[ویکی فقه] رجوع مجتهد به غیر به معنی تقلید مجتهد از مجتهد دیگر با قدرت بر استنباط است.
رجوع مجتهد به غیر، یعنی تقلید مجتهدی از مجتهد دیگر در حکمی از احکام شرعی که در نزد او مجهول است، ولی قدرت استنباط آن را دارد.
دیدگاه اصولی ها
اصولی ها در دوجا از رجوع مجتهد به غیر، سخن گفته اند:در جایی که مجتهد به مسئله ای جهل دارد و سپس از راه اجتهاد، حکم آن را به دست می آورد؛ در این مورد، همه عالمان مسلمان اتفاق دارند که رجوع چنین مجتهدی به مجتهد دیگر جایز نیست؛در جایی که فقیه ملکه اجتهاد را دارد، اما در مسئله مورد نظر هنوز اجتهاد نکرده و حکم آن را به دست نیاورده است و با این که توان اجتهاد دارد، به رأی مجتهد دیگر رجوع می نماید.در جواز رجوع چنین مجتهدی به غیر، اختلاف وجود دارد:مشهور عالمان شیعه و بسیاری از اهل سنت، آن را مطلقا جایز نمی دانند؛عده ای از اهل سنت آن را مطلقا جایز می دانند؛بعضی از اهل سنت تقلید این مجتهد را فقط از صحابه جایز دانسته اند ـ نه از غیر آنها؛ برخی دیگر تقلید وی را فقط از صحابه و تابعین جایز دانسته اند؛ بعضی ها تقلید چنین مجتهدی را فقط از مجتهد اعلم جایز دانسته اند، و برخی میان مسائلی که مختص به مجتهد است و مسائلی که مختص او نیست تفصیل داده اند.
← دیدگاه محقق حکیم
مشهور علمای شیعه، نظریه حرمت رجوع مجتهد به غیر را پذیرفته اند، اما در این که موضوع حرمت رجوع چیست اختلاف دارند:
← شیخ انصاری
...
رجوع مجتهد به غیر، یعنی تقلید مجتهدی از مجتهد دیگر در حکمی از احکام شرعی که در نزد او مجهول است، ولی قدرت استنباط آن را دارد.
دیدگاه اصولی ها
اصولی ها در دوجا از رجوع مجتهد به غیر، سخن گفته اند:در جایی که مجتهد به مسئله ای جهل دارد و سپس از راه اجتهاد، حکم آن را به دست می آورد؛ در این مورد، همه عالمان مسلمان اتفاق دارند که رجوع چنین مجتهدی به مجتهد دیگر جایز نیست؛در جایی که فقیه ملکه اجتهاد را دارد، اما در مسئله مورد نظر هنوز اجتهاد نکرده و حکم آن را به دست نیاورده است و با این که توان اجتهاد دارد، به رأی مجتهد دیگر رجوع می نماید.در جواز رجوع چنین مجتهدی به غیر، اختلاف وجود دارد:مشهور عالمان شیعه و بسیاری از اهل سنت، آن را مطلقا جایز نمی دانند؛عده ای از اهل سنت آن را مطلقا جایز می دانند؛بعضی از اهل سنت تقلید این مجتهد را فقط از صحابه جایز دانسته اند ـ نه از غیر آنها؛ برخی دیگر تقلید وی را فقط از صحابه و تابعین جایز دانسته اند؛ بعضی ها تقلید چنین مجتهدی را فقط از مجتهد اعلم جایز دانسته اند، و برخی میان مسائلی که مختص به مجتهد است و مسائلی که مختص او نیست تفصیل داده اند.
← دیدگاه محقق حکیم
مشهور علمای شیعه، نظریه حرمت رجوع مجتهد به غیر را پذیرفته اند، اما در این که موضوع حرمت رجوع چیست اختلاف دارند:
← شیخ انصاری
...
wikifeqh: رجوع_مجتهد_به_غیر