فضایل حضرت زهرا

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] فضایل و کمالات حضرت زهرا (سلام الله علیها)، مانند فضایل معصومان دیگر است؛ چون آن حضرت دختر خاتم پیامبران است که برای تولدش رسول خدا چنین بشارت داده شد: «انا اعطیناک الکوثر: ما برای تو خیر فراوان عطا کردیم». برای درک مقام معنوی و فضایل آن حضرت، کافی است که روایات رسیده از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) را از خاطر بگذرانیم. فاطمه بهترین زنان دو عالم است، افضل از همه بانوان جهان، از مقام عصمت کبری برخوردار بود، و از هر حیث نسبت به بانوان جهان برتری داشت و الگوی زنان بعد از خود است: «فاطمه سیدة زنان عالمین است».
پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) را متهم می کردند که بلاعقب و ابتر است. این زخم زبان هنگامی بود که «قاسم» و «عبدالله» دو فرزندان رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) از دنیا رفتند. آیه نازل شد: «انا اعطیناک الکوثر»؛ «ای پیامبر ما به تو کوثر عطا کردیم».
← مراد از کوثر
حضرت فاطمه (سلام الله علیها) دارای شخصیت والای الهی و انسانی است به گونه ای که پیامبر گرامی (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند:
← حدیثی از پیامبر
...

[ویکی فقه] فضایل حضرت زهرا (روایات). میراث حدیثی امامیه، ویژگی ها و فضائل فراوانی را پیرامون حضرت فاطمه (سلام الله علیها) در خود جای داده است. پیرامون هر یک از این فضائل، گزارش های متعدد در این منابع به چشم می آید. علاوه بر آن، در خصوص هر یک از اینها، گزارش های معتبر از منظر دانش حدیث وجود دارد که تعدادی از آنها در کتاب کافی کلینی، یکی از معتبرترین منبع حدیثی امامیه بازتاب دارد. این ویژگی ها در یک تقسیم بندی کلی، به سه بخش طبقه بندی می شود، برخی از این ویژگی ها مانند پیدایش این بانو از میوه بهشتی، به دوران پیش از خلقت او برمی گردد، تعدادی از آنها از قبیل هم سخن شدن با فرشتگان، با عالم خلقت ارتباط دارد و پاره ای هم چون مقام شفاعت، به عالم پس از خلقت پیوند می خورد. شماری از این ویژگی ها از زبان رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) و شماری دیگر را ائمه (علیهم السّلام) گزارش داده اند. ضرورت این نگارش، علاوه بر لزوم بزرگداشت این بانو، یک سری پیامدهای کلامی است که تفصیل آن را در مقدمه این نوشتار خواهید دید.
حضرت فاطمه (سلام الله علیها) دختر پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم)، همسر امیرمؤمنان (علیه السّلام) و یکی از پنج تن آل عبا (اصحاب کساء) است. ایشان نزد مسلمانان از جایگاه ویژه ای برخوردار است و از نگاه امامیه (شیعیانِ دوازده امامی) یکی از چهارده معصوم است. جستجوگری در میراث علمی شیعه و اهل سنت، از ویژگی های فراوان، برجسته و در عین حال کم نظیر این بانو، حکایت گری می کند. تدوین کتابی چندین جلدی همانند «الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهرا» بر درستی ادعای فوق گواهی می دهد. به طور طبیعی، بهترین افراد برای معرفی هر کسی، نزدیکان و وابستگان اویند. (اهل البیت ادری بما فی البیت). به همین دلیل بر آن شدیم تا ویژگی های این بانو را از زبان رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) و دیگر پیشوایان دین که راستگو ترین افراد و در عین حال نزدیکترین کسانِ فاطمه (سلام الله علیها) هستند، بازگو نماییم. از این رو؛ نوشتار حاضر صرفاً بر پایه منابع حدیثی امامیه (با فراغت از منابع اهل سنت) که بهترین انعکاس دهنده دیدگاه آنهاست، سامان یافته است. نکته ی مهمی را که باید بدان توجه نمود آن است که این نوشتار تنها در صدد جمع آوری مناقب این بانوی گرامی نیست، اگرچه جمع آوری و انتشار این فضائل درس آموز، وظیفه هر فرد مسلمان است و به نوبه خود کاری بایسته به نظر می رسد، اما آن سوی این مطالب، در واقع همان آثار و نتایج کلامی و اعتقادی است که در جای خود بس مهم است. توضیح مطلب آن که؛ پس از شهادت رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) حوادثی رخ داد که پیامدهای ناگوار آن تا به امروز در جامعه اسلامی بر جای مانده است. یکی از مهمترینِ این حوادث، نحوه ی تعامل دستگاه خلافت با فرزند پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) است. مطالعه تاریخ صدر اسلام، به طور عیان نشان می دهد که فاطمه (سلام الله علیها) هیچگاه خلافت ابوبکر را مشروع نمی دانست. به طور طبیعی دختر رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) از نزدیک در جریان تمام گفتار و وصایای پدرش قرار دارد و به طور حتم می داند چه کسی استحقاق جانشینی پدرش را دارد. در عین حال؛ هیچگاه خلافت ابوبکر را بر نمی تابد. او به هر شکل ممکن در صدد باطل سازی خلافت ابوبکر بر می آید و تا پایان عمرش بر همین موضع اصرار می ورزد تا آنجا که به خاطر همین اقداماتش مشقت های فراوانی را از سوی دستگاه حاکم به جان می خرد. در این نوشتار بر آن شدیم تا گوشه ای از مناقب آن بانو را بازگو نماییم تا این پرسش اساسی را برای هر آنکه در جستجوی حقیقت است، مطرح کنیم: اصولاً چرا شخصیت ممتازی مانند حضرت فاطمه (سلام الله علیها) که به اتفاق همه مسلمانان از جایگاه ویژه ای برخوردار است و تنها شمه ای از آن در نوشتار حاضر تهیه گردید، هرگز سر سازش با دستگاه خلافت آن روز را نداشته است؟ به نظر شما؛ اقدامات دختر رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) پیام آور چیست؟
گزارش های فضائل حضرت فاطمه
آنچه درباره گزارش های مربوط به مناقب و ویژگی های حضرت فاطمه (سلام الله علیها) لازم است بدانیم آن است که تعدادی از این گزارش ها در میراث حدیثی دست اول و متقدم امامی و پاره ای هم در منابع غیر دست اول بازتاب دارد. پاره ای از این گزارش ها چنان که در متن نوشتار خواهید دید، با بیش از یک سند به چشم می خورد. در خصوص هر یک از فضائلی را که در این نوشتار وجود دارد، گزارشی معتبر بر اساس قواعد دانش حدیث وجود دارد و برخی از اینها با سندهای متعددِ قابل قبول به ثبت رسیده است. مجموعه مناقب حضرت فاطمه (سلام الله علیها) در یک دسته بندی کلی به سه زمانه قبل از حیات، حال حیات و بعد از حیات این بانو، تقسیم می گردد. در ادامه، ۱۰ فضیلت از فضائل حضرت فاطمه (سلام الله علیها) از باب نمونه و بر اساس تقسیم بندی فوق ارائه می گردد. این ویژگی ها از ۱۲ منبع ذیل برداشت شده است: کافی ثقة الاسلام کلینی (رحمةالله علیه)، عیون اخبار الرضا (علیه السّلام)، معانی الاخبار، علل الشرایع، کمال الدین، خصال و امالی شیخ صدوق (رحمةالله علیه)، تهذیب الاحکام و امالی شیخ طوسی (رحمةالله علیه)، بشارة المصطفی و دلائل الامامه طبری امامی و تفسیر قمی.
پیدایش از میوه بهشتی
به طور معمول انسان هایی که از یک سری ویژگی هایی برخوردارند، مناقبشان منحصر در همین دنیاست و بازتاب آن در آخرت خواهد بود. در این میان، اندک افرادی هستند که از یک سری ویژگی های خاصی برخوردارند که به دوران قبل از خلقتشان برمی گردد. حضرت فاطمه (سلام الله علیها) در زمره این افراد است. بر اساس روایات، وقتی رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) به معراج رفت، میوه ای به او دادند، حضرتش از آن میوه تناول کرد و از همان، فاطمه (سلام الله علیها) تولد یافت. قابل توجه آنکه، روایات این بخش از میوه های مختلف نام به میان آورده است، در برخی از این ها از خرما و در برخی از سیب نام به میان آمده است. این مطلب می تواند به حقیقت میوه بهشتی مرتبط بوده باشد، بدین معنا که هر کدام از میوه های بهشت، به تنهایی خاصیت میوه های این دنیا را دارد. به همین دلیل بر هر کدام از آنها، خرما، سیب و ... صدق می کند.وجه دیگری که می توان بیان نمود آن است که دادن میوه به رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) یک بار نبوده بلکه طی دفعاتی صورت گرفته است، یکبار خرما، بار دیگر سیب و ... مجموعه گزارش های این بخش متعدد است. تعدادی از آنها اعتبار کافی را از منظر دانش رجال دارد. در ادامه چهار روایت از این سری گزارشات تقدیم می گردد.
← روایت امام صادق از رسول خدا
...

پیشنهاد کاربران

بپرس