قسمت عمده آن به اتمام رسیده و بقیه به زودی تکمیل می شود. ضمناً زیر سازی و احتیاطات لازمه برای جلوگیری از سرایت رطوبت به شبستان ها به اندازۀ کافی شده است. وضوخانۀ مسجد به طرز ظریف و آبرومندی ساخته و لوله کشی شده است. چاه عمیق مسجد که نزدیک درب غربی است در نوع خود ممتاز و به واسطۀ مجاورت با رودخانه، آب آن گواراترین آب های قم است.تاکنون تقریباً شش میلیوین تومان به مصرف این مسجد عظیم رسیده است. البته این مبلغ اعم از پول نقد و مصالح است، بقیۀ هزینۀ مسجد هم در حدود دو میلیون است که تقریباً مخارج کاشی کاری های مسجد خواهد بود. نظر به این که مصالح ساختمان مسجد را مسلمانان با حداقل قیمت بازار در اختیار مسجد گذارده اند و از طرفی هم کوچک ترین حیف و میلی در وجوه و نحوۀ مصرف آن روی نداده است، لذا هزینۀ بنای یک چنین ساختمان با عظمت به این مبلغ بسیار کم رسیده است. قسمتی از این مبلغ را آیت الله فقید از وجوه بریه و بقیه را مردم متدین ایران و سایر نقاط شیعه نشین اعم از زن و مرد به مرور ایام پرداخته اند.
تاثیر سخنرانی آقای فلسفی
...
مسجد اعظم قم یکی از آثار بزرگ آیت الله العظمی آقای بروجردی است، در روز یازدهم ذی القعده سال ۱۳۷۴ مطابق ۲۱ تیر ماه ۱۳۳۳ شمسی، سالروز، ولادت با سعادت حضرت امام رضا (علیه السّلام)، طی مراسم با شکوه و جنب و جوش مخصوصی اولین کلنگ بنای آن به دست آیت الله بروجردی به زمین زده شد و بلافاصله شروع به کار ساختمان آن کردند.
ضرورت ساخت مسجد
قسمتی از محل ساختمان مسجد قبلاً خانه های شخصی و مسافرخانه بود و از لحاظ این که متصل به حرم مطهر حضرت معصومه (سلام الله علیها) بود، بسیار بدنما می نمود. بعلاوه با این که شهر قم دارای مساجد بزرگ و کوچک بسیار است، مع الوصف در اعیاد و سوگواری ها، زوار در حوالی حرم و صحن حضرت معصومه از لحاظ محل سر پوشیده برای انجام فرائض دینی و سنن مذهبی سخت در مضیقه بودند. از این گذشته سه طرف صحن حضرت معصومه به وسیلۀ مدرسه فیضیه و میدان آستانه و خیابان صحن موزه احاطه شده و فقط یک طرف آن بود که با اتصال به مسافرخانه ها تاریک و تو در تو و بدنما و خانه های شخصی افراد، باعث نگرانی و ناراحتی عمومی بود.آیت الله بروجردی که این ضرورت را به خوبی احساس فرموده بودند تصمیم گرفتند نخست مسافرخانه و خانه های افراد را خریداری نموده، سپس دستور دادند آن ها را تخریب نموده و به جای آن یک مسجد بزرگ و آبرومندی که از هر جهت مناسب با احتیاجات مسلمین و زوار ومجاورین باشد مجهز به تمام لوازم و وسایل شایسته بنا کنند. چنان که گفتیم این تصمیم عملی گردید و شخصاً با اراده ای آهنین و دلی سرشار از توکل به خداوند متعال اولین کلنگ آن را به زمین زدند.اینک این بنای با عظمت که وارد هفتمین سال تاسیس خود شده و قسمت عمدۀ آن خاتمه یافته است، یکی از بزرگ ترین مساجد اسلامی و کم نظیر، و به طور مسلم یکی از افتخارات کشور و ملت ایران در نزد دوست و دشمن است.سفیهانی که به خود اجازۀ تندروی و خرده گیری داده و سخنانی واهی زده و از این راه سند سفاهت خود را امضاء می کنند، خوب است این فکر را هم بکنند. روزی که شاه عباس صفوی مسجد شاه و و مسجد شیخ لطف الله را در اصفهان می ساخت هم احمقانی بودند که بگویند اگر پول آن را به فقرا می دادند بهتر از این مساجد بود. اما عقلا می دانند که دو مسجد مزبور در طول چهار قرن گذشته، همواره یکی از افتخارات کشور و ملت ایران بوده، به طوری که هر بیگانه که به ایران سفر می کند، حتماً از آن بازدید به عمل آورده و آن آثار اصیل معماری شرقی و اسلامی را با دیدۀ تحسین می نگرد.مسجد اعظم نیز با این که هنوز تکمیل نشده، این واقعیت را به خود گرفته و آوازۀ ایران را در شرق و غرب بالا برده، سند زنده و معتبری از همت عالی و تصمیم راسخ ایران را در شرق و غرب بالا برده، سند زنده و معتبری از همت عالی و تصمیم راسخ رهبران دینی و کمک و مساعدت مردم مسلمان ایران را، به دست جهانیان داده است.
امکانات در بنای مسجد
باری محوطه مسجد اعظم، یک محوطه وسیع در یازده هزار متر مربع است که قسمتی زیر بنا و قسمتی صحن و قسمتی سایر متعلقات آن را تشکیل می دهد. نظر به این که زمین مسجد در کنار رودخانه قم قرار گرفته و شنزار است، هنگام بنا نخست پی ها را تا عمق دوازده متر بتون ریزی نموده و پس از پر کردن اطراف آن از شن های رودخانه، شروع به ساختمان کردند.ساختمان مسجد به سبک معماری اسلامی ایران و دارای دو شبستان بزرگ و گنبد عظیم و فضای زیرگنبد و دو گلدسته بسیار مرتفع می باشد. یکی از مزایای این بنای عظیم اینست که تمام آن، اعم از شبستان ها و گلدسته ها و گنبد از بتون آرمه (سیمان مسلح) است و از این حیث بنیانی فوق العاده محکم است.مسجد اعظم دارای کتابخانۀ مهم (شرح آن جداگانه داده شد) و محل مخصوص برای دستگاه تهویه، حجرات خاص قرائت خانه، آبدارخانه، کشیک خانه است.سقف مسجد تمام از سیمان مسلح و پشت بام آن کاملاً مسطح و همواره است، تا در موقع گرمی هوا بتوان از آن استفاده کرد. گنبد مسجد از آهن و زیر و روی آن را آجر چیده و روی آخر آن را بنا است کاشی کاری نمایند، که فعلاً مشغول آن می باشند.مصالحی که در این ساختمان با عظمت به کار رفته عبارت است از آهن (تیر آهن، آهن های نبشی، آهن ورق، مفتول) و انواع مختلف آجر و موزائیک و کاشی و سنگ مرمر و سنگ های معمولی و سیمان های معمولی و سفید و شیشه های معمولی و مشجر که همه از مرغوب ترین نوع خود است. پی های مسجد از سیمان مسلح و آهن برداشته شده و یک اسکلت عظیم آهنی تمام شبستان و گلدسته ها و گنبد را در برگرفته است. تمام درب های مسجد و پنجره ها به جز درب ورودی غربی از آهن ساخته شده است، و اطراف شبستان ها تا دو متر و نیم سنگ مرمر با نوار سیاه مخصوص نصب شده است.گنبد عظیم مسجد که در نوع خود کم نظیر است از دو پوسته درونی و برونی تشکیل یافته و وسط آن خالی است، تا زیاد سنگین نشود. کاشی کاری توی گنبد به طرزی زیبا و بدیع که حاکی از منتهای ذوق و هنر است به اتمام رسیده و فقط مختصری از اطراف ضلع های آن باقی مانده است.سراسر گنبدها و محراب ها و ایوان ها با کاشی های بسیار ظریف و کتیبه های زیبائی تزئین شده و شکوه خاصی به آن ها بخشیده است. تمام دیوارهای مسجد و گنبد و گلدسته ها بناست کاشی کاری شود که فعلاً مشغول به این قسمت هستند، و غیر از کاشی کاری تقریباً دیگر کار مهمی از امور ساختمانی مسجد نمانده است.برای روشنائی داخل شبستان لامپای «فلورسنت» فراوانی بر سقف نصب و روی آن ها با شیشه های مشجر پوشانیده شده است. کف مسجد با سنگ های محکم تیره رنگی فرش می شود که اینک قسمت عمده آن به اتمام رسیده و بقیه به زودی تکمیل می شود. ضمناً زیر سازی و احتیاطات لازمه برای جلوگیری از سرایت رطوبت به شبستان ها به اندازۀ کافی شده است. وضوخانۀ مسجد به طرز ظریف و آبرومندی ساخته و لوله کشی شده است. چاه عمیق مسجد که نزدیک درب غربی است در نوع خود ممتاز و به واسطۀ مجاورت با رودخانه، آب آن گواراترین آب های قم است.تاکنون تقریباً شش میلیوین تومان به مصرف این مسجد عظیم رسیده است. البته این مبلغ اعم از پول نقد و مصالح است، بقیۀ هزینۀ مسجد هم در حدود دو میلیون است که تقریباً مخارج کاشی کاری های مسجد خواهد بود. نظر به این که مصالح ساختمان مسجد را مسلمانان با حداقل قیمت بازار در اختیار مسجد گذارده اند و از طرفی هم کوچک ترین حیف و میلی در وجوه و نحوۀ مصرف آن روی نداده است، لذا هزینۀ بنای یک چنین ساختمان با عظمت به این مبلغ بسیار کم رسیده است. قسمتی از این مبلغ را آیت الله فقید از وجوه بریه و بقیه را مردم متدین ایران و سایر نقاط شیعه نشین اعم از زن و مرد به مرور ایام پرداخته اند.
تاثیر سخنرانی آقای فلسفی
...
wikifeqh: مسجد_اعظم_قم
[ویکی شیعه] مسجد اعظم قم از مسجدهای بزرگ شیعیان در کنار حرم حضرت معصومه(س) که پرجمعیت ترین درس های حوزه علمیه قم نیز در آن برگزار می شود. این مسجد در دهه ۱۳۳۰ شمسی با حمایت آیت الله سید حسین بروجردی و معماری حسین لرزاده ساخته شد.
در این مسجد حوادث سیاسی مهمی از جمله سخنرانی امام خمینی در فروردین ۱۳۴۳ رخ داده است. مسجد اعظم یکی از مهم ترین مراکز تدریس حوزه علمیه قم است و معمولا جلسه تدریس مراجع تقلید هر دوره در این مسجد برگزار می شود. به جز نماز جماعت و مراسم مهم مذهبی، این مسجد محل برگزاری مجالس ترحیم عالمان مشهور شیعه و اعتکاف در ایام البیض ماه رجب است.
مسجد ۱۲ هزار متر مربع مساحت، چهار شبستان، یک صحن و یک کتابخانه دارد. قبر آیت الله بروجردی نیز در یکی از ورودی های این مسجد است.
در این مسجد حوادث سیاسی مهمی از جمله سخنرانی امام خمینی در فروردین ۱۳۴۳ رخ داده است. مسجد اعظم یکی از مهم ترین مراکز تدریس حوزه علمیه قم است و معمولا جلسه تدریس مراجع تقلید هر دوره در این مسجد برگزار می شود. به جز نماز جماعت و مراسم مهم مذهبی، این مسجد محل برگزاری مجالس ترحیم عالمان مشهور شیعه و اعتکاف در ایام البیض ماه رجب است.
مسجد ۱۲ هزار متر مربع مساحت، چهار شبستان، یک صحن و یک کتابخانه دارد. قبر آیت الله بروجردی نیز در یکی از ورودی های این مسجد است.
wikishia: مسجد_اعظم_قم
[ویکی اهل البیت] یکی از آثار دینی با عظمتی که به همت والای مرجع تقلید عالم تشیع، حضرت آیت الله العظمی بروجردی تاسیس گردید، مسجد اعظم قم بوده که در کنار حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها جهت رفاه حال زائران ساخته شد. البته این بنای رفیع تنها مسجدی است که با شرائط خاص آن در مجاورت آستان رفیع فاطمی بنا گردیده است.
اساسی ترین انگیزه آن فقیه فرزانه برای بنای چنین مسجد عظیمی، این بود که آن بزرگوار بارگاه کریمه اهل بیت علیهم السلام را فاقد مسجد مناسبی می دید که زائران بتوانند در آنجا از فضای روحانی بیشتری بهره ببرند، لذا مشاهده این خلأ مهم بود که ایشان را بر چنین تصمیم والایی واداشت. چنانچه خود ایشان (بنابر نقل حضرت آیت الله فاضل لنکرانی دام ظله در این رابطه می فرمود: بنا دارم در جوار حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها مسجدی چون مسجد گوهرشاد بنا نمایم).
از سوی دیگر پیش بینی آن بزرگوار این بود که حوزه مقدسه قم در درازمدت به فضایی وسیع و مناسب جهت برگزاری دروس حوزویان در سطوح مختلف به ویژه دروس خارج مراجع عظام نیاز دارد و چه بهتر که این مرکز در جوار حرم مطهر و با نام مسجد باشد. چنانچه قرار گرفتن مدفن آن عبدصالح خدا در کنار درب ورودی این مسجد، گواهی صادق بر اخلاص و پاکی نیت اوست. و به حق می توان آن را یکی از مصادیق روشن (لمسجد اسس علی التقوی من اول یوم) به شمار آورد.
کلنگ بنای این مسجد در روز یازدهم ذی القعده 1373 هـ.ق، سالروز ولادت با سعادت حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام برابر با بیست و یک تیرماه 1333 هـ.ش طی تشریفات خاصی به زمین زده شد.
یکی از مشکلات مهم احداث مسجد در این نقطه، محدودیت مکانی زمین و ناموزون بودن آن بود. چون به طوری که مشاهده می شود، مسجد از یک طرف به آستانه مقدسه و از طرف دیگر به ساحل رودخانه محدود است که ضلع غربی آن حدود 120 متر و قاعده آن حدود 15 متر می باشد. مشکل دیگر وجود خانه هایی بود که در محدوده زمین مسجد قرار داشت که خرید آن ها هزینه زیادی را می طلبید. اما به دستور آن بزرگوار با مشکلات زیادی همه آن خانه ها خریداری و رضایت صاحبان آن ها جلب شد. همچنین بیش از 3000 متر از کنار مسجد بالاسر از بیوتات و متعلقات آستانه مقدسه بود که با درایت خاص ایشان در حریم مسجد قرار گرفت.
سرانجام با عنایات الهی و رفع مشکلات یاد شده، نقشه ساختمانی مسجد زیر نظر مهندسان و معماران کارآزموده ای چون مرحوم ((لرزاده)) به طور دقیق و جامع طراحی شد و بر اساس آن، ساخت مسجد آغاز گردید و پس از شش سال کار متمادی عمده کارهای ساختمانی آن به پایان رسید و در نیمه اول سال 1339 هـ.ش با اقامه نماز جماعت توسط حضرت آیت الله العظمی بروجردی افتتاح و مورد بهره برداری قرار گرفت.
مجموع مساحت مسجد تقریباً 12000 مترمربع است و کلیه ساختمان آن با بتون مسلح بنا گردیده ولذا این مسجد از نظر استحکام از بناهای کم نظیر اسلامی است. مسجد دارای چهار شبستان می باشد که مساحت شبستان زیرگنبد 400 مترمربع و شبستان های جانبی آن هر کدام 900 مترمربع می باشد و در طرف شمال مسجد نیز شبستان زیر ساعت با مساحتی حدود 300 مترمربع قرار دارد. ارتفاع سقف هر یک از شبستان ها با سطح آن حدوداً 10 مترمربع است. در ضلع غربی مسجد سرویس بهداشتی و وضوخانه مسجد و یک سالن آسایشگاه برای خادمین احداث شده است. همچنین کتابخانه ای با دو سالن مطالعه و یک سالن مخزن در ضلع غربی صحن مسجد بنا گردیده است که درب ورودی آن در طرف راهرو ورودی مسجد اعظم قرار دارد.
اساسی ترین انگیزه آن فقیه فرزانه برای بنای چنین مسجد عظیمی، این بود که آن بزرگوار بارگاه کریمه اهل بیت علیهم السلام را فاقد مسجد مناسبی می دید که زائران بتوانند در آنجا از فضای روحانی بیشتری بهره ببرند، لذا مشاهده این خلأ مهم بود که ایشان را بر چنین تصمیم والایی واداشت. چنانچه خود ایشان (بنابر نقل حضرت آیت الله فاضل لنکرانی دام ظله در این رابطه می فرمود: بنا دارم در جوار حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها مسجدی چون مسجد گوهرشاد بنا نمایم).
از سوی دیگر پیش بینی آن بزرگوار این بود که حوزه مقدسه قم در درازمدت به فضایی وسیع و مناسب جهت برگزاری دروس حوزویان در سطوح مختلف به ویژه دروس خارج مراجع عظام نیاز دارد و چه بهتر که این مرکز در جوار حرم مطهر و با نام مسجد باشد. چنانچه قرار گرفتن مدفن آن عبدصالح خدا در کنار درب ورودی این مسجد، گواهی صادق بر اخلاص و پاکی نیت اوست. و به حق می توان آن را یکی از مصادیق روشن (لمسجد اسس علی التقوی من اول یوم) به شمار آورد.
کلنگ بنای این مسجد در روز یازدهم ذی القعده 1373 هـ.ق، سالروز ولادت با سعادت حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام برابر با بیست و یک تیرماه 1333 هـ.ش طی تشریفات خاصی به زمین زده شد.
یکی از مشکلات مهم احداث مسجد در این نقطه، محدودیت مکانی زمین و ناموزون بودن آن بود. چون به طوری که مشاهده می شود، مسجد از یک طرف به آستانه مقدسه و از طرف دیگر به ساحل رودخانه محدود است که ضلع غربی آن حدود 120 متر و قاعده آن حدود 15 متر می باشد. مشکل دیگر وجود خانه هایی بود که در محدوده زمین مسجد قرار داشت که خرید آن ها هزینه زیادی را می طلبید. اما به دستور آن بزرگوار با مشکلات زیادی همه آن خانه ها خریداری و رضایت صاحبان آن ها جلب شد. همچنین بیش از 3000 متر از کنار مسجد بالاسر از بیوتات و متعلقات آستانه مقدسه بود که با درایت خاص ایشان در حریم مسجد قرار گرفت.
سرانجام با عنایات الهی و رفع مشکلات یاد شده، نقشه ساختمانی مسجد زیر نظر مهندسان و معماران کارآزموده ای چون مرحوم ((لرزاده)) به طور دقیق و جامع طراحی شد و بر اساس آن، ساخت مسجد آغاز گردید و پس از شش سال کار متمادی عمده کارهای ساختمانی آن به پایان رسید و در نیمه اول سال 1339 هـ.ش با اقامه نماز جماعت توسط حضرت آیت الله العظمی بروجردی افتتاح و مورد بهره برداری قرار گرفت.
مجموع مساحت مسجد تقریباً 12000 مترمربع است و کلیه ساختمان آن با بتون مسلح بنا گردیده ولذا این مسجد از نظر استحکام از بناهای کم نظیر اسلامی است. مسجد دارای چهار شبستان می باشد که مساحت شبستان زیرگنبد 400 مترمربع و شبستان های جانبی آن هر کدام 900 مترمربع می باشد و در طرف شمال مسجد نیز شبستان زیر ساعت با مساحتی حدود 300 مترمربع قرار دارد. ارتفاع سقف هر یک از شبستان ها با سطح آن حدوداً 10 مترمربع است. در ضلع غربی مسجد سرویس بهداشتی و وضوخانه مسجد و یک سالن آسایشگاه برای خادمین احداث شده است. همچنین کتابخانه ای با دو سالن مطالعه و یک سالن مخزن در ضلع غربی صحن مسجد بنا گردیده است که درب ورودی آن در طرف راهرو ورودی مسجد اعظم قرار دارد.
wikiahlb: مسجد_اعظم_قم