غفران

[ویکی فقه] در قرآن کریم بارها از مغفرت و بخشش گناهان سخن به میان آمده است.
غفران از ماده «غفر» بوده و در لغت به معنی پوشیدن چیزی که، انسان را از زشتی حفظ می کند. و در اصطلاح قرآنی به این معنی است که، خداوند عیوب و گناهان بندگان نادم را می‏پوشاند و آنها را از عذاب و کیفر حفظ کرده و اثر گناه را محو می نماید. «غفّار» و «غفور» صیغه مبالغه از ماده غفر و غفران بوده، که به معنای چشم پوشی کثیر و مداوم، از خطایا و گناهان بندگان می باشد.
واژه «کفر» نیز در لغت به معنی پوشاندن شیء می باشد که از این جهت با واژه «غفر» هم معنا بوده، که در قرآن نیز این واژه در معنای لغوی استعمال شده؛ به معنای محو سیئات نیز به کار رفته است.

مغفرت از منظر قرآن
یکی از مهمترین مسائلی که ذهن انسان را به خود مشغول نموده، مسأله رهایی از گناهان و نجات از عذاب ابدی است؛ لذا، سعی انسان در طول تاریخ این بوده که، راهی برای آن بجوید. قرآن، به این نیاز انسان به صورت ویژه ای پرداخته و در موقعیت های گوناگون از امکان جبران گناهان گذشته و امید به عفو خداوند سخن به میان آورده است، تا روزنه امیدی به قلب انسان باز کند، آن چنان که در آیات بیشماری، به صفات خداوند که با این مسأله ارتباط تنگاتنگ دارد، پرداخته است ؛و حتی، به این اندازه اکتفا نشده بلکه، انسان ها را برای دستیابی به مغفرت الهی به مسارعه و مسابقه تشویق نموده تا در جهت رفع موانع نزول مغفرت و ایجاد مقتضیات دریافت مغفرت گام بردارند: «وَ سَارِعُواْ إِلیَ‏ مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّکمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِین‏» «و شتاب کنید برای رسیدن به آمرزش پروردگارتان و بهشتی که وسعت آن، آسمانها و زمین است و برای پرهیزگاران آماده شده است‏.»
واژه غفر ۲۳۴ بار در قرآن استعمال شده که بیش از ۹۰ مورد آن همراه با صفات رحیم، ودود، عفُوّ و حلیم آمده است و از این موارد ۴ بار با صیغه مبالغه غفّار و ۹۱ بار با صیغه مبالغه غفور ذکر شده که در بسیاری از موارد نیز با تأکید استعمال شده است.

موجبات غفران
با این وجود که انوار رحمت و مغفرت الهی به صورت دائمی در حال تابیدن به انسانهاست، اما نحوه و میزان دریافت این انوار در آنها متفاوت بوده و به شایستگی و تلاش افراد، وابسته است؛ چرا که، برای دریافت این انوار قدسی، قابلیت قابل نیز لازم بوده و این قابلیت به معنی دارا بودن شرایط آن است که مهمترین آنها عبارتند از:

← ایمان
...

[ویکی اهل البیت] غفران از ماده ی "غفر" بوده و در لغت به معنی پوشیدن چیزی که انسان را از زشتی حفظ می کند. و در اصطلاح قرآنی به این معنی است که خداوند عیوب و گناهان بندگان نادم را می پوشاند و آنها را از عذاب و کیفر حفظ کرده و اثر گناه را محو می نماید.
"غفّار" و "غفور" صیغه ی مبالغه از ماده ی غفر و غفران بوده که به معنای چشمپوشی کثیر و مداوم، از خطایا و گناهان بندگان می باشد. واژه ی "کفر" نیز در لغت به معنی پوشاندن شیء می باشد که از این جهت با واژه ی "غفر" هم معنا بوده که در قرآن نیز این واژه در معنای لغوی استعمال شده؛ به معنای محو سیئات نیز بکار رفته است.
یکی از مهمترین مسائلی که ذهن انسان را به خود مشغول نموده، مسأله ی رهایی از گناهان و نجات از عذاب ابدی است؛ لذا سعی انسان در طول تاریخ این بوده که راهی برای آن بجوید. قرآن به این نیاز انسان به صورت ویژه ای پرداخته و در موقعیت های گوناگون از امکان جبران گناهان گذشته و امید به عفو خداوند سخن به میان آورده است، تا روزنه ی امیدی به قلب انسان باز کند، آنچنان که در آیات بی شماری به صفات خداوند که با این مسأله ارتباط تنگاتنگ دارد، پرداخته است و حتی به این اندازه اکتفا نشده بلکه انسانها را برای دستیابی به مغفرت الهی به مسارعه و مسابقه تشویق نموده تا در جهت رفع موانع نزول مغفرت و ایجاد مقتضیات دریافت مغفرت گام بردارند:
«وَ سَارِعُواْ إِلیَ مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّکُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِین »؛ و شتاب کنید برای رسیدن به آمرزش پروردگارتان و بهشتی که وسعت آن، آسمانها و زمین است و برای پرهیزگاران آماده شده است .
واژه ی غفر 234 بار در قرآن استعمال شده که بیش از 90 مورد آن همراه با صفات رحیم، ودود، عفُوّ و حلیم آمده است و از این موارد 4 بار با صیغه ی مبالغه ی غفّار و 91 بار با صیغه ی مبالغه ی غفور ذکر شده که در بسیاری از موارد نیز با تأکید استعمال شده است.
با این وجود که انوار رحمت و مغفرت الهی به صورت دائمی در حال تابیدن به انسانهاست، اما نحوه و میزان دریافت این انوار در آنها متفاوت بوده و به شایستگی و تلاش افراد، وابسته است؛ چرا که برای دریافت این انوار قدسی، قابلیت قابل نیز لازم بوده و این قابلیت به معنی دارابودن شرایط آن است که مهمترین آنها عبارتند از:
یکی از مهمترین عوامل برای دریافت غفران الهی، ایمان است؛ چرا که در حقیقت انسان بدون ایمان قابلیت دریافت مغفرت و هدایت از سوی خداوند را نداشته و بدون آن، هیچکدام از شرایط مذکور که در ذیل آمده، تأثیری در بخشیده شدن فرد نخواهد داشت: