خاندان فیروز

[ویکی فقه] خاندان فیروز فرزندان فیروز میرزا پسر شانزدهم "شاه عباس" ولیعهد قاجار هستند که در این مقاله به شرح زندگی آنها پرداخته شده است.
"فیروز میرزا" پسر شانزدهم "شاه عباس" ولیعهد قاجار در سال ۱۲۳۳ (ه. ق) به دنیا آمد. در زمان پادشاهی "فتحعلی شاه" به خاطر کمی سن، ماموریت مهمی نداشته است؛ اما در ۱۲۵۰ با پادشاهی برادرش "محمدشاه" برای سرکوبی برادران یاغی، "شاه حسنعلی میرزا شجاع السلطنه" و "حسینعلی میرزا فرمانفرما"، روانه فارس شد. وی در زمان ناصری به حکومت تهران، آذربایجان، بلوچستان و نیز وزارت جنگ می رسد. "اعتماد السلطنه" در " روزنامه شرف" می نویسد: «نواب والا شاهزاده فرمانفرما از اعمام کرام سلطنت، مصدر خدمات عمده و مرجع ماموریت های بزرگ دولتی در فارس و غیره بودند.»
فرزندان فیروز میرزا
فیروز میرزا با "هما خانم" دختر"بهاالدوله" پسر فتحعلی شاه (دخترعمویش) ازدواج می کند و دارای پنج فرزند می شود: "سرورالسلطنه" "نجم السلطنه" و "ماه سیما" دختران او و "عبدالحمید میرزا" "ناصرالدوله" و "عبدالحسین میرزا فرمانفرما" که این آخری وزیر امور خارجه و مصدر مشاغل مهمی در آینده می شود. سرورالسلطنه دختر بزرگ فرمانفرما به عقد "مظفرالدین شاه" در می آید. "نجم السلطنه" مادر "دکتر مصدق" در ازدواج اول خود با "هدایت الله وزیر دفتر" ازدواج می کند. "ناصرالدوله" بزرگترین پسر فیروزمیرزا است که هنگام حیات پدر و بعد از او دارای مشاغل مهم و مناصب زیادی می گردد. روزنامه دولتی "اعتمادالسلطنه" مشاغل وی را این گونه شرح می دهد: «سلطان حمیدمیرزا والی مملکت کرمان و بلوچستان... بعد از تحصیل علوم، داخل دایره خدمت عسگریه شده و در ۱۲۷۵ که موکب همایونی تشریف فرمای عراق شد به اعطای منصب سرهنگی و سیصد تومان مواجب سرافراز شد. وی بعدها به ماموریت قزوین، تهران و دماوند فرستاده می شود. وی بعد از سفر ناصرالدین شاه به فرنگ در سال ۱۲۹۰ به استرآباد می رود و یک سال بعد ملقب به "ناصرالدوله" می شود. وی پس از یازده سال اخذ مناصب حکومتی هم چون پیشکاری عراق، بروجرد، کمره و فراهان در سال ۱۳۰۹ درگذشت. آرامگاه او در خارج شهر کرمان در مکانی مشهور به "قبرآقا" به خاک سپرده می شود.»
← عبدالحسین میرزا فرمانفرما
"فیروزمیرزا" اولین فرزند ذکور "عبدالحسین فرمانفرما" معروف به نصره الدوله در سال ۱۲۶۴ (ه. ش) در تبریز به دنیا آمد. او در بیروت به تحصیل پرداخت. وقتی پدر حاکم کرمان شد او نایب الایاله آن جا شد که پدر برای او تقاضای لقب "نصره الدوله" را کرد و مورد موافقت مظفرالدین شاه قرار گرفت. بعد از مشروطه برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت. او درباره تحصیلات خود می گوید: «میل دارد به مقام دکترا در حقوق برسد.» وی دو ماه بعد از جنگ جهانی با اخذ درجه دکترا به ایران بازمی گردد. به محض ورود، کفیل وزارت عدلیه در کابینه "مستوفی الممالک" شد و بعدا در کابینه "مشیرالدوله" معاون وزیر عدلیه شد. وی در کابینه "وثوق الدوله کابینه ای که به خاطر قرارداد ۱۹۱۹ که عملا ایران را مستعمره انگلیس می کرد، معروف شده است، وزیر عدلیه بود چند روز بعد از قرارداد با احمدشاه به اروپا رفت. او دلیل موافقت اش را با این قرارداد اینگونه بیان میدارد: «انگلیس یک کشور استعمارگر است؛ اما به علت از میان رفتن روسیه تغییر سیاست داده است، کابینه فعلی به این مسئله واقف است و به طور صحیح دوستی و تمایلات انگلیس را برای هرگونه عملی لازم می داند.» بعد از این که کابینه "وثوق" دوام نیاورد و "سیدضیا" با کودتای انگلیسی ها نخست وزیر شد، نصره الدوله و پدر و برادرش به زندان افتادند، روابط "نصره الدوله" با انگلیسی ها به سردی گرایید.
← نصره الدوله و سردار سپه
...