[ویکی فقه] مراد از رؤیت خدا در آیات قرآن، نظر کردن به خداوند نظر کردن حسی که با چشم سر انجام می شود نیست، بلکه مراد نظر قلبی و دیدن قلب به وسیله حقیقت ایمان است.
گذشته از آیاتی که ثابت می نماید که رؤیت خداوند ناممکن است، مانند آیات: سوره انعام آیه ۱۰۳؛ سوره اعراف آیه ۱۴۳؛ نساء، ۱۵۳؛ سوره فرقان آیه ۲۱، از نظر عقل نیز این مطلب قابل اثبات است؛ زیرا لازمه رؤیت و دیده شدن خدا؛ جسم بودن، مکان داشتن، جهت داشتن و دارای اجزا بودن می باشد، حال اگر ما بگوییم خدا دیده می شود، در این صورت باید بگوییم، خداوند جسم و ماده است و جسم بودن و مادی بودن با نیازمندبودن و مرکب بودن ملازم است، نتیجه این می شود که آن چه را که ما خدا فرض کرده ایم، خدا نباشد؛ بلکه مثل خود ما جسم و مرکب و محتاج به اجزا و نیازمند به مکان باشد.به دیگر سخن رؤیت با چشم، جنبه مادی دارد و این امر مادی، حتما تعلق به امور مادی می گیرد و ممکن نیست انسان بتواند با ابزار مادی، ماوراء ماده و خداوند را ببیند.علامه طباطبایی (ره) در این باره می گوید: رؤیت با چشم خواه با همین کیفیتی باشد که امروز است و یا تحول به شکل دیگری پیدا کند؛ به هر حال یک امر مادی و طبیعی است که با اندازه و شکل و رنگ و نور سروکار دارد و این ها همه امور مادی و طبیعی است و محال است به ذات پاک پروردگار چه در دنیا و چه در آخرت ارتباطی پیدا کند.
تأویل آیات و روایات رؤیت
بنابراین اگر در برخی از آیات یا روایات، تعبیراتی دیده شد که با جسم بودن و دیده شدن خدا سازش داشت، باید به کمک دلیل عقلی، قرآنی و روایی، آن تعبیرات را طوری معنا کنیم، که معنای جسم بودن و دیده شدن از آن استفاده، نشود؛ مثلاً بگوییم معنای دیدن خدا، دیدن رحمت خداست و منظور از ملاقات با خدا، ملاقات جزای اعمال یا معنای صحیح دیگر است.ولی با کمال تأسف گروهی از غیر شیعه با صراحت قائل هستند که خداوند در جهان آخرت، با همین چشم ظاهر رؤیت می شود! گاهی آن را تفسیر و توجیه می کنند که خدا با حس دیگری که آن را «حس ششم» می نامند و در آخرت خلق می شود، قابل رؤیت است. ظاهراً عمده چیزی که آنها را وادار به پذیرش این عقیده کرده و در تنگنای تفسیر آن گرفتار ساخته است، در درجه اول روایاتی است که در کتب خود از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) نقل کرده اند و در درجه دوم، ظواهر بعضی از آیات قرآن است که درست تفسیر نشده است.
نمونه ای از روایات رؤیت
برخی نمونه هایی که از روایات نقل می کنند، عبارت است از:
← روایت پیامبر
...
گذشته از آیاتی که ثابت می نماید که رؤیت خداوند ناممکن است، مانند آیات: سوره انعام آیه ۱۰۳؛ سوره اعراف آیه ۱۴۳؛ نساء، ۱۵۳؛ سوره فرقان آیه ۲۱، از نظر عقل نیز این مطلب قابل اثبات است؛ زیرا لازمه رؤیت و دیده شدن خدا؛ جسم بودن، مکان داشتن، جهت داشتن و دارای اجزا بودن می باشد، حال اگر ما بگوییم خدا دیده می شود، در این صورت باید بگوییم، خداوند جسم و ماده است و جسم بودن و مادی بودن با نیازمندبودن و مرکب بودن ملازم است، نتیجه این می شود که آن چه را که ما خدا فرض کرده ایم، خدا نباشد؛ بلکه مثل خود ما جسم و مرکب و محتاج به اجزا و نیازمند به مکان باشد.به دیگر سخن رؤیت با چشم، جنبه مادی دارد و این امر مادی، حتما تعلق به امور مادی می گیرد و ممکن نیست انسان بتواند با ابزار مادی، ماوراء ماده و خداوند را ببیند.علامه طباطبایی (ره) در این باره می گوید: رؤیت با چشم خواه با همین کیفیتی باشد که امروز است و یا تحول به شکل دیگری پیدا کند؛ به هر حال یک امر مادی و طبیعی است که با اندازه و شکل و رنگ و نور سروکار دارد و این ها همه امور مادی و طبیعی است و محال است به ذات پاک پروردگار چه در دنیا و چه در آخرت ارتباطی پیدا کند.
تأویل آیات و روایات رؤیت
بنابراین اگر در برخی از آیات یا روایات، تعبیراتی دیده شد که با جسم بودن و دیده شدن خدا سازش داشت، باید به کمک دلیل عقلی، قرآنی و روایی، آن تعبیرات را طوری معنا کنیم، که معنای جسم بودن و دیده شدن از آن استفاده، نشود؛ مثلاً بگوییم معنای دیدن خدا، دیدن رحمت خداست و منظور از ملاقات با خدا، ملاقات جزای اعمال یا معنای صحیح دیگر است.ولی با کمال تأسف گروهی از غیر شیعه با صراحت قائل هستند که خداوند در جهان آخرت، با همین چشم ظاهر رؤیت می شود! گاهی آن را تفسیر و توجیه می کنند که خدا با حس دیگری که آن را «حس ششم» می نامند و در آخرت خلق می شود، قابل رؤیت است. ظاهراً عمده چیزی که آنها را وادار به پذیرش این عقیده کرده و در تنگنای تفسیر آن گرفتار ساخته است، در درجه اول روایاتی است که در کتب خود از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) نقل کرده اند و در درجه دوم، ظواهر بعضی از آیات قرآن است که درست تفسیر نشده است.
نمونه ای از روایات رؤیت
برخی نمونه هایی که از روایات نقل می کنند، عبارت است از:
← روایت پیامبر
...
wikifeqh: رویت_خدا