دربند

شهر دربند به دست قباد یکم ساسانی تجدید بنا شد و انوشیروان آن را مستحکم گردانید و در ۲۲ ه‍. ق به دست اعراب گشوده شد روزگاری در دست شروان شاهان بود، یکبار شاه عباس صفوی و بار دیگر نادرشاه آن را از ترکه‍ا گرفتند و در ۱۷۹۶ میلادی به دست روس ها افتاد. پس از جنگهای ایران و روس سرانجام در ۱۸۱۳ میلادی طبق قرارداد گلستان برای همیشه از ایران جدا شد.
دربند قدیمی ترین شهر فدراسیون روسیه است و به عنوان دروازه قفقاز از قرن ها قبل به عنوان یک منطقه راهبردی ارزش بسیاری داشته است.
این شهر تا سده چهارم میلادی بخشی از آلبانیای قفقاز بوده. نام فارسی دربند از اواخر سده پنجم میلادی بر شهر نهاده شد یعنی از زمان قباد یکم ساسانی. خسرو یکم پسر قباد یکم دستور ساخت دژ دربند را داد تا مرزهای شمالی ایران را از حملات اقوام مهاجم مصون دارد.
شهر دربند در پیرامون دژ ساسانی دربند ساخته شده است. این دژ طی ۱۵۰۰ سال به طور پیوسته مورد استفاده بوده است. دربند شمالی ترین نقطه دنیاست که نوشته ای به زبان پارسی پهلوی در آن کشف شده؛ زبان رسمی امپراتوری ساسانی که نیای پارسی کنونی ست.
در لغتنامه دهخدا در مورد دربند آمده که شهری است مشهور بر لب دریا از بناهای انوشیروان شاه ایران که چون در آن بندند مغول و تاتار را راه به آذربایجان و ایران نبود، اکنون به باب الابواب مشهور است و در قدیم آن را ایران دژ می نامیده اند، یعنی دروازهٔ ایران که چون آن را می بسته اند راه آمد و شد با ایران از خارج بسته می شد، و بعضی گفته اند ایران گریز، یعنی دروازهٔ آهنی.

محتویات [نمایش]
تاریخچه [ویرایش]
دربند قدیمی ترین شهر فدراسیون روسیه است و به عنوان دروازه قفقاز از قرنها قبل به عنوان یک منطقه استراتژیک ارزش بسیاری داشته است.
این شهر تا سده ۴ میلادی بخشی از آلبانیای قفقاز بوده. نام فارسی دربند از اواخر سده پنجم میلادی بر شهر نهاده شد یعنی از زمان قباد یکم ساسانی. خسرو یکم پسر قباد یکم دستور ساخت دژ دربند را داد تا مرزهای شمالی ایران را از حملات اقوام مهاجم مصون دارد.
شهر دربند در پیرامون دژ ساسانی دربند ساخته شده است. این دژ طی ۱۵۰۰ سال بطور پیوسته مورد استفاده بوده است.
دژ دربند [ویرایش]
استحکامات دربند دیوار سنگی بسیار بلندی بود که در زمان خسرو انوشیروان ساخته شد. طول آن چهل کیلومتر و از کوهستان تا کرانهٔ دریای خزر امتداد داشت و خط دفاعی بسیار مستحکمی در برابر سواران مهاجم به شمار میامد.
این دیوار که از تخته سنگ های بسیار بزرگ ساخته شده بود، هیجده تا بیست متر ارتفاع داشت. سی برج برفراز این دیوار قرار گرفته بود. دیوار سه دروازهٔ آهنی داشت که یک دروازهٔ آن به دریا گشوده می شد.
ایستمی خان ترک، در زمان خسرو انوشیروان به ایران اعلان جنگ داده و قصد حمله به ایران را داشت ولی استحکامات دربند که ایرانیان در سدهٔ قرن پنجم، برابر هیاطله پدید آورده بودند، در نظر ترکان غیر قابل گذر می نمود، از این رو حمله ترکان متوقف ماند.
سقوط دژ دربند [ویرایش]
در سال ۶۲۶ میلادی بار دیگر خاقانات غربی ترک جهت حمایت از بیزانس بطرف ایران حمله بردند. در این زمان جنگ شدیدی در جبهه های غرب ایران، بین خسرو پرویز و هراکلیوس در جریان بود.
ترکان این بار توانستند با فرماندهی خان بزرگ تون جبغو خان، ضمن حملات مداوم و پی در پی خویش خطوط دفاعی دربند را شکسته و به سوی جلگه های قفقاز سرازیر شوند.
حصار دربند در قفقاز برای جلوگیری از هجوم خزرها به ایران در دوره باستان
[۱]
نگارخانه [ویرایش]
دژ ساسانی دربند





پانویس [ویرایش]
↑ رضا، عنایت الله. ایران و ترکان در روزگار ساسانیان. ص ۱۶۵
جستارهای وابسته [ویرایش]
سومین جنگ ایران و ترکان
منبع [ویرایش]
رضا، عنایت الله. ایران و ترکان در روزگار ساسانیان. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۵
ویکی پدیای انگلیسی
Wikipedia contributors, «Derbent, » Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en. wikipedia. org/w/index. php?title=Derbent&oldid=192040543 ( accessed February ۱۷, ۲۰۰۸ ) .
این یک نوشتار خُرد تاریخی پیرامون ایران است. با گسترش آن به ویکی پدیا کمک کنید.
این یک نوشتار خُرد روسیه است. با گسترش آن به ویکی پدیا کمک کنید.
[نمایش]
ن • ب • و
معماری ایران
[نمایش]
ن • ب • و
میراث جهانی یونسکو در روسیه بر پایه ناحیه فدرالی
This article is about the city in the Republic of Dagestan, Russia. For the district in Konya Province, Turkey, see Derbent, Konya.
Derbent ( English )
Дербент ( Russian )
- City[1] -
Location of the Republic of Dagestan in Russia
Derbent
Location of Derbent in the Republic of Dagestan
Coordinates: 42°04′N 48°17′ECoordinates: 42°04′N 48°17′E
Administrative status ( as of April 2006 )
Country Russia
Federal subject Republic of Dagestan[1]
Administratively subordinated to City of Derbent[1]
Capital of Republic of Dagestan[1]
Administrative center of City of Derbent, [1] Derbentsky District[1]
Municipal status ( as of November 2006 )
Urban okrug Derbent Urban Okrug[2]
Administrative center of Derbent Urban Okrug, [2] Derbentsky Municipal District[citation needed]
Statistics
Population ( 2010 Census ) 119, 961 inhabitants[3]
- Rank in 2010 136th
Population ( 2002 Census ) 101, 031 inhabitants[4]
- Rank in 2002 163rd
Time zone MSK ( UTC+04:00 ) [5]
Derbent on WikiCommons
Citadel, Ancient City and Fortress Buildings of Derbent *
UNESCO World Heritage Site
Country Russia
Type Cultural
Criteria iii, iv
Reference 1070
Region ** Europe
Inscription history
Inscription 2003 ( 27th Session )
* Name as inscribed on World Heritage List
** Region as classified by UNESCO
Derbent ( Russian: Дербе́нт; Azerbaijani: Dərbənd; Lezgian: Кьвевар; Avar: Дербенд; Lak: Чурул, Churul; Persian: دربند; Judæo - Tat: דארבּאנד/Дэрбэнд/Dərbənd[6] ) is a city in the Republic of Dagestan, Russia. It is on the Caspian Sea, north of the Azerbaijani border. It is the southernmost city in Russia, and it is the second most important city of Dagestan. Population: 119, 961 ( 2010 Census preliminary results ) ; [3] 101, 031 ( 2002 Census ) ; [4] 78, 371 ( 1989 Census ) . [7]
Often identified with the legendary Gates of Alexander, Derbent claims to be the oldest city in Russia ( 8th century BCE ) [8]. Since antiquity, the value of the area as the gate to the Caucasus has been understood, and Derbent has archaeological structures over 5, 000 years old. As a result of this geographic particularity, the city developed between two walls, stretching from the mountains to the sea. These fortific . . .