شیخ مرتضی اشتیانی

[ویکی فقه] شیخ مرتضی آشتیانی. آشتیانی، شیخ مرتضی از علمای متنفذ ایران در قرن سیزدهم و چهاردهم هجری می باشد.
وی فرزند ارشد میرزا حسن آشتیانی بود و در ۱۲۱۸ ق در تهران زاده شد و دوران نوجوانی خود را صرف تحصیل علوم مذهبی در نزد پدر و سایر علماء نمود. سپس همراه پدر به مکه معظمه مشرفه و پس از مراجعت در نجف اشرف اقامت گزید و از مجالس بحث میرزا حبیب الله رشتی، حاج میرزا حسین خلیلی و آخوند خراسانی بهره مند شد و به درجه اجتهاد رسید. آنگاه به ایران بازگشت.
اقدامات سیاسی و اجتماعی
← در جنبش مشروطیت ایران
۱. ↑ ملک زاده، مهدی، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، ج۱، ص۲۹۴، تهران.۲. ↑ مکی، حسین، تاریخ بیست ساله، ج۱، ص۲۷۱، تهران، علمی، ۱۳۷۴.۳. ↑ بامداد، مهدی، شرح حال رجال ایران، ج۱، ص۳۱۶، تهران، زوار، ۱۳۵۷.۴. ↑ دایره المعارف تشیع، ج۱، ص۱۱۷.۵. ↑ زندگینامه رجال و مشاهیر ایران، ج۱، ص۳۵-۳۷.۶. ↑ گنجینه دانشمندان، ج۷، ص۹۶-۹۵.
منبع
...

[ویکی اهل البیت] شیخ مرتضی آشتیانی. آیت الله حاج شیخ مرتضی آشتیانی معروف به آشتیانی غروی فرزند ارشد میرزا حسن آشتیانی (مبارز سرشناس جنبش تنباکو) در سال 1280 قمری در تهران به دنیا آمد. شیخ مرتضی سطوح مقدماتی تحصیلی را نزد پدر و میرزا ابوالحسن جلوه فراگرفت.
در سال 1300 قمری جهت ادامه تحصیل به نجف سفر کرد و از محضر اساتیدی چون میرزا حبیب الله رشتی، ملا محمدکاظم خراسانی (آخوند خراسانی) و شیخ عبدالحسین صالحی بهره گرفت.
در سال 1317 قمری به تهران بازگشت و در مدرسه «خان مروی» به تدریس پرداخت. پس از خدمت پدر متولی مسجد «خازن الملک» که در آن زمان موقعیت سیاسی ویژه ای داشت، گردید.
در سال 1323 قمری دستور خرابی بانک روس را (که در جهت منافع دولت روسیه فعالیت می کرد و سیاست های مغایر با اصول شرع اسلام داشت) صادر نمود و عمارت مذکور را مردم ویران کردند.
در آستانه جنبش مشروطه خواهی در ایران توجه وی به مسائل سیاسی بیشتر شد و به جمع هواداران اصلاحات سیاسی پیوست به طوری که پیش از صدور فرمان مشروطیت نامه ای به مظفرالدین شاه نوشت و در آن راجع به ناتوانی رجال حکومتی برای رفع معضلات اجتماعی تذکر داد.
در جریان نهضت مشروطه، عضو مجمع روحانیون یا همان مجلس شورای ملیون بود. در پی وقوع چریان مسجد شاه با دیگر روحانیون معترض به شهرری مهاجرت کرد و در حرم مطهر حضرت عبدالعظیم متحصن گردید. همین امر منجر به برکناری نامبرده از تولیت مدرسه «خان مروی» و امامت مسجد «خازن الملک» به دستور عین الدوله صدراعظم وقت گردید. متحصنین درخواست بازگرداندن تولیت مدرسه مذکور را از مظفرالدین شاه نمودند که وی سرانجام مجبور به اجابت تقاضای آنان گردید. پس از آن مهاجران به تهران بازگشتند و بر خواسته خود که تأسیس عدالتخانه بود اصرار ورزیدند. در همین رابطه شیخ مرتضی با عین الدوله ملاقات کرد اما توافقی حاصل نشد. بنابراین علمای تهران در سال 1324 قمری به همراهی شیخ مرتضی آشتیانی به نشانه اعتراض به قم مهاجرت کردند.
شیخ مرتضی در سال 1340 قمری پس از فتح تهران توسط مشروطه خواهان و قبل از کودتای سوم اسفند 1299 رضاخان به مشهد رفت و در آنجا به تدریس پرداخت و اداره حوزه علمیه را بر عهده گرفت. در سال 1304 شمسی پس از خلع احمدشاه از سلطنت توسط مجلس شورای ملی و واگذاری آن به رضاخان سردارسپه، آشتیانی ضمن ارسال تلگرافی به شاه خواستار توجه بیشتر وی به امور مسلمین و روحانیون گردید. در پس سفر رضاشاه به ترکیه و تأثیرپذیری از اقدامات مصطفی کمال آتاتورک در مدرنیزه کردن ترکیه، دستور کشف حجاب زنان و تغییر لباس مردان و استفاده از لباس متحدالشکل صادر شد.