شهرستان دیلم یکی از شهرستانهای لُرنشین[ ۳] استان بوشهر در جنوب ایران است. شهرستان دیلم در تاریخ ۹ مهر ۱۳۷۴ با مرکزیت شهر بندر دیلم تأسیس گردید. [ ۴] [ ۵] [ ۶] [ ۷] [ ۸] [ ۹] [ ۱۰] [ ۱۱] [ ۱۲]
آب و هوای دیلم گرم و مرطوب است. مردم این شهرستان مسلمان و شیعه مذهبند. بندر قدیمی مهرویان در ۲۴ کیلومتری شمال بندر دیلم قرار داشت. آثار خرابه های این بندر هم اکنون درمحلی به نام تل امام زاده مشهود است. حدود ۲۰ کیلومتری بندر دیلم در حوالی خور امام حسین آثار خرابه های بندر سی نیز باقی مانده است. [ ۱۳]
شهرستان دیلم از شمال به شهرستان بهبهان و بندر هندیجان ( از استان خوزستان ) از شرق استان کهگیلویه و بویر احمد، از جنوب شهرستان گناوه و از غرب به خلیج دیلم در خلیج فارس محدود می باشد.
مردم این شهرستان از قوم لر می باشند. به زبان لری سخن می گویند. [ ۷] [ ۱۴] [ ۱۵] [ ۱۶] [ ۱۷] [ ۱۸] [ ۱۹]
وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر می گوید: مردم دیلم از نژاد لر هستند و گویش لری دارند. [ ۳]
استانداری بوشهر مردم این شهرستان را چنین توصیف می کند: اهالی شهرستان دیلم از نژاد لر و شیعه دوازده امامی اند و به زبان لری لیراوی صحبت می کنند. [ ۲۰]
مسیرهای ارتباطی به این شهرستان عبارت اند از:[ ۱۳]
• راه اصلی بندر دیلم - گناوه به سمت جنوب شرقی به طول ۶۷ کیلومتر
• راه فرعی بندر دیلم - هندیجان - بندر ماهشهر به سمت شمال غربی
• راه فرعی بندر دیلم - سردشت - بهبهان
• بخش مرکزی شهرستان دیلم
• دهستان حومه
• دهستان لیراوی شمالی
شهرها: بندر دیلم
• بخش امام حسن
• دهستان لیراوی جنوبی
• دهستان لیراوی میانی
شهرها: امام حسن
خرابه های بندر مهروبان ( 24 کیلومتری شمال بندر دیلم ) ، امام زاده حسن ( شهر امام حسن ) ، عمارت تاریخی حاج رئیس التجار و عمارت دیلمی پور، امام زاده بی بی حلیمه، کاروانسرای حاج حسن خان لیراوی، قلعه چاه تلخ، قلعه آقاخان مسیح خان در روستای باستین، آب انبارهای سنگ و ساروج در محوطه تاریخی اسلجان در روستای شهرویران و… از آثار مذهبی و تاریخی در شهرستان دیلم است. در مورد بناهای تاریخی در بندر دیلم متأسفانه جز اندک بناهای مخروبه ای بجا نمانده. قلعهٔ آقا خان لیراوی واقع در روستای حصار در فاصله حدود ۳۰ کیلومتری جنوب بندر دیلم این قلعه بجا مانده از دوره قاجار می باشد که آقا خان لیراوی که بر دشت لیراوی چوب حکومت می راند در آن می زیسته این قلعه دارای چهار برج دیدبانی، شاهنشین، تعدادی اتاق درونی و اندرونی، سیاه چال و بخش های دیگری بوده که امروزه بخش های زیادی از آن در اثر بی توجهی متولیان آن تخریب شده. در شهر دیلم نیز امارت حاج رئیس دیلمی پور که به بجا مانده از عهد قاجاری است همچنان پابرجاست رضا شاه پهلوی زمانی که برای دست گیری شیخ خزعل در خوزستان عازم آنجا بوده از بوشهر با کشتی به دیلم می آید و یک شب را در امارت دیلمی پور بیتوته می کند و از دیلم به اهواز می رود. یکی دیگر از امارت های قدیمی در بندر دیلم منزل مرحوم حاج بشیر بشیری است که در حدود سال ۱۲۵۰ شمسی ساخته شده و اولین ساختمان شهرداری بندر دیلم در سال ۱۳۳۴ در این امارت شروع به کار کرد و خوشبختانه این بنا به همت نوادگان حاج بشیر مرمت و بازسازی شد و هم اکنون در آن سکونت دارند امروزه به دلیل رشد روزافزون ساختمان سازی های جدید و مدرن و با توجه به قرار گرفتن بازار بندر دیلم در محدوده بافت قدیم شهر متأسفانه بخش اعظمی از بناهای تاریخ دار و شناسنامه دار دیلم جای خود را به پاساژهای چند طبقه و پر زرق و برق امروزی داده اند و چیزی از آنها به جا نمانده از دیگر بناهای دیدنی دیلم مسجد نور واقع در خیابان ساحلی می باشد که با معماری منحصر به فرد و دیدنی ساخته شده و مزین به تکه ای از ( پرده کعبه ) می باشد. [ ۲۱]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفآب و هوای دیلم گرم و مرطوب است. مردم این شهرستان مسلمان و شیعه مذهبند. بندر قدیمی مهرویان در ۲۴ کیلومتری شمال بندر دیلم قرار داشت. آثار خرابه های این بندر هم اکنون درمحلی به نام تل امام زاده مشهود است. حدود ۲۰ کیلومتری بندر دیلم در حوالی خور امام حسین آثار خرابه های بندر سی نیز باقی مانده است. [ ۱۳]
شهرستان دیلم از شمال به شهرستان بهبهان و بندر هندیجان ( از استان خوزستان ) از شرق استان کهگیلویه و بویر احمد، از جنوب شهرستان گناوه و از غرب به خلیج دیلم در خلیج فارس محدود می باشد.
مردم این شهرستان از قوم لر می باشند. به زبان لری سخن می گویند. [ ۷] [ ۱۴] [ ۱۵] [ ۱۶] [ ۱۷] [ ۱۸] [ ۱۹]
وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر می گوید: مردم دیلم از نژاد لر هستند و گویش لری دارند. [ ۳]
استانداری بوشهر مردم این شهرستان را چنین توصیف می کند: اهالی شهرستان دیلم از نژاد لر و شیعه دوازده امامی اند و به زبان لری لیراوی صحبت می کنند. [ ۲۰]
مسیرهای ارتباطی به این شهرستان عبارت اند از:[ ۱۳]
• راه اصلی بندر دیلم - گناوه به سمت جنوب شرقی به طول ۶۷ کیلومتر
• راه فرعی بندر دیلم - هندیجان - بندر ماهشهر به سمت شمال غربی
• راه فرعی بندر دیلم - سردشت - بهبهان
• بخش مرکزی شهرستان دیلم
• دهستان حومه
• دهستان لیراوی شمالی
شهرها: بندر دیلم
• بخش امام حسن
• دهستان لیراوی جنوبی
• دهستان لیراوی میانی
شهرها: امام حسن
خرابه های بندر مهروبان ( 24 کیلومتری شمال بندر دیلم ) ، امام زاده حسن ( شهر امام حسن ) ، عمارت تاریخی حاج رئیس التجار و عمارت دیلمی پور، امام زاده بی بی حلیمه، کاروانسرای حاج حسن خان لیراوی، قلعه چاه تلخ، قلعه آقاخان مسیح خان در روستای باستین، آب انبارهای سنگ و ساروج در محوطه تاریخی اسلجان در روستای شهرویران و… از آثار مذهبی و تاریخی در شهرستان دیلم است. در مورد بناهای تاریخی در بندر دیلم متأسفانه جز اندک بناهای مخروبه ای بجا نمانده. قلعهٔ آقا خان لیراوی واقع در روستای حصار در فاصله حدود ۳۰ کیلومتری جنوب بندر دیلم این قلعه بجا مانده از دوره قاجار می باشد که آقا خان لیراوی که بر دشت لیراوی چوب حکومت می راند در آن می زیسته این قلعه دارای چهار برج دیدبانی، شاهنشین، تعدادی اتاق درونی و اندرونی، سیاه چال و بخش های دیگری بوده که امروزه بخش های زیادی از آن در اثر بی توجهی متولیان آن تخریب شده. در شهر دیلم نیز امارت حاج رئیس دیلمی پور که به بجا مانده از عهد قاجاری است همچنان پابرجاست رضا شاه پهلوی زمانی که برای دست گیری شیخ خزعل در خوزستان عازم آنجا بوده از بوشهر با کشتی به دیلم می آید و یک شب را در امارت دیلمی پور بیتوته می کند و از دیلم به اهواز می رود. یکی دیگر از امارت های قدیمی در بندر دیلم منزل مرحوم حاج بشیر بشیری است که در حدود سال ۱۲۵۰ شمسی ساخته شده و اولین ساختمان شهرداری بندر دیلم در سال ۱۳۳۴ در این امارت شروع به کار کرد و خوشبختانه این بنا به همت نوادگان حاج بشیر مرمت و بازسازی شد و هم اکنون در آن سکونت دارند امروزه به دلیل رشد روزافزون ساختمان سازی های جدید و مدرن و با توجه به قرار گرفتن بازار بندر دیلم در محدوده بافت قدیم شهر متأسفانه بخش اعظمی از بناهای تاریخ دار و شناسنامه دار دیلم جای خود را به پاساژهای چند طبقه و پر زرق و برق امروزی داده اند و چیزی از آنها به جا نمانده از دیگر بناهای دیدنی دیلم مسجد نور واقع در خیابان ساحلی می باشد که با معماری منحصر به فرد و دیدنی ساخته شده و مزین به تکه ای از ( پرده کعبه ) می باشد. [ ۲۱]
wiki: شهرستان دیلم