طرق شیخ طوسی

[ویکی فقه] طرق شیخ طوسی، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به طرقی گفته می شود که شیخ طوسی از آنان روایت نقل کرده است.
چهار کتاب حدیثی معتبر نزد شیعه داریم که از آنها تعبیر به کتب اربعه می شود: ۱- کافی، ۲- من لایحضره الفقیه، ۳- تهذیب الاحکام، ۴- استبصار.
روش مؤلفین کتب اربعه
روش مرحوم کلینی مؤلف کتاب کافی این است که سلسله سند تمام روایات را از اول تا آخر ذکر کرده، مرحوم صدوق در من لایحضر اوائل سند ها را در تمام روایات حذف کرده، و هر حدیثی را به ذکر راویی که آن حدیث را از کتاب یا اصل او اخذ نموده آغاز کرده است، شیخ طوسی -همان طور که خود ایشان در اول مشیخه استبصار گفته- در کتاب تهذیب و استبصار به هر دو طریق عمل کرده، یعنی در بعضی از روایات مثل کلینی همه سلسله سند را آورده، و در برخی دیگر مثل صدوق حدیث را با ذکر مؤلفین کتب و اصول آغاز نموده است. سپس مرحوم شیخ -مثل مرحوم صدوق- طرقش را به اصحاب کتب و اصول در آخر تهذیب و استبصار ذکر کرده تا احادیثی که اوائل سند آنها را حذف کرده از ارسال خارج شده و به مسندات ملحق گردد. این طرق به «طرق شیخ طوسی» و «مشیخه شیخ طوسی» معروف است. البته شیخ علاوه بر مشیخه تهذیب و استبصار کتاب مستقلی به نام «فهرست» دارد که در آن نیز طرقش را به کتب و اصول ذکر کرده است.
انواع طرق شیخ طوسی
بنابراین باید بگوییم «طرق شیخ طوسی» دو نوع است: ۱- طرق شیخ طوسی در مشیخه تهذیب و استبصار، ۲- طرق شیخ طوسی در فهرست. به جهت اختصار از اولی به «طرق شیخ طوسی. خه» و از دومی به «طرق شیخ طوسی. ست» تعبیر می کنیم.
طوسی، محمد بن حسن، الاستبصار، ج۴، ص۳۰۴.
...