مخالفت عامه

[ویکی فقه] مخالفت یکی از اخبار متعارض با آرای اهل سنت یا روایات منقول از آنها را مخالفت عامه گویند.
مخالفت عامه، از مرجحات سندی است که جهت صدور را تقویت می کند و به معنای مخالفت یکی از دو یا چند حدیث متعارض با اخبار منقول از عامه یا آرای علمای عامه بوده و سبب ترجیح خبر مخالف عامه، یا فتوای مخالف آنها می شود؛ برای مثال، اهل سنت، قرائت سور عزائم (سوره های دارای سجده واجب) را در نماز، جایز می دانند. اما در متون روایی شیعه دو روایت است که یکی قرائت سور عزائم را در نماز جایز می داند و دیگری جایز نمی داند. در مقام ترجیح، حدیث دوم را، چون مخالف نظریه عامه است، راجح و مقدم دانسته اند.
دلیل ترجیح
علت ترجیح خبر مخالف عامه هنگام تعارض اخبار این است که در خبر موافق عامه، احتمال تقیه وجود دارد، در حالی که در حدیث مخالف عامه چنین احتمالی وجود ندارد. هم چنین، روایتی از امام صادق علیه السّلام در این باره وجود دارد که از راوی سؤال می کند آیا می دانی چرا امر کردم به خلاف قول عامه عمل کنید؟ عرض کرد: خیر، فرمود: چون دشمنان و مخالفان حضرت علی علیه السّلام از خود آن حضرت نظر ایشان را می پرسیدند و پس از آگاهی از نظر ایشان، به عمد به خلاف آن فتوا داده و عمل می کردند.
عناوین مرتبط
معیار مخالفت عامه.