سادات مرعشی

[ویکی شیعه] سادات مرعشی سلسله ای از سادات حسینی و فرزندان سید علی مرعشی فرزند عبدالله بن محمد اکبر از نسل امام سجاد (ع) است. از آنجا که جد اعلای این سادات، سید علی معروف به مرعشی بوده، تبار وی به لقب «مرعشی» شناخته می شوند. شاخه هایی از این سلسله در شهرهای مختلف از جمله مازندران، شوشتر، قزوین، اصفهان و قم دیده می شوند. از شخصیت های مهم این خاندان می توان از قاضی نورالله شوشتری و آیت الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی نام برد.
جد اعلای این سلسله، سید علی مرعشی نام داشت که در شهر مرعش در حوالی مرزهای سوریه و ترکیه فعلی و قلمرو عثمانی زندگی می کرد. وی در قرن سوم به ایران مهاجرت کرد و ظاهرا در مازندران ازدواج نمود.
نسل وی از هشت فرزندش به نام های ابوعبدالله حسین المامطری، ابوالقاسم حمزه، ابوالحسین ابراهیم مکاباذی، ابومحمدحسن، ابوالقاسم احمد، ابواسماعیل احمد، ابوالقاسم جعفر و ابوعلی محمد به جای ماند.

سادات مرعشی (حک: ۷۶۰ـ۹۸۷ق)
(یا: آل مرعش) سلسله ای از حکّام سادات مازندران که نسب خود را به سیدعلی مرعش ، نوادۀ امام زین العابدین (ع )، می رساندند و به چهار شعبۀ مرعشیۀ مازندران، قزوین، اصفهان، و شوشتر تقسیم می شدند. نخستین حکمران این سلسله سیدقوام الدین مرعشی است که در ۷۶۰ق، مقارن دورۀ تیمور، با کمک سادات و مریدان خود کیا افراسیاب چلابی از افراسیابیان مازندران را برانداخت و حکومت مرعشیان را پایه گذاری کرد. جانشینان او هم حوزۀ حکمرانی مرعشیان را گسترش دادند و علاوه بر تمام مازندران ، استرآباد و حتی طالقان و قزوین را نیز در اختیار گرفتند. لشکرکشی تیمور به مازندران در ۷۹۵ق، و تبعید مرعشیان به سمرقند، پایان دورۀ اول حکومت مرعشیان مازندران بود. با بازگشت خاندان مرعشی به مازندران در اواخر عمر تیمور، و با عقب راندن حکّام تیموری از مازندران ، دورۀ دوم حکومت آنان آغاز شد. ساری و آمل پایتخت فرمانروایان آل مرعش بود. جنگ های داخلی برای کسب قدرت بین اعضای خاندان مرعشیان مهم ترین علل ضعف آنان بود. در دورۀ صفویه سادات مرعشی به سبب انتساب به ائمۀ شیعه ، قدرت و جایگاه بیشتری یافتند. مهدعلیا، مادر شاه عباس اول ، نیز از این خاندان بود. آخرین امیر سلسلۀ آل مرعش محمد بن مراد نام داشت که با قتل او در ۹۸۷ق، فرمانروایی این سلسله بر مازندران به پایان رسید. از سادات مرعشی معاریف بسیاری برخاسته اند که از آن جمله می توان به سید ظهیرالدین مرعشی، مؤلف تاریخ طبرستان و رویان و مازندران، و قاضی نورالله شوشتری، مؤلف مجالس المؤمنین، اشاره کرد.